1. Cấu trúc IF là gì?
IF là một cấu trúc điều khiển trong ngôn ngữ lập trình, IF trong Python cũng tương tự. là một cấu trúc điều khiển trong ngôn ngữ lập trình, IF trong Python cũng tương tự.
Cấu trúc IF:
- Là một cấu trúc điều kiện dùng để kiểm tra một điều kiện trong chương trình.
- Biểu thức điều kiện trong cấu trúc
if
thường là một biểu thức quan hệ hoặc logic, và trả về một giá trịtrue
hoặcfalse
.biểu thức quan hệ hoặc logic, và trả về một giá trịtrue
hoặcfalse
.
- Nếu điều kiện thỏa mãn [trả về
true
] thì thân của cấu trúcif
sẽ được thực thi, nếu điều kiện không thỏa mãn [trả vềfalse
] thì thân của cấu trúcif
sẽ bị bỏ qua, và chương trình sẽ tiếp tục thực thi câu lệnh sau cấu trúcif
.
Thân của cấu trúc if
có thể bao gồm 1 hoặc nhiều câu lệnh.
2. Ví dụ sử dụng cấu trúc IF trong Python
Bước 1: Tạo Project Python mới
Mở một trình soạn thảo, ở đây ta sử dụng PyCharm IDE.PyCharm IDE.
Tạo mới một Project, đặt tên và chọn đường dẫn chứa Project vừa tạo.
Tiếp theo, tạo mới một file Python để viết mã. Đặt tên cho file vừa tạo, ví dụ DemoIf
Tạo Project mới trong PyCharm
Bước 2: Viết mã lập trình thử nghiệm cấu trúc IF trong Python
Tiếp theo, ta viết mã để tạo khối if
.
Ở trong bài này, ta viết một chương trình cho phép nhập một biến vào từ bàn phím, sau đó ta kiểm tra xem biến đó có bằng true
1 hay không.
Nếu biến bằng true
1 thì ta in ra thông báo.
Viết mã thử nghiệm Cấu trúc IF
Bước 3: Thực thi chương trình thử nghiệm cấu trúc IF và xem kết quả
Sau khi đã viết mã xong, hãy thực thi chương trình bằng cách click phải chuột lên trình soạn thảo, rồi chọn true
3.click phải chuột lên trình soạn thảo, rồi chọn true
3.
Chạy chương trình để xem kết quả
Trên màn hình Output, chương trình sẽ mời người dùng nhập tuổi vào từ bàn phím.
Ta nhập tuổi true
1 vào và chương trình hiện thông báo như hình bên dưới.
Kết quả của chương trình thử nghiệm cấu trúc IF trong Python
3. Ví dụ sử dụng cấu trúc IF...ELSE trong Python
Cú pháp đầy đủ hơn của cấu trúc if là cấu trúc if
... true
6.cấu trúc if là cấu trúc if
... true
6.
Trong cấu trúc if ... else này:
- Nếu điều kiện của if thỏa mãn thì chương trình sẽ thực thi khối
if
.điều kiện của if thỏa mãn thì chương trình sẽ thực thi khốiif
.
- Ngược lại, nếu điều kiện của if không thỏa mãn thì chương trình sẽ thực thi khối
true
6.điều kiện của if không thỏa mãn thì chương trình sẽ thực thi khốitrue
6.
Trong ví dụ dưới đây, ta cũng nhập tuổi vào từ bàn phím.
Sau đó ta kiểm tra, nếu tuổi bằng true
1 thì chương trình thực thi khối if
.
Nếu tuổi khác 18 thì chương trình thực thi khối true
6.
Viết code thử nghiệm cấu trúc IF ... ELSE trong Python
Sau đó ta thực thi chương trình, ta sẽ thấy chương trình đã hiển thị kết quả đúng như ta mong muốn.
Trường hợp nhập đúng true
1.
Kết quả nếu nhập đúng 18 cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối IF
Trường hợp nhập tuổi khác true
1.
Cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối ELSE nếu điều kiện kiểm tra bị sai
4. Ví dụ sử dụng cấu trúc IF...ELIF...ELSE trong Python
Cấu trúc false
4 là cú pháp mở rộng của cấu trúc if
.
Cú pháp này cho phép chúng ta kiểm tra nhiều điều kiện của chương trình, cũng như thực thi nhiều nhánh của chương trình, tùy thuộc vào từng điều kiện.
Cơ chế xử lý của cấu trúc if .. elif ..else như sau:
- Điều kiện của nhánh
if
sẽ được đánh giá trước. Nếu điều kiện của nhánh if thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi thân của nhánh if, và bỏ qua tất cả các nhánh còn lại.if
sẽ được đánh giá trước. Nếu điều kiện của nhánh if thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi thân của nhánh if, và bỏ qua tất cả các nhánh còn lại.
- Nếu điều kiện của nhánh
if
không thỏa mãn [trả vềfalse
]. Chương trình sẽ lần lượt đánh giá các nhánhfalse
9 bên dưới, theo thứ tự lần lượt từ trên xuống dưới.điều kiện của nhánhif
không thỏa mãn [trả vềfalse
]. Chương trình sẽ lần lượt đánh giá các nhánhfalse
9 bên dưới, theo thứ tự lần lượt từ trên xuống dưới.
- Nếu điều kiện của một nhánh
false
9 nào đó thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi nhánhfalse
9 đó, và bỏ qua tất cả các nhánh còn lại.điều kiện của một nhánhfalse
9 nào đó thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi nhánhfalse
9 đó, và bỏ qua tất cả các nhánh còn lại.
- Nếu điều kiện của tất cả các nhánh
false
9 đều không thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi khốitrue
6. Khốitrue
6 đại diện cho tất cả các trường hợp còn lại.điều kiện của tất cả các nhánhfalse
9 đều không thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi khốitrue
6. Khốitrue
6 đại diện cho tất cả các trường hợp còn lại.
Dưới đây là một ví dụ, trong đó ta nhập điểm vào từ bàn phím, rồi sử dụng cấu trúc true
5 để đánh giá giá trị của điểm, để in ra xếp loại.sử dụng cấu trúc true
5 để đánh giá giá trị của điểm, để in ra xếp
loại.
Viết mã thử nghiệm cấu trúc IF...ELIF...ELSE trong Python
Sau đó ta thực thi chương trình như hình bên dưới.
Nếu ta nhập 4, thì điều kiện của nhánh if
được thỏa mãn, chương trình đã thực thi nhánh if
thực thi nhánh if
Kết quả nếu nhập đúng 18 cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối IF
Trường hợp nhập tuổi khác true
1.
Cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối ELSE nếu điều kiện kiểm tra bị sai
Kết quả nếu nhập đúng 18 cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối IF
Kết quả nếu nhập đúng 18 cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối IF
Tổng kết
Như vậy là bạn đã biết cấu trúc IF, IF ... ELSE và IF ... ELIF ... ELSE hoạt động như thế nào trong Python.cấu trúc IF, IF ... ELSE và IF ... ELIF ... ELSE hoạt động như thế nào trong Python.
Biết cách viết một cấu trúc điều kiện đúng cú pháp trong Python.viết một cấu trúc điều kiện đúng cú pháp trong Python.
Hãy thực hành thật nhiều với những ví dụ về cấu trúc IF tự nghĩ ra để thực sự thuần thục chúng.
Bởi vì chúng ta sẽ sử dụng cấu trúc IF rất nhiều khi HỌC LẬP TRÌNH PYTHON.cấu trúc IF rất nhiều khi HỌC LẬP TRÌNH PYTHON.
TONY HÙNG CƯỜNG