Thai ngôi đầu được cho là thai ngôi thuận, dấu hiệu mẹ có thể sinh thường. Tuy vậy, vẫn có một số trường hợp bắt buộc phải sinh mổ do ảnh hưởng nhiều yếu tố.
Thai ngôi đầu là gì? Bạn biết không ngôi thai quyết định mẹ sẽ sinh thường hay sinh mổ đấy. Ngôi thai thai đầu hay còn gọi là ngôi thuận chiếm hơn 95%, ngôi ngược khoảng 4%, ngôi ngang dưới 1%. Trong đó, 40% ngôi ngược là thai non tháng.
Thai ngôi đầu là đáng mừng hay đáng lo? Khi mang thai ở tam cá nguyệt thứ ba, ngôi thai đầu được xem là ngôi thai thuận lợi thuận nhất cho việc sinh tự nhiên. Thai nhi ở vị trí này luôn về âm hộ của mẹ, mông thai nhi hướng về ngực mẹ, tư thế giúp bé dễ dàng chui ra.
Trong những lần khám thai định kỳ, bác sẽ dễ dàng đánh giá được liệu phần đầu có chui ra dễ dàng hay không, từ đó quyết định sớm nên sinh thường hay sinh mổ. Sinh thường hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cân nặng thai nhi, khung xương chậu của mẹ…
Các loại thai ngôi đầu
Tùy theo tương quan giữa đầu và thân thai nhi, các chuyên gia phân biệt thai ngôi đầu:
- Ngôi chỏm: Là lúc thai nhi cúi đầu nhiều nhất xuống phía âm hộ của mẹ.
- Ngôi trán: Thai nghi gơi ngửa đầu, trục của thai nhi với trục của mẹ. Khi khám cho mẹ bác sĩ chỉ sờ được thóp trước.
- Ngôi thóp trước: Đầu em bé ngửa lưng chừng, sờ được từ mũi đến miệng, không sờ được cằm.
- Ngôi mặt: Thai nhi ngửa đầu nhiều nhất, mặt là điểm thấp nhất sẽ ra ngoài trước tiên. Bác sĩ chỉ sờ được cằm khi khám.
Khi nào nhận biết được ngôi thai?
Để biết được có phải thai ngôi đầu hay không? Bạn có thể làm việc này bằng cách khám ngoài và sờ nắn bụng, sau đó xác định lại kết quả thông qua việc thăm khám âm đạo và siêu âm thai. Tư thế xoay đầu xuống dưới: Có thể biết điều này vào tháng thứ 7 của thai kỳ.
Nếu thai thuận, bụng sẽ có hình ôvan, kéo từ trên xuống dưới, từ đầu xương sườn cho đến xương mu. Ở phần trên tử cung, bác sĩ sẽ thấy được mông thai nhi [to và mềm], ở phần dưới tử cung là đầu [tròn và cứng], hai bên sườn là lưng và tay chân của bé.
Ngôi thai đầu hạ vị là gì?
Ngôi thai này có nghĩa là em bé đã xoay đầu xuống phía hạ vị, thành ngôi thai thuận hoặc gọi là ngôi đầu – có thể theo dõi để sanh ngả cô bé khi vào chuyển dạ. Đây là dấu hiệu tốt.
Thai ngôi đầu thế trái là gì?
Thế trái hay thế phải là do tương quan giữa điểm mốc của ngôi với bên phải hoặc bên trái khung chậu người mẹ.
Các tư thế của thai nhi trong bụng mẹ theo từng giai đoạn thai kỳ
- 3 tháng đầu thai kỳ: Nước ối nhiều, tử cung rộng nên thai nhi có thể nằm xoay chuyển theo các hướng khác nhau.
- 3 tháng giữa: Lúc này, cổ tử cung bắt đầu to ra, đáy tử cung rộng phù hợp với thai lúc này có phần đầu to hơn mông nên thai thường ở tư thế ngược.
- 3 tháng cuối: Thai uốn cong lưng, hai đùi và cẳng chân gấp lại cùng với khối mông khiến phần dưới trở nên to hơn phần đầu, vì thế thai quay đầu xuống dưới để mông quay lên phía đáy tử cung.
Ngôi thai ngược là gì?
Ngôi thai ngược hay còn gọi là ngôi mông, thai nhi có tư thế ngược với ngôi thai đầu. Ngôi thai gây khó sinh, do tình trạng thai nhi nằm vắt ngang qua tử cung với phần lưng hoặc vai quay xuống dưới cổ tử cung. Nếu là ngôi ngang thì không thể sinh thường theo ngả âm đạo, bắt buộc phải mổ lấy thai.
Với thai dưới 28 tuần chưa xác định được ngôi thai, gọi là ngôi bất thường. Sau 28 tuần, thai lớn dần, theo trọng lực và sự bình chỉnh của thai, đầu thai nhi xoay dần xuống dưới về phía khung chậu. Thai 32 tuần ngôi đầu, bạn đã kiểm tra chưa? Nếu chưa thì tiến hành ngay để biết bạn nhé!
Có nhiều lý do khác nhau khiến ngôi thai bất thường. Có thể bắt đầu từ những bất thường của cơ thể mẹ, của thai hoặc phần phụ của thai. Cụ thể:
- Do hình dạng tử cung, xương chậu của mẹ bất thường
- Mẹ bị nhau tiền đạo, u xơ tử cung, khối u tử cung chèn ép làm em bé không xoay đầu
- Thai nhi bị dị tật như có khối u, đầu to, bụng to
- Thai to quá cũng khó xoay đầu hoặc nhỏ quá thai không đủ sức để bình chỉnh tư thế.
- Dây rốn quá ngắn, quá dài hoặc quấn cổ, vị trí nhau bám không bình thường…
Khám thai định kỳ thường xuyên mẹ có thể biết được thai ngôi đầu hay thai bất thường và nguyên nhân bắt đầu từ đâu. Điều quan trọng là tuân thủ những chỉ định của bác sĩ để đảm bảo sự phát triển của thai nhi.
Các bài viết của MarryBaby chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Ngôi thai chính là phần trình diện của thai nhi trước khung chậu của người mẹ. Từ đó, ngôi thai sẽ lọt và tiến triển trong quá trình chuyển dạ và sinh con. Ngôi thai thuận được xem là điều kiện lý tưởng nhất giúp người mẹ sinh nở dễ dàng. Vậy ngôi thai thuận ở tuần bao nhiêu thì nhận biết được rõ nét nhất?
1. Giải đáp thắc mắc: Ngôi thai thuận ở tuần bao nhiêu?
Ngôi thai thuận còn được biết đến với tên gọi khác là ngôi chỏm trước hay ngôi đầu. Trong thai sản, đây là tư thế mà đầu của thai nhi sẽ hướng về phía âm hộ, mông hướng về phía ngực và gáy quay về phía bụng của mẹ bầu. Ngôi thai thuận cũng được xem là tư thế lý tưởng nhất giúp mẹ bầu sinh thường thuận lợi. Bởi vì với tư thế này, khi mẹ bầu chuyển dạ:
– Đầu của thai nhi sẽ đi vào chỗ rộng nhất của khung xương chậu. Nhờ đó mà con dễ dàng trượt xuống bên dưới xương mu và ra khỏi âm đạo trước tiên, còn tay và chân sẽ xuôi ra sau.
– Thai nhi sẽ gây áp lực lên phần cổ tử cung và kích thích một số hormone cần thiết hỗ trợ tốt nhất cho quá trình chuyển dạ.
Dựa vào hướng mặt của thai nhi, ngôi thai thuận thường được chia thành 2 dạng là:
– Thai nhi quay đầu xuống và mặt hướng về lưng của mẹ: Có khoảng 95% trường hợp ngôi thai đầu thuộc dạng này. Đây cũng là vị trí thuận lợi nhất cho quá trình sinh nở của người mẹ.
– Thai nhi quay đầu xuống và mặt hướng về bụng của mẹ: Ngôi thai thuận theo dạng này sẽ khiến việc sinh nở của mẹ bầu gặp khó khăn hơn vì thai nhi dễ bị kẹt. Có khoảng 5% trường hợp ngôi đầu thuộc dạng này.
Ngôi thai thuận ở tuần thứ bao nhiêu thì biết là thắc mắc của nhiều mẹ bầu
Còn nếu dựa vào mức độ cúi và ngửa đầu của thai nhi, ngôi thai thuận thường được chia thành 4 dạng như sau:
– Ngôi chỏm là ngôi có đầu cúi tốt nhất và phần chỏm nằm ở ngay eo trên.
– Ngôi mặt là khi mặt của thai nhi ngửa hết mức và nằm ở ngay eo trên.
– Ngôi trán là khi đầu của thai nhi không cúi và không ngửa, còn trán thì nằm ở ngay eo trên.
– Ngôi thóp trước là khi phần thóp của thai nhi nằm ở ngay eo trên.
Thông thường, khi bước vào giai đoạn 3 tháng cuối của thai kỳ, em bé trong bụng mẹ sẽ bắt đầu quay đầu để chuẩn bị cho quá trình sinh nở. Trên thực tế, thời điểm các bé quay đầu sẽ có sự khác nhau. Có 25% thai nhi sẽ ở ngôi mông vào tuần thứ 28 nhưng gần tới ngày dự sinh, con số này sẽ giảm chỉ còn khoảng 3 – 4%. Phần lớn thời điểm mà mẹ bầu có thể nhận biết được các dấu hiệu của ngôi thai thuận là từ tuần 32 – 36 của thai kỳ.
Mẹ bầu nên đi khám định kỳ theo lịch trong gói thai sản để nắm rõ tình trạng của thai nhi
2. Dấu hiệu giúp mẹ nhận biết chính xác ngôi thai thuận
Trên thực tế, mẹ sẽ không thể nhận biết được thai nhi đã quay đầu và ở ngôi thai thuận hay chưa bằng những dấu hiệu bên ngoài. Do đó, để có thể biết được em bé trong bụng có thuộc ngôi thai thuận hay không, mẹ sẽ phải sờ và cảm nhận những bộ phận của con bằng cách:
– Đặt hai tay vào phần bụng dưới và đẩy nhẹ bụng. Nếu mẹ thấy cứng cứng thì có thể là con đã nằm ở ngôi thuận và vị trí mà mẹ cảm nhận được là đầu của thai nhi. Còn nếu thấy mềm thì đó có thể là mông và thai nhi vẫn chưa quay đầu.
– Đặt hai tay vào hai bên trái, phải của vùng bụng. Tay phải giữ nguyên còn tay trái thì sờ nhẹ nhàng và làm ngược lại để xem phần lưng của thai nhi nằm bên nào để xác định được hướng mặt của con.
– Đặt hai tay vào vị trí đầu của con để xác định độ tụt.
Ngoài những cách kiểm tra trên, mẹ cũng có thể nhận biết được con thuộc ngôi thai thuận bằng vị trí thai máy và cử động trong bụng mẹ:
– Nếu thai nhi đạp ở trên rốn thì đầu của con đang quay xuống bên dưới và đã sẵn sàng cho hành trình ra đời.
– Nếu các cú đạp ở dưới rốn thì có thể thai nhi vẫn chưa quay đầu và vẫn còn ở ngôi mông.
– Nếu các cú đạp xuất hiện xung quanh rốn thì có thể thai nhi đang ở tư thế ngôi đầu nhưng mặt đang hướng về bụng của mẹ.
– Nếu thai nhi đạp ở 2 bên bụng thì có thể con mới chỉ quay đầu một ngửa và đang ở tư thế ngôi thai ngang.
Cách tốt nhất để biết bé thuộc ngôi thai thuận không là đi siêu âm theo lịch
Bên cạnh đó, nếu thai nhi đã quay đầu xuống dưới, mẹ cũng sẽ cảm nhận được các chuyển động mạnh ở phần bụng trên và ở phần bụng dưới sẽ nhẹ hơn. Hơn nữa, nghe nhịp tim của thai nhi cũng là một trong những dấu hiệu dễ nhận biết ngôi thai của bé.
Theo đó, mẹ có thể nhờ bố hoặc người thân lắng nghe nhịp tim của thai nhi. Nếu tim thai phát ra từ bụng dưới thì có thể là dấu hiệu của ngôi thai thuận và con đã quay đầu. Nếu đã thử những cách trên mà vẫn chưa xác định được thai nhi ở ngôi đầu hay chưa, mẹ hãy đợi đến lịch khám thai định kỳ trong gói thai sản và nhờ bác sĩ kiểm tra về ngôi thai.
Hy vọng bài viết trên đây đã giúp các mẹ giải đáp “Ngôi thai thuận ở tuần bao nhiêu thì biết” và có thêm kiến thức bổ ích về ngôi thai thuận. Tốt nhất, để biết được con có thuộc ngôi thai thuận hay không, mẹ nên đi khám thai theo lịch trong gói thai sản và hỏi bác sĩ Sản khoa.