So sánh sữa chua tự làm năm 2024

Trong nghiên cứu mới đây, một nhóm nghiên cứu của Đại học Massachusetts Amherst đã tìm cách giúp người tiêu dùng hiểu cách thức từng loại sữa chua dưới quan điểm dinh dưỡng. Họ đã xem xét lượng đường, natri, chất xơ, protein, canxi, kali, sắt, vitamin D và chất béo bão hòa trong mỗi loại sữa chua để đánh giá điểm mạnh và điểm yếu về dinh dưỡng.

Dưới đây là cách so sánh sữa chua làm từ thực vật với sữa chua từ sữa, các khía cạnh dinh dưỡng chính cần cân nhắc khi chọn sữa chua và cách chọn loại sữa chua phù hợp với bạn.

Một nghiên cứu mới cho thấy sữa chua hạnh nhân có mật độ dinh dưỡng cao.

Loại sữa chua nào tốt cho sức khỏe nhất?

Để phân tích sự khác biệt về chất dinh dưỡng giữa các loại sữa chua khác nhau, các nhà nghiên cứu đã sử dụng thông tin dinh dưỡng thu được từ Cơ sở dữ liệu sản phẩm mới toàn cầu. Mỗi sản phẩm được đánh giá được phân loại theo thành phần chính của nó, được phân loại là sữa nguyên kem, sữa ít béo và không béo, dừa, hạnh nhân, hạt điều và yến mạch. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã sử dụng Chỉ số thực phẩm giàu dinh dưỡng để chấm điểm thành phần dinh dưỡng của từng loại sữa chua.

Sữa chua làm từ thực vật chứa tổng lượng đường ít hơn đáng kể, ít natri hơn và nhiều chất xơ hơn. Các lựa chọn sản phẩm từ sữa chứa nhiều protein, canxi và kali hơn đáng kể so với các lựa chọn thay thế không phải sữa.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng sữa chua làm từ hạnh nhân có mật độ dinh dưỡng cao nhất trong số tất cả các loại sữa chua được đánh giá, dựa trên hệ thống tính điểm chỉ số mà các nhà nghiên cứu đã sử dụng.

Nói cách khác, sữa chua hạnh nhân chứa rất nhiều dinh dưỡng so với các lựa chọn khác, mặc dù nó không có nhiều canxi và protein như các lựa chọn sản phẩm từ sữa. Sữa chua làm từ sữa dừa ít chất dinh dưỡng nhất trong số các loại sữa chua được đánh giá.

Điều cần lưu ý là Hướng dẫn chế độ ăn uống cho người Mỹ không coi bất kỳ sản phẩm thay thế sữa có nguồn gốc thực vật nào là "tương đương" về mặt dinh dưỡng với lựa chọn sữa, ngoại trừ các sản phẩm làm từ đậu nành được bổ sung vi chất.

Hướng dẫn nhấn mạnh rằng, mặc dù các lựa chọn dựa trên thực vật khác có thể chứa canxi, nhưng chúng không được đưa vào nhóm sữa vì hàm lượng dinh dưỡng tổng thể của sản phẩm từ thực vật không giống với sữa và đồ uống làm từ đậu nành tăng cường vi chất. Do đó, việc tiêu thụ những lựa chọn dựa trên thực vật này không góp phần đáp ứng lượng sữa khuyến nghị hàng ngày.

Mỗi loại sữa chua đều có ưu điểm riêng.

Lựa chọn loại sữa chua phù hợp cho mình

Mặc dù nghiên cứu hiện tại cho thấy rằng sữa chua làm từ sữa hạnh nhân có mật độ dinh dưỡng cao hơn, nhưng điều đó không có nghĩa là nó là lựa chọn tốt nhất cho tất cả mọi người. Mỗi loại đều có ưu điểm và sự lựa chọn cá nhân chủ yếu phụ thuộc vào sở thích và mục tiêu ăn kiêng của mỗi người.

Sữa chua làm từ sữa truyền thống là lựa chọn tuyệt vời cho những người muốn có tỷ lệ protein cao hơn và nhiều canxi hơn. Đây là một cách tuyệt vời để đáp ứng những nhu cầu dinh dưỡng đó nếu bạn dung nạp tốt sữa.

Sữa chua không sữa cung cấp một giải pháp thay thế thân thiện với dị ứng hoặc không muốn sử dụng sản phẩm sữa và nó cũng là một nguồn chất xơ tốt.

Miễn là sữa chua được bổ sung vi chất và được làm bằng men vi sinh sống, sữa chua sẽ cung cấp năng lượng cho cơ thể bằng vitamin và khoáng chất, đồng thời cung cấp men vi sinh sống để hỗ trợ sức khỏe đường ruột.

Mặc dù có sự khác biệt về dinh dưỡng giữa mỗi loại, nhưng tất cả chúng đều cung cấp một số tính năng có lợi. Các loại sữa chua đều có thể bổ sung dinh dưỡng cho chế độ ăn uống của bạn và cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng, lựa chọn loại nào phụ thuộc vào sở thích cá nhân.

Tuy nhiên, việc hiểu được sự khác biệt về thành phần dinh dưỡng có thể giúp người tiêu dùng biết nhu cầu dinh dưỡng nào đã được đáp ứng qua sữa chua và những gì cần bổ sung trong chế độ ăn uống của mình. Ví dụ, nếu bạn chọn một loại sữa chua chứa ít protein, thì việc thêm một muỗng bơ hạt có thể giúp tăng lượng protein. Và đối với những loại có hàm lượng canxi thấp hơn, thêm hạnh nhân, quả mâm xôi hoặc các thực phẩm chứa canxi khác vào sữa chua của bạn có thể giúp đảm bảo bạn hấp thụ đủ khoáng chất quan trọng này.

Chị Liên (Bắc Ninh) chia sẻ: “Ngày nào đọc báo cũng thấy thông tin thực phẩm không an toàn, cho gì vào miệng cũng lo. Thế nên cái gì tự làm được thì cố làm cho yên tâm. Dạo trước ủ sữa chua bằng cách phơi nắng hoặc ủ trong mền nhưng giờ họ bán máy cho mình làm rất nhanh gọn. Máy làm sữa chua cũng rẻ nên mình mua luôn để phục vụ sở thích của cả nhà”.

Từ ngày có máy làm sữa chua, chị Liên tiết kiệm thêm được một khoản. Tính sơ sơ, 4 hộp sữa chua mua ngoài thị trường khoảng 18.000đ còn chị tự chế thì chỉ mất khoảng 10.000đ. Tự làm sữa chua còn khiến chị thích thú hơn bởi có thể điều chỉnh được các thành phần để phù hợp với khẩu vị của các thành viên trong gia đình: Cho nhiều sữa đặc để sữa chua đậm hơn hay cho thêm bất cứ hoại hoa qua nào mà gia đình thích. Chứ ăn sữa chua hoa quả sản xuất công nghiệp, chị Liên cũng nơm nớp lo không phải hoa quả thật mà chỉ toàn hương liệu và hóa chất. Còn chị Thu Hà cho biết: “Tự mình làm sữa chua để tiết kiệm và vệ sinh. Nhưng quan trọng tự làm còn là một cách thư giãn. Mình và bạn vè thi nhau trổ tài, sau đó cùng nhau thưởng thức, rút kinh nghiệm, chấm điểm. Những lúc ấy, mẹ con, bạn bè có thêm thời gian, chủ đề cùng quan tâm để trò chuyện”.

Suy nghĩ của chị Liên và chị Hà đã trở thành trào lưu chung của nhiều người nội trợ. Một số diễn đàn dành cho phụ như webtretho, lamchame,… nhiều thành viên đã lập hẳn Topic để trao đổi về kinh nghiệm làm sữa chua, cách mua máy, nguyên liệu để chế biến.

Có “sánh vai” với sữa công nghiệp?

Khi trào lưu làm sữa chua đang phát triển thì gần đây, một số phương tiện truyền thông đại chúng lại đăng tải phát biểu của đại điện một công ty sữa với nội dung: Sữa chua tự chế chỉ là sữa chua lên men, không tốt như sữa chua các công ty sản xuất vì không có lợi khuẩn.

Tuy nhiên, bàn về vấn đề này, PGS. TS. Nguyễn Thị Lâm, Viện dinh dưỡng Quốc gia lại cho rằng: “Với những người có kinh nghiệm thì việc tạo ra những sản phẩm sữa chua tự chế ngon, đầy đủ dinh dưỡng là hoàn toàn có thể. Những người có kinh nghiệm, pha chế đúng tỷ lệ các thành phần, có cách ủ, thời gian ủ thích hợp, đúng quy trình vệ sinh thì vẫn đảm bảo”.

Tăng cường lợi khuẩn, kích thích tiêu hóa là “chìa khóa” để các công ty sản xuất giới thiệu về sản phẩm. Vậy có thực sự sữa chua tự chế thì không có được lợi thế này? Trả lời vấn đề này, TS. Lâm cho biết, chưa có nghiên cứu cụ thể nào về số lượng vi khuẩn có lợi trong sữa chua tự chế nên khó có thể khẳng định sữa chua tự chế có nhiều hơn hay ít hơn so với sữa chua công nghiệp. Trên thị trường sữa chua công nghiệp, một số thương hiệu ghi rõ là bổ sung lợi khuẩn, một số thương hiệu thì không ghi. Vì vậy càng khó để chắc chắn rằng tất cả sữa chua công nghiệp có hàm lượng lợi khuẩn như nhau và cao hơn sữa chua tự chế. Nếu để so sánh thì chỉ nên ghi nhận rằng sữa chua sản xuất công nghiệp có lợi thế vì có nguồn cung cấp men giống, sữa tươi loại tốt, có điều kiện bảo quản đúng tiêu chuẩn, có khâu kiểm tra vệ sinh. Bất lợi của người làm sữa chua tự chế là khó có thể đảm bảo một công thức chuẩn, “đều tay” và nguyên liệu đảm bảo.

Đảm bảo cho hàng tự chế

Trước đây, khi máy làm sữa chua chưa ra đời thì người dân đã tự ủ sữa tươi thành sữa chua. Dùng máy cỏ thể đảm bảo vệ sinh, phương thức ủ, thời gian, nhiệt độ hơn ủ thủ công nhưng chúng không phải yếu tố quyết định đến chất lượng sản phẩm.

Máy làm sữa chua đang dần trở nên quen thuộc với các bà nội trợ

Để đảm bảo chất lượng, tiến sĩ Lâm khẳng định chất lượng, tỷ lệ các nguyên liệu được xem là quan trọng nhất. Hiện nay, nhiều người dùng sữa đặc, sữa đậu nành hoặc tận dụng sữa bột công thức để dễ làm và giá rẻ. Nhưng nguyên liêu trên sẽ khiến sữa chua không ngon hoặc không đảm bảo chất lượng. Sữa chua tự chế từ sữa đặc sẽ thiếu vitamin, khoáng chất vì sữa đặc có hàm lượng đường lớn, thành phần sữa nguyên kem thấp. Sản phẩm làm từ sữa bột hoặc sữa đậu nành, sữa công thức sẽ dễ tách nước, nhanh vữa nên khi ăn sẽ giảm cảm giác mịn, bảo quản khó hơn. Vì vậy, TS. Lâm khuyên chị em nên chọn sữa tươi nguyên chất làm nguyên liệu chủ đạo.

Dụng cụ ủ, nhiệt độ và cách ủ nếu không được sát trùng, giữ vệ sinh cẩn thận sẽ khiến sữa chua tự chế mất vệ sinh. Bởi vậy, khi tự ủ sữa bằng nồi, mền thủ công nên đậy kín để tránh ruồi, muỗi, vi khuẩn. Các cốc lọ, máy ủ phải được rửa sạch sau mỗi lần dùng (hoặc phơi nắng để diệt vi khuẩn). Lưu ý cốc, lọ, thìa dùng một lần để đựng sản phẩm thì không được sử dụng lại. Những sản phẩm sau khi ủ mà chưa dùng tới thì cần được bảo quản trong tủ lạnh, tránh suy nghĩ chúng được “làm chua” như dưa cà thì có thể bảo quản ở nhiệt độ thường, tránh để quá lâu trong máy.