Table of Contents
- Dung dịch gồm chất tan và dung môi.
- Nồng độ dung dịch là đại lượng cho biết lượng chất tan có trong một lượng dung dịch nhất định.
- Nồng độ có thể tăng bằng cách thêm chất tan vào dung dịch, hoặc giảm lượng dung môi.
- Ngược lại, nồng độ có thể giảm bằng cách tăng thêm dung môi hay giảm chất tan.
- Khi dung dịch không thể hòa tan thêm chất tan thì ta gọi đó là dung dịch bão hòa, khi ấy dung dịch có nồng độ cao nhất [Gọi là điểm bão hòa, điểm bão hoà phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nhiệt độ môi trường, bản chất hoá học của dung môi và chất tan.].
- Ví dụ như điểm bão hòa của muối NaCl tại áp suất 1atm ở 20 độ C là 35,9g/100ml , còn ở 60 độ C là 37,1g/100ml
Có các loại nồng độ dung dịch thường gặp sau:
1. Nồng độ phần trăm [ kí hiệu C%]
Số gam chất tan trong 100 gam dung dịch:
Nồng độ phần trăm là gì?
>>> Công thức tính độ rượu là gì? Bài tập độ rượu phổ biến nhất
Công thức tính nồng độ phần trăm
Ta có công thức tính nồng độ phần trăm của dung dịch
C% = [mct/mdd] x 100%
Trong đó:
- C% là nồng độ phần trăm của dung dịch
- mct là khối lượng chất tan [được tính bằng gam]
- mdd là khối lượng dung dịch [đơn vị tính: gam]: mdd = mdung môi + mchất tan
Từ công thức trên ta có các công thức khác
- Công thức về tính khối lượng chất tan: mct = [C% x mdd] x 100%
- Công thức về tính khối lượng dung dịch: mdd = [mct x 100%] x C%
Tính nồng độ phần trăm các chất trong dung dịch sau phản ứng
Cách áp dụng công thức để tính toán nồng độ phần trăm
Với những bài toán tính nồng độ phần trăm [C%] các chất có trong dung dịch sau phản ứng hóa học thì bạn cần lưu ý thực hiện theo thứ tự các bước:
Bước 1: Xác định số chất có trong dung dịch [đặc biệt là số dư của các chất tham gia phản ứng]
Bước 2: Xác định khối lượng dung dịch sau khi phản ứng.
Công thức: mdd= = khối lượng các chất tan cho vào dung dịch + khối lượng dung môi – khối lượng chất kết tủa – khối lượng chất khí
Bước 3: Tìm khối lượng chất tan cần xác định theo công thức m = Mxn
Bước 4: Tính nồng độ phần trăm C% theo công thức đã được nêu ở trên.
Lưu ý khi giải bài tập tính nồng độ phần trăm của dung dịch
- Cần đọc kỹ đề bài để xác định đầy đủ các thành phần đã cho và những thành phần cần phải thực hiện tính toán
- Nhớ rõ các công thức để áp dụng đúng
- Tính toán kỹ lưỡng để có kết quả đúng nhất, tránh phải làm lại nhiều lần.
Có thể giải các bài tập về tính nồng độ phần trăm theo các bước cơ bản sau:
- Đọc kỹ đề bài xác định ra số chất có trong dung dịch, đặc biệt là các số dư của chất tham gia phản ứng.
- Tính khối lượng dung dịch sau khi tham gia phản ứng theo công thức:
- mdd = khối lượng các chất tan cho vào dung dịch + khối lượng dung dịch – khối lượng của chất kết tủa – khối lượng của chất khí.
- Tính khối lượng chất tan có trong dung dịch để xác định nồng độ phần trăm.
- Tính nồng độ phần trăm theo công thức đã cho.
>>> Đương lượng là gì? Cách tính đương lượng gam chính xác nhất
Bài tập tính nồng độ phần trăm có đáp án
Giải bài tập tính nồng độ phần trăm của dung dịch
Bài tập 1: Tính nồng độ phần trăm của dung dịch thu được khi hòa tan 10 gam đường vào trong 40 gam nước
Lời giải:
Theo bài ra, ta có:
mdd = 40 +10 = 50 gam [do mdd = mdm + mct]
Áp dụng công thức tính nồng độ phần trăm ta được
C% = [mct/mdd] x 100 = [10/50] x 100 = 20%
Vậy nồng độ % của dung dịch thu được là 20%.
Bài tập 2: Tính nồng độ phần trăm của dung dịch thu được khi hòa tan hết 20 gam NaCl vào 40 gam nước.
Lời giải:
Ta có: mdd = mct + mdm = 20 + 40 = 60 gam
Vậy C% = [mct/mdd] x 100 = [20/60] x 100 = 33,3 %
Bài tập 3: Hòa tan 20 gam muối vào nước thu được dung dịch có nồng độ 10 %. Hãy:
a] Xác định khối lượng dung dịch nước muối thu được
b] Xác định khối lượng nướ cần cho sự pha chế
Lời giải:
a] Từ công thức tính C% ta có:
Mdd = [mmuối x 100%]/C% = [20x100%]/10% = 200 [g]
Vậy khối lượng dung dịch nước muối thu được là 200g
b] Ta có công thức: mnước = mdd – mmuối = 200 – 20 = 180 [g]
Vậy cần 180g nước để pha chế
Bài tập 4: Hãy xác định khối lượng của NaOH có trong 200g dung dịch NaOH 15%
Lời giải:
Áp dụng công thức ta được:
mNaOH = [C% x mdd]/100 = [15% x 200]/100% = 30 [g]
Vậy khối lượng của NaOH là 30 gam
Bài tập 5: Hòa tan 3,9 gam kali vào trong 36,2 gam nước. Tính nồng độ phần trăm của dung dịch thu được
Lời giải:
PTPƯ:
2K + 2H2O → 2KOH + H2
Vậy số mol của K = 3,9/39 = 0,1
⇒ số mol KOH = 0,1 và mol H2O = 0,05
Theo cân bằng phương trình ta có:
mdd = mK + mH2O – mH2 = 3,9 + 36,2 – [0,05 x 2] = 40 gam
Áp dụng công thức tính C% = [mct/mdd] x 100% = [[0,1 x 56]/40] x 100% = 14%
Vậy nồng độ phần trăm của dung dịch thu được là 14%
Bài tập 6: Cho 100g SO3 vào 500ml dung dịch H2SO4 17% [D = 1,12 g/ml]. C% dung dịch H2SO4 thu được sau phản ứng là bao nhiêu?
A. 31%
B. 33%
C. 37%
D. 39%
Bài tập 7: Khối lượng CuSO4 ngậm 5 H2O cần cho vào 75g dung dịch CuSO4 14% để được dung dịch CuSo4 34% là bao nhiêu?
A. 53 gam
B. 54 gam
C. 50 gam
D. 51 gam
Bài tập 8: Để có dung dịch KOH 32%, khối lượng nước cần dùng để hòa tan 40g KOH là bao nhiêu?
A. 85g
B. 75g
C. 95h
D. 80g
>>> Tỷ trọng là gì? Ý nghĩa và cách tính tỷ trọng xăng dầu, nước
So sánh nồng độ phần trăm với nồng độ mol
Nồng độ mol của dung dịch là đại lượng cho biết số mol chất tan có trong 1 lít dung dịch và được ký hiệu là CM
Công thức tính nồng độ mol:
CM = n/Vdd
Trong đó:
- CM: nồng đồ mol
- n: số mol chất tan
- Vdd: thể tích dung dịch tính bằng lít
Vd: tính nồng độ mol của dung dịch khi cho 16 gam NaOH vào 200 ml dung dịch.
Đổi: 200 ml = 0,02l
nNaOH = 16/40 = 0,4 mol
Áp dụng công thức: CM = n/Vdd = 0,4/0,2 = 2M
Mối quan hệ giữa nồng độ phần trăm với các nồng độ dung dịch khác.
1. Giữa nồng độ phần trăm và nồng đọ mol
Ta có công thức:
CM = [10 x d x C%] / M
Trong đó:
- CM: nồng độ mol của dung dịch
- d: khối lượng riêng của dung dịch
- C%: nồng độ phần trăm của dung dịch
- M: khối lượng phân tử chất tan
2. Nồng độ phần trăm và nồng độ đương lượng
CN = [10 x d x C%] / D
Trong đó:
- CN: nồng độ đương lượng
- D: đương lượng gam
- d: khối lượng riêng của dung dịch
- C%: nồng độ phần trăm của dung dịch
Tính toán tỷ lệ phần trăm tập trung
Tỷ lệ phần trăm nồng độ sẽ cho chúng ta biết có bao nhiêu thành phần hoạt chất cụ thể trong một giải pháp tổng thể.
Với nồng độ phần trăm được biểu thị qua các con số như: 1:100; 1:200;... có thể được chuyển đổi thành một phần bằng cách đặt số ở dưới lên trên.
Ta có bảng hướng dẫn sau:
| ↓ | Tan | Dung môi | Kiểu |
| V / V | 1 ML | 100 ML | Tỷ lệ phần trăm khối lượng [chất lỏng] |
| W / W | 1 GM | 100 GM | Tỷ lệ phần trăm trọng lượng [khô] |
| W / V | 1 GM | 100 ML | Tỷ lệ phần trăm khối lượng / khối lượng |
Trên đây là công thức tính nồng độ phần trăm và một số bài tập liên quan VietChem đã tổng hợp, hy vọng giúp bạn đọc có thể áp dụng phục vụ cho học tập và trong các kỳ thi. Nếu còn thắc mắc hay muốn giải đáp các bài tập khác, bạn đọc có thể nhắn tin qua website hoặc để lại bình luận ngay dưới bài viết, VietChem sẽ hỗ trợ một cách nhanh nhất. Truy cập hoachat.com.vn để tham khảo thêm nhiều công thức hóa học với các bài tập vận dụng khác.
Tìm kiếm liên quan:
- Công thức chuyển đổi nồng độ mol sang nồng độ phần trăm
- Công thức liên hệ giữa nồng độ mol và nồng độ phần trăm