Tính tích cực của trẻ là gì
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây [3.07 MB, 18 trang ]
PHẦN I. MỞ ĐẦU
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Như chúng ta đã biết “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”.
Vâng! Đúng như vậy trẻ em là niềm vui niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là
tương lai tươi sáng của xã hội. Mục tiêu giáo dục đặt ra ở lứa tuổi mầm non là
giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách, hình thành những yếu tố đầu tiên của con
người. Vì vậy cần có sự quan tâm đúng mức của gia đình và xã hội, mà đặc biệt là
đội ngũ giáo viên mầm non, người trực tiếp giáo dục trẻ, và được xem là người
đặt nền móng đầu tiên, là yếu tố quyết định và hình thành nhân cách cho trẻ, đòi
hỏi họ phải có những kiến thức, kỹ năng và phương pháp dạy học phù hợp theo
đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, nhằm giúp trẻ phát huy tính tích cực, tự giác chủ
động, sáng tạo, phát huy được tinh thần hợp tác, tương trợ lẫn nhau, tôn trọng lẫn
nhau, kích thích động cơ bên trong của trẻ, đồng thời tác động trực tiếp đến tình
cảm của trẻ, đem lại niềm vui sự hứng thú cho trẻ, trẻ phát triển các kỹ năng, vận
dụng kiến thức vào thực tiễn, tiếp cận và hòa nhập, thích ứng vào cuộc sống, phát
triển những phẩm chất cá nhân như: Tính kiên trì, lòng nhẫn nại, tinh thần đoàn
kết, ý thức tập thể.
Muốn thực hiện được mục tiêu đó, giáo viên phải tổ chức hướng dẫn cho trẻ
tham gia vào các loại hình hoạt động phong phú, đa dạng, ngoài việc hướng dẫn
cho trẻ vui chơi, cho trẻ ăn, trẻ ngủ, giáo dục trẻ trở thành những đứa trẻ lễ phép
ngoan ngoãn thôi chưa đủ, mà nhiệm vụ của người giáo viên mầm non còn phải
trang bị cho trẻ những kiến thức ban đầu thông qua các hoạt động, trẻ được học
mà chơi chơi mà học. Từ đó dần hình thành lên nhân cách của trẻ và cũng từ đó
trẻ được tiếp cận với những kiển thức từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ đến khó.
Tuy nhiên từ lúc lọt lòng mẹ đến lúc trưởng thành thì trẻ em phát triển qua
nhiều thời kỳ khác nhau. Mỗi thời kỳ này là sự tiếp theo của thời kỳ trước và
chuẩn bị cho thời kỳ sau. Trẻ mầm non là thời kỳ đầu tiên của con người, phát
triển rất đặc biệt với tốc độ phát triển rất nhanh về mọi mặt và là thời kỳ có vị trí
quan trọng là đặt tiền đề cho sự hình thành và phát triển nhân cách mai sau.
Chính vì vậy mà người lớn đặc biệt là người giáo viên mầm non và cũng chính
là người dẫn dắt trẻ ở những bước chập chững đầu đời, phải nắm được đặc điểm
tâm sinh lý ở lứa tuổi này để từ đó đưa ra những biện pháp giáo dục phù hợp cho
tất cả các hoạt động để phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ là một
trong những mục tiêu quan trọng mà nền giáo dục hướng tới.
Vậy thì ngay từ tuổi mầm non, trẻ cần phải được dạy như thế nào? Làm thế
nào để trẻ phát huy được tính tích cực chủ động đây là một câu hỏi đặt ra cho tất
cả các giáo viên mầm non chúng ta? Vì thế việc rèn luyện cho trẻ có được một
tính cách mạnh dạn, tự tin là rất quan trọng và cần thiết. Khi trẻ mạnh dạn, trẻ có
thể tham gia vào các hoạt động tập thể. Khi trẻ mạnh dạn, trẻ có thể tự tin trước
đám đông và tự xử lý các tình huống. Trẻ mạnh dạn khiến cha mẹ yên tâm và là tố
chất thiết yếu cho những thành công của trẻ trong tương lai. Đây cũng chính là
mục tiêu của phương pháp dạy học „ Lấy trẻ làm trung tâm” của bậc học mầm
1
non. Không chỉ dạy trẻ kiến thức mà dạy trẻ kỹ năng sống, dạy trẻ biết cách xử lý
chủ động trong các tình huống.
Song trong thực tế. Trẻ tự kỷ, nhút nhát, kém mạnh dạn, tự tin trước đám
đông ngày càng nhiều, đa số trẻ chưa phát huy được hết tính tích cực, chủ động,
sáng tạo, điều đó đặt ra cho các cô giáo làm thế nào giúp các bé mạnh dạn tự tin
trong giao tiếp với bạn bè và người lớn? Để trả lời câu hỏi này, tôi luôn tìm tòi,
ứng dụng các biện pháp, hình thức, tổ chức các hoạt động không phải đơn giản là
cung cấp kiến thức mà phải làm sao để trẻ nói lên được ý kiến của trẻ và phải tạo
cho trẻ thói quen suy nghĩ nhanh và biết bảo vệ ý kiến, tìm các cách giải quyết
khác nhau cho cùng một vấn đề. Có như vậy mới thực sự giúp trẻ chủ động trong
tư duy, mạnh dạn, tự tin điều này đã thúc đẩy tôi chọn đề tài :“ Một số biện pháp
nhằm phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi trong các hoạt động”
nhằm nâng cao hiệu quả của quá trình giáo dục trẻ ở trường mầm non.
1.2 MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu vấn đề này với mục đích là để tìm ra những biện pháp tốt nhất áp
dụng linh hoạt vào tổ chức các hoạt động nhằm phát huy tính tích cực của trẻ
mẫu giáo
4-5 tuổi để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho trẻ trong trường mầm non.
1.3 ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Đề tài áp dụng đối với trẻ mẫu giáo Nhỡ B2 Trường mầm non Thọ Xương..
1.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp thực hành, trải nghiệm
- Phương pháp quan sát và đánh giá
2
PHẦN II: NỘI DUNG SKKN
2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN
Thực hiện chương trình GDMN hiện nay với phương pháp dạy học: “Lấy trẻ
làm trung tâm” nhằm phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo trong các hoạt
động của trẻ.Thông qua các hoạt động trẻ được trải nghiệm, được khám phá, tìm
tòi sáng tạo, được tự do giao tiếp, vui chơi, hợp tác, chia sẽ, dễ dàng tiếp thu kiến
thức, nhằm tăng thêm vốn kinh nghiệm, đã được giáo viên vận dụng để tổ chức
các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ.
Nhưng theo các nhà nghiên cứu đã kết luận, kỹ năng nói có liên hệ mật thiết
đến sự nhút nhát và thiếu tự tin của con người. Đứa trẻ không thể tự tin và thể
hiện nhu cầu mong muốn của mình với người lớn. Cảm giác lo lắng và sợ hãi là
một trạng thái giúp chúng ta đối phó với những kinh nghiệm mới và tránh khỏi
những nguy hiểm.Trẻ con có rất nhiều nỗi sợ hãi vì trí tưởng tượng của trẻ rất
phong phú.
Mọi người thường nghĩ rằng trẻ con đầy niềm vui và vô tư. Thật ra, trẻ dù
nhỏ nhưng cũng những mối lo lắng và đôi khi bị tress, có thể do những nguyên
nhân từ bên ngoài, từ gia đình, bè bạn hay ở lớp học, hoặc từ chính cơ thể trẻ.
Có thể nhận ra trẻ bị tress qua những biểu hiện hàng ngày, những thay đổi hành
vi trong thời gian ngắn, chẳng hạn như mút tay, xoắn tóc, ngoáy mũi, hay thậm
chí là tè dầm. Tress có thể làm trẻ lãnh đạm hoặc nhút nhát hơn.
Một lý do nữa cũng tương đối phổ biến là việc trẻ em ngày nay được bao
bọc quá kỹ khiến trẻ đánh mất sự tự tin về khả năng của bản thân. Trẻ thư ờng bị
động trong giao tiếp. Vậy giáo viên là người tạo cơ hội, tổ chức môi trường, tạo
điều kiện phù hợp và thuận lợi, khuyến khích trẻ tích cực tham gia vào hoạt động
nhằm giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, ý thức tình cảm, tính tò mò, tính ham
hiểu biết và đó chính là những yếu tố cần thiết của con người trong thời đại phát
triển, đặc biệt là tính tích cực của trẻ.
2.2.THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SKKN
Tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 4 tuổi, Khi tổ chức các hoạt
động theo chương trình giáo dục mầm non tôi đã nhận thấy có những tồn tại và
hạn chế cần khắc phục cho trẻ như sau:
- Một số trẻ còn nhút nhát, thiếu tự tin khi tham gia vào các hoạt động.
- Chưa chủ động tham gia vào các hoạt động nhóm, cá nhân
- Trẻ còn rụt rè, chưa mạnh dạn, bị động trong giao tiếp.
- Một số trẻ chưa tích cực tham gia vào các hoạt động
Chính vì vậy mà tôi luôn mong muốn mang lại cho các con ở lớp một môi
trường giáo dục tốt nhất, giúp các con mạnh dạn tự tin, nhanh nhẹn và luôn ở
trong trạng thái thoải mái nhất, có một sức khỏe tốt nhất, biết quan tâm chia sẻ,
tôn trọng từ phía các bạn, và thể hiện hết khả năng của mình thông qua việc tổ
3
chức các hoạt động giáo dục và các hoạt động khác đầu năm tôi đã tiến hành
khảo sát thực trạng của lớp mình tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn
sau:
2.2.1 Thuận lợi:
Trường mầm non Thọ Xương có tương đối đầy đủ đồ dùng đồ chơi, cơ sở
vật chất trang thiết bị phục vụ nhu cầu học tập, vui chơi của trẻ. Luôn nhận được
sự chỉ đạo sát sao của chuyên môn phòng giáo dục và Ban giám hiệu nhà trường.
Đa số phụ huynh rất quan tâm đến con, luôn mong muốn cho bé được sống
trong môi trường an toàn, chan chứa tình yêu thương.
Lớp có 2 giáo viên, có trình độ chuyªn m«n trên chuẩn và nắm vững
phương pháp, ham học hỏi tìm tòi sáng tạo để thu hút trẻ trong giờ học cũng như
trong mọi hoạt động trong ngày.
2.2.2 Khó khăn:
* Về phía trẻ:
Số trẻ trên lớp đông một số trẻ chưa có nền nếp học tập. Tuy cùng một độ
tuổi nhưng khả năng hoà nhập không đồng đều. Một số trẻ còn nhút nhát đi học
chưa đều, do sức khoẻ hoặc hạn chế về thể chất… nên cũng ảnh hưởng tới việc
cung cấp kiến thức trong quá trình học.
Nội dung
Tổng
Tốt
Khá
Trung
Yếu
số
bình
cháu SL
%
SL
% SL % SL
%
Khả năng tập trung chú
12
34
13
37
8
23
2
6
ý trong giờ học
35
Trẻ mạnh dạn, tích
9
26
10
28
8
23
8
23
cực tham gia các hoạt
động
Trẻ biết cách giải
3
9
7
20
15 43 10 28
quyết các tình huống.
[Bảng khảo sát đầu năm – Tháng 9]
* Về phía giáo viên:
Trong thực tế giáo viên đôi lúc còn thiếu chủ động trong việc giảng dạy, còn
phụ thuộc quá nhiều vào tài liệu, vẫn còn nặng việc cung cấp kiến thức chưa chú
trọng đến việc phát huy được tính chủ động tích cực, nên có phần hạn chế tính
mạnh dạn, tích cực chủ động của trẻ trong các giờ học.
Môi trường lớp học được thay đổi thường xuyên theo từng chủ đề nhưng
nội dung và hình thức chưa phong phú, hấp dẫn đối với trẻ.
Đồ dùng dạy học chưa sáng tạo còn phụ thuộc vào các đồ dùng của nhà
trường.
Thực trạng: Qua khảo sát đầu năm trên trẻ về nhận thức và tính tích cực chủ
động của trẻ, kết quả thu được cho thấy nhiều vấn đề đáng quan tâm:
*Về phía phụ huynh
4
Một số phụ huynh chưa nhận thức hết được yêu cầu và tầm quan trọng khi
cho trẻ đến trường. Chưa coi trọng việc học tập của con, cho con đi học không
đúng giờ, chưa chuyên cần, còn coi nhẹ việc học tập của con vì chỉ nghĩ các cháu
đến trường mầm non chủ yếu là vui chơi và ăn ngủ và thường cho con nghỉ học
tùy tiện nên ít nhiều làm ảnh hưởng tới kết quả học tập của lớp. Một phần nhỏ trẻ
được bố mẹ, người thân bao bọc quá kỹ, chiều chuộng theo ý thích của con,
khiến trẻ đánh mất sự tự tin về khả năng của bản thân. Trẻ thư ờng bị động trong
giao tiếp.
Từ những nguyên nhân trên và từ thực tế đã áp dụng tại nhóm lớp của mình,
tôi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp nhằm phát huy được tính tích cực trong
các hoạt động ở trẻ lớp mẫu giáo 4-5 tuổi như sau:
2.3. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ SỬ DỤNG ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
Biện pháp 1: Xây dựng môi trường học tập theo hướng mở là điều kiện cần
thiết tạo cơ hội cho trẻ tham gia vào hoạt động tích cực.
Môi trường thân thiện và thẩm mĩ sẽ gây hứng thú cho trẻ và góp phần hình
thành mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với trẻ. Đây
là yếu tố rất quan trọng trong quá trình hoạt động trải nghiệm nhằm thoả mãn nhu
cầu của trẻ. Đây cũng là nơi mà trẻ được giúp đỡ để thu nhận một khối lượng kiến
thức và kỹ năng nền tảng cần thiết cho việc học sau này. Vì thế giáo viên luôn sẵn
sàng đón tiếp tất cả trẻ đến với mình, dành thời gian quan tâm đến từng trẻ, từng
nhóm, cả lớp. Biết cung cấp cơ hội để tạo sự giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với
nhau. Biết sắp xếp lớp học theo cách khuyến khích trẻ hoạt động. Tạo cơ hội để
phát triển tư duy, phát triển các kỹ năng nhận thức xã hội, phát triển ngôn ngữ,
hứng thú trong học tập và khám phá thế giới xung quanh.
Nhận thức được điều đó tôi đã trao đổi và cùng thống nhất với giáo viên trong
lớp về kế hoạch, biện pháp trang trí xắp xếp tạo môi trường, các góc hoạt động
trong lớp phù hợp với diện tích lớp cũng như các đồ dùng đồ chơi trong lớp phù
hợp với tâm sinh lý trẻ, có tính thẩm mỹ cao và kích thích tính tích cực của trẻ.
Tận dụng những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học. Đổi mới cách trang trí
lớp tạo môi trường theo hướng mở phù hợp từng chủ đề, tạo cơ hội để trẻ hoạt
động trải nghiệm với đồ dùng trang trí để lĩnh hội kiến thức. Các đồ dùng, đồ
chơi, hình ảnh trang trí không dán cố định mà được bố trí trẻ có thể dễ dàng lấy sử
dụng theo ý thích, ý tưởng của trẻ. Cụ thể các mạng hoạt động: Bảng chủ đề, các
góc mở, các góc hoạt động, tất cả các giá đồ chơi vừa tầm của trẻ, các nguyên vật
liệu để ở trạng thái mở, dễ lấy, dễ cất. Trong mỗi góc chơi tôi thiết kể mảng mở,
các mảng mở tôi thường làm bằng nhựa trong. Trong đó có các sản phẩm do
chính tay trẻ làm để gài vào làm tranh trang trí cho góc đó, để kích thích tính
chủ động sáng tạo của trẻ.
Bên cạnh đó chúng tôi cũng xây dựng qui ước với trẻ về qui định trong lớp
học và giao tiếp giữa trẻ với trẻ trong lớp. Việc rèn nền nếp được thực hiện ngay
khi đón trẻ vào năm học mới. Như: Cách lấy đồ dùng đồ chơi đúng nơi qui định,
hay qui định với trẻ về cách giao tiếp trong khi chơi, không la hét quá to, không
5
chạy nhảy xô đẩy nhau, có sự giao tiếp thân mật trong các vai chơi, các bạn trai
nhường nhịn các bạn gái, cùng tham gia vào các vai chơi vui vẻ, không tranh
giành đồ chơi của nhau và biết giúp đỡ bạn trong quá trình chơi.
Với quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, chúng tôi tận dụng tối đa các sản phẩm
của trẻ để trang trí lớp, trẻ được vẽ, xé nặn các sản phẩm để trang trí các góc, các
buổi chơi trẻ được hoạt động với chính sản phẩm của mình đã làm nên trẻ rất
thích thú. Những hoạt động giao tiếp qua vai chơi người mua người bán dạy trẻ
biết thể hiện thái độ ân cần niềm nở với khách hàng thông qua đó tạo được mối
quan hệ thân thiện giữa trẻ với trẻ khi chơi.
Không chỉ tạo môi trường thân thiện cho trẻ hoạt động, giao tiếp, chúng tôi
còn thống nhất mang đến cho trẻ một không khí lớp học thật ấm áp tràn ngập yêu
thương, cô giáo cũng giống như một người bạn lớn để trẻ có thể an tâm chia sẻ
những thắc mắc, băn khoăn cũng như những “bức xúc” rất trẻ con của mình.
Như vậy tạo môi trường lớp đẹp, thân thiện ở trong mỗi góc chơi, nhóm
chơi sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên muốn rèn trẻ cá biệt yếu kém hoặc
củng cố kỹ năng cho trẻ. Giúp trẻ phát triển hơn về khả năng tưởng tượng sáng
tạo từ đó trẻ mạnh dạn tự tin tham gia vào các hoạt động.
Biện pháp 2: Linh hoạt làm mới hình thức t ổ chức hoạt động học. Khuyến
khích tính tự giác, chủ động tích cực ở trẻ.
Tôi nghĩ để thu hút được sự chú ý của trẻ vừa dễ lại vừa khó vì trẻ rất hào
hứng trước những điều mới lạ nhưng dễ chán với những gì quen thuộc. Vì vậy ở
mỗi hoạt động học tôi luôn phải xác định rõ mục đích yêu cầu của từng đề tài.
Mà đặc biệt đặc điểm tâm lý lứa tuổi của trẻ. Trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo khả năng
chú ý, ghi nhớ chưa cao, trẻ thường dễ chịu ảnh hưởng tác động từ bên ngoài,
[ngồi không ngay ngắn trong khi học, mất trật tự, không kiềm chế các hoạt động
cá nhân]. Trong khi đó việc trẻ tập trung, ghi nhớ có chủ đích và hứng thú trong
giờ hoạt động chung là rất quan trọng, vì đây là hoạt động giúp trẻ lĩnh hội một
cách bài bản, đầy đủ và khoa học nhất các kiến thức đơn giản và vừa sức về các
lĩnh vực phát triển khác nhau. Tôi nhận thấy rằng nếu không thay đổi, làm mới
các biện pháp và hình thức dạy học khác nhau, trẻ sẽ không hứng thú trong giờ
học và sẽ không đạt hiệu quả cao trong giờ dạy. Cùng với đó khả năng tiếp thu
của trẻ, cũng sẽ hạn chế và trẻ sẽ có phản ứng chán học, gây mất trật tự trong lớp
học. Chính vì vậy mà bản thân không ngừng nghiên cứu các tài liệu, suy nghĩ
thay đổi các hình thức vào bài sao cho sinh động, hấp dẫn bằng những câu nói
nhẹ nhàng, nét mặt vui tươi, sử dụng các trò chơi tạo tình huống bất ngờ để thu
hút sự chú ý của trẻ vào giờ học. Qua đó, giờ học trẻ nào cũng hào hứng, không
gò bó, phát huy được tính tích cực của trẻ, đạt kết quả cao.
VD1: Toán: Dạy trẻ nhận biết, phân biệt hình tròn, hình vuông, hình tam giác,
hình chữ nhật.[ Chủ đề: gia đình] Với mục đích yêu cầu trẻ nhận biết và phân
biệt, gọi tên chính xác các hình.
Phần gây hứng thú: Tôi cho trẻ cùng chơi TC” Xếp nhà” M ỗi đội bật qua các
vòng lên chọn hình xếp thành một ngôi nhà. Sau đó cô đưa ra câu hỏi để trẻ nhận
xét.
6
Phần nhận biết hình vuông, hình tam giác, hình chữ nhật, hình tròn: Tôi
cho trẻ nhận biết tên các hình thông qua trò chơi. Mỗi trẻ một chiếc khăn tay
hình vuông, cho trẻ gấp chéo hình vuông được hình gì? [Trẻ nhận ra là hình tam
giác], hay từ hình vuông gấp đôi chiếc khăn được hình chữ nhật, gấp đôi hình
chữ nhật được hình vuông. Thông qua hình thức gấp khăn trẻ rất hứng thú và
nhớ tên hình rất nhanh. Phần trò chơi luyện tập: Tôi cho trẻ chơi TC” lăn hình”
Và TC” Cùng chơi đố nào” giúp trẻ nhận biết và phân biệt chính xác các hình
một cách tích cực.
VD 2: Khi tổ chức hoạt động thể dục cho trẻ.
Để thực hiện hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ tôi nghĩ ngoài việc sử dụng
linh hoạt các phương pháp dạy học ra thì chúng ta cũng phải trú trọng tới các hình
thức dạy học. Vì vậy trong hoạt động giáo dục thể chất tôi đã sử dụng các hình
thức sau:
* Hình thức tập theo nhóm lớp đồng loạt
Khi áp dụng hình thức này có nghĩa là tôi cho tất cả trẻ cùng thực hiện một bài
tập vận động giống nhau. Hình thức dạy học này cho phép giáo viên cùng một lúc
chỉ đạo toàn bộ trẻ, tăng lượng vận động, tạo điều kiện củng cố kỹ năng vận động,
phát triển tố chất thể lực, tính tập thể, khả năng phối hợp vận động khi thực hiện
bài tập.
Ví dụ2: Khi dạy trẻ bài tập: “Nhảy lò cò” tôi cho trẻ tập đồng loạt tại chỗ, trẻ rất
hứng thú và thi đua nhảy cùng nhau, trẻ được tập nhảy nhiều hơn nên kỹ năng
nhảy tốt hơn.
* Hình thức tập nhóm nhỏ nối tiếp
Khi áp dụng hình thức này, tôi cho trẻ cùng thực hiện một bài tập, liên tiếp trẻ nọ
nối tiếp trẻ kia. Có thể một nhóm có từ 3 – 5 trẻ tập xong bài tập rồi tiếp theo đến
nhóm khác, giống như tập quay vòng. Tập theo nhóm nối tiếp trẻ rất hứng thú và
thi đua nhau tập.
* Hình thức chia nhóm tập luyện:
Khi áp dụng hình thức này, trong thời gian cho trẻ thực hiện tôi chia lớp thành 2
hoặc 3 nhóm, mỗi nhóm tập bài tập ở các vị trí khác nhau và có giáo phụ trách.
Ngoài ra để cho tiết học thể dục không trở nên khô cứng, nhàm chán. Đồng
thời không làm cho trẻ thấy mệt mỏi không thích tập, giáo viên có thể thay đổi
hình thức vào bài: Cùng tham gia vào cuộc thi: “ Bé khoẻ, bé khéo" và xuyên suốt
tiết học đó giáo viên tổ chức dưới dạng các trò chơi liên hoàn, khởi động, vượt
chướng ngại vật, tăng tốc về đích.
Để tăng sự hứng thú cho trẻ, giáo viên có thể thoát ly khỏi hình thức khởi
động quen thuộc. Thay vào đó là những bài tập sôi động nhẹ nhàng nhưng cũng
không tách rời mục đích chính của phần khởi động tôi có thể chọn một bản nhạc
sôi động, sau đó cho trẻ đứng vào hàng để tập bài tập xoay các khớp: cổ tay,
khuỷu tay, lắc hông, đầu gối, cổ chân... Đối với chủ đề cuối năm, cô có thể cho trẻ
tự tìm vị trí đứng cho mình sao cho mỗi bạn cách nhau 2 ô gạch. Điều này giúp
trẻ phát triển tính tích cực, tự giác trong quá trình tham gia tập luyện. Cô vẫn giữ
7
vai trò chỉ huy hô mệnh lệnh cho trẻ tập để đảm bảo mức độ vận động của mỗi
động tác không quá sức với trẻ.
Tương ứng với các nội dung của tiết học thể dục: Khởi động, trọng động [Bài
tập phát triển chung, bài tập vận động cơ bản], trò chơi, hồi tĩnh. Ngoài ra, cô có
thể sưu tầm các bài hát mới lạ để làm nhạc nền cho trẻ tập thể dục. Đồng thời sau
buổi tập cô thưởng cho trẻ huy chương vàng, hộp quà cho 2 đội hay vòng nguyệt
quế.
VD 3: Tổ chức hoạt động làm quen văn học:
Để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học tôi lựa chọn các hình thức tổ chức phù
hợp, hấp dẫn như qua tổ chức hội thi: “Bé yêu thơ”; câu đố, tham quan và đặc
biệt là chọn những hình ảnh thật, đẹp và những nhân vật ngộ nghĩnh, hóa thân
vào các nhân vật trong tác phẩm, dùng các thủ thuật khác nhau để dẫn dắt vào
bài chuyển hoạt động một cách linh hoạt để gây hứng thú cho trẻ. Trong quá
trình dạy trẻ đọc thơ tôi đưa các hình thức đọc khác nhau: Đội đọc thơ nối tiếp.
Đọc to nhỏ, đọc nhanh, chậm, đọc theo dấu tay cô… Đặc biệt việc đọc thơ trên
nền nhạc giúp trẻ điều chỉnh âm lượng của trẻ tốt nhất không cần đến sự can thiệp
của giáo viên đồng thời trẻ lại cảm thụ bài thơ về nhịp, nội dung chuyển tải của
bài thơ nhanh nhất.
Với từng bài dạy, thể loại tôi đưa ra hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị có tính
lôgic, để đàm thoại với trẻ một cách sôi nổi theo phương châm: “Lấy trẻ làm
trung tâm” để phát huy trí tưởng tượng, những cảm xúc của trẻ, tình liên hệ thực
tiễn, sáng tạo phù hợp với từng nội dung của bài mà trẻ không bị áp đặt một
cách gò bó. Qua đó phát huy được tính tích cực chủ động của trẻ.
Tổ chức giờ học dưới hình thức học theo nhóm là một hình thức học rất tích
cực, tạo cho trẻ nhiều cơ hội hoạt động, giúp trẻ phát huy được tinh thần hợp tác,
tương trợ lẫn nhau, rèn cho trẻ ý thức tập thể, biết chia sẻ những ý kiến, kinh
nghiệm của mình với các bạn, biết lắng nghe và tôn trọng ý kiến của bạn khác,
quan trọng hơn cả học theo nhóm đem lại nhiều niềm vui, hứng thú cho trẻ. Hình
thức học theo nhóm có thể áp dụng trên tất cả các hoạt động.
8
VD: Trong tiết học tạo hình : Nặn quả tròn
Cho trẻ tạo nhóm, cô phát cho mỗi nhóm một đĩa quả có dạng hình tròn, yêu
cầu trẻ quan sát trao đổi thảo luận trong nhóm sau đó từng nhóm lên giới thiệu đĩa
quả của đội mình, các bạn nhóm khác cùng nhận xét những đặc điểm nổi bật [trên
cơ sở định hướng của cô giáo]. Cho các nhóm nêu lên ý tưởng của mình và về
nhóm thực hiện sản phẩm chung [trẻ hoạt động trên nền nhạc]. Khi hoàn thành,
các nhóm tự giới thiệu sản phẩm của mình. Các bạn nhóm khác có thể đặt câu hỏi
hoặc cho ý kiến nhận xét, đánh giá sản phẩm của nhóm bạn.
Đây là một số hình thức học mà tôi đã áp dụng tại lớp mình nhằm phát huy tối
đa tính tích cực hoạt động của trẻ. Sau khi áp dụng biện pháp này, tôi nhận thấy
trẻ ở lớp tôi đã chú ý, hứng thú hơn trong giờ học, đặc biệt có một số cháu trước
đây còn khóc khi vào lớp thì nay đã thích đi học và rất hào hứng trong giờ học.
9
Với trẻ mầm non khả năng giao tiếp tốt trong tập thể giúp trẻ thích nghi dễ
dàng, nhanh chóng với môi trường mới, thầy cô, bạn bè mới, và những đòi hỏi
mới của hoạt động học tập. Ý thức và tinh thần tập thể sẽ giúp trẻ tránh được
những xung đột không đáng có giữa trẻ với nhau, giữa trẻ với cô, trên cơ sở đó
phát triển những mối quan hệ thân thiện, gần gũi, cảm thông giữa trẻ với những
người xung quanh. Tất cả những điều này tác động một cách tích cực lên trẻ, làm
cho trẻ cảm thấy hứng thú muốn đến trường, muốn giao tiếp với cô, bạn bè. Để
phát huy được khả năng đó của trẻ ngoài các hình thức tổ chức tại lớp chúng tôi
còn cho trẻ giao lưu giữa các lớp trong khối mẫu giáo nhỡ với nhau.
Biện pháp 3: Thiết kế nhiều hoạt động nhằm phát huy tính tích cực ở mỗi cá
nhân trẻ.
Như chúng ta đã biết: Mỗi trẻ đều có những mặt mạnh và những mặt yếu,
khiến trẻ kém tự tin. Từ bước đầu khảo sát trẻ cũng như thông qua quá trình chăm
sóc trẻ, giáo viên có thể nắm được những mặt mạnh của trẻ. Hãy cố gắng thiết kế
những hoạt động để trẻ có thể phát huy tối đa thế mạnh đó của mình. Khi trẻ tự tin
và được khen ngợi, trẻ sẽ dám thử bước vào lĩnh vực kém tự tin hơn và thể hiện
được tính tích cực của mình trong nhiều hoạt động khác nhau.
VD: Lớp tôi có một vài cháu khả năng vẽ còn yếu, như cháu ThảoVy, lan Anh,
Ngọc...Bởi vậy các cháu không thích tham gia hoạt động này. Tuy nhiên, các cháu
lại rất thích dán hình và nặn. Chúng tôi đã tổ chức nhiều buổi chơi, nghĩ ra nhiều
đề tài để các cháu có cơ hội thể hiện khả năng của mình. Kết hợp với gấp hình,
chúng tôi cho các cháu sử dụng bút, màu để tô điểm thêm cho tác phẩm của mình.
Dần dần, các cháu cũng thích thú hơn với hoạt động tô màu và vẽ hơn. Một số trẻ
có khả năng định hướng tốt, chúng tôi lại khuyến khích trẻ làm mẫu trong trò chơi
“Bịt mắt bắt dê”. Những trẻ có khả năng ngôn ngữ, cảm thụ âm nhạc tốt, chúng
tôi lựa chọn trẻ thể hiện bằng cách đọc thơ hoặc biểu diễn văn nghệ cho cả lớp.
Qua việc thực hiện biện pháp này tôi nhân thấy, khi được tham gia những hoạt
động phù hợp với thế mạnh sẽ kích thích trẻ hứng thú hoạt động, tăng cường tính
mạnh dạn cho trẻ và khiến trẻ tự tin hơn vào bản thân.
Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng:
10
Đổi mới phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ đòi hỏi người giáo viên phải
tích cực tìm tòi, học hỏi để luôn sáng tạo, đổi mới cách thức tổ chức các hoạt
động
nhằm tạo cơ hội tốt nhất để trẻ được tham gia vào các hoạt động, tiếp thu kiến
thức một cách chủ động giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể lực và trí thức. Với
những hình thức cho trẻ hoạt động như: Quan sát tranh vẽ, nghe hát, trẻ bắt chước
cô…đã trở nên quá quen thuộc và làm trẻ chóng chán nên hiệu quả giờ dạy không
cao. Đối với trẻ cần phải có những điều mới lạ để thu hút sự tập trung chú ý của
trẻ. Trong khi đó công nghệ thông tin lại đang phát triển rất nhanh mà những ứng
dụng của nó rộng rải và thiết thực cho đời sống và thu hút sự tập trung chú ý của
trẻ. Chính vì vậy sử dụng công nghệ thông tin vào tổ chức hoạt động cho trẻ sẽ
tạo ra những điều mới lạ, kích thích sự tò mò, hứng thú của trẻ, hiệu quả của tiết
học sẽ cao hơn.
* Tổ chức hoạt động cho trẻ khám phá khoa học.
Trước đây trong giờ hoạt động cho trẻ KPKH chúng tôi thường sử dụng
phương pháp trực quan: Cho trẻ xem tranh, đồ dùng đồ chơi… những hình thức
đó chưa thật sự lôi cuốn trẻ.
Khi được tiếp cận với máy vi tính, chúng tôi khai khác truy cập vào mạng để
tìm kiếm hình ảnh có liên quan. Đặc biệt là các hình ảnh khó quan sát ở môi
trường xung quanh như [Sự kỳ diệu của nước, sự phát triển của cây; một số loại
côn trùng, một số địa danh của đất nước..] Hoặc chụp ảnh quay videoclip các hình
ảnh gần gũi để đưa vào bài dạy và tạo các trò chơi trên máy. một số trò chơi mà
chúng tôi đã ứng dụng từ phần mềm làm các tập mở cho trẻ khám phá khoa học
theo chủ đề.
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới động vật” với hoạt động khám phá tìm hiểu “ Một số
loại côn trùng” chúng tôi đã khai thác truy cập mạng với bộ phim sự phát triến
của kiến bằng việc dạy trên máy về các hình ảnh của kiến đã giúp trẻ quan sát
được sự phát triển của kiến như kiến đẻ trứng, trứng kiến nở thành con và các
hoạt động của kiến: kiến tha mồi; kiến uống nước đọng trên lá cây; kiến cắn lá
cây; kiến truyền tin; kiến tìm mồi và bắt mồi…mà trẻ khó có thể quan sát được ở
môi trường xung quanh trẻ.
* Tổ chức hoạt động cho trẻ học tạo hình.
Cũng giống như bất cứ hoạt động có chủ đích khác, việc tạo cảm xúc khi vào
bài là một vấn đề quan trọng, nó đưa đến sự thành công và sáng tạo của trẻ trong
suốt thời gian hoạt động. Tuy phần này nó chiếm ít thời gian nhưng nó có vị trí
không kém phần quan trọng, vừa lôi cuốn được trẻ, vừa khéo léo giúp trẻ hình
thành những vấn đề mà trẻ cần giải quyết.
Ví dụ: Cho trẻ “ Vẽ vườn hoa ” để sản phẩm của trẻ sáng tạo thì đòi hỏi cô
giáo phải cung cấp đầy đủ các biểu tượng, hình ảnh về sự vật, không đơn thuần
chỉ là tranh ảnh mà trẻ phải được trực tiếp quan sát các loài hoa. Cô cung cấp cho
trẻ hình ảnh qua máy chiếu, cho trẻ được trực tiếp xem các loài hoa rung rinh
trong gió, đua nhau khoe sắc. Chắc chắn rằng trẻ sẽ thích thú hơn khi cho trẻ xem
11
bằng tranh, hoặc bằng mô hình cô xây dựng. Hay khi cho trẻ nặn “ Con thỏ ” hình
ảnh con thỏ đang chạy tung tăng vui đùa với cỏ cây, hoa lá trẻ sẽ thích thú hơn là
xem tranh. Từ đó làm giàu hình ảnh, biểu tượng trong sản phẩm của trẻ.
* Tổ chức cho trẻ làm quen với toán và các trò chơi cũng cố kiến thức.
Hay ở hoạt động cho trẻ làm quen với toán, sau khi truyền thụ kiến thức mới
cho trẻ để cũng cố lại vốn kiến thức đó. Giáo viên nghiên cứu, sáng tạo đưa ra các
trò chơi. Tuỳ thuộc vào nội dung bài học mà giáo viên lựa chọn ra các trò chơi
khác nhau, nhằm cung cấp cho trẻ nhận biết các chữ số, tạo nhóm, hay so sánh
thêm bớt tạo sự bằng nhau...một cách chính xác và rèn cho trẻ kỹ năng khi lựa
chọn chữ số, tạo nhóm, hay so sánh các hình, khối....theo yêu cầu của cô qua trò
chơi.
* Thiết kế bài giảng hướng dẫn trẻ làm quen tác phẩm văn học:
Để tác phẩm thơ, truyện đi vào lòng trẻ một cách nhẹ nhàng, thoải mái, đòi
hỏi cô giáo không chỉ có giọng đọc, kể diễn cảm mà phải biết cách lựa chọn các
nội dung trên mạng phù hợp với nội dung bài dạy, hình ảnh phải sinh động nhằm
thu hút sự tập trung chú ý của trẻ.
Ví dụ: Với chủ điểm” Thế giới động vật” khi kể câu chuyện” Thỏ con không vâng
lời.” Tôi đã cho trẻ đi vào vườn cổ tích ở phía sau khu rừng, vừa vào đến rừng thì
nghe tiếng khóc của thỏ…Đó là lúc bắt đầu kể chuyện cho trẻ nghe, và kết hợp
cho trẻ xem qua màn hình chiếu..
Qua việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy chúng tôi thấy trẻ rất hứng thú
say sưa và trẻ quan sát một cách tỉ mỉ nói được chính xác các đối tượng mà trẻ
khám phá, trẻ có nhiều cơ hội được hoạt động một cách độc lập, chủ động, sáng
tạo, tích cực khám phá hiểu biết về thế giới xung quanh từ các góc độ đa dạng
khác nhau.
Biện pháp 5: Đổi mới, sáng tạo, linh hoạt trong hình thức nêu gương vào chiều
thứ sáu.
Động viên khích lệ là một biện pháp cơ bản trong mọi hoạt động của mầm
non. Sự tán thưởng khiến trẻ hiểu rằng việc trẻ làm là đúng. Đặc biệt khi sự tán
thưởng đó lại có sự chứng kiến của bạn bè hoặc cha mẹ sẽ khắc sâu trong trẻ niềm
phấn khởi, tạo động lực cho trẻ phát huy khả năng của bản thân.
Trẻ thường bắt chước, noi gương rất nhanh, chính vì vậy tôi đã chọn hình thức
nêu gương thưởng cờ vào thứ sáu cuối tuần.
Trẻ đã thành thói quen và luôn có mong muốn được nhận phiếu bé ngoan vào
thứ sáu cuối tuần. Trên cơ sở đó tôi đã nghĩ ra thêm hình thức thưởng sao ngoan
cho cá nhân trẻ và được gắn vào bảng bé ngoan những trẻ có cố gắng nhiều trong
tuần: biết giúp đỡ cô, bạn bè, ăn nhanh, ngủ ngoan, chăm học, hay giơ tay phát
biểu, đi học đều, không mắc lỗi... Đây là hình thức nhằm giúp trẻ nhìn nhận lại
bản thân mình trong một tuần qua. [VD: Bé Ngọc Ánh được khen vì tiến bộ, biết
giúp đỡ cô và các bạn, hoặc bé Thương trong tuần qua được khen vì ăn nhanh,
chăm giơ tay phát biểu…]. thông qua đó không những trẻ được khen sẽ cố gắng
phấn đấu tiếp, bạn trong lớp lấy đó làm tấm gương để học tập mà các bậc phụ
12
huynh cũng nắm bắt được tình hình của con mình trong tuần. Đây hình thức mà
trong tâm lí giáo dục trẻ mầm non thường xuyên sử dụng, hình thức nêu gương,
trẻ sẽ học tập các bạn ngoan, đồng thời bản thân trẻ cũng sẽ có nhiều cố gắng tích
cực hơn trong tuần tới.
Sau khi thực hiện biện pháp này tôi nhận thấy, không khí thi đua của trẻ trong
lớp rất sôi nổi, bản thân các cháu tự nhắc nhở nhau ngoan hơn, cố gắng hơn để
được làm “ngôi sao của tuần”. Các cháu đều tỏ ra rất hãnh diện nếu được bầu là
“Ngôi sao của tuần”. Nhờ vậy, nhiều cháu hiếu động trong lớp tôi cũng dần đạt
nhiều tiến bộ, tập trung chú ý hơn trong giờ học để được cả lớp và cô giáo công
nhận vào buổi sinh hoạt cuối tuần.
Biện pháp 6: Phối hợp với phụ huynh trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ
Việc hình thành tích tích cực trong các hoạt động cho trẻ trong trường mầm
non là chưa thực sự đầy đủ bởi muốn hình thành hay giáo dục trẻ bất kì điều gì,
luôn cần phải có sự hợp tác, phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường. Chính
vì vậy việc tuyên truyền và hướng dẫn các bậc phụ huynh một số biện pháp để
cùng với giáo viên hình thành tính tích cực trong các hoạt động của trẻ là vô cùng
cần thiết và hiệu quả.
Trong các cuộc họp phụ huynh, chúng tôi luôn đề cập và giải thích tầm quan
trọng của việc phát huy tính chủ động, tích cực của trẻ tới các bậc phụ huynh, đề
nghị các bậc phụ huynh phối hợp cùng cô giáo để giúp trẻ phát huy tối đa tính độc
lập tự chủ của mình từ những việc nhỏ như vệ sinh cá nhân, đi giày dép, mặc
quần áo…qua việc trẻ được tự phục vụ bản thân, biết cách tự phục vụ bản thân trẻ
sẽ tự tin, mạnh dạn hơn trước nhiều tình huống trong cuộc sống.
Chúng tôi cũng trao đổi thường xuyên với phụ huynh những quan điểm và
biện pháp giáo dục của mình để phụ huynh có định hướng phối hợp giáo dục trẻ
tại gia đình sao cho có hệ thống và nhất quán. Ngoài ra, chúng tôi cũng thường
xuyên cập nhật thông tin về sự phát triển hay tiến bộ của trẻ tới phụ huynh để phụ
huynh chia sẻ phối hợp cùng giáo dục trẻ.
13
Nhờ thực hiện biện pháp này, phụ huynh lớp tôi đã chủ động hơn trong việc phối
hợp cùng cô phát huy tính tích cực hoạt động của trẻ. Các bậc phụ huynh cũng tỏ
ra đồng cảm, chia sẻ hơn với công việc của cô giáo và nhiều phụ huynh đã chủ
động ủng hộ cho lớp cả về vật chất và tinh thần, tạo điều kiện thuận lợi cho việc
chăm sóc giáo dục trẻ, phát huy tính tích cực hoạt động của trẻ trong lớp.
2.4. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Sau thời gian áp dụng các biện pháp trên tôi đã nhận thấy:
Trẻ lớp tôi hào hứng, tích cực, sôi nổi trong các hoạt động học cũng như trong
các hoạt động khác.
Trẻ mạnh dạn, tự tin khi trả lời các câu hỏi của cô, thích lên đọc thơ, hát muá,
thích được tham gia biểu diễn văn nghệ và giới thiệu về sản phẩm của mình
Trẻ thích đi học, thích tham gia các hoạt động, có tinh thần thi đua, hăng hái
phát biểu ý kiến xây dựng bài.
Trẻ giao lưu và trò chuyện với nhau mạnh dạn hơn, hình thành được các liên
kết trong các góc chơi. Mạnh dạn nói lên những mong muốn và cảm xúc của
mình.
Bảng tổng hợp kết quả sau khi sử dụng biện pháp phát huy tính tích cực
của trẻ trong các hoạt động[Bảng khảo sát cuối năm – Tháng 3]
Nội dung
Tổng
Tốt
số
SL
%
cháu
Khá
SL
%
Trung bình
SL
%
Yếu
S
L
0
%
Khả năng tập trung chú ý trong 35
15
43
13 37
7
20
0
giờ học
Trẻ mạnh dạn, tích cực
15
43
13 37
7
20
0
0
tham gia các hoạt động
Trẻ biết cách giải quyết các
11
31
14 40
10
29
0
0
tình huống.
* Khả năng ứng dụng của đề tài:
Đề tài” Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 4 - 5
tuổi trong các hoạt động” ở trường Mầm non. Qua việc thực hiện các biện pháp
đã đạt được một số kết quả như trên. Với mong muốn các biện pháp này được áp
dụng sâu rộng trong mỗi giáo viên, trong trường Mầm non Thọ Xương trong
những năm tiếp theo.
14
PHẦN III: KẾT LUẬN
3.1. Kết luận:
Như vậy ta có thể khẳng định rằng: Dạy học tích cực trong giáo dục mầm non
không phải là một phương pháp hoàn toàn mới mà đây chính là phương pháp kế
thừa, phát huy những ưu điểm và tác dụng tích cực của phương pháp dạy học
truyền thống, đồng thời phối hợp hợp lý các phương pháp trong quá trình tổ chức
các hoạt động của trẻ. Nhằm phát huy cao tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy
sáng tạo của trẻ đáp ứng nhu cầu đổi mới trong giáo dục mầm non. Những biện
pháp trên qua quá trình tổ chức thực hiện phương pháp dạy học tích cực, đã giúp
giáo viên thích ứng với những nhiệm vụ đa dạng, phức tạp trong quá trình giáo
dục trẻ. Nhằm hệ thống hóa kiến thức về phương pháp dạy học tích cực và nâng
cao chất lượng toàn diện cho trẻ, từ đó có những kỹ năng ứng xử linh hoạt với các
tình huống sư phạm. Giáo viên linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động và phối
15
hợp hợp lý các phương pháp để nâng cao hiệu quả giáo dục. Qua đó giáo viên
cung cấp kiến thức cho trẻ. Trẻ được trải nghiệm nhiều, trẻ chủ động, tự giác, tích
cực tìm tòi, khám phá…Từ đó giúp trẻ 4-5 tuổi phát huy được tính tích cực trong
các hoạt động.
3.2 Kiến nghị:
- Phòng giáo dục tiếp tục xây dựng các giờ dạy mẫu về chuyên đề. Tạo điều kiện
cho giáo viên cốt cán trong các trường được đi tham quan, dự giờ trong Tỉnh để
giáo viên có cơ hội học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm tổ chức các hoạt động học
tập và vui chơi cho trẻ mẫu giáo nói chung, mẫu giáo nhỡ nói riêng.
- Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị. khuyến khích giáo viên tích cực nghiên
cứu, sáng tạo thêm nhiều học liệu mới, nhiều hoạt động mới, hấp dẫn trẻ và có
hiệu quả để phục vụ cho công tác giáo dục trẻ.
Trên đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng nhằm phát huy tính tích cực của trẻ
trong các hoạt động. Rất mong các cấp quản lí bổ xung, góp ý cho tôi để làm
phong phú thêm những kinh nghiệm trong công tác dạy.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Thanh hóa, Ngày 28 tháng 5 năm 2017
Người viết:
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình,
không sao chép nội dung của người khác
Lê Thị Ánh
Đỗ Thị Thủy
TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
1
Chức danh khoa học
Nguyễn Thị Cẩm Bích
Tên tài liệu
Nhà xuất bản
- Tài liệu bồi dưỡng Nhà xuất bản
thường
xuyên Hà Nội.
Module. MN 20:
Phương pháp dạy
học tích cực trong
Năm sản
xuất
2009
16
2
3
TS: Lê Thu Hương
TS: Lê Thị Ánh Tuyết
giáo dục MN
- Hướng dẫn thực
hiện chương trình
giáo dục mầm non
[Các độ tuổi].
Mạng, Itennet
Nhà xuất bản
giáo dục.
2009
DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH
GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC CẤP
CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
17
Họ và tên tác giả: Lê Thị Ánh
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên – Trường Mầm non Thọ Xương
TT
1.
2.
Tên đề tài SKKN
Một số biện pháp giáo dục vệ
sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo
nhỡ
Một số biện pháp nhằm phát
huy tính tích cực của trẻ mẫu
giáo 4 - 5 tuổi trong các hoạt
động
Cấp đánh giá
xếp loại
[Phòng, Sở,
Tỉnh...]
HĐKHGD
Huyện Thọ
Xuân
HĐKHGD
Huyện Thọ
Xuân
Kết quả
đánh giá
Năm học
xếp loại đánh giá xếp
[A, B,
loại
hoặc C]
C
2015- 2016
B
2016 - 2017
18
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC TRONG CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA TRẺ 3 ĐẾN 4 TUỔI
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây [3.61 MB, 19 trang ]
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC
TRONG CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA TRẺ 3 – 4 TUỔI
Người thực hiện: Phạm Thị Thanh Xuân
Chức vụ : Giáo Viên
Đơn vị công tác : Trường Mầm non Thị Trấn
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn
THANH HÓA, NĂM 2015
A. ĐẶT VẤN ĐỀ:
1
Mầm non là giai đoạn đầu tiên của cuộc đời. Ở lứa tuổi này cơ thể trẻ phát
triển mạnh mẽ về chức năng các cơ quan. Giáo dục trẻ thời kỳ này đóng vai trò
quan trọng hình thành cơ sở ban đầu của nhân cách con người và giáo dục trẻ
thời kỳ này đạt hiệu quả cao nhất. Để có một ngày mai tươi sáng, thì ngay từ
hôm nay, trẻ em cần phải được chăm sóc và giáo dục để phát triển một cách toàn
diện về mọi mặt: Thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, thẩm mỹ, tình cảm - kĩ năng
-xã hội.
Trong hệ thống giáo dục quốc dân thì giáo dục Mầm Non có một vai trò
đặc biệt quan trọng là nền tảng, là cơ sở cho giáo dục các bậc học sau này.
Chính vì vậy mà mục đích của giáo dục Mầm non là nhằm hình thành ở trẻ
những cơ sở đầu tiên của nhân cách con người mới XHCN Việt Nam như: Sự
khỏe mạnh,nhanh nhẹn, cơ thể phát triển hài hòa cân đối, giáo dục cho trẻ giàu
lòng yêu thương, biết quan tâm nhường nhịn giúp đỡ những người gần gũi xung
quanh, thật thà, lễ phép, hồn nhiên, trẻ biết yêu cái đẹp, biết giữ gìn cái đẹp và
tạo ra cái đẹp ở xung quanh. Đồng thời mục đích của giáo dục là nhằm phát triển
ở trẻ trí thông minh, ham hiểu biết, phát huy được tính chủ động tích cực cho
trẻ.
Vậy ngay từ tuổi mầm non, trẻ cần phải được dạy như thế nào? Làm thế
nào để trẻ phát huy được tính tích cực chủ động và phải có những chiến lược
nuôi dưỡng, bồi đắp như thế nào, để hỗ trợ kịp thời sự phát triển trí tuệ, nhân
cách, sớm giúp trẻ thành công? Vì thế việc rèn luyện cho trẻ có được một tính
cách mạnh dạn, tự tin là rất quan trọng và cần thiết.
Chính vì vậy, Tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp nhằm phát huy tính
tích cực trong các hoạt động của trẻ 3- 4 tuổi”.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
I. Cơ sở lý luận của vấn đề
Ngay từ lúc lọt lòng mẹ đến lúc trưởng thành thì trẻ em phát triển qua
nhiều thời kỳ khác nhau. Mỗi thời kỳ này là sự tiếp theo của thời kỳ trước và
chuẩn bị cho thời kỳ sau. Trẻ Mầm Non [0-6 tuổi] là thời kỳ đầu tiên của con
người, phát triển rất đặc biệt với tốc độ phát triển rất nhanh về mọi mặt và là
2
thời kỳ có vị trí quan trọng là đặt tiền đề cho sự hình thành và phát triển nhân
cách mai sau. Chính vì vậy mà người lớn đặc biệt là người giáo viên mầm non
và cũng chính là người dẫn dắt trẻ ở những bước chập chững đầu đời, phải nắm
được đặc điểm tâm sinh lý ở lứa tuổi này để từ đó đưa ra những biện pháp giáo
dục phù hợp cho tất cả các hoạt động để phát huy tích cực, chủ động, sáng tạo
của trẻ là một trong những mục tiêu quan trọng mà mọi nền giáo dục hướng tới.
II. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu:
Trường mầm non Thị Trấn là trường chất lượng cao của ngành học mầm
non Huyện nga sơn. Trường luôn được sự quan tâm của các cấp, các ngành đầu
tư về cơ sở vật chất tương đối đầy đủ, sạch đẹp, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi để
trẻ được khám phá và trải nghiệm. Trường có bề dầy thành tích nhiều năm liền
được Đảng và nhà nước tặng thưởng giấy khen và bằng khen. Năm 2007 vinh
dự trường được đón nhận Huân chương lao động hạng III.
- Bản thân tôi được ban giám hiệu phân công phụ trách lớp 3 - 4 tuổi là một giáo
viên trẻ có bề dầy kinh nghiệm trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, tâm huyết với
nghề năng động sáng tạo tìm tòi khám phá những điều mới lạ trong chương trình
mầm non mới mặt khác các cháu lớp tôi đa số các cháu đã được học từ nhà trẻ
nên các cháu đều nhanh nhẹn, tự tin, hồn nhiên, năng động trong các hoạt động.
Trong thực tế khi đưa con tới trường, cha mẹ đều mong muốn con mình
được phát triển một cách toàn diện, mạnh dạn, tự tin hơn trước đám đông. Đó là
mong muốn chính đáng và cũng là mục tiêu của phương pháp mới của ngành
mầm non. Không chỉ dạy trẻ kiến thức mà dạy trẻ kỹ năng sống, dạy trẻ biết
cách xử lý chủ động trong các tình huống.
Trên thực tế, số lượng trẻ tự kỷ, nhút nhát, kém mạnh dạn ngày càng nhiều,
đa số trẻ chưa phát huy được hết tính tích cực, chủ động, sáng tạo. Điều đó đặt
ra cho các cô giáo mầm non, nhất là các cô giáo dạy lứa tuổi mẫu giáo bé một
nhiệm vụ nữa là làm thế nào giúp các bé mạnh dạn tự tin trong giao tiếp với bạn
bè và người lớn? Để trả lời câu hỏi này, tôi luôn tìm tòi, ứng dụng các biện
pháp, hình thức, tổ chức các hoạt động giúp trẻ trong lớp tôi có cơ hội được thể
hiện và tự khẳng định mình trong giao tiếp với cô giáo, bạn bè và mọi người
xung quanh.
3
Một lý do nữa là việc trẻ em ngày nay được bảo bọc quá kỹ khiến trẻ đánh
mất sự tự tin về khả năng của bản thân. Một số phụ huynh cho rằng cứ lo cho
con đầy đủ, chiều chuộng theo ý thích của con, còn việc dạy dỗ thì phó mặc cho
giáo viên. Mặc dù rất quan tâm đến con nhưng đa số phụ huynh là công chức
nhà nước nên ít có thời gian dành cho con, phần lớn đều nhờ cậy ông bà và
người giúp việc, vì vậy việc thống nhất quan điểm, biện pháp chăm sóc giáo dục
trẻ giữa giáo viên và phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn.
Xuất phát từ đặc điểm trên tôi nhận thấy nhiệm vụ quan trọng mà giáo viên
cần phải giải quyết khi tổ chức các hoạt động không phải đơn giản là cung cấp
kiến thức mà phải làm sao để trẻ nói nên được ý kiến của trẻ và phải tạo cho trẻ
thói quen suy nghĩ nhanh và biết bảo vệ ý kiến, tìm các cách giải quyết khác
nhau cho cùng một vấn đề. Có như vậy mới thực sự giúp trẻ chủ động trong tư
duy, mạnh dạn, tự tin điều này đã thúc đẩy tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp
nhằm phát huy tính tích cực trong các hoạt động của trẻ 3- 4 tuổi”
Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm cho thấy:
Đạt
Tốt
Khá
TB
Nội dung khảo sát
SL %
SL %
SL %
Khả năng tập trung chú 14 56% 5
20% 5
20%
Số
lượng ý trong hoạt động học có
chủ định
trẻ
khảo Trẻ mạnh dạn và tích 13 52% 6
24% 4
16%
sát
cực tham gia các hoạt
25
động
Trẻ biết thể hiện được 5
khả năng của mình
20% 7
28%
13
52%
Chưa
đạt
SL %
1 4%
2
8%
5
20%
Từ kết quả khảo sát trên và từ thực tế đã áp dụng tại nhóm lớp của mình,
tôi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp nhằm phát huy được tính tích cực trong
các hoạt động ở trẻ mẫu giáo bé.
III. Các giải pháp và tổ chức thực hiện:
4
1: Xây dựng các góc hoạt động trong lớp tạo môi trường lớp học thân thiện,
phù hợp để kích thích trẻ hoạt động tích cực.
Chúng ta biết rằng việc xây dựng các góc hoạt động khác nhau trong lớp
nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ được nhiều
hơn, hình thức hoạt động phong phú, đa dạng hơn . Giúp trẻ tìm hiểu và khám
phá cái mới, hoạt động với đồ vật và rèn luyện kỹ năng, kích thích trẻ hoạt động
được dễ dàng, gần gũi và tạo được môi trường thân thiện và thẩm mĩ sẽ gây
hứng thú cho trẻ và góp phần hình thành mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo
viên với trẻ và giữa trẻ với trẻ. Nhận thức được điều đó tôi đã trao đổi và cùng
thống nhất với giáo viên trong lớp về kế hoạch, biện pháp trang trí xắp xếp tạo
môi trường, các góc hoạt động trong lớp phù hợp với diện tích lớp cũng như các
đồ dùng, đồ chơi trong lớp phù hợp với tâm sinh lý trẻ, có tính thẩm mỹ cao và
kích thích tính tích cực của trẻ. Cụ thể các mạng hoạt động: Bảng chủ đề, các
góc mở, các góc hoạt động, tất cả các giá đồ chơi vừa tầm của trẻ, các nguyên
vật liệu để ở trạng thái mở, dễ lấy, dễ cất. Trong mỗi góc chơi tôi thiết kế mảng
mở, các mảng mở tôi thường làm bằng nhựa trong hoặc thảm gai trong đó có các
sản phẩm do chính tay trẻ làm để gài vào làm tranh trang trí cho góc đó, để kích
thích tính chủ động sáng tạo của trẻ. Sắp xếp đồ dùng đồ chơi ở các góc . Mảng
tường mở cho trẻ hoạt động.
- Trong lớp tôi đã bố trí các góc như sau: Góc yên tĩnh xa góc hoạt động ồn
ào
Ví dụ: Góc xây dựng và góc phân vai ở gần nhau và xa góc sách, góc xây
dựng tránh lối đi lại. Góc tạo hình gần nguồn nước, góc thiên nhiên ở ngoaì
hiên.
- Các góc có khoảng rộng, cách nhau hợp lý để bảo đảm an toàn và vận động
của trẻ.
- Tạo ranh giới giữa các góc hoạt động
Ví dụ: Sử dụng giá dựng đồ chơi quay lại tạo thành ranh giới cho góc
chơi. Ranh giới ở các góc không che tầm nhìn của trẻ và không cản việc quan sát
của giáo viên
- Thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích
hứng thú của trẻ.
5
- Đặt tên các góc phải đơn giản, dễ hiểu và phù hợp với nội dung từng chủ
đề đang thực hiện
Ví dụ: Khi thực hiện chủ đề “Gia đình” góc sách có thể đặt “Thư viện của
gia đình bé” nhưng khi sang chủ đề “thế giới thực vật” góc sách có thể đặt “Thư
viện của các loại cây”.
Bên cạnh đó chúng tôi cũng xây dựng qui ước với trẻ về qui định trong lớp
học và giao tiếp giữa trẻ với trẻ trong lớp. Việc rèn nền nếp được thực hiện ngay
khi đón trẻ vào năm học mới. Chúng tôi qui ước với trẻ cách lấy đồ dùng đồ
chơi đúng nơi qui định, hay qui định với trẻ về cách giao tiếp trong khi chơi,
không la hét quá to, không chạy nhảy xô đẩy nhau, có sự giao tiếp thân mật
trong các vai chơi, các bạn trai nhường nhịn các bạn gái, cùng tham gia vào các
vai chơi vui vẻ, không tranh giành đồ chơi của nhau và biết giúp đỡ bạn trong
quá trình chơi .
Với quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, chúng tôi tận dụng tối đa các sản
phẩm của trẻ để trang trí lớp, trẻ được vẽ, xé nặn các sản phẩm để trang trí các
góc, các buổi chơi trẻ được hoạt động với chính sản phẩm của mình đã làm nên
trẻ rất thích thú. Những hoạt động giao tiếp qua vai chơi người mua người bán
dạy trẻ biết thể hiện thái độ ân cần niềm nở với khách hàng thông qua đó tạo
được mối quan hệ thân thiện giữa trẻ với trẻ khi chơi.
Đồ chơi trẻ làm cùng cô được sử dụng trong góc bán hàng
6
Không chỉ tạo môi trường thân thiện cho trẻ hoạt động, giao tiếp, tôi còn
mang đến cho trẻ một không khí lớp học thật ấm áp tràn ngập yêu thương, cô
giáo cũng giống như một người bạn lớn để trẻ có thể an tâm chia sẻ những thắc
mắc, băn khoăn cũng như những “Bức xúc” rất trẻ con của mình.
Hình ảnh cô và trẻ cùng trang trí lớp
Như vậy tạo môi trường lớp đẹp, thân thiện ở trong mỗi góc chơi, nhóm
chơi sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên muốn rèn trẻ cá biệt yếu kém hoặc
củng cố kỹ năng cho trẻ. Từ đó giúp trẻ phát triển hơn về khả năng tưởng tượng
sáng tạo từ đó trẻ mạnh dạn tự tin tham gia vào các hoạt động.
2: Phát huy tính tích cực của trẻ trong hoạt động có chủ định
Trẻ mầm non rất hào hứng trước những điều mới lạ nhưng dễ chán với
những gì quen thuộc .Vì vậy thu hút được sự chú ý của trẻ vừa dễ lại vừa khó.
Ở mỗi hoạt động học có chủ định tôi luôn phải xác định rõ mục đích yêu cầu của
từng thể loại. Mà đặc biệt đặc điểm tâm lý lứa tuổi của trẻ trẻ ở lứa tuổi mẫu
giáo bé [ 3 - 4 tuổi] khả năng chú ý, ghi nhớ chưa cao. Trẻ chỉ có thể tập trung
tối đa 15 đến 20 phút, trẻ thường dễ chịu ảnh hưởng tác động từ bên ngoài, [ngồi
không ngay ngắn trong khi học, mất trật tự, không kiềm chế các hoạt động cá
nhân]. Trong khi đó việc trẻ tập trung, ghi nhớ có chủ đích và hứng thú trong
hoạt động có chủ định là rất quan trọng, vì đây là hoạt động giúp trẻ lĩnh hội một
cách bài bản, đầy đủ và khoa học nhất các kiến thức đơn giản và vừa sức về các
7
lĩnh vực phát triển khác nhau. Tôi nhận thấy rằng nếu không thay đổi, làm mới
các biện pháp và hình thức dạy học khác nhau, trẻ sẽ không hứng thú trong hoạt
động và sẽ không đạt hiệu quả cao trong mỗi hoạt động. Cùng với đó khả năng
tiếp thu của trẻ cũng sẽ hạn chế và trẻ sẽ có phản ứng: Chán học, gây mất trật tự
trong lớp học. Từ đó nghiên cứu các tài liệu, suy nghĩ thay đổi các hình thức vào
bài sao cho sinh động, hấp dẫn bằng những câu nói nhẹ nhàng, nét mặt vui tươi,
sử dụng các trò chơi tạo tình huống bất ngờ để thu hút sự chú ý của trẻ vào hoạt
động học có chủ định và xuyên suốt theo một chủ đề. Qua đó, hoạt động nào trẻ
cũng hào hứng, không gò bó mà vẫn đạt kết quả cao mà lại phát huy được tính
tích cực của trẻ. Trẻ hăng hái giơ tay phát biểu trong các hoạt động và hứng thú
tham gia các hoạt động.
Ví dụ : Để cho hoạt động phát triển vận động không trở nên khô cứng,
nhàm chán. Đồng thời không làm cho trẻ thấy mệt mỏi không thích tập, giáo
viên có thể thay đổi hình thức vào bài: Cùng tham gia vào cuộc thi: “Bé khoẻ, bé
nhanh”; Nhà nông đua tài.” và xuyên suốt hoạt động đó giáo viên tổ chức dưới
dạng các trò chơi liên hoàn, khởi động, vượt chướng ngại vật, tăng tốc về đích.
Để tăng sự hứng thú cho trẻ, giáo viên có thể thoát ly khỏi hình thức khởi động
quen thuộc. Thay vào đó là những bài tập sôi động nhẹ nhàng nhưng cũng
không tách rời mục đích chính của phần khởi động tôi có thể chọn một bản nhạc
sôi động, sau đó cho trẻ đứng vào hàng để tập bài tập xoay các khớp: Cổ tay,
khuỷu tay, lắc hông, đầu gối, cổ chân. Đối với giai đoạn cuối năm, cô có thể cho
trẻ tự tìm vị trí đứng cho mình sao cho mỗi bạn cách nhau 1 ô gạch. Điều này
giúp trẻ phát triển tính tích cực, tự giác trong quá trình tham gia tập luyện. Cô
vẫn giữ vai trò chỉ huy hô mệnh lệnh cho trẻ tập để đảm bảo mức độ vận động
của mỗi động tác không quá sức với trẻ.
Tương ứng với các nội dung của hoạt động phát triển vận động: Khởi động,
trọng động [Bài tập phát triển chung, bài tập vận động cơ bản], trò chơi, hồi tĩnh.
Ngoài ra, cô có thể sưu tầm các bài hát mới lạ để làm nhạc nền cho trẻ tập thể
dục. Đồng thời sau buổi tập cô thưởng cho trẻ huy chương vàng, hộp quà cho 2
đội hay vòng nguyệt quế.Từ đó trẻ sẽ rất hứng thú tập luyện vui vẻ, mạnh
dạn.trẻ không còn cẩm giác nặng nề , kho cứng.Tạo cho trẻ cảm giác học mà
chơi, chơi mà học.
8
Ví dụ: Trong hoạt động phát triển ngôn ngữ: Câu chuyện “Tích Chu” tôi
cùng trẻ trang trí lớp học “Vườn cổ tích” những hình ảnh về câu chuyện “Tích
Chu”. Hình ảnh bà quạt cho Tích Chu, hình ảnh bà khát nước biến thành chim
để bay đi kiếm nước, hình ảnh Tích Chu lấy nước cho bà uống, hình ảnh bà ôm
Tích Chu vào lòng. Có rất nhiều hình ảnh minh họa cho mỗi câu chuyện. Từ đó
trẻ rất hứng thú khi được nghe chuyện và trẻ nhớ chuyện rất nhanh.
Hình ảnh câu chuyện tích Chu
Bên cạnh đó, việc tổ chức hoạt động có chủ định dưới hình thức học theo
nhóm là một hình thức học rất tích cực, tạo cho trẻ nhiều cơ hội hoạt động, giúp
trẻ phát huy được tinh thần hợp tác tương trợ lẫn nhau, rèn cho trẻ ý thức tập
thể, biết chia sẻ những ý kiến, kinh nghiệm của mình với các bạn, biết lắng nghe
và tôn trọng ý kiến của bạn khác,quan trọng hơn cả học theo nhóm đem lại nhiều
niềm vui, hứng thú cho trẻ. Khi cho trẻ học theo nhóm thì trẻ sẽ biết thảo luận và
giúp đỡ nhau cùng học, bạn biết hơn thì bảo cho bạn chậm hơn, chia từng nhóm
học và thảo luận trao đổi cô giáo cũng dễ quan sát và nắm bắt được tình hình
của từng trẻ.
Từ đó có hình thức để giáo dục các cháu có kết quả cao. Hình thức học
theo nhóm có thể áp dụng trên tất cả các hoạt động đều phù hợp và mang lại kết
quả cao, trẻ rất hứng thú và đoàn kết với nhau trong các hoạt động.
3. Hình thức tổ chức các hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi, ngày hội ngày lễ:
Có thể nói các hoạt động ở mọi lúc mọi nơi đặc biệt là việc tổ chức hiệu
quả nhất đối với việc tổ chức tốt các hoạt động. Điển hình như: Trong khi đón
9
trả trẻ, Hoạt động ngoài trời, hoạt động góc, vệ sinh ăn trưa, hoạt động chiều và
phát huy được tính tích cực của trẻ nhất là tổ chức tốt các ngày hội ngày lễ cho
trẻ là một hình thức giáo dục hiệu quả và sinh động nhất, giúptrẻ được trải
nghiệm các cảm xúc tích cực. Thông qua đó trẻ được học và chia sẻ những
mong muốn của trẻ với cô giáo, bạn bè và cha mẹ. Với quan điểm như vậy nên
tôi thống nhất với các cô giáo và ban phụ huynh lớp từ đầu năm học lên kế
hoạch hoạt động ngoại khóa cho các cháu. Tôi đặc biệt chú ý đến các ngày lễ
hội: Ngày 20/10, ngày Tết Trung Thu, Noel, Tết Nguyên Đán, ngày 8/3, sinh
nhật tháng của trẻ, với mỗi ngày hội chúng tôi cố gắng sử dụng một hình thức
tổ chức riêng như tổ chức trong lớp, dưới sân trường nhằm lôi cuốn hấp dẫn trẻ
tích cực tham gia hoạt động.
Ví dụ: Ngày 20/10- Ngày phụ nữ Việt Nam
Trước ngày tổ chức lễ hội chúng tôi cùng trẻ trò chuyện về ý nghĩa ngày
hội, đưa ra ý định, hình thức tổ chức và thăm dò ý kiến của trẻ về món quà
tặng bà và mẹ và thường được tổ chức ở trên lớp. Trong buổi trẻ được nói lên
những cảm xúc của mình, và nói lên được những lời chúc về bà, mẹ, về cô giáo
và chúc các bạn sinh nhật trong tháng. Cô trò chuyện với trẻ để trẻ nói về ý
nghĩa của ngày hội. Các bé chia sẻ những cảm xúc trong ngày 20-10. Cùng trẻ
trang trí giấy mời bà và mẹ với lời đề từ ấn tượng: ‘‘Để được quan tâm chia sẻ,
để được yêu thương và hiểu các con nhiều hơn kính mời bà và mẹ bé tới dự
ngày hội 20/10 và sinh nhật các bạn trong tháng do lớp tổ chức”.
10
Hình ảnh các bé làm bưu thiếp
Và còn rất nhiều các hoạt động ngoại khóa tôi đã tổ chức cho các cháu
như: Ngày Tết Trung thu, mỗi hoạt động một hình thức phong phú khác nhau
nhưng đều hướng tới một mục đích chung đó là giáo dục trẻ cách thể hiện tình
cảm, các con có nhiều bạn thân hơn, biết nhường nhịn và quan tâm đến bạn bè.
Qua mỗi lần tổ chức tôi thấy các bé em của lớp mình dường như lớn hơn, chững
chạc hơn và phát huy tính tích cực chủ động của trẻ.
Với trẻ mầm non khả năng giao tiếp tốt trong tập thể giúp trẻ thích nghi
dễ dàng, nhanh chóng với môi trường mới, thầy cô, bạn bè mới, và những đòi
hỏi mới của hoạt động học tập. Ý thức và tinh thần tập thể sẽ giúp trẻ tránh
được những xung đột không đáng có giữa trẻ với nhau, giữa trẻ với thầy cô,
trên cơ sở đó phát triển những mối quan hệ thân thiện, gần gũi, cảm thông
giữa trẻ với những người xung quanh. Tất cả những điều này tác động một
cách tích cực lên trẻ, làm cho trẻ cảm thấy hứng thú muốn đến trường, muốn
giao tiếp với cô, bạn bè. Để phát huy được khả năng đó của trẻ ngoài các hình
thức tổ chức tại lớp chúng tôi còn cho trẻ giao lưu giữa các lớp trong khối
mẫu giáo bé với nhau.
VD: Thi kéo co giữa các lớp mừng xuân Ất Mùi
11
Hình ảnh thi kéo co của 2 lớp Hoa mai Và lớp hoa Nhài
Một số trẻ có khả năng định hướng tốt, chúng tôi lại khuyến khích trẻ làm
mẫu trong trò chơi “Bịt mắt đánh trống”. Những trẻ có khả năng ngôn ngữ, cảm
thụ âm nhạc tốt, chúng tôi lựa chọn trẻ thể hiện bằng cách đọc thơ hoặc biểu
diễn văn nghệ cho cả lớp.
Qua việc thực hiện biện pháp này tôi nhận thấy, khi được tham gia những
hoạt động phù hợp mà trẻ có thế mạnh sẽ kích thích trẻ hứng thú hoạt động, tăng
cường tính mạnh dạn cho trẻ và khiến trẻ tự tin hơn vào bản thân.
4: Hình thức nêu gương cuối ngày và thưởng hoa bé ngoan cuối tuần.
Chúng ta biết rằng việc động viên khích lệ trẻ trong hoạt động phát
huy tính tích cực cho trẻ, là một biện pháp cơ bản trong mọi hoạt động của
mầm non. Sự tán thưởng khiến trẻ hiểu rằng việc trẻ làm là đúng. Đặc biệt đối
với trẻ luôn thích những lời khen, khích lệ, khi sự tán thưởng đó lại có sự
chứng kiến của bạn bè hoặc cha mẹ sẽ khắc sâu trong trẻ niềm phấn khởi, tạo
động lực cho trẻ phát huy khả năng của bản thân. Trẻ thường bắt chước, noi
gương rất nhanh, chính vì vậy tôi đã chọn hình thức nêu gương thưởng hoa bé
ngoan, bình chọn “Hoa bé ngoan của tuần” vào thứ sáu cuối tuần.
12
Trẻ đã thành thói quen và luôn có mong muốn được nhận phiếu bé ngoan
vào thứ sáu cuối tuần. Trên cơ sở đó tôi đã nghĩ ra thêm hình thức thưởng hoa
bé ngoan cho cá nhân trẻ và được gắn vào bảng bé ngoan những trẻ có cố gắng
nhiều trong tuần: Biết giúp đỡ cô, bạn bè, ăn nhanh, ngủ ngoan, chăm học, hay
giơ tay phát biểu, đi học đều, không mắc lỗi.
Đây là hình thức nhằm giúp trẻ nhìn nhận lại bản thân mình trong một tuần
qua có ngoan không, có đóng góp gì cho hoạt động chung của lớp học hay
không, có biết giúp đỡ bạn không, trong giờ ăn có ăn ngoan, hết suất không. Trẻ
trong lớp sẽ cùng nhau dựa vào các tiêu chí đó để bình bầu bạn xuất sắc, bạn
ngoan. Bạn nào xuất sắc, có tiến bộ vượt bậc được chọn làm “Hoa bộ ngoan của
tuần” , bạn nào còn mặt hạn chế được thưởng 1 cờ ngoan và bạn nào còn nhiều
điểm chưa đạt nhận bé ngoan. Những cờ ngoan được làm bằng giấy màu óng
ánh đem lại cho các bé nhiều niềm vui và tiến bộ bất ngờ.
Đặc biệt nhất là hình thức khen thưởng ra bảng vàng ngoài cửa lớp, trẻ sẽ
được ghi tên ra bảng và đi kèm đó là nội dung khen thưởng [VD: Bé Minh Trí
được khen vì tiến bộ, biết giúp đỡ cô và các bạn, hoặc bé Bảo An trong tuần qua
được khen vì ăn nhanh, chăm giơ tay phát biểu]. thông qua đó không những trẻ
được khen sẽ cố gắng phấn đấu tiếp, bạn trong lớp lấy đó làm tấm gương để học
tập mà các bậc phụ huynh cũng nắm bắt được tình hình của con mình trong tuần.
Đây hình thức mà trong tâm lí giáo dục trẻ mầm non thường xuyên sử dụng hình
thức nêu gương trẻ sẽ học tập các bạn sao ngoan, đồng thời bản thân trẻ cũng sẽ
có nhiều cố gắng tích cực hơn trong tuần tới.
Sau khi thực hiện biện pháp nêu gương cuối tuần tôi nhận thấy, không khí
thi đua của trẻ trong lớp rất sôi nổi, bản thân các cháu tự nhắc nhở nhau ngoan
hơn, cố gắng hơn để được làm “Hoa bộ ngoan của tuần”. Các cháu đều tỏ ra rất
hónh diện nếu được bầu là “Hoa bộ ngoan của tuần”. Nhờ vậy, nhiều cháu hiếu
động trong lớp tôi cũng dần đạt nhiều tiến bộ, tập trung chú ý hơn trong giờ học
đó được cả lớp và cô giáo công nhận vào buổi sinh hoạt cuối tuần
13
Hình ảnh cắm hoa bé ngoan
5: Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ giúp trẻ phát huy tính tích cực tốt:
Phải nói rằng việc tự học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn ngiệp vụ cho
bản thân là điều đặt lên hàng đầu đối với mỗi giáo viên. Muốn thực hiện được
điều đó mỗi giáo viên phải tự tìm tòi sách báo và các phương tiện thông tin đại
chúng để trau dồi bản thân.
Bản thân tôi luôn nắm vững tâm sinh lý của trẻ để có phương pháp tổ
chức các hoạt động cho trẻ, không để trẻ nhàm chán im lặng, phải giúp trẻ hoạt
động tích cực vào các hoạt động, gây hứng thú và sự chú ý cho trẻ.
Thực hiện đầy đủ các đợt chuyên đề. Ngoài ra tôi còn tranh thủ nghiên cứu
sách báo, sưu tầm các loaị tranh ảnh, xem các kênh truyền hình, truy cập mạng
để có vốn kiến thức được đầy đủ và phong phú hơn
14
Luôn có ý thức học hỏi những người đi trước, dự giờ, tham quan các lớp,
trường bạn nhằm trau dồi kiến thức, học những điều hay, điều mới lạ để thực
hiện dạy trẻ có hiệu quả nhất
6: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong việc phát huy tính tích
cực cho trẻ:
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ
em có những ưu việt lớn. Trẻ em hào hứng, chủ động và sáng tạo trong hoạt
động học, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ em. Sử dụng hình thức ứng
dụng công nghệ thông tin như trình chiếu Powerpoint trong các hoạt động
những hình ảnh, những con vật ngộ nghĩnh, những bông hoa đủ màu sắc, những
hàng chữ biết đi và những con số biết nhảy theo nhạc hiện ngay ra với hiệu ứng
của những âm thanh sống động ngay lập tức thu hút được sự chú ý và kích thích
hứng thú của trẻ vì được chủ động hoạt động nhiều hơn để khám phá nội dung
hoạt động.
Thông qua những hoạt động có áp dụng công nghệ thông tin và sử dụng
các bài giảng điện tử, những hình ảnh đẹp, hành vi đẹp, những kỹ năng sống
được chuyển tới trẻ em một cách nhẹ nhàng và sống động; góp phần hình thành
ở các em nhận thức về cái đẹp, biết yêu cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp trong
cuộc sống và những kỹ năng sống cần thiết đối với lứa tuổi mầm non. Góp phần
tích cực trong việc giáo dục cái đẹp, kỹ năng sống và phát huy tính tích cực
trong các hoạt động cho trẻ .
7: Phối hợp với phụ huynh trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ:
Việc hình thành tính tích cực trong các hoạt động cho trẻ trong trường mầm
non là chưa thực sự đầy đủ bởi muốn hình thành hay giáo dục trẻ bất kì điều gì,
luôn cần phải có sự hợp tác, phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường.
Chính vì vậy việc tuyên truyền và hướng dẫn các bậc phụ huynh một số biện
pháp để cùng với giáo viên hình thành tính tích cực trong các hoạt động của trẻ
là vô cùng cần thiết và hiệu quả.
Tôi thông báo với phụ huynh về thời gian biểu của lớp, tuyên truyền nội
dung giảng dạy đến phụ huynh, mời phụ huynh tham quan lớp, dự giờ một số
tiết dạy, tham quan triển lãm đồ dùng để phụ huynh hiểu rừ những khó khăn hạn
15
chế về cơ sở vật chất trang thiết bị để đáp ứng kịp thời cho nhu cầu dạy và học
hiện nay. Qua đó vận động phụ huynh tham gia đóng góp ủng hộ thêm các
nguồn sách báo tranh truyện, cây xanh cho trường nhằm thực hiện tốt việc chăm
sóc giáo dục cháu.
Hình ảnh góc tuyên truyền với phụ huynh
IV. KIỂM NGHIỆM
Sau khi thực hiện đề tài “ Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực
trong các hoạt động của trẻ 3-4 tuổi” tôi thấy rằng.
- Trình độ chuyên môn của bản thân được nâng lên rõ rệt. Các hoạt động
đạt kết quả cao.
- Trẻ hứng thú, tích cực vào hoạt động cô đã tạo ở trong lớp, có kỹ năng
tham gia vào các hoạt động, bổ sung kiến thức khá phong phú, cũng có kiến
thức vững vàng hơn.
Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm:
16
Đạt
Nội dung khảo sát
Số
lượng
trẻ
khảo
sát
25
Tốt
SL
%
Khả năng tập trung chú
14 56%
ý trong hoạt động học
Trẻ mạnh dạn tích cực
13 52%
tham gia các hoạt động
Trẻ biết thể hiện khả
năng của mình
5
20%
Khá
Chưa
đạt
TB
SL
%
SL
%
SL
%
5
20%
5
20%
1
4%
6
24%
4
16%
2
8%
7
28% 13
52%
5
20%
Kết quả khảo sát chất lượng cuối năm cho thấy:
Đạt
Nội dung khảo sát
Số
lượng
trẻ
khảo
sát
25
Tốt
Khá
Chưa
đạt
TB
SL
%
SL
%
SL
%
SL
Khả năng tập trung chú
18
ý trong hoạt động học
72
5
20
2
8
0
60
7
28
3
12
0
40
6
24
9
36
0
Trẻ mạnh dạn tích cực
15
tham gia các hoạt động
Trẻ biết thể hiện khả
10
năng của mình
%
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
17
Từ những việc làm trên bản thân tôi tự rút ra cho mình bài học kinh
nghệm. Muốn phát huy được tính tích cực trong các hoạt động của trẻ thì phải
tạo môi trường xung quanh lớp phong phú và thân thiện, phải tìm tòi các phương
pháp, tích hợp có khoa học, sáng tạo linh hoạt qua các chủ đề.
- Nắm vững đặc điểm tâm sinh lý và khả năng nhận thức và kỹ năng hoạt
động của trẻ để lựa chọn phương pháp thích hợp
- Đồ chơi, hình ảnh, cách bố trí trong lớp phải phù hợp với độ tuổi và khả
năng phát triển của trẻ
- Cải tiến đồ dùng, đồ chơi phải đẹp hấp dẫn, sáng tạo có tác dụng thu hút,
lôi cuốn trẻ, tạo cho trẻ niềm say mê, húng thú học và hoạt động. Đồ dùng nhiều
loại, đa dạng và thay đổi thường xuyên.
- Cô hướng dẫn trẻ, tổ chức cho trẻ phải nhẹ nhàng, thoải mái, tránh gò ép.
Mặt khác có sự phối hợp với phụ huynh cùng nhau dạy trẻ.
Bản thân tiếp tục thực hiện áp dụng những biện pháp trên, phát huy những
thành tích đã đạt được vào trong hoạt động thực tiễn, khắc phục những thiếu sót
trong quá trình thực hiện.
Bản thân không ngừng rèn luyện , học tập và bồi dưỡng về đạo đức cũng
như nghiệp vụ sư phạm
Dự giờ tham quan các lớp, trường bạn để tích luỹ kinh nghiệm cho bản
thân
Tổ chức tốt các, hoạt động trong lớp, tạo môi trường học tập trong lớp thân
thiện, phù hợp, có khoa học
- Lên kế hoạch thực hiện đầy đủ, làm đồ dùng, đồ chơi chu đáo. Cố gắng
khắc phục những mặt hạn chế.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi trong việc “Phát huy
tính tích cực trong các hoạt động của trẻ 3-4 tuổi” đã đúc rút được trong
những năm qua. Rất mong được sự góp ý của các đồng nghiệp và các cấp lãnh
đạo để bản thân tôi được hoàn thiện mình hơn nữa .
18
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị
Nga sơn ngày 14 tháng 4 năm 2015
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết không sao chép nội dung
của người khác.
NGƯỜI LÀM SKKN
Phạm Thị Thanh Xuân
19
Chi tiết tin
Your browser does not support the audio element.
Vận dụng các phương pháp dạy học tích cực trong tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ ở trường mầm non
01/11/2017
- Lượt xem: 112040
Ngày nay, giáo dục được xem là chìa khóa vàng để mỗi người, mỗi quốc gia tiến bước vào tương lai, là ngành sản xuất mà lợi nhuận của nó khó có thể đong đếm được.
Giáo dục không chỉ có chức năng chuyển tải những kinh nghiệm lịch sử xã hội của thế hệ trước cho thế hệ sau, mà quan trọng là trang bị cho mỗi người phương pháp học tập, phát triển tư duy nội tại, thích ứng được với một xã hội học tập thường xuyên, học tập suốt đời. Để giúp người học đáp ứng được những yêu cầu đó, việc cải cách, đổi mới giáo dục là một việc làm hết sức cần thiết và cấp bách, trong đó, đổi mới phương pháp giáo dục là khâu then chốt nhất trong quá trình đạt đến mục tiêu đổi mới giáo dục.
Trường Mầm non Sao Sáng, TP. Mỹ Tho, Tiền Giangtổ chức dã ngoại cho các bé[Ảnh: nhà trường cung cấp]
Trẻ em trong giai đoạn từ 0-6 tuổi là thời kì phát triển mạnh mẽ cả về thể chất, trí tuệ, cảm xúc. Trẻ tương tác tích cực với những gì diễn ra xung quanh chúng. Bản chất việc học ở trẻ em là thông qua sự bắt chước, khám phá, trải nghiệm, thực hành để hiểu về những sự vật, hiện tượng diễn ra xung quanh trẻ, đồng thời trẻ học cách biểu đạt những hiểu biết đó thông qua sự chia sẻ, trao đổi với bạn bè. Vì vậy, vai trò của giáo viên là khai thác các tình huống cũng như các vật liệu khác nhau để khuyến khích trẻ chơi, khuyến khích trẻ hoạt động cùng nhau. Giáo viên giúp trẻ suy nghĩ nhiều hơn về những gì chúng nhìn thấy và đang làm, kích thích trẻ quan sát, xem xét, phỏng đoán các sự vật hiện tượng xung quanh và chia sẻ điều trẻ nhìn thấy, điều trẻ nghĩ hoặc điều còn băn khoăn, thắc mắc. Đặc điểm tâm lí lứa tuổi này rất thuận lợi cho việc đổi mới phương pháp dạy học, đồng thời đặt ra yêu cầu phải đổi mới phương pháp dạy học cho phù hợp với đặc điểm phát triển của trẻ mầm non.
Trên thực tế hiện nay vẫn còn không ít giáo viên dạy trẻ theo phương pháp truyền thống một chiều "cô nói, trẻ nghe", vẫn còn khá nhiều giáo viên chọn việc trình chiếu cho trẻ xem hơn là việc tổ chức cho trẻ được hoạt động, lớp học thụ động bị cuốn theo các hiệu ứng trên màn hình làm loãng đi trọng tâm của bài học, hiệu quả đạt được không cao, các hoạt động cho trẻ khám phá, trải nghiệm chưa phong phú và đa dạng, giáo viên chưa tận dụng triệt để môi trường tự nhiên, sẵn có để dạy trẻ, đồ dùng đồ chơi cho trẻ vẫn chưa đáp ứng đủ theo quy định...đây chính là những biểu hiện của việc chậm đổi mới các phương pháp giáo dục.
Để đáp ứng được quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thì giáo viên phải sử dụng có hiệu quả các phương pháp dạy học tích cực. Phương pháp dạy học tích cực là phương pháp giáo dục theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ chứ không phải là tập trung vào phát huy tính tích cực của giáo viên, do đó để dạy học theo phương pháp tích cực thì giáo viên phải nỗ lực hơn rất nhiều so với dạy theo phương pháp truyền thống, thụ động.
Sau đây là một số vấn đề mà giáo viên cần quan tâm để vận dụng có hiệu quả các phương pháp dạy học tích cực trong tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ đáp ứng với quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
*Giáo viênnên giúp trẻ tận dụng tất cả các giác quan để khám phá sự vật, hiện tượng
Giáo viên nên dành thời gian cho trẻ quan sát, xem xét, phỏng đoán, so sánh, sử dụng câu hỏi gợi mở, câu hỏi kích thích trẻ tư duy nhằm dẫn dắt trẻ suy nghĩ và giúp trẻ nói lên được về những gì chúng đang nhìn thấy, giáo viên gợi ý cho trẻ chia sẻ, bày tỏ ý kiến của mình, cùng nhau trao đổi để tìm hiểu, khám phá đối tượng. Bên cạnh đó giáo viên cần tạo cho trẻ môi trường hoạt động phong phú, hấp dẫn với các đồ dùng, đồ chơi và các nguyên vật liệu khác nhau để kích thích hứng thú khám phá của trẻ.
*Người giáo viên mầm non cần phải nắm vững các kỹ thuật sử dụng từng phương pháp dạy học cụ thể
Giáo viên cần thực hiện đúng yêu cầu kỹ thuật của từng phương pháp, có như thế thì mới nâng cao được hiệu quả tổ chức các hoạt động cho trẻ. Các kỹ thuật này bao gồm: Kỹ thuật chia nhóm, kỹ thuật giao nhiệm vụ, kỹ thuật đưa ra tình huống có vấn đề, kỹ thuật đặt câu hỏi... Cụ thể về kỹ thuật đặt câu hỏi thì giáo viên cần chú ý tới một số yêu cầu như sau: Câu hỏi phải liên quan trực tiếp đến việc thực hiện mục tiêu bài học; câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng dễ hiểu; đúng lúc, đúng chỗ; phù hợp với trình độ của trẻ; câu hỏi phải kích thích sự suy nghĩ của trẻ nhằm khuyến khích sự phát triển nhận thức và ngôn ngữ của trẻ, giáo viên không ghép nhiều nội dung trong một câu hỏi, không hỏi nhiều vấn đề cùng một lúc, trẻ sẽ trả lời dễ dàng hơn với các câu hỏi đơn nghĩa, rõ ý.
* Cần khai thác và vận dụng cácphương pháp dạy học tích cựcmột cách khoa học
Để thực hiện tốt điều này thì trong từng phương pháp dạy học cụ thể giáo viên cần phải chú ý một số nội dung như sau:
- Nhằm giúp cho sự hiểu biết của trẻ trở nên sâu sắc và bền vững hơn, giúp trẻ sẽ nhớ nhanh và lâu hơn thì giáo viên nên sử dụngphương phápthảo luận nhóm. Có rất nhiều cách khác nhau để chia nhóm tuy nhiên, không nên chia nhóm trẻ quá đông hoặc quá ít, nội dung thảo luận của các nhóm có thể giống hoặc khác nhau. Cần quy định rõ thời gian thảo luận và kết quả thảo luận cho các nhóm, cần bầu ra trưởng nhóm, kết quả thảo luận nhóm có thể được trình bày bằng nhiều hình thức như: vẽ, hát, đóng kịch, thơ…Giáo viên cần quan sát các nhóm thảo luận và có sự giúp đỡ kịp thời trong trường hợp các nhóm gặp khó khăn.
- Đối vớiphương pháp dạy học giải quyết vấn đềthì giáo viên cần thực hiện đúng theo quy trình các bước như sau: Xác định, nhận dạng vấn đề hoặc tình huống; thu thập thông tin có liên quan đến vấn đề hoặc tình huống đặt ra; liệt kê các cách giải quyết có thể có; phân tích, đánh giá kết quả từng cách giải quyết [tích cực, hạn chế, cảm xúc, giá trị]; so sánh kết quả các cách giải quyết; lựa chọn cách giải quyết tối ưu nhất; thực hiện theo cách giải quyết đã lựa chọn; rút kinh nghiệm cho việc giải quyết những vấn đề, tình huống khác.
- Đối vớiphương pháp đóng vaithì việc "diễn" không phải là phần chính của phương pháp này mà điều quan trọng là giáo viên giúp trẻ tham gia thảo luận sâu sau phần tham gia vào vai diễn ấy.
-Để sử dụngphương pháp trò chơiđạt hiệu quả thì giáo viên nên chọn những trò chơi dễ tổ chức và thực hiện, trò chơi phải phù hợp với chủ đề, với đặc điểm và trình độ của trẻ, phù hợp với quỹ thời gian, với hoàn cảnh, điều kiện thực, trẻ phải nắm được quy tắc chơi và phải tôn trọng luật chơi, trò chơi phải tạo được sự hứng thú và vui thích của trẻ.
- Khi sử dụngphương pháp dạy học khám phágiáo viên nên lựa chọn nội dung vấn đề hoặc tình huống đảm bảo tính vừa sức đối với trẻ, chuẩn bị đồ chơi, đồ dùng trực quan và những điều kiện cần thiết để trẻ tự tìm tòi khám phá, tổ chức cho trẻ làm việc cá nhân, làm việc theo nhóm; khuyến khích trẻ tự tìm tòi khám phá, đưa ra các phát hiện, cách giải quyết có thể; liệt kê các cách giải quyết có thể có; phân tích, đánh giá kết quả mỗi cách giải quyết của cá nhân trẻ, của nhóm trẻ; lựa chọn cách giải quyết tối ưu nhất; kết luận về nội dung của vấn đề, làm cơ sở cho trẻ tự kiểm tra, tự điều chỉnh; rút kinh nghiệm cho việc giải quyết những vấn đề, tình huống khác.
-Đối vớiphương pháp dạy học trải nghiệmthì giáo viên nên tổ chức cho trẻ thực hiện đủ bốn bước: quan sát; suy nghĩ [tâm trí]; Cảm nhận [cảm xúc]; Hành động [cơ bắp]. Để học hiệu quả, trẻ cần phải: tiếp nhận thông tin, suy ngẫm xem nó sẽ tác động đến cuộc sống của trẻ em như thế nào, so sánh mức độ phù hợp của nó với những trải nghiệm của trẻ em thế nào và suy nghĩ xem từ thông tin đó trẻ em sẽ có những cách hành xử mới nào. Việc học tập đòi hỏi không chỉ có nhìn, nghe, chuyển động hay động chạm. Trẻ cần biết kết hợp những gì trẻ cảm giác và suy nghĩ được với những gì trẻ cảm nhận và ứng xử.
-Phương pháp động nãokhi sử dụng đối với trẻ mầm non thì giáo viên nên hướng dẫn trẻ cách trả lời những câu hỏi ngắn, có khi chỉ cần một từ. Tất cả ý kiến của trẻ đều cần được giáo viên khích lệ, thừa nhận. Đặc biệt, không phê phán các câu trả lời của trẻ và luôn khen ngợi trẻ đúng lúc. Cuối giờ thảo luận cần nhấn mạnh kết quả có được là thành quả của cả nhóm hoặc của tất cả các thành viên trong nhóm.
-Làm thế nào để vận dụng có hiệu quảphương pháp dạy học theo Dự án?Đây là một phương pháp dạy học rất có ý nghĩa đối với trẻ, tuy nhiên trong thực tế thì phương pháp này ít được giáo viên sử dụng. Các dự án thường xuất hiện từ các câu hỏi của trẻ.Dự án được thực hiện bởi một trẻ hoặc một nhóm trẻ em [4-6 thành viên] để trải nghiệm và khám phá các vấn đề, câu hỏi, vấn đề và thách thức có liên quan.Thời gian thực hiện dự án thường phải mất vài tuần để hoàn thành - và đôi khi lâu hơn nữa, tùy thuộc vào độ tuổi và sở thích của trẻ. Phương pháp dạy học theo Dự án được tổ chức thành 3 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: Thử hứng thú của trẻ
Ngay từ khi bắt đầu dự án, giáo viên quan tâm đến chủ đề thông qua việc khuyến khích trẻ chia sẻ những câu chuyện cá nhân có liên quan.Khi trẻ có hiểu biết hiện tại về chủ đề nào đó, từ đó giáo viên đánh giá xem mức độ hiểu biết của trẻ như thế nào và giúp trẻ xây dựng các câu hỏi mà trẻ có thể tìm hiểu.
+ Giai đoạn 2: Hoạt động khám phá
Cho phép trẻ đi thực địa, phỏng vấn những người trưởng thành, những nhà chuyên môn giỏi.Trẻ em có thể xem sách, mạng Internet qua sự hỗ trợ của người lớn, Video… Sau đó trẻ sử dụng nhiều hình thức để minh họa những gì trẻ đã học được và chia sẻ kiến thức mới với bạn.
+ Giai đoạn 3: Đánh giá kết quả và những điều trẻ đã học được
Giáo viên hướng dẫn kết luận và giúp trẻ xem lại thành quả của mình.Trẻ chia sẻ công việc của mình với cha mẹ, với một lớp học khác.Đánh giá của giáo viên về những gì trẻ đã học được thông qua dự án. Sau đó trẻ tạo ra các bài thuyết trình và sản phẩm để chia sẻ những gì trẻ đã nghiên cứu, tìm hiểu.Kết thúc dự án sẽ cho ra sản phẩm như là: Poster, mô hình, bài báo cáo, vật thật, …
Như vậy, các phương pháp dạy học tích cực trong giáo dục mầm non không phải là một phương pháp hoàn toàn mới, mà chính là sự kế thừa và phát huy tối đa những ưu điểm và khả năng có sẵn của các phương pháp dạy học truyền thống. Việc sử dụng và phối hợp một cách khéo léo, hợp lý các phương pháp dạy học khác nhau sẽ phát huy tính tích cực và sự hợp tác của đứa trẻ. Tùy thuộc vào đặc điểm tiếp nhận kiến thức của trẻ mà giáo viên lựa chọn phương pháp tiếp cận cho phù hợp. Để thực hiện tốt các phương pháp dạy học tích cực thì giáo viên phải được tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn về nội dung này, thường xuyên rèn luyện cho mình kỹ năng ứng xử các tình huống sư phạm thật tinh tế và linh hoạt, sử dụng thành thạo các trang thiết bị dạy học hiện đại, biết định hướng sự phát triển của trẻ theo mục tiêu giáo dục nhưng cũng đảm bảo sự tự do của trẻ trong các hoạt động giáo dục khác./
Nguyễn Ngọc Hoàng Trang
Trưởng phòng Giáo dục Mầm non,Sở Giáo dục và Đào tạo Tiền Giang
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tài liệu tham khảo
- Bộ Giáo dục và Đào tạo [2017],Chương trình Giáo dục mầm non,Nxb Giáo dục Việt Nam.
- Nguyễn Thị Cẩm Bích [2013],Phương pháp dạy học tích cực trong giáo dục mầm non-module 20,tài liệu bồi dưỡng thường xuyên dành cho giáo viên
mầm non. - Phó Đức Hòa [2008],Dạy học tích cực và cách tiếp cận trong dạy học Tiểu học,Nxb Đại học Sư phạm.
- Trần Thị Hương [2012],Dạy học tích cực,Nxb Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh.
- Hoàng Thị Thu Hương [2013],Ứng dụng phương pháp dạy học tích cực trong lĩnh vực phát triển nhận thức-module 22,tài liệu bồi dưỡng thường xuyên dành cho giáo viên mầm non.
- Nguyễn Kỳ [1996],Mô hình dạy học tích cực lấy người học làm trung tâm,Trường Cán bộ quản lý Giáo dục Đào tạo I.
- Nguyễn Thị Ánh Tuyết [2014], "Thực trạng vận dụng các phương pháp dạy học tích cực vào hoạt động dạy học cho trẻ 5-6 tuổi tại một số trường mầm non quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh", Luận văn Thạc sỹ khoa học Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh.
- + Đọc bài viết In bài viết Gửi bài viết
Tương phản
Đánh giá bài viết[1.0/5]
Tin liên quan
Kiểm tra công tác chuẩn bị đón học sinh trở lại trường - 06/02/2022
Chính phủ yêu cầu mở cửa trường học trên phạm vi toàn quốc ngay sau Tết - 05/02/2022
TẾT TRI ÂN - 03/02/2022
11 nhóm nhiệm vụ trọng tâm năm 2022 của Bộ Giáo dục và Đào tạo - 01/02/2022
Dự kiến hơn 17 triệu học sinh đến trường sau nghỉ Tết Nguyên đán - 29/01/2022
Chia sẻ bài viết qua mail
Email người gửi: *
Email người nhận: *
Tiêu đề: *
Nội dung *
Liên kết: Gửi
Email người nhận: *
Tiêu đề: *
Nội dung *
Liên kết: Gửi