Nghiên cứu khoa học là một trong những hoạt động mang lại ý nghĩa vô cùng to lớn, đóng góp vào sự phát triển lớn mạnh của đất nước. Đặc biệt khi bước vào cánh cổng trường đại học thì các đề tài nghiên cứu khoa học luôn được các bạn sinh viên tìm hiểu và thực hiện rất cẩn thận. Tuy nhiên nhiều bạn đọc còn nhiều băn khoăn chưa hiểu về nghiên cứu khoa học là gì.
Chúng tôi xin đưa ra ví dụ về một đề tài nghiên cứu khoa học để giải đáp những băn khoăn thắc mắc cho bạn đọc.
Nghiên cứu khoa học là gì?
Khoa học” được định nghĩa là “những tri thức đạt được qua kinh nghiệm thực tế và nghiên cứu”. Trong đó tri thức bao gồm cả tri thức khoa học và tri thức kinh nhiệm. Với những tri thức kinh nhiệm sẵn có được truyền lại thì tri thức khoa học là những tri thức mới cần được nghiên cứu giải đáp. Đây là những tri thức được tích lũy qua hoạt động nghiên cứu khoa học qua kết quả của việc quan sát, thí nghiệm… các sự kiện, hoạt động sảy ra trong hoạt động xã hội và trong tự nhiên.
Nghiên cứu khoa học hay tiếng Anh gọi là Scientific Research là quá trình áp dụng các phương pháp nghiên cứu từ những người nghiên cứu có trình độ chuyên môn nhằm tìm ra kiến thức mới, những ứng dụng kỹ thuật có hiệu quả và những mô hình mới có ý nghĩa với thực tiễn. Hoạt động trong nghiên cứu khoa học là đi tìm hiểu, quan sát, thí nghiệm và đôi khi phải trải nghiệm thử,… dựa trên những số liệu, dữ liệu, tài liệu thu thập được để phát hiện ra bản chất, quy luật chung của sự vật, hiện ., tìm ra những kiến thức mới hoặc tìm ra những ứng dụng kỹ thuật mới, những mô hình mới có ý nghĩa thực tiễn.
Đặc điểm của nghiên cứu khoa học
Khi nghiên cứu khoa học thì đề tài ấy cần phải đảm bảo một số đặc điểm như tính mới; Tính tin cậy; Tính khách quan; Tính rủi ro; Tính kế thừa; Tính cá nhân. Cụ thể:
– Tính mới: Nghiên cứu khoa học là quá trình sáng tạo ra những điều mới lạ, do đó nó có tính mới. Tính mới trong khoa học được hiểu là dù đạt được một phát hiện mới thì người nghiên cứu luôn luôn phải hướng tới, tìm tòi những điều mới mẻ hơn chứ không phải nghiên cứu những gì đã có.
– Tính tin cậy: Kiến thức khoa học phải xảy ra trong các trường hợp quy định không chỉ một lần mà nhiều lần. Một hiệu quả nghiên cứu được gọi là tin cậy nếu nó có khả năng kiểm chứng bởi bất kỳ người nào, bất kỳ trong trường hợp, điều kiện giống nhau nào đều cho một kết quả giống như nhau.
– Tính khách quan: Nếu trong tìm hiểu khoa học mà không khách quan thì sản phẩm nghiên cứu khoa học sẽ không thể chính xác. Tính khách quan trong nghiên cứu khoa học có thể hiểu là khả năng nhìn nhận và chấp nhận sự thật thay vì phủ nhận sự thật để bảo vệ điều mà người nghiên cứu mong muốn. Tính khách quan đòi hỏi người nghiên cứu phải gác lại tất cả các loại cân nhắc và định kiến chủ quan của mình.
– Tính rủi ro: Việc nghiên cứu khoa học là công cuộc tìm ra cái mới, vì thế nó đủ nội lực thành đạt hoặc thất bại rủi ro. Do đó tính rủi ro của nghiên cứu khoa học là rất cao.
– Tính kế thừa có ý nghĩa quan trọng về mặt công thức tìm hiểu khoa học. Hầu hết các phương hướng tìm hiểu đều xuất phát và kế thừa từ các hiệu quả đã đạt được trước đó.
– Tính cá nhân: vai trò cá nhân trong sáng tạo và nghiên cứu khoa học cũng đưa ra quyết định cũng như thành bại của công trình ấy.
– Tính kiểm chứng: Kiến thức khoa học dựa trên bằng chứng có thể kiểm chứng [quan sát thực tế] để các nhà quan sát khác có thể quan sát, cân nhắc hoặc đo lường các hiện tượng tương tự và kiểm tra quan sát cho chính xác.
– Tính hệ thống: Một nghiên cứu khoa học áp dụng một quy trình tuần tự nhất định, một kế hoạch có tổ chức hoặc thiết kế nghiên cứu để thu thập và phân tích các sự kiện về vấn đề đang nghiên cứu.
Hiện nay các trường đại học với rất nhiều bộ môn khác nhau mà các đề tài nghiên cứu khoa học cũng đa dạng phong phú. Chúng tôi xin đưa ra ví dụ về một đề tài nghiên cứu khoa học để bạn đọc hiểu rõ hơn. Ví dụ đề tài nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực thuế: “ Bằng những qui định của Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu năm 2016, chứng minh thuế nhập khẩu có vai trò là công cụ bảo hộ nền sản xuất trong nước và khuyến khích xuất khẩu. Tìm hiểu những “thủ đoạn” chủ yếu hiện nay để chủ thể gian lận thuế nhập khẩu”.
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về vấn đề ví dụ về một đề tài nghiên cứu khoa học đến bạn đọc. Trong quá trình nghiên cứu và tìm hiểu về vấn đề này nếu có bất cứ thắc mắc nào, Quý khách hàng đừng ngần ngại liên hệ chúng tôi để được hỗ trợ giải đáp.
Tên đề tài và phương pháp chọn đề tàiGVHD: PGS. TS Trịnh Văn BiềuTuy nhiên, trong một số tên đề tài người ta có thể làm rõ hơn về những nộidung khác như:-Khách thể nghiên cứuPhương pháp nghiên cứuMục đích nghiên cứu…Ví dụ 1: [7] Đề tài tâm lý học: “Cơ chế logic – Tâm lý của sự lĩnh hội một sốkhái niệm toán học dùng cho học sinh học kém toán cấp tiểu học”-Đối tượng nghiên cứu là cơ chế lĩnh hội khái niệm-Khách thể nghiên cứu là học sinh học kém toán-Phạm vi nghiên cứu được giới hạn trong lĩnh vực toán học ở tiểu học.Ví dụ 2: [7] Một đề tài thuộc lĩnh vực lý luận và lịch sử sư phạm học có tên:“Những biện pháp cải thiện tác động của gia đình đến học tập của học sinhcác lớp 1,2 trường tiểu học”. Trong đề tài này:-Đối tượng nghiên cứu là: những biện pháp tác động qua lại của gia đình đối-với việc học tập của học sinh.Khách thể nghiên cứu: quá trình giáo dục học sinh của gia đình trong quá-trình giáo dục tổng thể.Phạm vi nghiên cứu: được giới hạn trong việc học tập của học sinh các lớp1,2 ở trường tiểu học…Có thể nói tên đề tài là sự thể hiện khái quát cao những vấn đề nghiên cứu.Căn cứ vào tên đề tài, bạn có thể tìm thấy những nội dung cụ thể cần thực hiệntrong quá trình nghiên cứu.3.5 Lưu ý khi đặt tên đề tài [1], [4], [10], [11], [12], [13]3.5.1 Các yêu cầu cần đạt được khi đặt tên đề tài-Tên đề tài phải ngắn, gọn, súc tích, ít chữ nhất nhưng chứa đựng nhiều-thông tin nhất.Ngôn ngữ dùng trong tên đề tài phải rõ ràng, chuẩn xác, đơn nghĩa để cóthể được hiểu theo một nghĩa duy nhất, không được tạo khả năng hiểuthành nhiều nghĩa.HVTH: Trần Nguyên Anh ThưTrang 15 Tên đề tài và phương pháp chọn đề tài-GVHD: PGS. TS Trịnh Văn BiềuTên đề tài phải xác định được đối tượng, phạm vi, nội dung nghiên cứu cụthể của đề tài, cần tránh vấn đề quá chung chung hoặc có phạm vi quá rộngkhó có thể giải quyết trọn vẹn trong một đề tài3.5.2 Một số điểm cần tránh khi đặt tên đề tài-Không nên đặt tên đề tài luận văn bằng những cụm từ có độ bất định caovề thông tin như:• Vài suy nghĩ về …• Thử bàn về …• Về vấn đề …• Một số biện pháp về …• Góp phần vào …• Bước đầu tìm hiểu về …Cách đặt tên đề tài mập mờ trên đây chỉ thích hợp cho một bài báo chứkhông thích hợp cho một công trình khoa học, như luận văn, luận án và các-công trình khoa học khác.Tránh lạm dụng những từ chỉ mục đích: những từ như “nhằm”, “để”, “gópphần”,... nếu bị lạm dụng dễ làm cho tên đề tài trở nên rối rắm, không nêubật được nội dung trọng tâm;Ví dụ:-[…] nhằm nâng cao chất lượng …,[…] để phát triển năng lực tư duy …,[…] góp phần vào …Sẽ là không đạt yêu cầu khi đặt tên bao gồm hàng loạt cụm từ nêu trên.Tránh lạm dụng mĩ từ hoặc cách nói bóng bẩy: tiêu chí quan trọng trong-văn phong khoa học là đơn giản, ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu, đơn nghĩa;Không thể hiện tình cảm, thiên kiến, quan điểm: một tiêu chí quan trọngkhác trong khoa học, đó là tính khách quan, không phụ thuộc vào tình cảm,chính kiến, quan điểm,... vì chúng thường có tính nhất thời, tính lịch sửtrong một thời điểm nhất định.Ví dụ:1. Đề tài: “Xây dựng hệ thống bài tập, sử dụng một số phần mềm để dạyhọc và tạo các đề kiểm tra trắc nghiệm khách quan cho phần hóa học vôcơ lớp 9”Nhận xét: Tên đề tài nói trên sử dụng nhiều từ chỉ mục đích và liên từ → khi đọclên cảm thấy rối rắm, không toát lên vấn đề trọng tâm.HVTH: Trần Nguyên Anh ThưTrang 16 Tên đề tài và phương pháp chọn đề tàiGVHD: PGS. TS Trịnh Văn Biều⇒ Nên sửa lại như sau: “Xây dựng hệ thống bài tập, sử dụng một số phầnmềm tạo đề kiểm tra trắc nghiệm khách quan phần hóa học vô cơ lớp 9”.2. Đề tài: “Tích hợp giảng dạy các vấn đề kinh tế, xã hội và môi trườngtrong môn hóa học lớp 12 trường Trung học phổ thông”Nhận xét: Tên đề tài có hai động từ “tích hợp” và “giảng dạy” đi liền nhau làmcho tên đề tài trở nên rối rắm.⇒ Nên sửa lại: “Tích hợp các vấn đề kinh tế, xã hội và môi trường trong dạyhọc hóa học lớp 12 ở trường Trung học phổ thông”.CHƯƠNG 4. LÀM SAO ĐỂ ĐỀ TÀI CÓ NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI4.1 Phương thức phát hiện ra đề tài nghiên cứu1. Theo dõi các thành tựu nghiên cứu khoa học.2. Nghiên cứu các phương pháp mới, qui trình mới, lý thuyết mới,... ápdụng vào thực tiễn giáo dục.3. Nghiên cứu những đối tượng cũ bằng phương pháp mới và quan niệmmới với những điều kiện mới.4. Phân tích và tổng hợp các tài liệu như các tài liệu thống kê, tài liệu điềutra đã xuất bản.5. Tham khảo các nhà hoạt động khoa học, các nhà nghiên cứu nổi tiếngtrong lĩnh vực chuyên môn.6. Nghiên cứu trong lĩnh vực chuyên môn của mình.HVTH: Trần Nguyên Anh ThưTrang 17 Tên đề tài và phương pháp chọn đề tàiGVHD: PGS. TS Trịnh Văn Biều7. Tìm hiểu những vấn đề thường tạo nên sự bất mãn hay bất đồng quanđiểm.4.2 Một số nhóm đề tài của ngành Lý luận và phương pháp dạy học hóa học1.Nhóm đề tài về bài tập2.Nhóm đề tài về thực hành thí nghiệm3.Nhóm đề tài về kiểm tra – đánh giá4.Nhóm đề tài về ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy5.Nhóm đề tài về nâng cao hiệu quả bài lên lớp6.Nhóm đề tài về đổi mới phương pháp giảng dạy7.Nhóm đề tài về bồi dưỡng học sinh giỏi8.Nhóm đề tài về bồi dưỡng học sinh yếu4.3 Một số đề tài nghiên cứu khoa học4.3.1 Luận văn thạc sĩPhân loại STTTên đề tàiNgườibảo vệCán bộ hướngdẫn1. NhómXây dựng và sử dụng hệ thốngđề tài vềbài tập hóa học phần kim loạiNguyễn CửuTS.lớp 12 THPT chương trìnhPhúcLê Trọng Tínbài tập1.nâng caoTuyển chọn, xây dựng hệ thốngbài tập hóa lớp 10 nâng cao2.nhằm rèn luyện năng lực chủđộng, sáng tạo cho HS ở trườngTS.Võ Thị ThuNguyễn MạnhSangDungTHPT3.Xây dựng và sử dụng hệ thốngLương CôngPGS.TSbài tập hóa học có nhiều cáchThắngNguyễn Xuângiải để rèn luyện tư duy choHVTH: Trần Nguyên Anh ThưTrườngTrang 18