Your browser does not support the audio element.
Nhiễm giun sán ở trẻ em và cách phòng tránh
07/06/2021
Trẻ em là đối tượng dễ mắc các bệnh giun sán nhất. Việc nhiễm giun sán ở trẻ nếu không được điều trị tốt sẽ gây rối loạn tiêu hóa, chán ăn, suy dinh dưỡng, thiếu máu, trẻ chậm phát triển về tinh thần và thể chất,…Việc dự phòng bệnh giun sán giúp làm giảm nguy cơ nhiễm bệnh, hạn chế những biến chứng của giun sán gây ra.
1. Triệu chứng trẻ bị nhiễm giun sán
- Triệu chứng thường gặp nhất là đau bụng vùng rốn, gầy yếu, trẻ có thể nôn ra giun, ỉa ra giun. Đau bụng giun thường tái đi tái lại nhiều lần.
- Trẻ nhiễm giun thường khó ngủ, đôi khi đái dầm, hay quấy khóc do ngứa hậu môn vào ban đêm.
- Trẻ bị rối loạn tiêu hóa, phân lúc đặc lúc lỏng, có thể nhìn thấy giun kim ở hậu môn hoặc trong phân.
- Trẻ biếng ăn, khó chịu, thay đổi trong hoạt động hằng ngày.
- Trẻ em gái có thể bị mẩn đỏ và ngứa quanh vùng âm đạo.
- Có biểu hiện thiếu hụt vitamin và khoáng chất.
- Có thể có máu trong phân, có biểu hiện thiếu máu hoặc thở khò khè, ho khan.
2. Phòng ngừa và điều trị giun sán cho trẻ em
Để bảo vệ trẻ khỏi nhiễm giun sán thì các bậc cha mẹ cần chú ý một số điều sau đây:
- Vệ sinh môi trường sống: Sử dụng hố xí hợp vệ sinh, không phóng uế bừa bãi ra môi trường, không dùng phân tươi hoặc chưa ủ kỹ để bón cây, không để ruồi nhặng đậu vào thức ăn; không để chó, gà,... tha phân gây ô nhiễm môi trường.
- Cho trẻ ăn chín, uống chín, khi ăn các loại rau quả cần rửa sạch và gọt vỏ.
- Thường xuyên cắt ngắn móng tay cho trẻ.
- Hướng dẫn trẻ rửa tay với xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Đi giày dép thường xuyên, nhất là khi đi ra vườn, nền đất cát.
- Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu trong nhà có một người bị nhiễm giun, nên tẩy giun cho cả nhà. Thông thường trẻ từ 2 tuổi trở lên mới nên tẩy giun, tuy nhiên trong những trường hợp trẻ bị suy dinh dưỡng, chậm lớn do bị nhiễm giun có thể tẩy sớm hơn nhưng phải được bác sĩ tư vấn và chọn loại thuốc thích hợp./.
Bs. Nguyễn Ngọc Dũng, Khoa Cấp cứu – Nội tổng hợp.
Giun kim có tên khoa học là enterobius vermicularis, là một loại giun nhỏ, sống chủ yếu ở đường tiêu hóa của trẻ em. Giun kim cái thường ra rìa hậu môn để đẻ trứng sẽ kích thích niêm mạc hậu môn gây nên ngứa, sưng tấy làm cho trẻ rất khó chịu. Bệnh giun kim có thể lây từ người này sang người khác.
Giun kim trưởng thành thường gặp chủ yếu ở ruột non sau đó chúng xuống ruột già [đại tràng]. Ngoài ra, cũng có thể gặp giun kim ở ruột thừa và có thể gây nên bệnh viêm ruột thừa cấp tính. Ở trong ruột, giun kim đực và giun kim cái giao phối, sau khi giao phối, giun đực chết còn giun kim cái mang trứng đã thụ tinh ra rìa hậu môn để đẻ. Giun cái đẻ khoảng 4.000 - 200.000 trứng, sau đẻ trứng, giun cái cũng chết luôn. Ngay sau khi trứng được đẻ ra thì ấu trùng của giun kim cũng được hình thành ngay trong trứng chỉ sau vài giờ [nếu gặp điều kiện thuận lợi]. Ở ngay tại các nếp nhăn của hậu môn, ấu trùng giun kim sẽ phát triển nhanh chóng, vì vậy, người có giun kim đang đẻ ở hậu môn rất dễ bị nhiễm lại [tái nhiễm], nhất là trẻ nhỏ do dùng tay gãi hậu môn rồi cầm vào đũa, bát, dụng cụ ăn, uống hay thức ăn đồ uống hoặc mút tay... Cũng có thể ấu trùng giun kim đi ngược dòng trở lại làm tái nhiễm cho trẻ. Ấu trùng giun kim phát triển thành giun kim trưởng thành trong ruột.
Những biểu hiện khi mắc bệnh giun kim
Bệnh giun kim là một bệnh có tính chất kéo dài, mạn tính, chúng thường gây nên các triệu chứng sau:
Gây rối loạn tiêu hóa: đầu tiên là ngứa hậu môn, ngứa thường xuất hiện vào buổi tối và lúc lên giường đi ngủ [do nhiệt độ của giường ấm nên dễ kích thích giun kim đẻ trứng]. Rìa hậu môn tấy đỏ, xung huyết. Phân thường nát hoặc lỏng, đôi khi có máu hoặc chất nhầy như mũi, cũng có thể gây tiêu chảy [không thường xuyên]. Trẻ thường chán ăn hoặc ăn không tiêu, thỉnh thoảng có buồn nôn hoặc nôn, đau bụng âm ỉ. Trẻ bị giun kim thường da xanh, chậm phát triển, biếng ăn có thể dẫn đến còi xương, suy dinh dưỡng.
Ảnh hưởng về thần kinh: trẻ thường bứt rứt, khó chịu, suy nhược thần kinh hoặc thần kinh bị kích thích gây nên hiện tượng khó ngủ, ngủ ít, giấc ngủ không sâu, hay giật mình và dễ khóc đêm. Nhiều tài liệu còn cho biết khi mắc bệnh giun kim có thể gây hiện tượng đái dầm ở trẻ. Đây là một bệnh gặp khá nhiều nhưng nếu đái dầm do giun kim thì sau khi tẩy sạch giun kim thì trẻ sẽ hết bị đái dầm.
Mắc bệnh giun kim có nguy hiểm không?
Bệnh giun kim chủ yếu gây rối loạn tiêu hóa, gây chậm lớn, gây rối loạn thần kinh, đái dầm... Trong một số trường hợp gây nên nguy hiểm như viêm ruột thừa cấp tính do giun chui vào ruột thừa. Một số trường hợp do giun đi lạc chỗ như vào thực quản, phổi, hốc mũi, âm đạo, bàng quang... gây hiện tượng viêm nhiễm do chúng mang theo vi sinh vật gây bệnh, vì vậy trong những trường hợp như thế này sẽ làm cho việc chẩn đoán và điều trị gặp không ít khó khăn.
Làm thế nào để biết trẻ bị bệnh giun kim?
Người lớn biết trẻ bị giun kim là do trẻ bị ngứa hậu môn và nhiều trường hợp bắt được giun kim khi chúng ra đẻ ở rìa hậu môn vào lúc chập tối hoặc lúc lên giường đi ngủ. Ngoài ra, khi nghi ngờ bị bệnh giun kim như: trẻ biếng ăn, ăn ít, chậm lớn, da xanh, khó ngủ hoặc hay quấy khóc, nhất là ban đêm, rất cần thiết cho trẻ đi khám bệnh để được thầy thuốc khám và cho các chỉ định xét nghiệm, trong đó có xét nghiệm tìm trứng giun kim.
Nguyên tắc điều trị bệnh giun kim
Để điều trị bệnh giun kim, đặc biệt là trẻ em rất cần thiết có sự can thiệp của thầy thuốc để người bệnh được khám và chỉ định dùng thuốc gì, liều lượng và hàm lượng ra sao? Người nhà bệnh nhân không nên tự dùng thuốc vì không biết hết tác dụng chính của thuốc và cả tác dụng phụ của nó sẽ không có lợi cho người bệnh, nhất là trẻ em. Hiện nay, trên thị trường có bán nhiều loại thuốc tẩy giun, mỗi một loại thuốc có ghi rõ tác dụng chính, tác dụng phụ và cả chống chỉ định.
Đề phòng bệnh giun kim
Để đề phòng mắc bệnh giun kim và mắc bệnh tái phát thì việc vệ sinh cá nhân là hết sức cần thiết. Đối với trẻ đang mắc bệnh giun kim không để mắc tái phát, cụ thể là không cho cháu mặc quần thủng đít, cắt ngắn các móng tay theo định kỳ, rửa tay sạch trước khi ăn, cần rửa sạch hậu môn cho trẻ hàng ngày, nhất là lúc sáng sớm.
Để đề phòng mắc bệnh giun kim cho cả người lớn trong gia đình thì mọi người cần rửa tay sạch bằng xà phòng sau khi đi vệ sinh hoặc trước khi ăn. Những người mẹ dùng tay bắt giun kim cho trẻ ở rìa hậu môn, sau khi tiến hành xong phải rửa tay sạch bằng xà phòng nhiều lần, dùng khăn lau khô tay và sau đó khăn phải được giặt, ủi nóng để tránh trứng giun kim lây lan cho bản thân mình và những người khác trong gia đình. Cần đi khám sức khỏe định kỳ để biết và tẩy giun đúng quy cách.
PGS.TS.BS.
BÙI KHẮC HẬU
suckhoedoisong.vn
Vì sao trẻ em nước ta hay mắc bệnh giun kim ?
Bệnh giun kim: Nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng chống. Trung tâm xét nghiệm 51 Lê Duẩn – chuyên xét nghiệm các loại Ký sinh trùng Giun sán.
Bệnh giun kim là một bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng thường thấy nhất là ở trẻ em. Giun kim sinh sôi và phát triển tại khu vực hậu môn, thức ăn của chúng là máu của vật chủ. Nhiễm giun kim là bệnh hay gặp nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được. Để chủ động phòng tránh bệnh, hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng tránh bệnh giun kim.
1. Nguyên nhân gây bệnh và đặc điểm phát triển của bệnh giun kim
Bệnh giun kim là do nhiễm ký sinh trùng giun kim [tên khoa học là Enterobius vermicularis].
Hình thái: Giun kim có màu trắng sữa, đầu hơi phình và vỏ có khía. Miệng chúng có 3 môi, chiều dài giun đực khoảng 2-5mm, đuôi cong và có gai sinh dục khoảng 70mm. Giun cái dài khoảng 9-12 mm có đuôi dài và nhọn.
Giun kim cái đẻ trứng thải ra ngoài môi trường, trứng giun kim phát triển tốt và nở thành trứng mang ấu trùng và có khả năng lây nhiễm ở nhiệt độ 300C, độ ẩm 70% và oxy sau khoảng 6-8 giờ. Giun kim cái chỉ đẻ trứng vào ban đêm ở nếp nhăn của hậu môn và trứng phát triển thành ấu trùng có khả năng cử động. Chính vì chúng thường đẻ trứng vào ban đêm và tiết ra một chất gây ngứa nên người mắc giun kim thường xuyên ngứa hậu môn dữ dội vào đêm.
Phương thức lây truyền bệnh giun kim:
+ Qua đường ăn uống: Do dùng tay gãi hậu môn có chứa trứng giun kim sau đó cầm thức ăn hoặc mút tay ở trẻ nhỏ.
+ Đường truyền nhiễm khác: Trứng giun kim sau khi sinh và phát triển thành ấu trùng giun kim tại nếp hậu môn thì ngược lên manh tràng phát triển thành giun trưởng thành, kiểu này hiếm gặp.
2. Triệu chứng bệnh giun kim
Người mắc bệnh giun kim có thể có các triệu chứng như:
+ Ngứa quanh hậu môn, nhất là vào ban đêm là một triệu chứng hay gặp và đặc hiệu của bệnh.
+ Trẻ em bị nhiễm giun kim thường quấy khóc về đêm do ngứa hậu môn, quan sát ở rìa hậu môn có thể thấy giun kim cái ở rìa hậu môn.
+ Đi đại tiện thấy ấu trùng giun kim trong phân.
+ Ngoài ra do giun kim sống tại vùng hậu môn nên có thể chui vào âm đạo gây ngứa âm đạo, rối loạn kinh nguyệt.
+ Giun kim có thể chui vào ruột thừa, có thể bị bội nhiễm gây viêm ruột thừa. Mắc bệnh kéo dài có thể gây thiếu máu mạn tính: hoa mắt, chóng mặt.
3. Điều trị và cách phòng tránh bệnh giun kim
3.1 Điều trị bệnh giun kim
Nguyên tắc điều trị giun kim: Nếu tập thể bị nhiễm thì phải điều trị đồng loạt để tránh tái nhiễm bệnh
Thuốc điều trị giun kim bao gồm:
+ Mebendazole 500mg liều duy nhất cho cả trẻ em và người lớn, uống nhắc lại sau 1 tháng.
+ Hoặc dùng albendazole 400mg liều duy nhất cho cả trẻ em và người lớn, uống nhắc lại sau một tháng.
Chú ý: mebendazole và albendazole chống chỉ định dùng cho trẻ dưới 2 tuổi và phụ nữ mang thai 3 tháng đầu hoặc cho con bú, người mẫn cảm với Benzimidazole, người có tiền sử nhiễm độc tủy xương. Thận trọng với các đối tượng suy thận, suy gan.
3.2 Cách phòng chống bệnh giun kim
Các biện pháp dự phòng bệnh theo Cục Y Tế Dự Phòng – Bộ Y Tế bao gồm:
Nâng cao ý thức vệ sinh bảo vệ môi trường không bị nhiễm phân, đặc biệt là nền nhà, giường chiếu và quần áo trẻ em.
Thực hiện ăn chín uống sôi.
Vệ sinh cá nhân tốt như cắt ngắn móng tay, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Không để trẻ mặc quần hở đũng, rửa hậu môn cho trẻ hàng ngày bằng xà phòng vào các buổi sáng.
Những đối tượng có nguy cơ cao: tẩy giun định, nhất là cho trẻ em độ tuổi từ 2-12, tẩy giun 2 lần/ năm.
Bệnh giun kim là một bệnh giun sán hay gặp đặc biệt bệnh phổ biến trên đối tượng trẻ em, trẻ em chưa biết cách tự phòng bệnh và phát hiện bệnh nên là nguồn lây nhiễm chủ yếu trong cộng đồng, các bậc phụ huynh phải chú ý chủ động phòng bệnh cho bản thân và con em mình.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Hoàng Đăng Mịch – Trưởng khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long. Nguồn: Vinmec.com
Quý khách hàng có thể đến trực tiếp đến trung tâm xét nghiệm BMT – 170 Đinh Tiên Hoàng để được tư vấn cụ thể về bệnh giun kim, cũng như làm xét nghiệm ký sinh trùng tại bmt . Tại các cơ sở chúng tôi đều có các Bác sĩ phụ trách sẵn sàng tư vấn toàn bộ thắc mắc của Quý khách hàng.
Trung tâm xét nghiệm Buôn Ma Thuột
✍️ Địa chỉ: 170 Đinh Tiên Hoàng – TP.BMT
☎️ Hotline: 02626 544 455 [24/7].
Tag: xét nghiệm ký sinh trùng ở bmt, xét nghiệm ký sinh trùng ở daklak, bệnh giun kim, ký sinh trùng