Hiệu ứng thu nhập [income effect] là khi có sự thay đổi thu nhập thực tế của người tiêu dùng do có sự biến động của giá hàng hóa. Sự giảm giá hàng hóa thường dẫn tới lượng cầu về nó cao hơn. Một phần mức tăng này có nguyên nhân ở hiệu ứng thu nhập, tức tác động của sự gia tăng sức mua khi giá cả giảm.
Giả sử người tiêu dùng có thu nhập bằng tiền là 100 nghìn đồng và hàng hóa X là 10 nghìn đồng, anh ta có thể mua được 10 đơn vị hàng hóa X. Nếu giá cả giảm xuống chỉ còn 5 nghìn đồng, anh ta có thể mua 10 đơn vị hàng hóa X chỉ với 50 nghìn đồng. Bây giờ người tiêu dùng còn lại 50 nghìn đồng để mua thêm hàng hóa X và các hàng hóa khác.
Hiệu ứng thu nhập cùng với hiệu ứng thay thế góp phần lý giải tại sao đường cầu lại dốc xuống
[Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân]
Hiệu ứng thu nhập và các loại hàng hóa
Những thay đổi trong sức mua có thể là do thay đổi thu nhập, thay đổi giá hoặc biến động tiền tệ. Giá giảm làm tăng sức mua, cho phép người tiêu dùng mua một sản phẩm tốt hơn hoặc tăng lượng hàng hóa sử dụng so với trước. Tuy nhiên, các hàng hóa và dịch vụ khác nhau trải nghiệm những thay đổi này theo những cách khác nhau.
Hàng hóa thông thường là hàng hóa có nhu cầu tăng lên khi thu nhập của người dân và sức mua tăng. Hàng hóa thông thường được định nghĩa là hàng hóa có độ co giãn thu nhập của nhu cầu là dương, nhưng nhỏ hơn một.
Hàng hóa thứ cấp là hàng hóa mà nhu cầu giảm khi người tiêu dùng thực thu nhập tăng lên. Điều này xảy ra khi hàng hóa có nhiều sản phẩm thay thế đắt tiền hơn cho thấy sự gia tăng nhu cầu khi nền kinh tế của xã hội cải thiện.
Ảnh hưởng của hiệu ứng thu nhập đến người tiêu dùng
Hiệu ứng thu nhập dẫn đến người tiêu dùng chi tiêu nhiều hay ít nhưng không cho biết họ sẽ mua hàng hóa có giá trị cao hơn hoặc thấp hơn.
Ví dụ, nếu giá của một chiếc bánh sandwich tăng tương ứng với thu nhập của người tiêu dùng, điều này có thể khiến người tiêu dùng cảm thấy như họ không đủ tiền mua hàng tương tự, thậm chí có thể làm giảm nhu cầu đối với hàng hóa thay thế, ví dụ đối với hotdog, ngay cả khi giá của hotdog vẫn là tương tự. Người tiêu dùng có thể chọn mua nhiều hàng hóa đắt hơn với số lượng ít hơn hoặc hàng hóa rẻ hơn với số lượng cao hơn.
Một khái niệm được gọi là "khuynh hướng tiêu thụ cận biên" giải thích cách người tiêu dùng chi tiêu dựa trên thu nhập. Nó dựa trên sự cân bằng giữa chi tiêu so với thói quen tiết kiệm của người tiêu dùng.
Khuynh hướng tiêu thụ cận biên nằm trong trong một lý thuyết kinh tế vĩ mô lớn hơn được gọi là kinh tế học của Keynes. Lý thuyết rút ra so sánh giữa sản xuất, thu nhập cá nhân và xu hướng chi tiêu nhiều hơn. Ví dụ, thu nhập tăng có thể làm tăng số lượng người tiêu dùng sẵn sàng trả tiền cho một hàng hóa tốt, dẫn đến giá cả tăng lên.
Hiệu ứng thay thế, trong kinh tế học vi mô, chỉ sự tác động của thay đổi mức giá hàng hóa tới lượng cầu khi người tiêu dùng tối thiểu hóa chi tiêu vẫn muốn có mức thỏa dụng bằng với mức trước khi mức giá thay đổi.
Giả sử người này chỉ tiêu dùng 2 mặt hàng và cả hai đều là hàng hóa thông thường. Khi mức giá của một mặt hàng tăng lên và giá của mặt hàng còn lại không đổi, để giữ được mức thỏa dụng như cũ, người tiêu dùng sẽ giảm lượng cầu của mình đối với mặt hàng tăng giá và tăng lượng cầu của mình đối với mặt hàng không tăng giá. Hình vẽ minh họa sự thay đổi tổ hợp hàng từ điểm A sang điểm C trên cùng một đường bàng quan U. Lượng cầu đối với mặt hàng tăng giá đã giảm từ X xuống còn X' trong khi lượng cầu đối với mặt hàng không tăng giá đã tăng từ Y lên Y'. Người tiêu dùng đã lấy việc tăng tiêu dùng mặt hàng không tăng giá để thay thế cho việc giảm tiêu dùng mặt hàng tăng giá nếu muốn giữ mức thỏa dụng không đổi. Chú ý là đường ngân sách đã dịch chuyển từ M sang thành M'.
- Hal R. Varian [1999], Intermediate Microeconomics: A Modern Approach, Fifth Edition, W. W. Norton and Company.
- Tối thiểu hóa chi tiêu
- Hiệu ứng thu nhập
- Phương trình Slutsky
Bài viết này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
|
Lấy từ “//vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tác_động_thay_thế&oldid=62515878”
__________________________________________________________________
Tác động thu nhập
Tác động thu nhập là tác động của sự thay đổi giá của một hàng hóa lên thu nhập thực tế của người tiêu dùng và kết quả ảnh hưởng lên lượng cầu tiêu dùng. Chẳng hạn, nếu giá của một hàng hóa nào đó [thịt bò] giảm xuống thì thu nhập thực tế [hay năng lực mua sắm] của người tiêu dùng khi mua hàng hóa đó sẽ tăng lên. Sự gia tăng thu nhập này cũng sẽ làm gia tăng khả năng mua sắm không chỉ đối với hàng hóa có giá giảm mà còn đối với các hàng hóa khác.
Tác động thay thế
Tác động thay thế là tác động của sự thay đổi giá của một hàng hóa lên mức giá của hàng hóa liên quan và kết quả ảnh hưởng đến lượng cầu tiêu dùng. Một mức giá thấp hơn của hàng hóa nào đó [thịt bò] có nghĩa bây giờ hàng hóa này rẻ hơn so với các hàng hóa khác [thịt heo, gà, cá, ...]. Khi đó, người tiêu dùng sẽ thay thế hàng hóa đắt hơn bởi hàng hóa rẻ hơn. Mức giá thấp hơn làm tăng sức hấp dẫn của người tiêu dùng đối với hàng hóa này. Vì vậy, người tiêu dùng có xu hướng tăng số lượng hàng hóa giá rẻ và giảm số lượng hàng hóa đắt hơn.
Các nhà kinh tế cho rằng đối với hầu hết các hàng hóa thì tác động thay thế thường lớn hơn tác động thu nhập. Tổng tác động bao gồm tác động thu nhập và tác động thay thế.
Giả sử, một cá nhân có thu nhập cố định [I] chi tiêu vào hàng hóa X, Y và Z với giá cả PX, PY và PZ tương ứng. Khi đó, cá nhân sẽ lựa chọn tổ hợp QX, QY và QZ sao cho tối đa hóa lợi ích tiêu dùng. Điều gì sẽ xảy ra nếu giá PX giảm xuống, liệu cá nhân có thay đổi lượng tiêu dùng QX, QY và QZ hay không. Để trả lời cho câu hỏi này, chúng ta hãy xem xét tác động thu nhập và tác động thay thế đối với các hàng hóa X, Y và Z.
Đối với hàng hóa có giá giảm [X], chúng ta thấy tác động thu nhập và tác động thay thế đều làm gia tăng lượng tiêu dùng đối với hàng hóa. Kết quả là lượng tiêu dùng hàng hóa này tăng lên [QX tăng]. Đối với hàng hóa khác [Y, Z], tác động thu nhập làm tăng lượng tiêu dùng đối với hàng hóa [QY, QZ tăng] và tác động thay thế làm giảm lượng tiêu dùng đối với hàng hóa [QY, QZ giảm]. Nếu ảnh hưởng giảm lượng do tác động thay thế lớn hơn ảnh hưởng tăng lượng do tác động thu nhập đối với hàng hóa thì tổng tác động sẽ làm giảm lượng tiêu dùng đối với hàng hóa [QY, QZ giảm]. Ngược lại, nếu ảnh hưởng giảm lượng do tác động thay thế nhỏ hơn ảnh hưởng tăng lượng do tác động thu nhập đối với hàng hóa thì tổng tác động sẽ làm tăng lượng tiêu dùng đối với hàng hóa [QY, QZ tăng].
Download toàn bộ bài viết tại đây
Bài viết liên quan : gia ca hang hoa, Kinh te vi mo, tac dong thay the, tac dong thu nhap, thay the, thu nhap
Tác động của việc giảm giá hàng hóa Tác động thay thế* Người tiêu dùng có khuynh hướng mua nhiều hàng hóa cógiá rẻ hơn [và ngược lại].* Tác động thay thế là sự thay đổi số lượng tiêu dùng củamột hàng hóa do sự thay đổi giá của nó nhưng với mứcthỏa dụng không đổi. Tác động thu nhập* Sức mua thực của người tiêu dùng tăng lên khi giá củahàng hóa giảm.* Tác động thu nhập là sự thay đổi số lượng tiêu dùng củamột hàng hóa do sức mua thay đổi với mức giá cả không164đổi. Tác động của việc giảm giá hàng hóa Tác động thay thếKhi giá cả hàng hóa giảm, tác động thay thế luôn làmtăng lượng cầu của hàng hóa đó. Tác động thu nhập* Khi thu nhập thực tăng, lượng cầu hàng hóa có thểtăng hoặc giảm [tùy theo loại hàng hóa thông thườnghay cấp thấp].* Tác động thu nhập không lớn bằng tác động thay thế.Tổng tác động = Tác động thay thế + tác động thu nhập Tác động thay thế và tác động thu nhậpYMY1ADY2BTác độngthay thếOX1 Tổng tác động EU1NX2U2N’XTác động thu nhập Phân tích đồ thò trên Trạng thái ban đầu là người tiêu dùng đang tiêu dùngtại điểm A với lượng tiêu dùng tương ứng là [X1;Y1]. Bây giờ giả sử giá của X giảm xuống, điều này làm chođường ngân sách thay đổi thành MN’ [ban đầu làMN]. Khi đó tiêu dùng chuyển sang điểm B [X2;Y2]. Như vậy lượng tiêu dùng X tăng lên là X1X2. Trong đó:* Lượng tăng X1E là do tác động thay thế; và* Lượng tăng EX2 là do tác động thu nhập. YTác động thu nhập và tác động thay thếcủa hàng hóa cấp thấpRABU2DTác động thay thếOX1Tổng tác độngX2U1ESTác động thu nhậpTX c. Hiện tượng Giffen Rober Giffen [1837-1910] là nhà thống kê và kinhtế học người Anh. Hàng hóa gọi là Giffen khi mà tác động thu nhậpđủ lớn để làm lượng cầu giảm khi giá giảm. Điềunày có nghóa là đường cầu dốc lên [như đườngcung]. Trường hợp này hiếm khi xảy ra và ít được quantâm trong thực tế. 4. Thặng dư tiêu dùngPPN Thặng dư tiêudùng [CS] làtổngphầnchênh lệch giữamức giá ngườitiêu dùng sẵnlòng trả và mứcgiá thực tế màhọ trả.SCSEP0DPMQ0Q 4. Thặng dư tiêu dùngGiá6543P=2123456Số lượng