Bé lớp 1 học chậm

Học sinh lớp 1 Trường tiểu học Phan Đình Phùng [quận 3, TP.HCM] học mỹ thuật theo chương trình mới. Phụ huynh cho rằng lớp 1 nên tăng cường những môn ngoại khóa để học sinh rèn kỹ năng - Ảnh: THẢO THƯƠNG

Trong khi đó, con tôi năm nay vào học lớp 1 cháu đã được cô giáo dạy đọc âm a, dạy viết chữ a ngay trong ngày đầu tiên bước vào năm học mới. Những ngày tiếp theo thì cứ mỗi ngày học hai âm, từ hai âm ráp lại với các âm khác thành tiếng rồi miệt mài đọc, viết như thế. 

Con gái tôi phát hoảng. Vợ chồng tôi cũng phát hoảng vì chương trình lớp 1 được dạy quá nhanh so với khả năng tiếp thu của trẻ 6 tuổi vừa mới rời trường mầm non được mấy tháng.

Chương trình học dồn dập khiến con tôi quên trước quên sau. Cháu liên tục bị cô giáo phê bình là "viết quá chậm", "đọc quá chậm", "viết chữ quá xấu", "viết sai ô li"... 

Không những thế, cô còn gọi điện yêu cầu tôi phải cho bé rèn đọc và viết thật nhiều ở nhà vì con tôi nằm trong nhóm "học sinh yếu của lớp". Nếu như bài tập về nhà của các học sinh khác là viết 10 dòng thì nhóm học sinh yếu của con tôi phải viết 1 - 2 trang vở.

Ai cũng biết trẻ 6 tuổi rất khó tập trung được lâu, cách đây hai tháng ở trường mầm non các bé được vừa học vừa chơi. Nay vào lớp 1 đã học suốt từ sáng đến chiều ở trường, tối về tắm rửa, ăn cơm xong lại tiếp tục ngồi vào bàn học gò chữ suốt mấy tiếng thì làm sao chịu nổi? Chưa kể, tay các bé 6 tuổi còn yếu lại không được tập tô, đồ các con chữ mà bắt viết chữ ngay thì làm sao có thể viết đúng, viết đẹp như yêu cầu được? 

Vậy mà hôm sau bé mang vở lên lớp là cô lấy bút đỏ gạch chi chít vào những nét bé viết chưa đúng chiều rộng hoặc chiều cao đồng thời phê vào lề cuốn vở: "Nhờ ba mẹ hướng dẫn bé viết cho đúng cỡ chữ". Trời ơi! Không chỉ con tôi căng thẳng mà tôi cũng căng thẳng!

Hậu quả của sự căng thẳng ấy là gia đình như một chiến trận vào các buổi tối: mẹ thì sốt ruột la mắng, quát tháo, còn con sụt sùi nước mắt ngắn dài, bảo: "Con không học lớp 1 nữa đâu. Mẹ cho con về lại trường mầm non đi". Và cứ mỗi lần con viết sai là tôi phải phụ con gôm hết các nét đã viết để viết lại. 

Có bữa 22h30 mà con vẫn chưa viết xong. Ông xã tôi xót con yêu cầu phải cho bé đi ngủ: "Đường học còn dài, cứ ép con học kiểu này rồi bé đổ bệnh mất".

Nhưng ngày hôm sau con tôi đi học về mắt ngân ngấn nước kể rằng bé bị cô la: "Đã kém mà còn lười. Tại sao cô cho bài về nhà mà không viết hết trang?". Đã vậy con tôi còn hoảng sợ hơn khi thấy nhiều bạn trong lớp viết chữ rất đẹp, viết đúng ô li và đọc bài ro ro chứ không vấp váp như con tôi. Hỏi chuyện mới biết các bé ấy được ba mẹ cho đi học chữ từ hồi mới 4 tuổi.

Chủ nhật tuần rồi đi họp phụ huynh, tôi có xin nói chuyện riêng với cô giáo để thưa với cô là con tôi không được đi học chữ trước như các bạn nên hơi chậm. Ngay lập tức cô giảng cho tôi một bài về những sai lầm của phụ huynh khi để con mang "cái đầu trắng" vào lớp 1. 

Tôi nói rằng trên các phương tiện truyền thông, các cán bộ quản lý ngành giáo dục khuyên phụ huynh không nên cho con đi học chữ trước cơ mà. Cô thì bảo: "Đó là họ nói lý thuyết thôi, chứ thực tế mà bé không học chữ trước thì sẽ rất đuối, rất khó theo kịp chương trình".

Thu Thủy [TP.HCM]

Chương trình "đi" quá nhanh

Chỉ sau một tuần con trai út vào lớp 1, bao nhiêu háo hức ban đầu của gia đình đều tan biến theo những bài học môn tiếng Việt của con. Chương trình "đi" quá nhanh, trẻ chưa kịp ghi nhớ chữ này đã phải học sang chữ khác, chưa kịp viết đúng được chữ này đã phải học viết sang chữ khác. Chương trình như thế thành ra nặng nề đối với học sinh.

Đã vậy, cô giáo còn tạo thêm áp lực khi liên tục chê bai học sinh. Con tôi về nhà kể là cô thường xuyên nói các câu như: "Cái lớp này kém quá, nói đi nói lại mà vẫn không nhớ", "Cái lớp này viết chữ xấu quá, về nhà rèn chữ cho cô"... Riêng con tôi hay bị cô nhận xét "Chữ viết như gà cục tác", "Dở quá vậy, có nhiêu đó thôi mà không đọc được"... khiến cháu rất tự ti.

Tôi gọi điện xin gặp cô giáo để tâm sự, không ngờ cô nói luôn: "Cô cũng đang định gọi cho mẹ đây. Bé nhà mình học yếu quá, không theo được chương trình. Trong khi các bạn đọc bài rất trơn tru rồi mà bé nhà mình vẫn chưa phân biệt được chữ h với chữ n". Gặp cô, tôi có trình bày rằng con tôi không học chữ trước nên hơi chậm, thời gian đầu hơi vấp váp một tí, mong cô giúp đỡ cháu. 

Bé lớn nhà tôi ngày trước cũng không học chữ, thời gian đầu năm học có hơi khó khăn nhưng hết học kỳ 1 năm lớp 1 là bé đọc được, viết được. Không ngờ cô nhận xét: "Không học trước thì đuối là phải rồi. Chương trình mới nặng lắm chứ có phải như chương trình cũ đâu".

Vũ Huỳnh Nga [TP.HCM]

Nhóm "vừa chậm vừa yếu"

Ngày họp phụ huynh đầu năm, cô giáo chủ nhiệm lớp con tôi đọc tên hơn 10 học sinh thuộc diện "vừa chậm, vừa yếu". Cô bảo nhiều học sinh trong nhóm này còn chưa biết cách cầm bút, trong khi các học sinh khác trong lớp đã đọc thông, viết thạo hết rồi. 

Cô yêu cầu phụ huynh phải cùng con học chương trình lớp 1, rèn cho con cách cầm bút, cách viết đúng ô li... Chúng tôi rất ngạc nhiên. Hỏi chuyện mới vỡ lẽ nhóm học sinh "vừa chậm, vừa yếu" đều chưa được học chữ trước khi vào lớp 1.

Nguyễn Thị Thúy [phụ huynh học sinh lớp 1 ở TP.HCM]

Lớp 1 ở nhiều nước "chơi" là chính

Học sinh lớp 1 ở Đức tham gia các hoạt động rèn luyện thể chất - Ảnh: Getty Images

Theo The Guardian, trẻ em Phần Lan thường không học làm toán, đọc chữ trước khi vào lớp 1. Tuổi vào tiểu học cũng trễ hơn nhiều nước một năm, bởi các chuyên gia tin rằng trẻ dưới 7 tuổi chưa thích hợp học tập.

Ngày học của trẻ em lớp 1 Phần Lan thường dài 4 tiếng, từ 9h - 14h. Mỗi 45 phút học, trẻ được nghỉ 15 phút. Thay vì vào ngay các bài toán đếm, học sinh được chú trọng các hoạt động vui chơi, thể chất, sáng tạo. Tại trường trẻ không được xếp hạng ở tiểu học, trong khi hiếm khi được giao bài tập về nhà.

Trẻ em trường mẫu giáo ở Đức không được dạy đọc và viết đến khi trẻ 6 tuổi. Giáo viên hay phụ huynh đều không thúc ép con mình phải biết chữ trước khi vào tiểu học. Học sinh lớp 1 không bị ép học nặng: các trường chỉ dành nửa ngày dạy học nhưng cho đến 2 lần ra chơi.

Bên cạnh việc học chữ, số, trẻ được giáo dục các bài học cơ bản về cách sống như ứng xử với cha mẹ, thầy cô, bạn bè và được rèn luyện sự tự tin thông qua các hoạt động như thảo luận, phản biện, phát biểu trước mọi người.

TRỌNG NHÂN

TTO

Tiến sĩ Vũ Thu Hương - người từng có nhiều năm làm giảng viên tại trường Đại học Sư Phạm Hà Nội sẽ phân tích giúp các phụ huynh thêm cơ sở để quyết định cho lựa chọn trước thềm năm học mới 2020-2021.

Trước hết, Tiến sĩ Vũ Thu Hương nhấn mạnh với các bố mẹ rằng, chậm ở đây là chậm về kĩ năng sống, kĩ năng giải quyết vấn đề, về khả năng nhận thức, tâm lý sẵn sàng đi học .... sợ học, hay khóc lóc, trí nhớ kém... chứ không phải là sinh cuối năm.

Dù rằng, có một tỉ lệ cao các bạn nhỏ sinh cuối tháng 12 sẽ gặp vấn đề này nhưng không phải là toàn bộ. Nếu các bạn sinh cuối năm mà linh hoạt, nhanh nhẹn, trí nhớ tốt, kĩ năng tốt, tiếp thu nhanh thì hoàn toàn không cần lo lắng.

Chậm ở đây chính là chậm về kĩ năng, giao tiếp xã hội và khả năng tiếp thu kiến thức của con.

Theo Tiến sĩ Vũ Thu Hương, ở Châu Âu, muốn đi lớp 1, các con phải đi kiểm tra về kỹ năng sống, khả năng nhận thức....

Nhiều bố mẹ chọn con đường cho con lùi lại một năm dù có khi con chẳng chậm gì cả.

Lý giải cho điều này, Tiến sĩ Hương chia sẻ, trong khi người lớn nghĩ là trẻ con sẽ tự ti khi thấy mình lớn tuổi hơn mà học cùng các em bé thì thực chất trẻ nhỏ không nhận thức được điều này.

Hơn và kém trẻ sẽ được học khi vào lớp 1 và phải khó khăn lắm, trẻ mới nhớ và nhận thức rõ được sự hơn và kém tuổi. Nghĩa là đứa trẻ vào lớp bé hơn cũng không biết là mình đang học lớp bé hơn so với lứa tuổi.

Trẻ biết điều đó cũng do người lớn nói. Bố mẹ của các bạn học chậm không nói và bố mẹ các bạn trong lớp thì có ai biết bạn nào sinh nhật ra sao. Hầu hết phụ huynh mặc định các con học cùng lớp sẽ có tuổi bằng nhau.

Tiến sĩ cũng chia sẻ câu chuyện của bản thân, cô cũng học cùng các bạn lớn hơn khi học phổ thông và vẫn mày tao chí tớ bình thường.

Chỉ khi đọc lý lịch lúc thi cấp 3 mới biết bạn hơn mình 1 tuổi hoặc kém mình 1 tuổi [ngày xưa đi học sớm khá phổ biến].

Điều đó không ảnh hưởng gì cả. Vậy nhưng, nếu các bạn đi học đúng tuổi lúc chưa thật sự ổn thì sao?

Theo Tiến sĩ Hương, mỗi đứa trẻ sẽ có mức độ phát triển khác nhau.

Có cháu từ nhỏ đã lanh lợi, hoạt bát, trí nhớ tốt, học rất nhanh nhưng lớn lên thì lại chậm dần, ít nói và trí nhớ cũng kém dần.

Có cháu từ nhỏ phát triển luôn kém hơn bạn cùng lứa vài tháng nhưng khi dậy thì và trưởng thành thì phát triển rực rỡ.

Quá trình trưởng thành khác nhau nên việc một bạn nào đó đột nhiên chậm hơn bạn bằng tuổi là chuyện quá đỗi bình thường.

Nếu cho con ngừng 1 năm, rèn kĩ năng sống cho con, trau dồi đạo đức, dạy con về trách nhiệm học tập.... thì sang năm, khi mức độ phát triển của con đã tốt hơn hẳn, con sẽ theo lớp dễ dàng.

Có rất nhiều cháu trong lớp học kém không phải do trí não kém mà vì phát triển chậm hơn các bạn 1 nhịp.

Nếu các con học cùng các bạn nhỏ hơn, các con sẽ phát triển rất tốt.

"Tôi đã xử lý đến gần 10 bạn nhỏ học chậm so với tuổi. Điều may mắn là bố mẹ nào cũng lắng nghe và đã cho con học chậm lại một năm. Đặc biệt có bạn đã đi học, nhưng thất bại phải dừng lại để sang năm vào lớp cùng các em nhỏ hơn.

Các bạn đều thành công và học hành dễ dàng hơn hẳn năm trước.

Điều đáng ngại nhất là khi các con học đúng tuổi mà chưa thật sự phù hợp, sự bất ổn có thể kéo dài đến tận hết 12 năm học", Tiến sĩ Hương phân tích.

Thực tế, bố mẹ các em chậm có chia sẻ là không áp lực thành tích thì cũng mệt mỏi stress vì thương con và suốt ngày nghe cô mắng mỏ.

Các con thì stress vô cùng. Hàng ngày đến lớp, nhiều kiến thức đơn giản, các bạn hiểu trong phút mốt nhưng con thì mãi không hiểu nổi.

Học thêm, gia sư, ... đủ thứ, áp lực, mệt mỏi và chẳng còn tí thời gian nào cho cuộc sống và niềm vui nữa.

Vì thế, nếu trẻ nào không thể ngồi tập trung, các kiến thức đơn giản ở lớp mẫu giáo chưa thể nắm bắt được thì phụ huynh có thể cho con làm bài kiểm tra tổng thể ở các trung tâm giáo dục kỹ năng sống.

Các bé được kiểm tra từ sức khỏe, thể lực, tâm lý, kĩ năng, năng khiếu...cùng với đó là kiểm tra sức khỏe tâm lý như: vấn đề tự kỉ, tăng động, vấn đề chậm phát triển….

Các vấn đề về tâm sinh lý như khả năng nhận thức, khả năng ghi nhớ, khả năng tập trung, khả năng kiên nhẫn….cũng sẽ được kiểm tra.

Đỗ Thơm