Chảy nước mũi liên tục là bệnh gì năm 2024

Tình trạng chảy nước mũi có thể đến từ các nguyên nhân như viêm xoang, khóc, tập thể dục hoặc tiếp xúc với không khí lạnh.

Chảy nước mũi (sổ mũi, nghẹt mũi) có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong năm. Đa số các nguyên nhân phổ biến gây chảy nước mũi thường do bệnh cảm lạnh, dị ứng và Covid-19. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã chứng minh có rất nhiều yếu tố khác có thể gây chảy nước mũi; bao gồm cả thức ăn cay và hormone. Dưới đây là những nguyên nhân khiến cơ thể luôn trong trạng thái "sụt sùi".

Viêm xoang mạn tính

Các xoang là bốn khoảng trống được nối với nhau bằng các lối đi. Bộ phận này chịu trách nhiệm tạo ra chất nhầy chảy từ đường mũi vào mũi. Chất nhầy khi được hình thành sẽ đẩy vi khuẩn và mảnh vụn ra khỏi đường mũi vào phía sau cổ họng; giúp vi khuẩn không bị mắc kẹt trong mũi và gây nhiễm trùng.

Khi cơ thể bị tắc nghẽn, vi khuẩn sẽ ở trong đó và có thể dẫn đến viêm xoang (nhiễm trùng xoang). Khi tình trạng kéo dài từ 12 tuần trở lên, nó được gọi là viêm xoang mạn tính. Tình trạng viêm nhiễm này có thể gây chảy nước mũi liên tục trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm.

Viêm mũi không dị ứng

Viêm mũi không do dị ứng là tình trạng viêm xảy ra ở những phần bên trong của mũi và nguyên nhân gây ra không phải do dị ứng. Theo các chuyên gia y tế, tình trạng này thường xảy ra khi các mạch máu trong mũi bị giãn ra, làm cho niêm mạc mũi ứ máu và chất nhầy. Một số nguyên nhân có thể gây ra sự giãn rộng bất thường của các mạch máu hoặc viêm niêm mạc ở mũi bao gồm phản ứng quá mức của các dây thần kinh trong mũi.

Chảy nước mũi có thể xảy ra vào bất cứ lúc nào trong năm. Ảnh: Freepik

Polyp mũi

Sự phát triển trên niêm mạc bên trong của xoang được gọi là polyp mũi. Những khối u này thường không đau, mềm và lành tính. Tuy nhiên, chúng sẽ phát triển trong đường mũi và gây nên các cơn co thắt đường thở. Nhiều nghiên cứu cho thấy, các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, hen suyễn, dị ứng và rối loạn miễn dịch có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng polyp mũi. Khi mắc phải bệnh này, khoang mũi của người bệnh sẽ tăng sản xuất chất nhầy trong mũi. Một số các dấu hiệu khi mắc polyp mũi là chảy nước mũi liên tục, nghẹt mũi và mất khứu giác.

Khóc

Nước mắt là một chất lỏng có vị mặn được cấu thành từ nước, chất mỡ và nước nhầy. Khi bạn khóc, nước mắt sẽ chảy ra từ mắt thông qua các lỗ nhỏ ở mí mắt dưới được gọi là điểm lệ. Sau đó, chúng đi vào một ống gọi là ống thông mũi và chảy thẳng vào mũi.

Lệch vách ngăn mũi

Vách ngăn mũi tạo bởi sụn, mô liên kết giúp ngăn cách hai cuốn mũi. Khi vách ngăn mũi nghiêng về một bên sẽ khiến cho một bên mũi lớn hơn bên kia. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng lệch vách ngăn khiến cơ thể xảy ra tắc nghẽn mũi, giảm lưu lượng không khí hoặc các vấn đề về đường hô hấp.

Tập thể dục

Các bài tập thể dục nhịp điệu như chạy bộ, thể dục nhịp điệu và cả việc quan hệ tình dục có thể khiến bạn bị sổ mũi. Theo các nhà khoa học, lưu lượng máu đến mũi tăng lên trong quá trình hoạt động thể chất đã gây ra hiện tượng chảy nước mũi. Nhiều nghiên cứu cho thấy một số vận động viên có tình trạng bị viêm mũi do tập thể thao (EIR) cao hơn những người không phải là vận động viên. Thậm chí, có đến 40% cho biết việc sổ mũi làm ảnh hưởng đến thành tích của họ.

Không khí lạnh

Không khí lạnh, khô được biết là nguyên nhân gây khô màng mũi. Các chuyên gia y tế cho biết, sự thay đổi không khí đột ngột đã khiến phản ứng viêm và phản xạ của hệ thần kinh mũi hoạt động cùng nhau; từ đó khiến các tuyến mũi tiết ra chất nhầy để giữ ẩm và làm ấm không khí đi vào mũi. Việc bị kích ứng này có thể làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp; cũng như làm trầm trọng thêm một loạt các vấn đề sức khỏe khác liên quan đến da, chảy máu cam, khô mắt...

Rò rỉ dịch não tủy

Dịch não tủy là chất lỏng dạng nước bao quanh não và tủy sống của con người. Chúng là lớp mô giữ chất lỏng bên trong đầu. Khi bị chấn thương đầu hoặc từng thực hiện phẫu thuật xoang, lớp mô này có thể bị tổn thương và chất lỏng có thể rò rỉ ra ngoài. Tình trạng này được gọi là rò rỉ dịch não tủy và gây chảy nước mũi một bên (một bên).

Theo các chuyên gia y tế, rò rỉ dịch não tủy cần được chăm sóc y tế khẩn cấp vì có thể dẫn đến viêm màng não, nhiễm trùng não và tủy sống. Do đó, nếu người bệnh nhận thấy một bên mũi của mình chảy nước sau khi bị thương hoặc phẫu thuật, hãy đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị.

Khối u xoang

Các khối u ác tính trong mũi hoặc xoang là một nguyên nhân hiếm gặp gây chảy nước mũi mãn tính một bên. Theo các nhà khoa học, dấu hiệu nhận biết của tình trạng này là triệu chứng chảy nước mũi kéo dài chỉ ở một bên bị ảnh hưởng kèm đau, nhức đầu hoặc chảy máu mũi.

Ngạt mũi là tình trạng mũi bị tắc nghẽn gây khó thở, do lớp niêm mạc của khoang mũi bị viêm, nề. Ngạt mũi cũng làm cho dịch nhầy mũi thoát ra ngoài khó khăn hơn, tích tụ lại, càng làm tình trạng ngạt mũi thêm nặng hơn.

Chảy mũi là tình trạng chảy một lượng dịch nhầy đáng kể từ hốc mũi. Đó là kết quả của việc sản xuất quá nhiều chất nhầy ở mũi, vượt quá khả năng xử lý của cơ thể. Chất nhầy trong mũi dư thừa dẫn đến chảy mũi ra từ cửa mũi trước hoặc chảy xuống cổ họng.

Chảy mũi, ngạt mũi là những triệu chứng phổ biến do nhiều nguyên nhân như cảm cúm, viêm mũi xoang, viêm mũi dị ứng… Có thể đi kèm với các triệu chứng khác như hắt hơi, ngứa mũi, đau vùng mặt, ho nhiều, đau họng, đau mỏi người.

Ở bài viết này chúng tôi chỉ đề cập đến chảy mũi, ngạt mũi "thoáng qua" hay gặp của bất kỳ ai do cảm cúm, cảm lạnh. Không đề cập đến các bệnh nhiễm trùng nặng, bệnh mạn tính, bệnh do khối u… vì chúng đòi hỏi phải có sự can thiệp về y tế chuyên sâu.

Ngạt mũi là tình trạng mũi bị tắc nghẽn gây khó thở, do lớp niêm mạc của khoang mũi bị viêm, nề. Ảnh minh hoạ.

Giảm chảy mũi, ngạt mũi tại nhà hiệu quả

Để giảm chảy mũi, ngạt mũi tại nhà mang lại hiệu quả nhanh chóng, bạn có thể tham khảo theo các phương cách dưới đây:

1. Dành nhiều thời gian nghỉ ngơi

Ai cũng biết rằng một giấc ngủ sâu, đủ giấc là điều kiện quan trọng để cơ thể bạn hồi phục sức khỏe. Các nghiên cứu cho thấy cơ thể sẽ sản xuất ra nhiều tế bào miễn dịch mới khi bạn chìm vào giấc ngủ. Thêm vào đó, khi ngủ sẽ quên đi cảm giác ngột ngạt muốn xì mũi.

2. Uống nhiều nước

Việc bổ sung nhiều nước sẽ làm loãng chất nhầy đang ứ đọng trong mũi xoang, dịch tiết ra nhiều hơn. Khi đó dịch nhầy sẽ bị bài xuất ra ngoài dễ dàng hơn và nhanh hơn. Thời gian bị ngạt mũi, chảy mũi cũng được rút ngắn lại, nhanh khỏi hơn.

Bạn nên ưu tiên chọn nước lọc hoặc các loại nước ép trái cây để bổ sung thêm vitamin nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Tránh dùng các loại đồ uống có cồn hoặc café vì có thể gây mất nước.

2. Uống trà nóng

Một tách trà nóng sau những giờ làm việc căng thẳng sẽ khiến bạn thư thái hơn. Khi bạn đưa tách trà nóng đang "bốc khói" lên để "hít hà", thưởng thức hương thơm của nó thì chính hơi nóng đó sẽ giúp cho niêm mạc mũi giảm nề, mũi sẽ được thông thoáng hơn và dễ bài xuất dịch ra ngoài. Một số loại trà thảo dược có thể kể đến như trà hoa cúc, trà gừng, trà atiso…

4. Chườm ấm

Lấy khăn nhúng vào chậu nước ấm (khoảng 35 - 40 độ C) rồi vắt khô, đắp lên mũi và trán nhiều lần trong ngày. Nhiệt độ cao sẽ làm lỏng dịch nhầy trong mũi, dễ tống ra ngoài hơn, giảm cảm giác ngạt mũi.

5. Xông hơi mũi

Đây cũng là một mẹo đơn giản trị hội chứng chảy dịch mũi sau. Khi hít sâu một làn hơi ấm nóng, lượng chất nhầy trong mũi sẽ giảm đi đáng kể.

Hãy lấy một bát nước sôi, lấy một cái khăn trùm kín đầu của bạn và bát nước. Sau đó hít thở hơi nóng ít nhất 10 phút. Bạn có thể thêm một số loại tinh dầu tự nhiên như tinh dầu bạc hà, khuynh diệp, sả.. để thư giãn hơn. Thực hiện 2 - 3 lần mỗi ngày cho đến khi hoàn toàn bình phục.

6. Tạo độ ẩm trong phòng

Tác nhân gây nghẹt mũi có thể là không khí khô và cơ thể bị thiếu nước do thời tiết thay đổi hoặc nằm máy điều hòa quá lâu.

Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc máy phun sương sẽ giúp không khí ẩm hơn, làm dịu các mô bị kích thích và mạch máu bị sưng trong mũi và xoang, làm loãng chất nhầy trong xoang. Khi đó chất nhầy sẽ thoát ra ngoài nhanh hơn, giảm tình trạng ngạt mũi, đau viêm xoang, đau họng sau khi ngủ dậy vào buổi sáng, nhất là sau khi nằm điều hòa cả đêm.

Nhớ lau chùi và giữ cho máy tạo độ ẩm sạch sẽ, vì độ ẩm cũng sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn nấm mốc phát triển, ảnh hưởng ngược tới sức khỏe của người dùng.

Rửa mũi bằng nước muối sinh lý cũng là một biện pháp giúp giảm ngạt mũi, chảy mũi. Ảnh minh hoạ.

7. Xịt mũi bằng nước muối sinh lý

Với thành phần là nước muối biển sâu, thuốc xịt mũi sẽ giúp làm sạch bụi bẩn, các tác nhân dị ứng bám trên bề mặt lông chuyển niêm mạc mũi. Nó cũng làm pha loãng dịch nhầy, giảm cảm giác kích ứng và khô niêm mạc mũi.

8. Thêm tỏi vào chế biến món ăn hoặc xông hơi từ tỏi

Trong tỏi có chứa hàm lượng cao chất allicin và scordinin hỗ trợ chống viêm, chống nhiễm khuẩn, giảm sung huyết, giảm tiết nhầy, nhờ vậy mũi bạn sẽ thông thoáng hơn và giảm ngạt. Tỏi có nhiều vitamin C, selen, sulfur giúp tăng cường hệ miễn dịch. Hàng ngày bạn cũng có thể ăn tỏi sống, tỏi trộn mật ong, tỏi trong các món xào nấu…

Hoặc có thể đun nước sôi, thả 3 - 5 nhánh tỏi đã giã nhuyễn vào, rồi xông mũi ngày 2 lần.

9. Sử dụng các thuốc không kê đơn

Bạn có thể sử dụng một số thuốc không kê đơn để làm giảm các triệu chứng khó chịu

- Nhóm thuốc hạ sốt, giảm đau đầu, đau họng.

Phổ biến là Paracetamol, liều dùng thông thường ở người lớn là ngày 3 viên 500mg chia 3 lần, cách 4 – 6 tiếng. Trẻ em cần tính liều phù hợp theo cân nặng: 10 - 15 mg/kg cân nặng.

- Nhóm thuốc giảm triệu chứng ngạt mũi

Các loại thuốc co mạch, dùng dưới dạng thuốc nhỏ mũi như Xylometazolin < 1%, sử dụng trong 3 - 5 ngày, không dùng quá 7 ngày để tránh gây nghiện thuốc.

- Nhóm thuốc giảm triệu chứng chảy mũi

Các thuốc nhóm kháng Histamine như Cetirizine, Clorpheniramine…

- Nhóm thuốc kết hợp 2 hay nhiều thành phần trên như: Tiffy, Delcogen…

Tóm lại, có nhiều cách làm giảm ngạt mũi, chảy mũi tại nhà có thể mang lại hiệu quả mà bạn có thể thử. Tuy nhiên, đa phần những cách đó chỉ giúp tạm thời làm giảm triệu chứng mà không có khả năng điều trị tận gốc nguyên nhân. Vì vậy, nên đến các phòng khám chuyên khoa Tai – mũi – họng để được bác sĩ thăm khám, đặc biệt là các trường hợp chảy mũi, ngạt mũi ngày càng nặng hoặc kéo dài trên 10 ngày.