Đầu không phải la hệ quả chuyển động xung quanh Mặt Trời của Trái Đất

Câu 1:  Nhận định nào sau đây không đúng về mùa?

  • A. Một năm có bốn mùa.
  • C. Có đặc điểm riêng về thời tiết, khí hậu.
  • D. Hai bán cầu có mùa trái ngược nhau.

Câu 2: Nơi nào sau đây trong năm có hai lần Mặt Tròi lên thiên đỉnh gân nhau nhất?

  • A. Xích đạo.    
  • B. Chí tuyến,
  • D. Cận xích đạo.

Câu 3: Các chuyển động để sinh ra các mùa trên trái đất là

  • A. Trái đất vừa tự quay quanh mình vừa chuyển động quanh mặt trời trục trái đất nghiêng.
  • B. Trái đất tự quay quanh mình theo hướng từ tây sang đông trục trái đất nghiêng.
  • C. Trái đất chuyển động quanh mặt trời trục trái đất nghiêng và không đối phương trong quá trình chuyển động.
  • D. Trái đất chuyển động quanh mặt trời theo hướng ngược chiều kim đồng hồ trục trái đất nghiêng.

Câu 4: Những nơi nào sau đây trong năm không có hiện tượng Mặt Trời lên thiên đỉnh?

  • A. Vòng cực và chí tuyến.  
  • c. Xích đạo và vòng cực.     
  • D. Xích đạo và hai cực.

Câu 5: Những nơi nào sau đây trong năm có hiện tượng Mặt Trời lên thiên đỉnh?

  • B. Xích đạo và vòng cực.
  • C. Vòng cục và chí tuyến.    
  • D. Chí tuyến và hai cực.

Câu 6: Một năm trên Trái Đất có độ dài so với một năm trên Thuỷ tinh là:

  • A. Bằng nhau       
  • B. Dài gấp khoảng 3 lần
  • D. Ngắn hơn

Câu 7: Trong năm, bán cầu Nam ngả nhiều nhất về phía mặt trời vào ngày

  • A. 21 – 3.   
  • B. 22 – 6.   
  • C. 23 – 9.   
  • D. 22 – 12

Câu 8: Nguyên nhân tạo nên hiện tượng chuyển động biểu kiến hàng năm của Mặt Trời là do

  • B. Trái Đất tự chuyển động quanh trục của mình,
  • C. Mặt Trời đứng yên khi Trái Đất chuyển động.
  • D. Mặt Trời đứng yên khi Trái Đất quay quanh trục.

Câu 9: Trong năm, bán cầu Bắc ngả về phía mặt trời vào thời gian

  • B. Từ 23 – 9 đến 21 – 3.
  • C. Từ 22 – 6 đến 22 – 12.
  • D. Từ 22 – 12 đến 22 – 6.

Câu 10: Trong năm, bán cầu Bắc ngả nhiều nhất về phía mặt trời vào thời gian

  • A. 21 – 3.   
  • C. 23 – 9.   
  • D. 22 – 12.

Câu 11: Nguyên nhân sinh ra các mùa trên Trái Đất là do

  • A. Trái Đất tự chuyển động quanh trục.
  • B. Trái Đất tự chuyển động tịnh tuyến quanh Mặt Trời.
  • D. Trái Đất hình cầu và tự quay quanh trục.

Câu 12: Trong năm, bán cầu Nam ngả nhiều nhất về phía mặt trời vào thời gian

  • A. Từ 21 – 3 đến 23 – 9.
  • C. Từ 22 – 6 đến 22 – 12.
  • D. Từ 22 – 12 đến 22 – 6.

Câu 13: Trong năm, có 2 ngày không bán cầu nào ngả nhiều hơn về phía mặt trời . Đó là các ngày

  • A. 21 – 3 và 22 – 6.    
  • B. 22 – 6 và 23 – 9.
  • C. 23 – 9 và 21 – 3.    

Câu 14: Theo dương lịch, các ngày xuân phân, hạ chí, thu phân, đông chí ở bán cầu Bắc lần lượt là:

  • A. 22 – 12; 23 – 9 ; 22 – 6 ; 21 – 3.
  • B. 21 – 3 ; 22 – 6 ; 23 – 9 ; 22 – 12.
  • D. 23 – 9 ; 22 – 12 ; 21 – 3 ;22 – 6. 

Câu 15: Theo dương lịch, các ngày xuân phân, hạ chí, thu phân, đông chí ở bán cầu Nam lần lượt là

  • A. 23 – 9 ; 22 – 12 ; 21 – 3 ; 22 – 6.
  • C. 21 – 3 ; 22 – 6 ;23 – 9 ; 22 – 12 .
  • D. 22 – 6 ; 23 – 9 ; 22 – 12 ; 21 – 3.

Câu 16: Theo dương lịch , mùa hạ ở bán cầu bắc từ ngày 22 – 6 đến ngày 23 – 9 . Vậy mùa hạ ở bán cầu Nam theo dương lịch sẽ là

  • A. Từ 21 – 3 đến 22 – 6.
  • B. Từ 22 – 6 đến 23 – 9.
  • D. Từ 22 – 12 đến 21 – 3.

Câu 17: Ở bán cầu Bắc, hiện tượng ngày dài hơn đêm diễn ra trong khoảng thời gian

  • B. Từ 22 – 6 đến 22 – 12.
  • C. Từ 23 – 9 đến 21 – 3.
  • D. Từ 22 – 12 đến 22 – 6.

Câu 18: Ở bán cầu Nam, hiện tượng ngày dài hơn đêm diễn ra trong khoảng thời gian

  • B. Từ 22 – 6 đến 22 – 12.
  • C. Từ 23 – 9 đến 21 – 3.
  • D. Từ 22 – 12 đến 22 – 6.

Câu 19: Nơi nào trên trái đất quanh năm có ngày và đêm dài như nhau ?

  • A. Ở 2 cực.
  • C. Các địa điểm nằm trên 2 chí tuyến.
  • D. Các địa điểm nằm trên xích đạo.

Câu 20: Khu vực nào sao đây có hiện tượng Mặt Trời lên thiên đỉnh mỗi năm chỉ 1 lần?

  • B. Cực Bắc, Nam.
  • C. Nội chí tuyến.
  • D. Ngoại chí tuyến.

Câu 21: Hiện tượng Mặt Trời ở đúng đỉnh đầu lúc 12 giờ trưa, gọi là

  • B. chuyển động biểu kiến của Mặt Trời.
  • C. các mùa trong năm.
  • D. chuyển động không thật của Trái Đất.

Câu 22: Nơi nào sau đây không có sự chênh giữa ngày và đêm?

  • A. Chí tuyến.
  • C. Hai cực.
  • D.Vòng cực.

Câu 23: Khu vực có ngày, đêm kéo dài suốt 24 giờ xảy ra tại

  • A. xích đạo đến cực.
  • C. xích đạo.
  • D. chí tuyến.

Câu 24:  Mặt Trời lên thiên đỉnh mỗi năm 2 lần tại khu vực nào sau đây?

  • A. Chí tuyến Bắc, Nam.
  • B. Cực Bắc và Nam.
  • D. Ngoại chí tuyến.

Câu 25: Những này nào trong năm ở mọi địa điểm trên bề mặt trái đất đều có ngày và đêm dài như nhau ?

  • A. Ngày 21 – 3 và ngày 22 – 6.
  • B. Ngày 21 – 3 và ngày 23 – 9.
  • D. Ngày 22 – 6 và ngày 22 – 12.

Câu 26: Tại hai cực, hiện tượng ngày và đêm diễn ra như thế nào?

  • B. Ngày địa cực, đêm địa cực.
  • C. Ngày, đêm bằng nhau.
  • D. Ngày dài, đêm ngắn.

Câu 27:  Hiện tượng Mặt Trời lên thiên đỉnh không xuất hiện ở nơi nào sau đây?

  • A. Vùng nội chí tuyến.
  • B. Xích đạo.
  • D. Chí tuyến Bắc, Nam.

Câu 28: Chuyển động biểu kiến hằng năm của Mặt Trời là

  • B. chuyển động có thực của Mặt Trời.
  • C. Mặt trời ở đỉnh đầu lúc 12 giờ trưa.
  • D. chuyển động của Mặt Trời tự quay quanh trục.

Câu 29:  Ý nào sau đây đúng với chuyển động biểu kiến hằng năm của Mặt Trời?

  • A. Trái Đất quay xung quanh Mặt Trời.
  • B. Mặt Trời chuyển động xung quanh Trái Đất.
  • D. Trái Đất tự quay quanh trục và quanh Mặt Trời.

- Là chuyển động nhìn thấy được nhưng không có thật của Mặt Trời hàng năm diễn ra giữa hai chí tuyến.

- Nguyên nhân: Do trục trái đất nghiêng và không đổi phương khi Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời nên bán cầu Bắc và bán cầu Nam lần lượt ngả về phía Mặt Trời cho ta ảo giác Mặt Trời chuyển động.

- Mặt trời lên thiên đỉnh (tia sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc với tiếp tuyến bề mặt đất lúc 12h trưa) trong vùng nội chí tuyến:

+ Mọi địa điểm nằm từ chí tuyến Bắc đến chí tuyến Nam trong năm có 2 lần Mặt Trời lên thiên đỉnh.

+ Tại chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam chỉ có 1 lần Mặt Trời lên thiên đỉnh trong năm, vào ngày: 

+ Chí tuyến Bắc: 22/6

+ Chí tuyến Nam: 22/12

+ Xích đạo: 21/3 ; 23/9

II. Các mùa trong năm

- Mùa là một phần thời gian của năm có những đặc điểm riêng về thời tiết và khí hậu.

- Mỗi năm có 4 mùa:

+ Mùa xuân.

+ Mùa hạ.

+ Mùa thu.

+ Mùa đông

- Ở Bắc bán cầu mùa ngược lại Nam bán cầu.

Ở Bắc bán cầu, theo dương lịch ngày bắt đầu các mùa là 21/3(Xuân phân), 22/6 (Hạ chí), 23/9 (Thu phân), 22/12 (Đông chí). Theo âm - dương lịch ngày bắt đầu các mùa sớm hơn dương lịch 45 ngày.

- Nguyên nhân do trục Trái Đất nghiêng và không đổi phương khi Trái Đất chuyển động xung quanh Mặt Trời.

III. Ngày đêm dài ngắn theo mùa, theo vĩ độ

Nguyên nhân do trục Trái Đất nghiêng và không đổi phương khi Trái Đất chuyển động xung quanh Mặt Trời.

1. Ngày đêm dài ngắn theo mùa

- Xét ở Bán cầu bắc, theo dương lịch

+ Mùa xuân, mùa hạ (21/3 đến 23/9): Ngày dài hơn đêm.

+ Mùa thu, mùa đông: Ngày ngắn hơn đêm.

+ Ngày 22/6 có ngày dài nhất và đêm ngắn nhất.

+ Ngày 22/12 có ngày ngắn nhất, đêm dài nhất.

- Ở bán cầu Nam thì ngược lại.

2. Ngày đêm dài ngắn theo vĩ độ

- Xích đạo ngày đêm luôn dài bằng nhau và bằng 12 giờ.

- Càng về phía cực sự chênh lệch về độ dài ngày đêm càng tăng.

- Vùng gần cực, vùng cực có ngày/ đêm dài 24 giờ. Vùng cực trong năm có 1 ngày đêm với ngày dài 6 tháng và đêm dài 6 tháng.  

Hệ quả chuyển động xung quanh mặt trời của trái đất

Mời các bạn tham khảo thêm:

Bài 5: Vũ trụ, hệ mặt trời và trái đất

I- Chuyển động biểu kiến hàng năm của mặt trời

– Xét ví dụ: Buổi sáng, buổi chiều mặt trời ta nhìn thấy có vị trí khác nhau -> tuy nhiên mặt trời không chuyển động-> do vận động của trái đất –> chuyển động này là chuyển động biểu kiến.

Vậy chuyển động biểu kiến là chuyển động nhìn thấy được nhưng không có thật của mặt trời hàng năm diễn ra giữa hai chí tuyến.

Vì sao chúng ta có ảo giác là mặt trời chuyển động ?

Do trục trái đất nghiêng và không đổi phương khi chuyển động cho ta ảo giác mặt trời chuyển động.

Hình 6.1. sgk: Đường biểu diễn chuyển động biểu kiến của Mặt Trời trong năm

Dựa vào hình 6.1, hoạt động quay quanh mặt trời (mô tả), khu vực nào trên trái đất được mặt trời chiếu sáng ? Khu vực nào có hiện tượng mặt trời lên thiên đỉnh (đứng ở đỉnh đầu) ?

– Mặt trời lên thiên đỉnh (tia sáng mặt trời chiếu thẳng góc với tiếp tuyến bề mặt đất) giữa vùng nội chí tuyến diễn ra vào các ngày:

+ Chí tuyến Bắc:   22/6

+ Chí tuyến Nam: 22/12

+ Xích đạo: 21/3 ; 23/9

+ Nơi có Mặt Trời lên thiên đỉnh 2 lần trong một năm là : vùng nội chí tuyến.

+ Nơi có Mặt Trời lên thiên đỉnh 1 lần trong một năm là : trên đường chí tuyến(23độ27’B hoặc 23độ27’N).

+ Nơi có Mặt Trời lên thiên đỉnh 0 lần trong một năm là : vùng ngoại chí tuyến.

Hệ quả chuyển động xung quanh mặt trời của trái đất

II- Các mùa trong năm:

– Mùa là một phần thời gian của năm có những đặc điểm riêng về thời tiết và khí hậu.

– Mỗi năm có 4 mùa:

+ Mùa xuân.

+ Mùa hạ.

+ Mùa thu.

+ Mùa đông

Hình 6.2. Các mùa theo dương lịch ở bán cầu Bắc

Vì sao sinh ra mùa ? Các mùa nóng lạnh khác nhau ? (Dựa vào hình 6.2 thảo luận).

– Ở Bắc bán cầu mùa ngược lại Nam bán cầu. Nguyên nhân do trục trái đất nghiêng không đổi phương khi chuyển động nên Bắc bán cầu và Nam bán cầu lần lượt ngả về phía mặt trời, nhận được lượng nhiệt khác nhau sinh ra mùa, nóng lạnh khác nhau.

III- Ngày đêm dài ngắn theo mùa, theo vĩ độ

1. Theo mùa

+ Mùa Xuân : Ngày dài hơn đêm. Song, ngày càng dài và đêm càng ngăn khi Mặt Trời càng gần chí tuyến Bắc. Riêng ngày 21/3 thời gian ban ngày bằng thời gian ban đêm, bằng 12g ở mọi nơi.
+ Mùa Hạ : Ngày vẫn dài hơn đêm. Nhưng khi Mặt Trời càng gần chí Xích đạo thì ngày càng ngắn dần, đêm càng dài dần. Riêng ngày 22/6 thời gian ban ngày dài nhất, thời gian ban đêm ngắn nhất trong năm.
+ Mùa Thu : Ngày ngắn hơn đêm. Mặt Trời càng gần chí tuyến Nam ngày càng ngắn, đêm càng dài. Riêng ngày 23/9 thời gian ban ngày bằng thời gian ban đêm, bằng 12g ở mọi nơi.
+ Mùa Đông : Ngày vẫn ngắn hơn đêm. Nhưng khi Mặt Trời càng gần chí Xích đạo thì ngày càng dài dần, đêm càng ngắn dần. Riêng ngày 22/12 thời gian ban ngày ngắn nhất, thời gian ban đêm dài nhất trong năm.

2. Theo vĩ độ

– Ở Xích đạo : ngày và đêm dài bằng nhau trong năm. – Càng xa Xích đạo : ngày và đêm càng chênh lệch nhiều. – Từ vòng cực về phía cực : ngày dài suốt 24g (ngày địa cực) hoặc đêm dài suốt 24g (đêm địa cực).

– Riêng ở Cực : có 6 tháng đêm, 6 tháng ngày.

Hình 6.3. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn khác nhau theo mùa và theo vĩ độ (22.6 và 22.12)

Dựa vào hình 6.3 cho biết ngày 22/6 nửa cầu nào ngả về phía mặt trời ? Độ dài ngày và đêm như thế nào ? Tương tự ngày 22/12. Vùng cực Bắc ngày 22/6 và ngày 22/12 độ dài ngày đêm như thế nào?

– Mùa xuân, mùa hạ: Ngày dài hơn đêm.

– Mùa thu, mùa đông: Ngày ngắn hơn đêm

– Xích đạo ngày đêm dài bằng nhau.

– Vùng gần cực, vùng cực có ngày đêm dài 24 giờ. Vùng cực có 6 tháng ngày và 6 tháng đêm.

Vì sao có sự khác nhau về thời gian các ngày, đêm ?

– Nguyên nhân do trục trái đất nghiêng và không đổi phương khi chuyển động, tùy vị trí trái đất trên quỹ đạo mà ngày đêm dài ngắn khác nhau và theo mùa.

TRẢ LỜI CÂU HỎI SGK

? (trang 22 SGK Địa lý 10) Dựa vào hình 6.1 (trang 22 SGK Địa lý 10) và kiến thức đã học, hãy xác định khu vực nào trên Trái Đất cho hiện tượng Mặt Trời lên thiên đỉnh mỗi năm 2 lần? Nơi nào chỉ một lần? Khu vực nào không có hiện tượng Mặt Trời lên thiên đỉnh? Tại sao? – Khu vực có hiện tượng Mặt Trời lên thiên đỉnh mỗi năm hai lần : giữa hai chí tuyến Bắc và Nam (nội chí tuyến). – Các địa điểm nằm trên hai chí tuyến chỉ có một lần Mặt Trời lên thiên đỉnh,đó là ngày 22/6 ở chí tuyến Bắc và 22/12 ở chí tuyến Nam.

– Khu vực không có hiện tượng Mặt Trời lên thiên đỉnh : ngoại chí tuyến. Vì trục Trái Đất nghiêng với mặt phẳng quỹ đạo (mặt phẳng chứa quỹ đạo Trái Đất) một góc = 66″33′ . Để tạo góc 90″ thì góc phụ phải là 23°27′, trong khi đó các địa điểm ở ngoại chí tuyến đều có vĩ độ lớn hơn 23′ 27′.

 ? (trang 24 SGK Địa lý 10) Hãy giải thích câu tục ngữ Việt Nam:
“Đêm tháng năm, chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười, chưa cười đã tối”.
Từ trong thực tế hiện tượng “Ngày dài, đêm ngắn” (tháng 5) và “Ngày ngắn đêm dài” (tháng 10) do ảnh hưởng sự tự quay quanh trục của Trái Đất và chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời nên sinh ra hiện tượng ngày đêm chênh lệch giữa 2 nửa cầu và các mùa. + Vào ngày 22/6 hàng năm, tia bức xạ mặt trời chiếu vuông góc với tiếp tuyến bề mặt trái đất tại chí tuyến bắc (23o27’B) nên thời gian chiếu sáng ở nửa cầu Bắc (Việt Nam) dài. Càng về phía Cực Bắc ngày càng dài, nên hiện tượng ngày dài, đêm ngắn.

+ Vào ngày 22/12, Mặt trời chuyển động biểu kiến về chí tuyến Nam và vuông góc tại bề mặt đất tại tiếp tuyến 23o27’N (Chí tuyến Nam) thì ở Việt Nam hiện tượng đêm dài ngày ngắn do đó có câu “Ngày tháng Mười chưa cười đã tối”.

 ? (trang 24 SGK Địa lý 10) Sự thay đổi của các mùa có tác động như thế nào đến cảnh quan thiên nhiên, hoạt động sản xuất và đời sống con người? Sự thay đổi các mùa có ảnh hưởng đến cảnh quan thiên nhiên, hoạt động sản xuất và đời sống con người. – Vào mùa hè thì ngày dài đêm ngắn hơn, cảnh vật thiên nhiên cũng tươi sáng…làm cho con người năng động, sảng khoái hơn. – Vào thu và đông thì tiết trời se se lạnh, ngày ngắn và đêm dài ra bầu trời cũng u ám nhiều, cây cối và cảnh quang sầm xuống hơn, làm cho con người cũng hiu hiu….đó là đối với ở nước ngoài. – Còn ở Việt nam thì chỉ có miền Bắc là chia mùa rõ rệt, chứ trong miền Nam thì chỉ có mùa ” khô ” và mùa ” ẩm ướt ” thôi. Nắng, nóng, tiết trời khô ráo thì cũng tốt cho thiên nhiên và con người, nhưng khô ráo đến hạn hán thì cũng không xong. – Mưa, gió, ẩm ướt giúp cây trái, mùa màng ra hoa, sinh sôi nảy nở, nhưng mưa gió bão bùng quá làm cho ngập lụt thì cũng không xong.

=> Cho nên các mùa thay đổi, ảnh hưởng theo thời tiết cũng thay đổi bất thường thì ít nhiều thiên nhiên, các hoạt động, sinh hoạt đời sống con người sẽ bị ảnh hưởng.

? (trang 24 SGK Địa lý 10) Giả sử Trái Đất không tự quay quanh trục mà chỉ chuyển động quanh Mặt Trời thì ở Trái Đất có ngày, đêm không? Nếu có thì thời gian ban ngày và ban đêm là bao nhiêu? Khi đó, ở bề mặt Trái Đất có sự sống không? Tại sao? – Nếu giả sử Trái Đất không tự quay quanh trục mà chỉ chuyển động quanh Mặt Trời thì ở Trái Đât vẫn có ngày, đêm. Khi đó, độ dài một ngày – đêm ở bề mặt Trái Đất sẽ dài bằng 1 năm.

– Với thời gian ngày – đêm kéo dài như vậy, phần đang là ban ngày sẽ rất nóng, vì bị Mặt Trời đốt nóng liên tục trong nửa năm, còn phần đang là ban đêm sẽ rất lạnh, vì không được Mặt Trời chiếu đến. Rõ ràng là khi đó trên Trái Đất sẽ KHÔNG thể tồn tại sự sống.