Hướng dẫn sử dụng phần mềm sketchpad tiếng việt năm 2024

844 lượt xem 122 download

DownloadVui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung Text: Hướng dẫn chi tiết cách sử dụng Geometer's Sketchpad

1. Hướng dẫn chi tiết cách sử dụng Geometer's Sketchpad
2. Hư ng d n s d ng Đšm Văn Thoại
3. Hư ng d n s d ng ph n m m Geometer’s Sketchpad 1. Gi i thi u ph n m m Geometer’s Sketchpad 1.1. Ch c năng chính c a ph n m m Geometer’s Sketchpad Geometer’s Sketchpad (vi t t t là GeoSpd) là ph n m m hình h c n i ti ng và ã ư c s d ng r ng rãi t i r t nhi u nư c trên th gi i. Ý tư ng c a GeoSpd là bi u di n ng các hình hình h c hay còn g i là Dynamic Geometry, m t ý tư ng r t c áo và t lâu ã tr thành chu n cho các ph n m m mô ph ng hình h c. Geometer’s Sketchpad th c ch t là m t công c cho phép t o ra các hình hình h c, dành cho các i tư ng ph thông bao g m h c sinh, giáo viên, các nhà nghiên c u. Ph n m m có ch c năng chính là v , mô ph ng quĩ t ích, các phép bi n i c a các hình hình h c ph ng. Giáo viên có th s d ng ph n m m này thi t k bài gi ng hình h c m t cách nhanh chóng, chính xác và sinh ng, khi n h c sinh d hi u bài hơn. V i ph n m m này, b n có th xây d ng ư c các i m, ư ng th ng, ư ng tròn, t o trung i m c a m t o n th ng, d ng m t ư ng th ng song song v i m t ư ng th ng khác, d ng ư ng tròn v i m t bán kính c nh ã cho, xây d ng th quan h hình h c…S d ng GeoSpd, b n s có c m giác là mình có th t o hình v i không gian không có gi i h n, ví d như khi b n v m t ư ng th ng, dài c a ư ng th ng này là vô t n, n u b n t o ư ng th ng này v i nh ng công c thông thư ng: gi y, bút, thư c k … thì ch c h n b n s g p ph i tr ng i là gi i h n không gian v , nhưng v i GeoSpd, b n không c n ph i lo l ng vì i u ó. M t c i m quan tr ng c a ph n m m này là cho phép ta thi t l p quan h gi a các i tư ng hình h c, ph n m m s m b o r ng các quan h luôn ư c b o toàn, m c dù sau ó các quan h có th ư c bi n i b ng b t kì cách nào. Khi m t thành ph n c a hình b bi n i, nh ng thành ph n khác c a hình có quan h v i thành ph n thay i trên s ư c t ng thay i theo. Ví d như khi thay i dài c a m t o n th ng thì trung i m c a o n th ng ó s t ng thay i theo sao cho nó luôn là trung i m c a o n th ng này. Nhưng n u s d ng gi y bút d ng hình, khi thay i m t thành ph n nh c a hình, ôi khi có th ph i phá hu toàn b hình ó. Ngoài các công c có s n như công c i m, thư c k , com pa, b n cũng có th t t o ra nh ng công c riêng cho mình, b ng cách ghi và lưu gi các hình hình h c dư i d ng script. Tóm l i Geometer’s Sketchpad là m t công c lý tư ng t o ra các bài gi ng sinh ng môn Hình h c, t o ra các "sách hình h c i n t " r t c áo tr giúp cho giáo viên gi ng bài và cho h c sinh h c t p môn Hình h c y h p d n này. Tài li u này ư c vi t và úc k t kinh nghi m ph bi n ph n m m Geometer’s Sketchpad c a công ty School@net trong khi làm vi c v i các S GD& T, các nhà trư ng ph thông. Cùng v i tài li u này, chúng tôi còn biên so n s n trên 120 m u hình hình h c dùng cho vi c gi ng d y cho các kh i l p t l p 6 n l p 10. Xin trân tr ng gi i thi u cùng b n c.
4. 1.2. Gi i thi u màn hình GeoSpd 1.2.1. Các y u t cơ b n c a màn hình GeoSpd 1. Thanh tiêu : Ch a tên file, nút phóng to thu nh , óng c a s . 2. Thanh th c ơn: Ch a danh sách các l nh. 3. Thanh công c : Ch a các công c kh i t o và thay i các i tư ng Geometric, các công c này tương t như compa, thư c k , bút vi t hàng ngày c a chúng ta. 4. Vùng Sketch: Là vùng làm vi c chính c a chương trình, là nơi xây d ng, thao tác v i i tư ng hình hc 5. Con tr : Ch ra v trí hi n th i trên c a s . Nó s di chuy n khi b n di chuy n con chu t. 6. Thanh cu n: Di chuy n vùng sketch hi n th i. 1.2.2. Thanh công c 1. Công c ch n: ư c s d ng l a ch n các i tư ng trên vùng sketch. Công c ch n g m 3 công c dùng chuy n i i tư ng: t nh ti n, quay, co giãn. 2. Công c i m: dùng t o i m. 3. Công c compa: dùng t o ư ng tròn. t tên cho i tư ng, l i chú thích. 4. Công c nhãn: dùng 5. Công c thông tin i tư ng: hi n th thông tin v m t i tư ng ho c m t nhóm i tư ng trên màn hình sketch. 1.2.3. Màn hình Sketch Sketch là vùng màn hình làm vi c chính c a ph n m m. Trong không gian làm vi c c a hình (g i là vùng Sketch) ta có th t o ra các i tư ng hình h c, các liên k t gi a chúng và kh i t o các nút l nh.
5. 1.3. B t u v i GeoSpd c m t s nh ng thao tác cơ b n nh t Ph n này gi i thi u v i b n d ng hình hình h c trong GeoSpd qua l n lư t t ng bài h c. 1.3.1. Bài 1: S d ng công c i m và công c thư c k 1. M m t sketch m i - Nh n chu t kép vào bi u tư ng GeoSpd (hay t p Gsketchp.exe). Xu t hi n màn hình: 2. V hai i m - Ch n công c i m t thanh công c , ho c nh n phím t t F5. - Di chu t vào màn hình sketch, nh n chu t vào v trí c n v i m. M t i m s xu t hi n khi kích chu t. - Tương t v m t i m th hai. 3. N i hai i m thành m t o n th ng - Ch n công c thư c k t thanh công c , ho c nh n phím F7. - Di chu t t i i m th nh t - Nh n và kéo chu t t i i m th hai. - Th chu t, hai i m ã ư c n i b ng m t o n th ng. 4. V hình tam giác - B t u t m t trong hai i m u mút trong o n th ng trên k m t o n th ng m i, t i ư ng th ng m i ư c v s có m t i m m i n m cu i o n th ng ( i m u mút). - V thêm o n th ng th ba i qua i m n m trên o n th ng m i ư c t o t i i m mút th hai c a o n th ng ban u. V y là hình tam giác ã ư c v xong.
6. 5. L a ch n m t i tư ng trư c khi th c hi n m t thao tác nào trên i tư ng ó Ví d c n di chuy n hay thay i kích thư c c a o n th ng. - Ch n công c ch n trên thanh công c ho c nh n phím F4, con tr lúc này có d ng - Di con tr chu t t i o n th ng (m t c nh c a tam giác) c n l a ch n. - Khi con tr chu t chuy n thành d ng - Nh n chu t lên o n th ng. - o n th ng m i ã ư c l a ch n. N u mu n l a ch n nhi u i tư ng m t lúc: i tư ng. Cách 1: hãy nh n ng th i phím Shift khi b n l a ch n các i tư ng cho t i khi t o m t hình ch Cách 2: nh n và di chu t b t u t t phía trên bên ph i c a các nh t bao quanh các i tư ng. - Th chu t, m i i tư ng n m trong vùng hình ch nh t s ư c l a ch n. - Mu n không l a ch n n a, nh n vào b t c m t v trí nào trên vùng sketch. 6. S d ng l nh Select All trong th c ơn Edit . Th c hi n l nh Select All trong th c ơn Edit. M i - Ch n công c ch n i tư ng trong Sketch u ư c l a ch n. - Ch n công c thư c ke Th c hi n l nh Select All Segment trong th c ơn Edit. M i o n th ng trong Sketch u ư c l a ch n. Th c hi n l nh Select All Point trong th c ơn Edit. M i i m trong Sketch - Ch n công c i m u ư c l a ch n. i tư ng 7. Xem thông tin v - L a ch n các i m trong tam giác.
7. i tư ng - Di chu t t i thông tin trên thanh công c . - Nh n chu t. Kéo chu t xu ng và ch n Point A. M t h p ch a m i thông tin v i m A xu t hi n: Nh n OK thoát kh i màn hình. 8. Di chuy n i tư ng - Ch n công c ch n trên thanh công c . - Ch n m t i m ho c m t o n th ng. - Kéo i m | o n th ng, hình tam giác thay i theo. 1.3.2. Bài 2: S d ng l nh Construct 1. V m t ư ng th ng i qua hai i m - V hai i m, ch n hai i m ã v b ng công c ch n. - Th c hi n l nh Secment t th c ơn Construct ho c nh n phím t t Ctrl + L. 2. V trung i m c a o n th ng - Ch n o n th ng v a v (chú ý: không ch n i m u mút). - Th c hi n l nh Point At Midpoint t th c ơn Construct ho c nh n Ctrl + M. i m trung i m c a o n th ng xu t hi n trên o n th ng.
8. Chú ý: N u o n th ng chưa ư c l a ch n trư c khi xây d ng trung i m thì l nh Point At Midpoint trong th c ơn Construct s ư c n xu ng (có m u nâu xám) và b n không th th c hi n ư c l nh này cho t i khi m t o n th ng ư c ch n. 1.3.3. Bài 3: t tên, tiêu và công c o lư ng Bài này gi i thi u cách hi n th , di chuy n tên c a m t i m, ư ng th ng, t o tiêu , và cách o lư ng. 1. D ng 3 o n th ng như sau: 2. T ng t tên cho các o n th ng và các i m - Ch n công c nhãn ho c nh n F8. Lúc này con tr chu t có hình bàn tay - Di chu t t i i m c n t tên, nh n chu t. Chương trình s t ng t m t tên cho i m ó. - Tương t i tư ng t tên cho t t c các i m khác và cho các o n th ng b ng cách kích chu t lên các cn t tên v i công c n tên i tư ng, nh n chu t thêm m t l n vào i tư ng, tên c a i tư ng ó s - n i. 3. i tên i tư ng V n s d ng công c nhãn nh n úp chu t vào tên c a o n th ng k. H p h i tho i Relabel xu t hi n: - Gõ l i vào ô Label ch Horizontal thay cho ch k. - Nh n OK k t thúc. - Tên c a o n th ng k ư c t l i là Horizontal ã ư c thay i.
9. 4. T o chú thích - Ch n công c nhãn. - Nh n và kéo chu t trên vùng Sketch, b n ã t o ra m t vùng hình ch nh t. - Th chu t khi r ng vùng hình ch nh t như ý mu n. - Gõ chú thích vào vùng ch nh t. 5. S d ng công c ch n di chuy n và i u ch nh kích thư c c a chú thích - Ch n công c ch n. - Nh n và kéo chu t t i m t trong 4 ô vuông màu tr ng t i các góc c a hình ch nh t thay i kích c c a chú thích. - Nh n chu t vào gi a l i chú thích và di chu t di chuy n l i chú thích t i v trí mong mu n. 6. nh d ng l i nhãn - Ch n 3 o n th ng. - Ch n nh d ng phông ch , ki u dáng, kích thư c (Text Font, Text Style, Size) t th c ơn Display. 7. S a ch a chú thích - Ch n công c nhãn. - Nh n chu t vào vùng tiêu . V i con tr nh p nháy, b n có th xoá, ch nh s a l i l i chú thích. 8. Hi n th s o dài o n th ng - L a ch n m t o n th ng (chú ý: không ch n hai i m u mút) - Th c hi n l nh Length trong th c ơn Measure. -S o dài c a o n th ng xu t hi n trên góc trái màn hình, có th di chuy n giá tr s o này v i công c ch n.
10. 9. Thay i dài c a o n th ng và quan sát giá tr s o dài c a o n th ng này - Ch n công c ch n. i kích thư c o n th ng này. - Kéo m t i m u mút c a o n th ng Horizontal thay Nh n xét r ng s o chi u dài o n th ng s thay i theo. 1.3.4. Bài 4: S o, tính toán, và vùng trong a giác Trong bài này, b n s ư c h c cách s d ng các l nh trong th c ơn Measure và cách tính toán các giá tr gián ti p, b n cũng ư c h c cách xây d ng vùng trong a giác. ng t nhãn cho các i m, ư ng th ng 1. Thi t l p ch t - Ch n l nh Preferences t th c ơn Display. Xu t hi n màn hình: - Kích chu t ch n Point và Straight Objects trong khung Autoshow Labels. - Nh n OK.
11. Sau bư c này, m i khi m t i m hay m t o n th ng ư c t o m i, GeoSpd s t ng t tên cho các i tư ng này. ng t tên cho i tư ng, hãy thao tác ngư c l i nh n b d u ch n trong N u không mu n t ch t khung Autoshow Labels. 2. D ng m t ư ng th ng i qua m t i m và song song v i m t ư ng th ng cho trư c - Nh n chu t vào công c thư c k trên thanh công c b ng công c thư c k xu t hi n. - Kéo chu t ch n công c ư ng th ng. - T o m t ư ng th ng n m ngang (nh n phím Shift ng th i khi v ư ng th ng). - V m t i m cách ư ng th ng kho ng vài centimet. - Ch n i m và ư ng th ng v a t o b ng công c ch n. - Th c hi n l nh Parallel Line t th c ơn Construct Xu t hi n ư ng th ng i qua i m ã cho và song song v i ư ng th ng ã cho. 3. Tính di n tích hình tam giác b ng l nh Calculate - T o m t tam giác. -o dài các c nh c a tam giác. - Ch n i m A và c nh BC. - Th c hi n l nh Distance t th c ơn Mesure. Xu t hi n l n kho ng cách t i m A t i o n t h ng BC. - Ch n giá tr s o c nh BC và giá tr kho ng cách t A t i c nh BC b ng công c ch n.
12. - Nh n kép chu t, ho c th c hi n l nh Calculate t th c ơn Measure. H p Calculate xu t hi n: H p h i tho i Calculate có ch c năng như m t chi c máy tính i n t , b n có th s d ng t h c hi n các phép tính. Th c hi n phép tính di n tích tam giác v i công th c sau: Vi Distance A to m: kho ng cách t i m A t i c nh BC. m: l n c nh BC. Chú ý: Có th s d ng nh ng giá tr các s o ã ư c l a ch n trong h p Values trên b ng Calculator. 4. D ng vùng trong a giác - Ch n các nh c a tam giác (không ch n các c nh) - Th c hi n l nh Polygon Interior t th c ơn Construct. Vùng trong tam giác xu t hi n v i m u xám.
13. 5. Tính di n tích - Ch n vùng trong a giác b ng công c ch n. - Th c hi n l nh Area t th c ơn Measure. - So sánh k t qu này v i k t qu di n tích tam giác ư c tính trên. - Di chuy n các nh tam giác, quan sát các s o. 1.3.5. Bài 5: o ư ng tròn, góc, cung ư ng tròn 1. V - Ch n công c com pa trên thanh công c , ho c nh n phím F6. - Di chu t ra vùnd sketch. V m t ư ng tròn, i m nh n chu t là tâm ư ng tròn, i m th chu t xác nh bán kính ư ng tròn. - Ch n công c i m, v thêm hai i m trên ư ng tròn. 2. o chu vi và bán kính ư ng tròn - Ch n ư ng tròn. - Th c hi n l nh Circumference trên th c ơn Measure o chu vi c a ư ng tròn. - Th c hi n l nh Radius trên th c ơn Measure o bán kính ư ng tròn. - Ch n hai k t qu trên r i th c hi n l nh Calculate t th c ơn Measure. - Th c hi n phép tính sau: i bán kính ư ng tròn. Nh n xét k t qu tính toán ư c. - Kéo i m B thay 3. D ng cung tròn, o góc c a cung và i dài c a cung - Ch n l n lư t 3 i m A, B, C. Ba i m này s t o nên m t cung. - Th c hi n l nh Arc on Circle t th c ơn Construct. - Cung trên ư ng tròn xu t hi n. - Th c hi n l nh Display→ Line Style → Thick, cung tròn s m lên. - V n ch n cung tròn, th c hi n l nh Arc Length và Arc Angle trên th c ơn Measure o dài cung tròn và o góc c a cung tròn.
14. - Di chuy n các i m B ho c C, quan sát các s o. 4. D ng hình qu t - Ch n cung tròn. - Th c hi n l nh Arc Sector Interior trên th c ơn Measure. Hình qu t xu t hi n trong ư ng tròn. - Ch n hình qu t. - Th c hi n l nh Area trên th c ơn Measure, di n tích hình qu t xu t hi n. 1.3.6. Bài 6: B ng và nút l nh 1. D ng hình bình hành - D ng m t o n th ng AB. - D ng m t i m C ngoài o n th ng AB. - Ch n i m và o n th ng AB. Th c hi n l nh Parallel Line t th c ơn Construct. M t ư ng th ng i qua i m C cho trư c và song song v i o n th ng AB cho trư c xu t hi n. - N i i m A và C thành m t o n th ng. - Ch n i m B và o n AC. Th c hi n l nh Parallel Line t th c ơn Construct. ư ng th ng i qua i m B và song song v i c nh AC xu t hi n.
15. - T o m t i m D gi a hai ư ng giao nhau. - Ch n hai ư ng th ng CD và DB. - Th c hi n l nh Hide Lines trong th c ơn Display n hai ư ng th ng trên. - N i hai i m C và D, hai i m D và B thành o n th ng. B n ã d ng ư c m t hình bình hành ABCD. Di chuy n các nh A, B ho c C, nh n xét t giác ABCD luôn là m t hình bình hành. 2. o các góc c a hình bình hành - Ch n 3 nh c a hình bình hành. - Th c hi n l nh Angle trong th c ơn Measure. S o c a góc ã ch n xu t hi n. - Tương t o 3 góc còn l i. 3. T o b ng - Kích chu t ng th i nh n phím Shift ch n giá tr s o các góc. - Th c hi n l nh Tabulate trong th c ơn Measure. GeoSpd ghi m i giá tr s o các góc vào m t c t trong b ng. - Di chuy n các nh c a hình bình hành, giá tr s o các góc thay i. Nh n xét r ng giá tr góc trong b ng không thay i theo. - Ch n công c ch n, kích chu t ch n b ng. - Th c hi n l nh Add Entry t th c ơn Measure, ho c nh n phím t t Ctrl + E, ho c nh n úp chu t vào b ng.
16. M t c t giá tr m i ã ư c ưa thêm vào b ng. - Ch n b ng và th c hi n l nh Flip Direction t th c ơn Measure. B ng ư c quay: c t → hàng, hàng→ c t. - Kích ch n công c nhãn trên th c ơn công c . - Kích úp chu t vào nhãn Angle(CAB) trong b ng. H p h i tho i Relabel xu t hi n: - S a l i Angle(CAB) thành Goc(A) trong h p label. - Th c hi n tương t i v i các góc còn l i. 4. T o nút l nh - Kích ch n b ng v a t o b ng công c ch n - Ch n Hide/ Show trong th c ơn Edit/Action Button. Xu t hi n hai nút l nh: Hide và Show - Kích úp chu t vào Hide, b ng ư c n i. - Kích úp chu t vào Show, b ng ư c hi n th . 1.3.7. Bài 7: Gi i thi u v Script Script là m t phương pháp ghi l i các ho t ng trên c a s sketch và cho phép thi hành l i các ho t ng ó. 1. T o script
17. - Trư c tiên b n nên t t m i ch hi n th nhãn t ng b ng cách th c hi n l nh Display/ Preferences và b m i d u ch n trong khung Autoshow Labels for. - Th c hi n l nh New Script t th c ơn File. Màn hình Script xu t hi n: i kích thư c các c a s sao cho có th nhìn ư c c hai c a s - Thay script và sketch. 2. Ghi l i m t script t o tam giác - Kích ch n nút REC trong c a s script - V m t tam giác - T o các trung i m cho các c nh tam giác sau ó nh n ch n 3 trung i m c a tam giác. - Kích nút STOP trên c a s Script
18. 3. Thi hành Script - Ch n 3 i m trung i m. - Kích nút Play trên Script. nh là trung i m c a tam giác cũ, và các trung i m c a các c nh M t tam giác m i xu t hi n, v i các tam giác m i cũng ang ư c ch n - Ti p t c kích ch n nút Play. 1.3.8. Bài 8: Phép bi n i Bài này s gi i thi u cách s d ng th c ơn Transform i tư ng. t nh ti n, quay, co giãn m t 1. T o tâm i m - D ng m t i m, ch n i m b ng công c ch n. - Th c hi n l nh Mark Center t th c ơn Transform. i m ư c ch n s làm tâm i m: 2. D ng tam giác - D ng m t tam giác g n i m ã cho. 3. Co giãn i tư ng S d ng l nh Dilate - Ch n t t c cách c nh và các nh c a tam giác - Th c hi n l nh Dilate t th c ơn Transform. Màn hình Dilate xu t hi n: - Gõ 1 vào ô phía trên (New), gõ 2 vào ô phía dư i (Old).
19. M t hình tam giác m i xu t hi n có kích thư c b ng ½ hình tam giác ã cho xu t hi n. 4.T o m t i tư ng ph n chi u qua m t ư ng th ng - D ng m t o n th ng n m ngoài tam giác ã d ng. - Ch n o n th ng. - Th c hi n l nh Mark Mirror t th c ơn Transform (t o tr c i x ng) - Ch n t t các c nh c a tam giác (chú ý không ch n nh) - Th c hi n l nh Reflect t th c ơn Transform. Chú ý: Ch có các c nh c a tam giác ư c ph n chi u qua ư ng th ng. 1.3.9. Bài 9: To và phương trình th , và l p phương trình. Bài 9 cho b n bi t cách o to các i m, v 1. o t o các nh tam giác - D ng m t tam giác. - Ch n các nh c a tam giác. - Th c hi n l nh Coordinates t th c ơn Measure.
20. To c a các i m và h tr c to xu t hi n. Chú ý: thay i l n c a t r c to , kéo di chuy n i m (1, 0) trên tr c to . 2. Tính trung bình các to - Ch n 3 to ã tính. - Th c hi n l nh Calculate t th c ơn Meansure. - Tính giá tr c a i m trung bình (hoành là trung bình c a hoành 3 i m, tung là trung bình tung c a 3 i m). 3. V i m t hai giá tr ã cho - Ch n hai giá tr trung bình v a tính ư c. - Th c hi n l nh Plot (x,y) t th c ơn Graph. M t i m m i xu t hi n gi a tam giác. 4. Xây d ng phương trình ư ng th ng - D ng trung i m D cho c nh AC. - N i 2 i m B và D b ng công c ư ng th ng. Nh n xét r ng ư ng th ng BD luôn i qua i m t i tâm tam giác. - Ch n ư ng th ng BD. - Th c hi n l nh Equation t th c ơn Measure. Phương trình c a ư ng th ng xu t hi n: 1.3.10. Bài 10: nh ng Trong bài này b n s h c ư c cách t o m t nh ng. 1. T o m t o n th ng có m t u mút di chuy n quanh m t ư ng tròn - D ng m t ư ng tròn. - D ng m t o n th ng có m t u mút n m trên ư ng tròn ã d ng. - Ch n ư ng tròn và u mút c a ư ng th ng n m trên ư ng tròn.