Mắt bỗng thấy những chấm đen nhỏ là bị gì năm 2024
|
Mắt mỗi người chúng ta đều có một khoang dịch trong suốt dạng keo sệt cấu tạo từ các sợi collagen, nằm phía sau tròng đen gọi là buồng dịch kính (hoặc pha lê thể). Bình thường ánh sáng từ ngoài sẽ phải đi xuyên qua khối dịch trong suốt này trước khi hội tụ lại trên võng mạc (nơi cảm thụ ánh sáng ở đáy mắt). Những đốm đen lơ lửng như ruồi bay mà em nhìn thấy chính là những biến đổi của dịch kính. Các sợi dịch kính khi thoái hóa thường có khuynh hướng co cụm lại tạo thành những đám nhỏ có dạng hình chấm, hình sợi hoặc đôi khi kết nối lại thành hình dạng như mạng nhện. Trên nền sáng trơn, chẳng hạn như khi nhìn lên bầu trời hoặc khi nhìn vào bức tường, những chấm vẩn đục sẽ dễ được nhận ra và chú ý hơn. Do ở trong môi trường lỏng nên đám vẩn đục thường sẽ có xu hướng lắng xuống bên dưới, mắt không nhìn thấy. Tùy theo tư thế đầu và các động tác liếc mắt, dịch kính bị khuấy lên, đám vẩn đục vô tình trôi ngang qua trục nhìn của mắt, mắt sẽ nhìn thấy, lúc ở vị trí này lúc ở vị trí khác và có lúc lại mất đi. Những yếu tố gây tăng nguy cơ gặp tình trạng vẩn đục dịch kính bao gồm tuổi > 50, cận thị, đã từng bị chấn thương mắt, trải qua cuộc phẫu thuật đục thủy tinh thể có sự cố, có bệnh lý võng mạc đái tháo đường hoặc mắt bị viêm ở bán phần sau. Mặc dù giai đoạn đầu khi có tình trạng này, bạn sẽ cảm thấy rất phiền phức khi phải thường xuyên nhìn thấy chúng nhưng hầu hết các trường hợp vẩn đục dịch kính sẽ không cần phải can thiệp điều trị. Dần dần rồi em cũng sẽ quen và chung sống hòa bình được với những đốm vẩn đục này. Ở một số trường hợp thị lực, tầm nhìn bị ảnh hưởng đáng kể thì tình trạng này có thể sẽ được giải quyết bằng phương pháp chiếu tia laser hoặc phẫu thuật nội nhãn. Tuy vẩn đục dịch kính đa phần là lành tính nhưng em cần lưu ý khi thấy có bất kỳ sự thay đổi nào về mắt của mình. Chẳng hạn như khi thấy số lượng đốm vẩn đục đột ngột tăng lên hoặc mắt nhìn thấy mờ hơn thì em sẽ cần phải đi khám kiểm tra ngay vì đó có thể là triệu chứng của một số bệnh lý khác quan trọng hơn. Mong rằng những thông tin bên trên giúp em hiểu thêm phần nào về tình trạng mắt của mình và bớt lo lắng. TS. BS. Trần Hải Yến Phòng khám Mắt HYEC 31 A Nguyễn Đình Chiểu, Q.1 TP.HCM Độc giả có thể trực tiếp đặt câu hỏi các bệnh về mắt và các phương pháp điều trị với TS. BS. Trần Hải Yến qua email [email protected] tại www.phongkhammathaiyen.com và theo số điện thoại 1800757576, 0913 666 665 và 08 66861396. Hiện tượng "ruồi bay trước mắt" thường lành tính nhưng có thể là dấu hiệu cảnh báo rách võng mạc, chảy máu trong mắt, tiểu đường. Đã bao giờ bạn cảm thấy có những chấm đen lơ lửng qua lại trong tầm mắt? Đó là hiện tượng vẩn đục dịch kính hay được gọi dân dã là "ruồi bay trước mắt". Đây là tình trạng có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, phổ biến nhất ở những người già. Dịch kính giống như một khối pha lê trong suốt nằm ngay sau thủy tinh thể, trước võng mạc, chiếm 80% thể tích của nhãn cầu. Chức năng của bộ phận này là cung cấp dinh dưỡng cho các phần khác của mắt. Ngoài ra, nó giúp hình ảnh rõ nét hơn trên võng mạc, bảo vệ võng mạc không bị bong rách. Chúng ta có thể sẽ 1 lần gặp phải hiện tượng này ở mắt hay nghe người lớn tuổi chia sẻ rằng đôi lúc mà cũng có khi nhiều lần thấy những chấm đen hay sợi loằng ngoằng trôi lơ lửng trước mắt tưởng chừng như ruồi bay. DẤU HIỆU NHẬN BIẾT CỦA VẨN ĐỤC DỊCH KÍNH HAY GỌI LÀ RUỒI BAY Mắt sẽ thấy các hình thù màu trắng, đen hoặc xám với nhiều hình dạng lạ: dạng hạt, dây, chấm tròn , kích thước khác nhau xuất hiện trước mắt. Các vật thể này thường trôi nổi không cố định khiến tầm nhìn thị lực bị cản trở. Ta rất khó để nhìn rõ chúng vì khi ta thay đổi hướng nhìn thì chúng di chuyển ra khỏi tầm nhìn. Nhưng khi bạn nằm thì các vật thể này sẽ lắng đọng xuống dưới mắt tiến gần về phía hoành điểm nên sẽ dễ quan sát rõ hơn. Những vệt đen ruồi bay trước mắt này sẽ dễ nhận thấy nhất khi nhìn vào một nền sáng trống, chẳng hạn như bầu trời màu xanh, một bức tường trắng hoặc bầu trời sáng vì khi đó đồng tử co lại làm cho các vẩn đục rõ nét và dễ nhận ra hơn. Một số trường hợp cảm thấy đau mắt, khó chịu, thậm chí có thể bị mất thị lực tạm thời lan tỏa hoặc khu trú. Nhìn thấy chớp sáng hoặc mất ánh hồng đồng tử. VẨN ĐỤC DỊCH KÍNH HAY RUỒI BAY LÀ GÌ? DỊCH KÍNH: Mắt người có một khoang dịch trong suốt nằm phía sau thế thủy tinh còn gọi Dịch kính được cấu tạo bởi nước và các sợi collagen sắp xếp theo trật tự nhất định, có tính chất trong suốt nằm ngay phía sau của thủy tinh thể, phía trước võng mạc. Dịch kính chiếm khoảng 80% tổng thể tích của nhãn cầu duy trì áp lực giúp võng mạc được bảo tòan, giúp thấu kính hội tụ ánh sáng tốt hơn, từ đó truyền dẫn tia sáng tiếp nhận vào đáy mắt tốt hơn, đồng thời cung cấp dinh dưỡng và dịch ẩm cho thủy tinh thể, võng mạc. Trong dịch kính không hề chứa bất cứ gì, kể cả mạch máu; nó chỉ được nuôi dưỡng bằng các chất được thẩm thấU từ hắc mạc. VẨN ĐỤC DỊCH KÍNH Do tính chất trong suốt nên ánh sáng có thể xuyên qua dịch kính để đến não bộ và được xử lý thành hình ảnh sắc nét. Dịch kính bị vẩn đục là tình trạng các sợi collagen lắng đọng hoặc ngưng tụ trong dịch kính, phần lắng đọng này nằm lơ lửng này làm cho người bị bệnh thấy các hình ảnh trôi nổi che các hình ảnh thật mà mắt ta nhìn thấy. Chúng ta thường cố gắng nhìn về hướng có vẩn đục (ruồi bay) nhưng sẽ khá khó vì chúng sẽ di chuyển theo động tác của mắt , lệch khỏi hướng nhìn và có xu hướng rơi xuống vùng thấp nên sẽ rõ hơn khi nằm. Trong trường hợp khi ngước đầu nhìn lên bầu trời, lúc này đồng tử co lại, vẩn đục ở gần sát võng mạc vì thế tạo bóng đậm nét hơn, khiến cho chúng ta dễ nhận thấy rõ hơn. MẮT VẨN ĐỤC DỊCH KÍNH CÓ NGUY HIỂM KHÔNG Vẩn đục dịch kính thường gặp và phần lớn không gây nguy cơ biến chứng gì cho mắt tuy nhiên chúng khiến người bệnh rất khó chịu. Đặc biệt trong những trường hợp nặng khi vẩn đục dịch kính di chuyển không ngừng trong thị trường, một số trường hợp có thể gây ra biến chứng rách, bong võng mạc ảnh hưởng nghiêm trọng tới thị lực. Dù bệnh xuất hiện theo quá trình lão hóa của cơ thể nhất là người cao tuổi giữa 50 tuổi đến 75 tuổi nhưng có trường hợp cả những người trẻ tuổi, nhất là người cận thị cũng có thể gặp phải. Đã có báo một số trường hợp bị vẩn đục dịch kính từ lúc mới sinh. NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN VẨN ĐỤC DỊCH KÍNH Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến vẩn đục dịch kính:
YẾU TỐ NGUY CƠ LÀM PHÁT TRIỂN VẨN ĐỤC DỊCH KÍNH Một số nguyên nhân ít phổ biến nhưng làm tăng nguy cơ như :
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ HIỆU QUẢ Hiện nay vẩn chưa có phương pháp hay loại thuốc nào có thể chữa khỏi hoàn toàn vẩn đục dịch kính. Đây là một hiện tượng khá phổ biến và lành tính, bệnh không mất đi dù không có nguy cơ gây biến chứng nguy hiểm cho đôi mắt của bạn chỉ gây ra những khó chịu ảnh hưởng tới tầm nhìn. Đối với các trường hợp lành tính người mắc phải thường mong muốn tìm được phương pháp hiệu quả, an toàn, không gây hại thêm cho mắt thì các bác sĩ thường khuyên bệnh nhân học cách làm quen và bỏ qua sự bất tiện này trong cuộc sống. Cách thường được sử dụng là tập thể dục cho mắt, tức đảo tròng mắt để các vết vẩn đục trong dịch kính có thể đi về hướng khác mà không nằm trong tầm nhìn của mắt nữa. Đối với những trường hợp nghiêm trọng hơn, có nguy cơ gây biến chứng, ảnh hưởng đến thị lực, nguy cơ gây biến chứng ảnh hưởng đến thị lực bệnh nhân có thể được điều trị theo những phương pháp sau: Chiếu Laser phá vỡ đốm đen vẩn đục trong dịch kính Các bác sĩ sẽ dùng chùm tia laser năng lượng cao được chiếu vào dịch kính bị đục để phá vỡ những đốm đen. Đây là phương pháp đơn giản, an toàn tuy nhiên chưa có nhiều nghiên cứu chứng minh hiệu quả cũng như đánh giá mức độ rủi ro của phương pháp nên hiện nay chưa được áp dụng phổ biến. Phẫu thuật hút bỏ dịch kính Bác sĩ sẽ can thiệp bằng phẫu thuật để hút bỏ phần dịch kính bị vẩn đục, thay thế dịch kính trong suốt khác tương tự nhưng vẩn đảm bảo chức năng, giúp người bệnh khôi phục thị lực. Với công nghệ y học dù rất hiện đại hiện nay, phẫu thuật can thiệp này vẩn còn khá nguy hiểm, nguy cơ biến chứng cao nên ít được chỉ định. Biến chứng sau phẵu thuật vẩn đục dịch kính Bên cạnh biến chứng thường gặp nhất trong tất cả các ca phẫu thuật là nhiễm trùng và chảy máu thì phẫu thuật cắt dịch kinh có thế gặp nhiều biến chứng khác như bong võng mạc, rách võng mạc, phù gai thi, tăng nhăn áp, đục thủy tinh thế ngay sau phẫu thuật do chạm phải thủy tinh thế trong quá trình phẫu thuật hoặc đục thủy tinh thế muộn sau một thời gian do rối loạn dinh dưỡng và và chuyển hóa của thủy tinh thể Chế độ sinh hoạt và phòng ngừa Có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng việc bổ sung thêm alpha lipoic acid (ALA) đây là chất chống oxy hóa với lợi thế thấm rất tốt vào mô mắt, kết hợp cùng các hoạt chất sinh học có trong cây Hoàng đằng có thể ngăn ngừa nguy cơ viêm nhiễm mắt. Theo đó, chất này cũng sẽ đem lại hiệu quả cao trong việc phòng ngừa, cải thiện tình trạng vẩn đục dịch kính – đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vẩng (hoàng điểm). Vẩn đục dịch kính thường là hiện tượng tự nhiên khi lớn tuổi, bạn không cần quá lo ngại khi gặp hiện tượng này vì bệnh rất hiếm khi có trường hợp biến chứng. Nếu bệnh do các nguyên nhân khác gây nên, bạn nên ngăn chặn các yếu tố nguy cơ để không làm trầm trọng thêm tình trạng vẩn đục. Thực hiện những bài tập thể dục mắt, mát xa mắt, tránh để mắt tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hay các loại ánh sáng mạnh khác, bổ sung những loại thực phẩm tốt cho mắt, ổ sung i-ốt, canxi và các loại vitamin A, C, D., không nên thức quá khuya,… Khi thấy có dấu hiệu bất thường của mắt, đặc biệt là các dấu hiệu nêu trên, bạn nên đến bác sĩ để kiểm tra. Khám mắt định kỳ 6 tháng/lần để nắm rõ tình trạng sức khỏe của mắt. KHI NÀO THÌ NÊN THĂM KHÁM VỚI BÁC SĨ NHÃN KHOA Các chuyên gia khuyên rằng, nếu có hiện tượng mắt đục dịch kính, bệnh nhân nên đi thăm khám để được các bác sĩ nhãn khoa chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh và đưa ra hướng điều trị phù hợp, hiệu quả nhất. Người bệnh cần cân nhắc kỹ giữa lợi ích và rủi ro trước khi thực hiện phẫu thuật hoặc sử dụng tia laser để điều trị nhưng khuyến cáo phẫu thuật vẩn đục dịch khá khó và có thể để lại biến chứng ở mắt. Do đó chỉ có bác sĩ chuyên môn, tay nghề cao cũng như máy móc y khoa hiện đại thực hiện mới có thể hạn chế nguy cơ và rủi ro. |
