Mỗi ngày có bao nhiêu người chết vì thuốc lá năm 2024

Trong số hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm do thuốc lá có trên 1,2 triệu người tử vong do hút thuốc lá thụ động. Thuốc lá là yếu tố nguy cơ hàng đầu đe dọa sức khỏe người dân ở các nước đang phát triển và gây ra 25 loại bệnh khác nhau.

Ngày 29-5, Bộ Y tế tổ chức hội thảo triển khai Thông tư số 11/2023/TT-BYT ngày 11-5-2023 của Bộ Y tế quy định về việc thực hiện cấm hút thuốc lá và xét tặng Giải thưởng Môi trường không thuốc lá.

Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nêu rõ, thuốc lá là sản phẩm hợp pháp duy nhất làm chết một nửa số người sử dụng thường xuyên và hút thuốc lá tự động. Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm. Trong đó hơn 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp và khoảng 1,2 triệu người tử vong do hút thuốc lá thụ động. Đây là yếu tố nguy cơ hàng đầu đe dọa sức khỏe người dân ở các nước đang phát triển và gây ra 25 loại bệnh khác nhau. Hiện nay, trên thế giới mỗi ngày có khoảng 21.000 người tử vong và trung bình 4 giây có 1 người chết do các bệnh liên quan đến thuốc lá.

"Hút thuốc lá là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và đặc biệt là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh không lây nhiễm. Ước tính mỗi năm gây ra 60.000 ca ung thư ở Việt Nam", Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.

Khói thuốc lá khiến hơn 1,2 triệu người tử vong mỗi năm dù không hút thuốc

Bên cạnh tác hại về sức khỏe, sử dụng thuốc lá còn gây tổn thất về kinh tế đối với các cá nhân, gia đình và xã hội. Đặc biệt, tỷ lệ hút thuốc có xu hướng gia tăng ở các nước đang phát triển. Hiện nay, Việt Nam vẫn nằm trong nhóm các nước có số người hút thuốc lá cao trên thế giới. Trong khu vực các nước ASEAN, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 3 có số người hút thuốc lá cao nhất, sau Indonesia và Philippines.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn phát biểu tại hội thảo

Để tăng cường phòng chống tác hại của thuốc lá, Thông tư số 11/2023/TT-BYT quy định về việc thực hiện cấm hút thuốc lá sẽ có hiệu lực từ ngày 1-8 tới, trong đó quy định 13 địa điểm cấm hút thuốc lá, như: cơ sở y tế; cơ sở giáo dục; cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em; cơ sở hoặc khu vực có nguy cơ cháy, nổ cao; nơi làm việc trong nhà của cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập; khu vực trong nhà của các địa điểm công cộng; phương tiện giao thông công cộng.

Riêng tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh có liên quan đến thuốc lá. Dự đoán đến năm 2030, con số này có thể tăng lên tới 70.000 người/năm

GS Ngô Quý Châu - Chủ tịch Hội Hô hấp Việt Nam cho biết, mỗi năm trên thế giới có khoảng 7 triệu người chết do hút thuốc lá, 900.000 người chết do hít khói thuốc thụ động. Riêng tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh có liên quan đến thuốc lá. Các chuyên gia dự đoán, đến năm 2030, con số này có thể tăng lên tới 70.000 người/năm. Theo số liệu của Bộ Y tế, Việt Nam đang nằm trong số 15 quốc gia có số người hút thuốc lá cao nhất thế giới với khoảng 15,3 triệu người hút và 33 triệu người bị ảnh hưởng do hít khói thuốc thụ động. Tỉ lệ hút thuốc ở nam giới đang chiếm mức 45,3%, nữ là 1,1%.

Ngành y tế cho biết, các bệnh liên quan đến thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam, gây ra khoảng 40.000 ca tử vong mỗi năm, đồng nghĩa với việc trung bình có hơn 100 người chết vì thuốc lá mỗi ngày. Nếu không có sự can thiệp khẩn cấp, ước tính số ca tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá sẽ tăng gấp đôi trong thời gian tới. Một nghiên cứu của bệnh viện K cho thấy, có đến 90% ca ung thư phổi có hút thuốc lá, những người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư cao gấp 10 lần so với người không hút thuốc. Nếu hút 20 điếu/ngày sẽ khiến nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi gấp 26 người không hút.

Tổ chức Y tế Thế giới WHO cũng cho biết, mỗi năm thuốc lá cướp đi sinh mạng của gần 6 triệu người, trong đó có hơn 5 triệu người đang và đã từng hút thuốc, hơn 600.000 người không hút thuốc nhưng bị mắc bệnh do hút thuốc lá thụ động. Số người chết vì khói thuốc nhiều hơn tổng số người chết vì HIV/AIDS, lao phổi và sốt rét cộng lại. Thống kê cho thấy, trong thế kỷ 20, thuốc lá đã giết chết 100 triệu người, và WHO cũng cảnh báo, nếu không thực hiện ngay những biện pháp kiểm soát thuốc lá hiệu quả, thì số người chết hàng năm do thuốc lá có thể tăng lên hơn 8 triệu vào năm 2030, và thế kỷ 21 số người chết vì thuốc lá sẽ có thể lên tới 1 tỷ người.

Mức tiêu thụ các sản phẩm thuốc lá trên toàn cầu đang ngày càng tăng, mặc dù tiêu thụ thuốc lá ở một số nước có thu nhập cao và trung bình giảm. Và nguy cơ số người chết vì thuốc lá vẫn đang được báo động. Chưa kể đến, chi phí về y tế cho những bệnh do thuốc lá gây ra, thống kê tại các nước phát triển, chiếm 6-15% tổng chi phí y tế.

Tổ chức Y tế thế giới cũng đã liệt kê các căn bệnh mà người hút thuốc lá có thể gặp. Nhiều chứng bệnh được xem là nan y không thuốc chữa gây ra bởi khói thuốc có thể khiến bạn phải bàng hoàng, hãy dừng ngay việc hút thuốc để đảm bảo cuộc sống an toàn, khỏe mạnh cho bạn và người thân:

- Hút thuốc lá là nguyên nhân gây nên nhiều loại ung thư như: Ung thư phổi, ung thư thực quản, ung thư thanh quản, ung thư miệng, ung thư thận và bàng quang, ung thư hậu môn trực tràng, ung thư bộ phận sinh dục… 90% số trường hợp ung thư phổi trên thế giới là người hút thuốc trực tiếp và 5% số ca ung thư phổi là gián tiếp.

- Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch lên gấp 2 - 3 lần. Khói thuốc có thể gây ra loạn nhịp tim, gây tăng huyết áp. Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc và tử vong do bệnh mạch vành, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, bệnh mạch máu ngoại vi, tai biến mạch máu não… Ngoài ra hút thuốc còn làm giảm tác dụng của các thuốc điều trị tăng huyết áp.

- Thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Hút thuốc không gây cơn hen nhưng làm cho bệnh hen nặng lên, tỉ lệ tử vong ở người bị hen đang hoặc đã từng hút thuốc thì tăng gấp trên 2 lần so với những người không hút thuốc. Những người hút thuốc hay bị nhiễm trùng đường hô hấp hơn những người không hút thuốc và thường bị nặng hơn.

- Thuốc lá làm giảm khả năng sinh dục, tăng nguy cơ vô sinh ở cả nam và nữ. Hút thuốc làm tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu, trẻ đẻ non, trẻ đẻ thiếu cân, các dị tật bẩm sinh ở trẻ…

- Người hút thuốc thụ động (người không hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc của người khác) có nguy cơ bị ung thư phổi cao hơn những người không hít phải khói thuốc. Những người không hút thuốc mà kết hôn với người hút thuốc, tỷ lệ chết vì ung thư phổi cao hơn 20% so với người kết hôn với người không hút thuốc,

- Trẻ em hít phải khói thuốc có nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp, viêm tai giữa, tăng nguy cơ lên cơn hen và mức độ nặng của bệnh hen. Ngoài ra khói thuốc lá làm ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ của trẻ. Con của những người hút thuốc thường có khó khăn trong nhận thức, rối loạn hành vi và giảm khả năng học tập.

Thuốc lá giết chết bao nhiêu người mỗi năm?

Thuốc lá giết chết một nửa số người hút thuốc lá thường xuyên; trung bình cứ 6 giây có 1 người chết vì thuốc lá; 8 triệu người chết mỗi năm, trong đó, có 1 triệu người hút thuốc lá thụ động.

Tại Việt Nam mỗi năm có bao nhiêu ca tử vong vì các bệnh liên quan đến hút thuốc?

Theo Tổ chức Y tế thế giới, 90% bệnh nhân mắc bệnh ung thư phổi, 75% bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là do sử dụng thuốc lá. Tại Việt Nam, mỗi năm có ít nhất 40.000 ca tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá.

Đối với người từ đủ 16 tuổi nhưng chưa đủ 18 tuổi hút thuốc lá thì bị xử phạt như thế nào?

Điều 29 Nghị định 117/2020 ngày 28.09.2020 quy định các vi phạm về phòng, chống tác hại của thuốc lá cũng nêu rõ hình thức cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với người từ 16 đến dưới 18 tuổi có hành vi sử dụng thuốc lá.

Tỷ lệ hút thuốc lá ở Việt Nam năm 2015 là bao nhiêu?

Tại Việt Nam, theo kết quả điều tra tại 34 tỉnh, thành phố năm 2020 cho thấy, so với năm 2015 tỷ lệ hút thuốc chung ở người trưởng thành giảm từ 22,5% xuống 21,7%. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá cao trên thế giới.