Ngữ văn 7 tập 1 bánh trôi nước năm 2024

Soạn Văn 7: Bánh trôi nước được VnDoc sưu tầm và giới thiệu tới các bạn học sinh tham khảo để hiểu rõ về Hồ Xuân Hương đã miêu tả lại hình dáng của chiếc bánh cũng như các công đoạn làm ra chiếc bánh trôi từ đó nhìn ra được số phận người phụ nữ thông qua hình ảnh bánh trôi nước để chuẩn bị tốt cho bài giảng của học kì mới sắp tới đây của mình.

Bánh trôi nước

Nội dung bài thơ Bánh trôi nước

Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son.

Hồ Xuân Hương

Tác giả Hồ Xuân Hương:

• Năm sinh - năm mất: chưa rõ
• Quê quán: Quỳnh Lưu, Quỳnh Đôi, Nghệ An
• Nơi sống: từng sống ở phường Khán Xuân, gần Hồ Tây, Hà Nội
• Mệnh danh: bà chúa thơ Nôm
• Tác phẩm tiêu biểu: Bánh trôi nước, Cái quạt, Miếng trầu, Thiếu nữ ngủ ngày, Tự tinh, Cái quạt...

Tác phẩm Bánh trôi nước:

• Xuất xứ: trích từ Hợp tuyển thơ văn Việt Nam tập III, xuất bản năm 1963
• Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt
• Ngôn ngữ: chữ Nôm
• PTBĐ: tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm

Đọc - hiểu văn bản

Câu 1 trang 95 Ngữ Văn 7 Tập 1

Bài Bánh trôi nước thuộc thể thơ gì? Vì sao?

Xem đáp án

- Bài Bánh trôi nước thuộc thể thơ thất ngôn tứ tuyệt (Đường luật).

- Bởi vì:

• Bài thơ có 4 câu, mỗi câu 7 chứ
• Ngắt nhịp 4/3 truyền thống
• Vần chân ở câu 1-2-4.

Câu 2 trang 95 Ngữ Văn 7 Tập 1

Nghĩa thứ nhất của bài thơ thuộc về nội dung miêu tả bánh trôi nước khi đang được luộc chín. Nghĩa thứ hai thuộc về nội dung phản ánh vẻ đẹp, phẩm chất và thân phận của người phụ nữ trong xã hội cũ. Từ sự gợi ý trên, em hãy trả lời các câu hỏi sau:

1. Với nghĩa thứ nhất, bánh trôi nước đã được miêu tả như thế nào? Chú ý các từ ngữ: trắng, tròn, chìm, nổi, rắn nát, lòng son.

2. Với nghĩa thứ hai, vẻ đẹp, phẩm chất cao quý, thân phận chìm nổi của người phụ nữ được gợi lên như thế nào? Chú ý các cụm từ: vừa trắng lại vừa tròn, rắn nát mặc dầu, giữ tấm lòng son.

3. Trong hai nghĩa, nghĩa nào quyết định giá trị bài thơ? Tại sao?

Xem đáp án

1. Nghĩa thứ nhất: Bánh trôi nước được miêu tả chân thực với hình dáng tròn, màu trắng, trạng thái đang được luộc chín, phụ thuộc vào người nặn bánh.

2. Nghĩa thứ hai: Người phụ nữ được miêu tả xinh đẹp, khỏe mạnh, hoàn hảo. Thân phận thì bấp bênh, trôi nổi “bảy nổi ba chìm”, vẫn luôn son sắt chung thủy.

3. Nghĩa thứ hai là nghĩa quyết định giá trị bài thơ, giá trị hiện thực, giá trị than thân.

Luyện tập

Câu 1 trang 96 Ngữ Văn 7 Tập 1

Hãy ghi lại những câu hát than thân đã học ở bài 4 (kể cả Đọc thêm) bắt đầu bằng hai từ "Thân em". Từ đó, tìm mối liên quan trong cảm xúc giữa bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương với các câu hát than thân thuộc ca dao, dân ca.

Xem đáp án

Những câu hát than thân đã học ở Bài 4 (cả phần Đọc thêm):

- Thân em như trái bần trôi, Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu.

- Thân em như hạt mưa sa Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày.

→ Mối liên quan cảm xúc các câu hát than thân với bài thơ Bánh trôi nước: Cùng than, cùng thương về số phận bấp bênh chìm nổi, số phận bị phụ thuộc của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

Câu 2 trang 96 Ngữ Văn 7 Tập 1

Học thuộc lòng bài thơ.

---------

\>> Dưới đây là bài soạn Bánh trôi nước bản đầy đủ nếu bạn muốn xem hãy kích vào đây Soạn văn 7: Bánh trôi nước.

Ngoài đề cương ôn tập chúng tôi còn sưu tập rất nhiều tài liệu học kì 1 lớp 7 từ tất cả các trường THCS trên toàn quốc của tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Địa, Sinh. Hy vọng rằng tài liệu lớp 7 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới

Chỉ từ 300k mua trọn bộ Giáo án Ngữ văn 7 cả năm (mỗi bộ sách) bản word chuẩn kiến thức, trình bày đẹp mắt:

• B1: gửi phí vào tk: 0711000255837 - NGUYEN THANH TUYEN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận giáo án

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức

- HS cảm nhận và hiểu được:

- Trong văn bản “ Bánh trôi nước” :

- Vẻ đẹp, bản lĩnh sắt son, thân phận chìm nổi của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

- Lên án tư tưởng “trọng nam khinh nữ”.

- Trong văn bản: “Sau phút chia li”

- Cảm nhận được nỗi sầu chia li sau phút chia tay.

- Giá trị tố cáo chiến tranh phi nghĩa, niềm khao khát hạnh phúc lứa đôi và giá trị nghệ thuật ngôn từ trong đoạn trích.

- Bước đầu hiểu được thể thơ song thất lục bát.

2. Kĩ năng

- Đọc hiểu, cảm nhận, phân tích thơ trung đại.

3. Thái độ

- Cảm thông với nổi khổ của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

- Tinh thần yêu chuộng hoà bình.

II. Chuẩn bị tài liệu

1. Chuẩn bị của Giáo viên

- Soạn bài, SGK, SGV, sách tham khảo,tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng, các tài liệu: kiến thức cơ bản và bài tập nâng cao.

2. Chuẩn bị của học sinh

- Chuẩn bị bài,tư liệu liên quan đến bài học,đọc bài, xem trước bài.

III. Tiến trình tổ chức dạy học

1. Ổn định tổ chức

- Kiểm tra sĩ số:

2. Kiểm tra đầu giờ

H: Đọc thuộc lòng văn bản:Côn Sơn ca

Buổi chiều đứng ở phủ thiên trường trông ra. Nêu giá trị nội dung nghệ thuật

3. Bài mới

Hình ảnh người phụ nữ đã đi vào thơ ca từ xa xưa... Một nhà thơ nữ nổi tiếng của dân tộc- đó là bà Chúa thơ Nôm).

- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm của văn bản Sau phút chia li

Hoạt động của GV và HS Kiến thức cần đạt

HĐ1. HDHS tìm hiểu văn bản" Bánh trôi nước"

- GV yêu cầu học sinh đọc

- GV đọc mẫu, 2 HS đọc lại. HS nhận xét, GV nhận xét

H: Nêu vài nét tiêu biểu về tác giả Hồ Xuân Hương?

- GV nói qua về tiểu sử Hồ Xuân Hương.

- HS đọc chú thích SGK

A.Văn bản: Bánh trôi nước

9. Đọc và tìm hiểu chú thích

1. Đọc:

2. Tìm hiểu chú thích:

a.Tác giả:

- Hồ Xuân Hương (lai lịch chưa thật rõ)

- Từng sống ở phường Khán Xuân - Hồ Tây - HN

- Được mệnh danh: Bà Chúa Thơ Nôm

- Thơ bà có giọng điệu táo bạo, sắc sảo và có giá trị nhân đạo sâu sắc.

2. Từ khó: SGK

H: Văn bản sử dụng phương thức biểu đạt nào? Thể thơ?

H:Theo em nội dung đó được triển khai theo bố cục nào?

II. Tìm hiểu văn bản.

1. Kiểu văn bản: Biểu cảm

- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt

2 câu đầu , 2 câu cuối.

hoặc theo từng lớpnghĩa

? Em biết gì về bánh trôi nước?

H:Hình ảnh bánh trôi nước gợi cho em liên tưởng đến hình ảnh nào trong xã hội xưa?

3. Phân tích.

- Bài thơ có 2 lớp nghĩa:

+ Nghĩa 1: nghĩa đen: nói về bánh trôi nước

+ Nghĩa 2: nghĩa bóng: thân phận, phẩm chất của người phụ nữ.

H: Bài thơ miêu tả về chiếc bánh trôi ntn?

* Hình ảnh cái bánh trôi: hình thức và cách làm bánh:

- Bánh có màu trắng của bột hình tròn.

- Cách nặn bánh (rắn, nát)

- Cách luộc bánh (bảy nổi ba chìm)

- Nhân bánh (màu đỏ)

? Chi tiết được chọn ntn?Cách miêu tả và giới thiệu có theo trình tự nào không? T/dụng?

\=> Chi tiết chọn lọc, hình ảnh cái bánh trôi hiện lên khá cụ thể như ở ngoài đời.

\=> Nhưng trình tự không hợp lí: tả bánh => luộc bánh => nặn bánh => nhân bánh: Không chỉ đơn thuần là cung cấp những thông tin về cái bánh trôi mà còn gợi lên sự liên tưởng về phẩm chất, thân phận

? Đọc bài em gặp mô típ quen thuộc nào trong ca dao? T/dụng của sự có mặt mô típ này ntn?

? ở lớp nghĩa thứ hai, hình ảnh bánh trôi nước đã bộc lộ được điều gì và bộc lộ như thế nào?

* Hình ảnh người phụ nữ:người phụ nữ.- Mô típ: “Thân em”:

-> Chuyển hướng ý nghĩ, người đọc cảm nhận một cách tự nhiên.

-> Nối tiếp mạch than thở cho cuộc đời, số phận người phụ nữ trong cuộc đời – số phận Hồ Xuân Hương.

- Phẩm chất, thân phận người phụ nữ.

+ Hình thức: Vừa trắng lại vừa tròn: Điệp từ vừa -> Xinh đẹp, thân hình đầy đặn, trắng trẻo, căng tràn nhựa sống. -> Tự giới thiệu nhan sắc một cách mạnh bạo, tự tin, đầy tự hào, kiêu hãnh.

+ Thân phận: Bảy nổi ba chìm: (thành ngữ được đảo ngược): Chìm nổi, bấp bênh giữa dòng đời, bị xã hội định đoạt số phận.

? T/dụng của việc s/d thành ngữ và đảo thành ngữ?

? Nghệ thuật tiêu biểu của câu 1 và câu 2 là gì? T/d?

- Thành ngữ đảo ngược và kết thúc ở từ “chìm” -> Làm cho thân phận người phụ nữ thêm cùng cực và xót xa hơn.

- Đối lập câu 1 và câu 2: vẻ đẹp >< nỗi khổ -> cho thấy sự bất công trong xã hội đối với người phụ nữ.

? Em hiểu ntn về cụm từ tay kẻ nặn ở câu 3?

* Câu 3:

- Tay kẻ nặn: chế độ nam quyền, xã hội PK.

-> Phản ánh thân phận của người phụ nữ không được làm chủ cuộc đời mình, may rủi phụ thuộc vào người khác, do người .

khác quyết định.

? Từ mặc dầu đứng giữa câu văn có ý nghĩa gì?

- “Mặc dầu”(giữa câu) như sự gắng gượng vươn lên để khẳng định mình.

? Nhận xét về giọng điệu ở câu 3, 4? T/d biểu cảm của nó ntn?

? Trong 2 lớp nghĩa trên lớp nghĩa nào là chính?

? Bài thơ có giá trị nội dung và nghệ thuật như thế nào?

- HS trả lời; HS nhận xét, GV nhận xét

HS đọc mục ghi nhớ SGK

- Giọng điệu: thách thức như sự bất chấp, sẵn sàng chờ đợi điều không may xảy ra.

* Câu 4: Giọng quả quyết, tự tin khẳng định phẩm chất trong trắng, dù ở hoàn cảnh nào, dù gặp cảnh ngộ gì người phụ nữ vẫn vượt lên hoàn cảnh, vẫn giữ được lòng sắc son, chung thuỷ, tình nghĩa.

\=> Nghĩa bóng là chính. Nghĩa đen chỉ là phương tiện truyền tải, biểu đạt nghĩa bóng của bài thơ có giá trị tư tưởng lớn

4. Tổng kết:

*Ghi nhớ SGK - T 95

4. Củng cố, luyện tập

- Cảm nghĩ của em sau khi học xong 2 văn bản thơ?

- Đọc một số bài thơ khác của Hồ Xuân Hương?

5. Hướng dẫn về nhà

- Học thuộc lòng hai văn bản, ghi nhớ, phân tích nội dung?

- Tìm ra điểm tương đồng về nội dung của hai văn bản

- Chuẩn bị bài: Quan hệ từ.

Xem thử Giáo án Văn 7 KNTT Xem thử Giáo án Văn 7 CTST Xem thử Giáo án Văn 7 CD

Xem thêm các bài soạn Giáo án Ngữ văn lớp 7 hay khác:

• Giáo án: Quan hệ từ
• Giáo án: Luyên tập cách làm văn biểu cảm
• Giáo án: Qua đèo ngang
• Giáo án: Bạn đến chơi nhà
• Giáo án: Chữa lỗi về quan hệ từ

Đã có lời giải bài tập lớp 7 sách mới:

• (mới) Giải bài tập Lớp 7 Kết nối tri thức
• (mới) Giải bài tập Lớp 7 Chân trời sáng tạo
• (mới) Giải bài tập Lớp 7 Cánh diều
• Gói luyện thi online hơn 1 triệu câu hỏi đầy đủ các lớp, các môn, có đáp án chi tiết. Chỉ từ 200k!

Săn SALE shopee Tết:

• Đồ dùng học tập giá rẻ
• Sữa dưỡng thể Vaseline chỉ hơn 40k/chai
• Tsubaki 199k/3 chai
• L'Oreal mua 1 tặng 3

ĐỀ THI, GIÁO ÁN, KHÓA HỌC DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 7

Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi dành cho giáo viên và khóa học dành cho phụ huynh tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official

Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Loạt bài Giáo án Ngữ văn lớp 7 chuẩn nhất của chúng tôi được biên soạn bám sát nội dung sgk Ngữ văn 7 Tập 1 và Tập 2 theo chuẩn Giáo án của Bộ GD & ĐT.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.