Phản xạ nguyên phát là gì ở người lớn

Đo phản xạ cơ bàn đạp là phương pháp thăm dò chức năng nghe khách quan, đánh giá hoạt động của cơ bàn đạp ở tai giữa với âm thanh lớn. Đây là phương pháp đánh giá thính học cơ bản, rất nhạy trong trường hợp tổn thương tai giữa.

Phản xạ nguyên phát là gì ở người lớn
Cấu trúc tai người với xương bàn đạp

Cơ bàn đạp (stapedius) bám vào chỏm của xương bàn đạp ở tai giữa. Cơ chế phản xạ cơ bàn đạp (hay còn gọi là phản xạ cơ tai giữa) là cách hạn chế ảnh hưởng của những âm thanh lớn đến tai.

Khi có một âm thanh lớn vào tai, theo phản xạ sinh lý, cơ bàn đạp sẽ co lại làm xương bàn đạp đậy vào cửa sổ bầu dục nhằm giảm bớt biên độ tiếng ồn, từ đó bảo vệ tai. Đo phản xạ cơ bàn đạp kiểm tra phản xạ này. Khi có tổn thương, phản xạ của cơ bàn đạp sẽ kém đi.

Đo phản xạ cơ bàn đạp còn có vai trò quan trọng giúp chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý thần kinh thính giác.

2. Khi nào cần đo phản xạ cơ bàn đạp

Bệnh ở tai giữa gây ra điếc dẫn truyền. Nhiều loại điếc có thể điều trị được. Vì vậy mà việc phát hiện nghe kém sớm là rất quan trọng để phục hồi chức năng nghe cho người bệnh.

Đo phản xạ cơ bàn đạp là một bài kiểm tra không xâm lấn, có thể sử dụng để tầm soát chức năng nghe định kỳ ở người lớn tuổi, người tiếp xúc với tiếng ồn kéo dài, người bị suy yếu hệ miễn dịch hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh nghe kém.

Đo phản xạ cơ bàn đạp là một trong những bài kiểm tra xác định nghe kém ở trẻ sau khi sinh. Đặc biệt là những trẻ có nguy cơ:

- Có mẹ bị mắc bệnh lý trong và ngay sau sinh như sốt phát ban, rubella – những tình trạng có liên quan đến vấn đề nghe kém của trẻ khi sinh ra.

- Trẻ sinh non, ngạt tím khi đẻ, phải thở máy.

- Tiền sử gia đình bị khiếm thính.

- Nghe kém liên quan đến một số hội chứng: Alport, Branchio-Oto-Renal, Charge, Crouzon, Down, Glodenhar…

- Có dị tật khác kèm theo (đặc biệt là mắt và tim mạch).

- Thường xuyên bị viêm tai hoặc viêm tai tái phát.

- Nhiễm bệnh truyền nhiễm có thể gây mất thính lực: viêm màng nao, bệnh sởi, nhiễm cytomegalovirus.

Đo phản xạ cơ bàn đạp được chỉ định ở những đối tượng có triệu chứng:

- Cảm giác nặng tức trong tai

- Nghe kém ở một bên hoặc hai bên tai

- Cảm giác đau ở một hoặc cả hai bên tai

Đo phản xạ cơ bàn đạp thường được thực hiện cùng đo nhĩ lượng để đánh giá chức năng nghe, từ đó giúp chẩn đoán vị trí tổn thương ở bệnh nhân nghe kém.

3. Kết quả đo phản xạ cơ bàn đạp có ý nghĩa gì?

Phản xạ nguyên phát là gì ở người lớn
Thăm dò chức năng thính lực

Kết quả đo phản xạ cơ bàn đạp giúp: phát hiện một số trường hợp giả vờ điếc, tìm hồi thính, tìm thoái hóa ngưỡng phản xạ, có giá trị chẩn đoán tổn thương sau ốc tai, xác định vị trí tổn thương dây thần kinh số 7…

Trong trường hợp chức năng nghe bình thường, phản xạ cơ bàn đạp ở dải cường độ âm 70-100 dB HL (trung bình là 85dB HL). Còn phản xạ cơ bàn đạp có nghĩa là sức nghe bình thường hoặc chỉ bị nghe kém nhẹ.

Nghe kém ở mức trung bình trở lên hoặc mất chức năng nghe thì khoảng cách giữa ngưỡng phản xạ và ngưỡng nghe thu hẹp lại, không có phản xạ cơ bàn đạp.

Lưu ý là trẻ em không có phản xạ cơ bàn đạp không có nghĩa là trẻ bị điếc, bởi vì không phải trẻ em nào cũng có phản xạ này. Nhưng có phản xạ có thể kết luận chức năng nghe không xấu hơn mức phản xạ phát ra.

Phản xạ mắt búp bê là một trong những nghiệm pháp lâm sàng đối với người bị hôn mê, đặc biệt là bệnh nhân chết não. Tìm hiểu ý nghĩa của phản xạ này sẽ giúp bạn có thêm nhiều thông tin hữu ích trong cuộc sống.

1. Hôn mê và tình trạng chết não

Để hiểu hơn về ý nghĩa phản xạ mắt búp bê thì trước hết cần phải biết về hôn mê là gì và trạng thái chết não.

Hôn mê

Hôn mê là tình trạng bất tỉnh kéo dài, mắt không thể nhắm mở tự nhiên hoặc kể cả khi bị kích thích hay tác động từ bên ngoài với các cường độ khác nhau. Đồng thời người bệnh cũng không thể nói, nghe được gì và không thể vận động theo định hướng.

Phản xạ nguyên phát là gì ở người lớn

Người bị hôn mê sẽ mất khả năng thức tỉnh và các vận động có định hướng

Thời gian hôn mê sẽ tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ, nguyên nhân và tình trạng hệ thần kinh bị tổn thương. Những dấu hiệu đặc trưng của hôn mê là:

  • Mắt nhắm hoàn toàn.
  • Giảm các phản xạ thân não, mắt đầu.
  • Không phản ứng với các tác động từ bên ngoài và ánh sáng.
  • Rối loạn nhịp thở hay không thể tự thở bình thường nếu rút ống thở,...

Chết não

Thân não là cầu nối giữa hai bán cầu não bộ và tủy sống có nhiệm vụ dẫn truyền tín hiệu thần kinh đến các cơ quan ngoại biên. Đồng thời, đây còn là trung tâm điều khiển, điều hòa và kiểm soát các hoạt động sống trong cơ thể. Khi chức năng của thân não và não mất đi sẽ gây ra hiện tượng chết não.

Hôn mê là một trong những trạng thái của chết não do tổn thương hoặc rối loạn thoái hóa thần kinh bên cạnh đời sống thực vật. Các trạng thái này đều có nguy cơ tử vong cao nếu không được phát hiện sớm và xử lý kịp thời.

Phản xạ nguyên phát là gì ở người lớn

Kiểm tra phản xạ mắt đầu hay mắt búp bê đánh giá tình trạng hôn mê và chết não

Để đưa ra kết luận chính xác nhất về trạng thái hôn mê hay chết não, các bác sĩ đều cần phải có sự kiểm tra kỹ lưỡng về lâm sàng và cận lâm sàng. Trong đó, phản xạ mắt búp bê là nghiệm pháp thử nghiệm lâm sàng được áp dụng để đánh giá phản xạ mắt đầu. Bên cạnh đó, bác sĩ còn thực hiện một số kiểm tra khác như phản xạ ánh sáng, giác mạc, tiền đình,... đồng thời kết hợp chẩn đoán cận lâm sàng gồm điện não, CT Scan não, chụp cộng hưởng từ sọ não,... để đi đến kết luận khẳng định cuối cùng.

2. Phản xạ mắt búp bê

Phản xạ mắt búp bê được áp dụng trong những trường hợp để đánh giá lâm sàng phản xạ của mắt đầu với các bệnh nhân bị suy giảm hoặc rối loạn ý thức, hôn mê, chết não. Cách thực hiện của nghiệm pháp này là để đầu bệnh nhân nằm nghiêng sang một bên, có thể cúi hoặc ngửa rồi sau đó quan sát nhãn cầu.

Phản xạ bình thường

Nếu cơ thể vẫn còn phản xạ mắt búp bê bình thường thì đôi mắt sẽ di chuyển theo hướng ngược với hướng quay đầu. Điều này cũng có nghĩa là các bó tiền đình mắt - não vẫn còn nguyên vẹn. Trong trường hợp bệnh nhân nằm ngửa, đôi mắt sẽ vẫn nhìn theo hướng thẳng lên trên, kể cả khi xoay đầu sang hai bên.

Phản xạ nguyên phát là gì ở người lớn

Nếu mắt di chuyển theo hướng ngược hướng quay đầu là trạng thái bình thường

Mất phản xạ mắt búp bê

Những trường hợp bệnh lý có thể làm mất phản xạ mắt búp bê. Khi đó, đầu của bệnh nhân xoay theo hướng nào thì mắt cũng sẽ di chuyển theo hướng đó. Điều này đồng nghĩa với các bó tiền đình mắt - não đã bị tổn thương. Đối với các bệnh nhân chết não thì nhãn cầu sẽ không hoạt động.

Phản xạ mắt búp bê không được thực hiện với các bệnh nhân bị chấn thương cột sống cổ. Trường hợp bệnh nhân mất ý thức, mất phản xạ mắt đầu hoặc tổn thương cột sống cổ thì có thể áp dụng nghiệm pháp phản xạ tiền đình mắt (nghiệm phát nhiệt).

3. Phản xạ tiền đình mắt

Phản xạ tiền đình mắt cũng là một trong những phản xạ mắt não để đánh giá tình trạng hôn mê hay suy giảm ý thức. Thường được thực hiện kết hợp với phản xạ mắt búp bê khi màng nhĩ bệnh nhân không bị tổn thương. Phương pháp phản xạ tiền đình mắt được thực hiện và đánh giá như sau:

  • Nâng đầu bệnh nhân lên một góc 300. Sử dụng xi lanh nối với catheter sau đó bơm 50ml nước đá khoảng 5 - 60 C vào ống tai ngoài của bệnh nhân trong khoảng 30s.
  • Nếu hai mắt đồng thời hướng về phía tai đang bị bơm nước thì có nghĩa là thân não hoạt động bình thường. Trường hợp mắt đảo theo hướng ngược lại với tai bơm thì đồng nghĩa với dấu hiệu suy giảm ý thức.
  • Nếu mắt không có phản ứng hoặc mất cử động liên hợp thì có thể thân não đã bị tổn thương, người bệnh hôn mê sâu và có tiên lượng không tốt.

Chú ý đối với phương pháp này không nên bơm quá nhiều nước vào tai bệnh nhân vì nhiệt độ lạnh có thể dẫn đến tình trạng buồn nôn, nôn, chóng mặt,... đối với người đang trong trạng thái tỉnh.

Trên đây là những thông tin có liên quan đến phản xạ mắt búp bê trong thử nghiệm lâm sàng về tình trạng chết não và hôn mê. Tuy nhiên, nghiệm pháp trên cần được thực hiện bởi những bác sĩ có trình độ chuyên môn để đưa ra đánh giá chính xác về tình trạng bệnh lý.

Bên cạnh đó, để có kết luận khẳng định, người bệnh còn cần phải thực hiện nhiều kiểm tra khác từ lâm sàng đến chuyên sâu. Do đó, người bệnh khi có các biểu hiện bất thường thì cần đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám, chẩn đoán và điều trị bệnh càng sớm càng càng tốt.

Phản xạ nguyên phát là gì ở người lớn

Người bệnh cần đến cơ sở y tế uy tín để kiểm tra khi có biểu hiện bất thường

Nếu bạn đang cần một địa chỉ an toàn để kiểm tra các phản xạ có điều kiện hay không điều kiện của cơ thể bao gồm cả phản xạ mắt búp bê thì có thể tìm đến các bệnh viện chuyên khoa lớn, uy tín để được thăm khám và điều trị.

Các bệnh viện lớn sẽ đảm bảo về nguồn lực với các y bác sĩ giàu kinh nghiệm, có trình độ chuyên môn cao, cùng hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại, máy móc tân tiến,... giúp khách hàng kiểm tra một cách tổng quát và chính xác nhất về tình trạng sức khỏe.

Để được tư vấn hoặc đặt lịch khám sức khỏe tại MEDLATEC, quý khách có thể liên hệ đến hotline: 1900 56 56 56 của bệnh viện, sẽ có nhân viên hướng dẫn cụ thể.