Giai đoạn hoàng thể có vai trò rất quan trọng đối với quá trình thụ thai. Thuốc hỗ trợ hoàng thể được chỉ định nếu giai đoạn hoàng thể bị khiếm khuyết, để ngăn ngừa nguy cơ khó mang thai hoặc sảy thai.
Giai đoạn hoàng thể còn gọi là giai đoạn sau rụng trứng, là khoảng thời gian xảy ra sau khi rụng trứng nhưng trước ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt kế tiếp. Thông thường, giai đoạn này kéo dài trung bình từ 10 - 14 ngày.
Một số phụ nữ gặp phải vấn đề về khả năng sinh sản sẽ có giai đoạn hoàng thể ngắn hơn bình thường. Ngoài ra, hiện tượng sảy thai nhiều lần [sảy thai từ 2 lần trở lên hoặc nhiều lần liên tiếp] cũng liên quan đến giai đoạn sau rụng trứng ngắn bất thường. Các vấn đề xảy ra đối với giai đoạn này đôi khi được gọi là giai đoạn hoàng thể khiếm khuyết.
Chu kỳ kinh nguyệt có thể được chia thành hai giai đoạn chính: giai đoạn phát triển nang buồng trứng [hay thời kỳ noãn nang] và giai đoạn hoàng thể. Giai đoạn phát triển nang buồng trứng bao gồm quá trình kích thích hormone thay đổi trong nang buồng trứng cho đến khi trứng trưởng thành và xảy ra hiện tượng rụng trứng. Sau khi rụng trứng, nang trứng giải phóng trứng và trở thành hoàng thể. Hoàng thể tiết ra nội tiết tố estrogen và progesterone.
Cả 2 loại hormone này đều rất quan trọng, nhưng progesterone mới là hormone có vai trò thiết yếu nhất trong giai đoạn hoàng thể bởi các tác dụng:
- Ức chế các hormone GnRH, FSH và LH: Đây là những nội tiết tố gây kích thích buồng trứng và dẫn đến rụng trứng. Nếu không có tác dụng này, người nữ sẽ có nguy cơ thụ thai lại sau khi đã mang thai;
- Kích hoạt nội mạc tử cung tiết ra các protein đặc biệt giúp nuôi dưỡng phôi thai;
- Ngăn hiện tượng kinh nguyệt: Progesterone ngăn chặn các tế bào nội mạc tử cung bị phá vỡ [nguyên nhân gây hành kinh]. Hiện tượng này nếu xảy ra có thể dẫn đến sảy thai đối với phụ nữ đang mang thai.
Progesterone cũng làm tăng thân nhiệt. Do đó, sau khi rụng trứng, nếu bạn có thai, nhiệt độ cơ thể sẽ cao hơn khi đang trong giai đoạn hoàng thể. Nếu không mang thai, mức thân nhiệt sẽ bắt đầu giảm ngay trước kỳ kinh nguyệt.
Progesterone cũng chịu trách nhiệm về các triệu chứng xảy ra trong giai đoạn hoàng thể, những biểu hiện dễ gây nhầm lẫn với các dấu hiệu mang thai sớm.
Progesterone cũng chịu trách nhiệm về các triệu chứng xảy ra trong giai đoạn hoàng thể
Trung bình, giai đoạn hoàng thể bình thường sẽ kéo dài từ 12 đến 14 ngày. Tuy nhiên, nó có thể ngắn hơn - chỉ khoảng 8 ngày, hoặc dài hơn - đến 16 ngày. Ví dụ, một người phụ nữ có giai đoạn hoàng thể bình thường là 12 ngày thì trên lý thuyết, nó sẽ diễn ra từ ngày 11 - 13 của chu kỳ kinh nguyệt. Nếu giai đoạn này kéo dài hơn 13 ngày, đó có thể là dấu hiệu mang thai sớm.
Nếu giai đoạn sau rụng trứng ngắn hơn 8 hoặc 10 ngày thì rất có thể là báo hiệu của một vấn đề về khả năng sinh sản, nhưng đôi khi điều này không thật sự rõ ràng. Phụ nữ hoàn toàn có thể xác định độ dài giai đoạn hoàng thể từ biểu đồ thân nhiệt cơ bản của bản thân qua từng ngày.
Theo đó, nếu nhận thấy giai đoạn hoàng thể của mình khá ngắn nhưng không có bất kỳ dấu hiệu vô sinh nào khác thì cũng đừng quá lo lắng. Tuy nhiên, nếu không thể mang thai sau một năm cố gắng thụ thai [hoặc sau 6 tháng đối với phụ nữ 35 tuổi trở lên], hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám, tư vấn và điều trị thích hợp.
Giai đoạn hoàng thể khiếm khuyết là căn nguyên dẫn đến vô sinh ở nữ giới và sảy thai nhiều lần do mức progesterone thấp hoặc không đủ. Tình trạng này có thể cần đến thuốc hỗ trợ hoàng thể. Các triệu chứng hoặc dấu hiệu có khả năng liên quan đến bệnh lý này, bao gồm:
- Xuất hiện những đốm máu nhỏ ở khoảng giữa thời gian rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt;
- Sảy thai sớm lặp đi lặp lại;
- Hiện tượng rụng trứng bất thường;
- Chu kỳ kinh nguyệt ngắn.
Giai đoạn hoàng thể khiếm khuyết có thể xảy ra nếu buồng trứng không giải phóng đủ lượng progesterone. Tình trạng này có liên quan đến nhiều vấn đề khác nhau về sức khỏe, bao gồm:
- Béo phì;
- Chán ăn;
- Bệnh lạc nội mạc tử cung;
- Tập luyện cường độ quá cao;
- Hội chứng buồng trứng đa nang;
- Rối loạn tuyến giáp.
Bổ sung hCG với liều lượng thấp có thể được cân nhắc sử dụng trong để hỗ trợ giai đoạn hoàng thể
Biện pháp điều trị hiệu quả cho giai đoạn hoàng thể khiếm khuyết vẫn chưa được nghiên cứu và chứng minh rõ ràng. Do đó, bác sĩ sẽ cân nhắc một số yếu tố hỗ trợ hoàng thể như:
- Ưu tiên điều trị những tình trạng cơ bản: Nếu bị mất cân bằng tuyến giáp thì nên chữa trị bệnh lý này trước;
- Tăng khả năng rụng trứng với các loại thuốc hỗ trợ hoàng thể: Bằng cơ chế thúc đẩy sự rụng trứng, giai đoạn hoàng thể có thể diễn ra một cách bình thường;
- Bổ sung progesterone: Tuy biện pháp này gây nhiều tranh cãi nhưng vẫn không thể phủ nhận tác dụng của việc bổ sung progesterone trong việc cải thiện khả năng sinh sản và hạn chế tình trạng sảy thai sớm;
- Tiêm hCG [là một hormone quan trọng, chỉ được tiết ra khi phụ nữ mang thai]: Bổ sung hCG với liều lượng thấp có thể được cân nhắc sử dụng trong để hỗ trợ giai đoạn hoàng thể.
Việc chỉ định thuốc hỗ trợ hoàng thể trong thời kỳ mang thai của người mẹ sẽ tùy thuộc vào diễn biến lâm sàng và sự phát triển của thai nhi. Trong quá trình khám thai định kỳ, bác sĩ sẽ quyết định thời điểm ngưng thuốc tùy theo diễn tiến của thai kỳ. Nếu thai kỳ diễn ra tốt, không có nguy cơ sảy thai hay bất thường nào khác thì việc chỉ định thuốc hỗ trợ hoàng thể là không cần thiết để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
XEM THÊM:
- Thời gian rụng trứng kéo dài bao lâu mỗi tháng?
- Cách tính ngày rụng trứng theo chu kỳ kinh nguyệt
- Khám vô sinh nữ: Những xét nghiệm cần được thực hiện
Giai đoạn hoàng thể còn được gọi là giai đoạn sau rụng trứng. Tuy nhiều phụ nữ chưa biết đến giai đoạn này nhưng thực chất, giai đoạn hoàng thể có vai trò rất quan trọng. Nếu có giai đoạn hoàng thể khiếm khuyết, bạn có thể bị sẩy thai.
Nếu bạn đang gặp phải tình trạng khó mang thai hoặc bị sẩy thai, có thể giai đoạn hoàng thể bị khiếm khuyết là nguyên nhân gây ra tình trạng này. Đây là tình trạng gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ. Dù vẫn có khá nhiều tranh luận về việc giai đoạn hoàng thể có phải là nguyên nhân trực tiếp gây vô sinh hay không nhưng bạn không nên chủ quan và bỏ qua các thông tin Hello Bacsi chia sẻ dưới đây nhé.
1. Giai đoạn hoàng thể là gì?
Khoảng thời gian xảy ra sau khi rụng trứng nhưng trước ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo được gọi là giai đoạn hoàng thể. Trung bình, giai đoạn này kéo dài từ 10 – 14 ngày.
Một số phụ nữ có vấn đề về khả năng sinh sản sẽ có giai đoạn hoàng thể ngắn. Bên cạnh đó, hiện tượng sẩy thai liên tục [sẩy thai từ 2 hoặc nhiều lần liên tiếp] cũng liên quan đến giai đoạn hoàng thể ngắn bất thường. Các vấn đề trong giai đoạn hoàng thể đôi khi được gọi là giai đoạn hoàng thể khiếm khuyết.
2. Điều gì xảy ra trong giai đoạn hoàng thể?
Chu kỳ kinh nguyệt có thể được chia thành hai phần chính: giai đoạn phát triển nang buồng trứng [giai đoạn noãn nang] và giai đoạn hoàng thể. Giai đoạn phát triển nang buồng trứng bao gồm kích thích hormone thay đổi trong nang buồng trứng cho đến khi trứng trưởng thành và rụng. Sau khi rụng trứng, nang trứng giải phóng trứng trở thành hoàng thể. Hoàng thể tiết ra estrogen và progesterone.
Dù hormone estrogen rất quan trọng nhưng progesterone là hormone nắm vị trí thiết yếu nhất trong giai đoạn hoàng thể bởi:
- Ức chế các hormone GnRH, FSH và LH: Đây là những hormone kích thích buồng trứng và gây rụng trứng. Nếu không, bạn có thể thụ thai lại sau khi đã mang thai.
- Sẵn sàng cho nội mạc tử cung: Progesterone kích hoạt niêm mạc tử cung [hoặc nội mạc tử cung] tiết ra các protein đặc biệt nuôi dưỡng phôi thai.
- Ngăn kinh nguyệt xảy đến: Progesterone ngăn chặn nội mạc tử cung bị phá vỡ, có thể dẫn đến sẩy thai nếu bạn đang mang thai.
Progesterone cũng làm tăng nhiệt độ của cơ thể. Nếu nắm rõ biểu đồ nhiệt của cơ thể, bạn sẽ nhận thấy nhiệt độ hơi tăng một chút sau khi rụng trứng. Nếu bạn có thai, nhiệt độ của bạn sẽ cao hơn khi đang trong giai đoạn hoàng thể. Nếu bạn không mang thai, nhiệt độ của bạn sẽ bắt đầu giảm ngay trước kỳ kinh nguyệt.
Progesterone cũng chịu trách nhiệm về các triệu chứng trong giai đoạn hoàng thể, điều mà nhiều phụ nữ nhầm lẫn với các dấu hiệu mang thai sớm.
3. Giai đoạn hoàng thể bình thường là như thế nào?
Trung bình, giai đoạn hoàng thể kéo dài từ 12 đến 14 ngày. Tuy nhiên, nó có thể ngắn khoảng 8 ngày hoặc diễn ra đến 16 ngày. Ví dụ, một người phụ nữ có giai đoạn hoàng thể trung bình là 12 ngày thì thường nó sẽ diễn ra từ ngày 11 – 13 của chu kỳ kinh nguyệt. Nếu giai đoạn kéo dài hơn 13 ngày, đó có thể là dấu hiệu mang thai sớm.
Giai đoạn hoàng thể ngắn hơn 8 hoặc 10 ngày có thể cho thấy một vấn đề về khả năng sinh sản nhưng đôi khi điều này vẫn không rõ ràng lắm. Bạn hoàn toàn có khả năng tìm hiểu độ dài giai đoạn hoàng thể của bản thân từ biểu đồ nhiệt độ cơ thể cơ bản.
Nếu bạn đang lập biểu đồ và nhận thấy giai đoạn hoàng thể của mình khá ngắn và không có bất kỳ triệu chứng vô sinh nào khác thì cũng đừng quá lo lắng. Tuy nhiên, nếu bạn không mang thai sau một năm cố gắng thụ thai [hoặc sau 6 tháng và 35 tuổi trở lên], hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn cũng như điều trị ngay nhé.
Giai đoạn hoàng thể khiếm khuyết có thể gây vô sinh và sẩy thai lặp lại do mức progesterone thấp hoặc không đủ. Có rất nhiều cuộc tranh cãi xung quanh chẩn đoán này, xuất phát từ:
- Khó khăn trong mặt chẩn đoán: Một vài nghiên cứu đã không tìm thấy cách xác định để kiểm tra hoặc xác nhận giai đoạn hoàng thể khiếm khuyết.
- Kết quả không rõ ràng: Giai đoạn hoàng thể ngắn hoặc mức progesterone thấp không phải lúc nào cũng gây vô sinh hoặc tái sẩy thai.
- Kết quả điều trị không chắc chắn: Chưa rõ liệu các phương pháp điều trị được đề xuất có thực sự cải thiện khả năng sinh sản hay có thể ngăn ngừa sẩy thai hay không.
Các triệu chứng hoặc vấn đề có khả năng liên quan đến giai đoạn hoàng thể khiếm khuyết bao gồm:
- Đốm máu nhỏ xuất hiện ở khoảng giữa thời gian rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt
- Sẩy thai sớm lặp đi lặp lại
- Rụng trứng bất thường
- Chu kỳ kinh nguyệt ngắn.
5. Nguyên nhân gây ra
Giai đoạn hoàng thể thường dài khoảng 12 đến 14 ngày. Trong thời gian này, buồng trứng của bạn tạo ra một hormone gọi là progesterone, báo hiệu cho lớp niêm mạc tử cung phát triển. Khi bạn có thai, thai nhi sẽ bám vào lớp lót dày này. Nếu không mang thai, lớp lót cuối cùng sẽ rơi ra và kinh nguyệt đồng thời xuất hiện.
Giai đoạn hoàng thể khiếm khuyết có thể xảy ra nếu buồng trứng của bạn không giải phóng đủ progesterone. Tình trạng này có liên quan đến nhiều vấn đề về sức khỏe, bao gồm:
6. Cách chữa trị cho tình trạng này
Biện pháp điều trị hiệu quả đối với giai đoạn hoàng thể khiếm khuyết vẫn chưa được minh chứng rõ ràng. Do đó, bác sĩ sẽ cân nhắc một số yếu tố như:
- Ưu tiên điều trị các tình trạng cơ bản: Nếu bạn mắc phải chứng mất cân bằng tuyến giáp thì nên chữa trị trường hợp này trước
- Tăng khả năng rụng trứng với các loại thuốc hỗ trợ sinh sản: Bằng cách thúc đẩy sự rụng trứng, giai đoạn hoàng thể có thể diễn ra một cách bình thường
- Bổ sung progesterone: Biện pháp này gây tranh cãi cao cho dù không thể phủ nhận việc bổ sung progesterone có thể cải thiện khả năng sinh sản hoặc giảm tình trạng sẩy thai sớm
- Tiêm hCG [hormone quan trọng, chỉ được tiết ra khi phụ nữ mang thai]: hCG với liều lượng thấp có thể được cân nhắc sử dụng trong suốt giai đoạn hoàng thể. Tuy nhiên, việc bổ sung progesterone vẫn phổ biến hơn do có ít tác dụng phụ gây ra với phụ nữ.
Theo dõi chu kỳ kinh nguyệt của bạn, xác định những ngày dễ thụ thai nhất để tăng cơ hội thụ thai hoặc áp dụng biện pháp tránh thai.
Theo dõi chu kỳ kinh nguyệt của bạn, xác định những ngày dễ thụ thai nhất để tăng cơ hội thụ thai hoặc áp dụng biện pháp tránh thai.
Gia nhập cộng đồng để cập nhật kinh nghiệm chuẩn bị mang thai miễn phí từ bác sĩ và các mẹ bỉm thông thái khác. Click tham gia ngay!
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.