Hiến máu và truyền máu là một hoạt động nhân văn trong y tế. Những quy định liên quan đến vấn đề này được pháp luật trình bày rất rõ ràng. Vậy tiêu chuẩn của người hiến máu thế nào và khoảng cách giữa các lần hiến máu tối thiểu bao nhiêu?
Người hiến máu đủ tiêu chuẩn là người đạt được các yêu cầu về tuổi, sức khỏe và các điều kiện khác như sau:
- Tuổi: từ 18 - 60 tuổi;
- Phụ nữ có cân nặng ít nhất là 42kg, nam giới ít nhất 45kg thì được phép hiến máu toàn phần;
- Những người có cân nặng từ 42kg đến dưới 45kg được phép hiến máu không quá 250ml máu toàn phần cho mỗi lần hiến; những người có cân nặng từ 45kg trở lên được phép hiến máu toàn phần nhưng cần đảm bảo hiến không quá 09 ml/kg cân nặng và không quá 500 ml/lần hiến máu;
- Người có cân nặng tối thiểu là 50kg được phép hiến các thành phần máu bằng gạn tách [có thể hiến một hoặc nhiều thành phần máu trong mỗi lần gạn tách nhưng tổng thể tích không vượt quá 500 ml/lần];
- Người có cân nặng tối thiểu là 60kg được phép hiến tổng thể tích các thành phần máu không vượt quá 650ml/lần;
- Không mắc các bệnh mạn tính hoặc cấp tính về: thần kinh, tâm thần, hô hấp, tuần hoàn, tiết niệu, tiêu hoá - gan mật, nội tiết, bệnh về máu, các bệnh hệ thống, bệnh tự miễn, dị ứng nặng;
- Không mang thai, không có tiền sử hiến - ghép bộ phận cơ thể người, không nghiện ma tuý/nghiện rượu, không có khuyết tật nặng, không sử dụng một số thuốc được quy định [Etretinate, Acitretin, hormon tăng trưởng chiết xuất từ tuyến yên, Insulin chiết xuất từ bò], không mắc bệnh lây truyền qua đường máu và/hoặc bệnh lây qua đường tình dục;
- Yêu cầu người hiến máu phải tỉnh táo, tiếp xúc tốt, huyết áp tâm thu từ 100 - 160 mmHg và tâm trương từ 60 - 100 mmHg, nhịp tim đều, từ 60 - 90 lần/phút;
- Không có biểu hiện: gầy, sút cân nhanh [giảm trên 10% cân nặng trong 6 tháng], da xanh, niêm mạc nhợt, hoa mắt, chóng mặt, vã mồ hôi, hạch to ở nhiều nơi, sốt, phù, ho, khó thở, tiêu chảy, xuất huyết, có các tổn thương hoặc dấu hiệu bất thường trên da.
Hiến máu và truyền máu là một hoạt động nhân văn trong y tế
- Khoảng cách giữa các lần hiến máu tối thiểu giữa 2 lần liên tiếp hiến máu toàn phần hoặc hiến khối hồng cầu bằng phương pháp gạn tách là: 12 tuần;
- Khoảng thời gian tối thiểu cần có giữa 2 lần liên tiếp hiến huyết tương hoặc hiến tiểu cầu bằng gạn tách là: 02 tuần;
- Đối với người hiến bạch cầu hạt trung tính hoặc hiến tế bào gốc bằng gạn tách máu ngoại vi: tối đa không hiến quá 3 lần trong 07 ngày;
- Trường hợp người hiến máu hiến xen kẽ máu toàn phần và các thành phần máu khác nhau thì khoảng thời gian tối thiểu giữa các lần hiến sẽ được xem xét theo loại thành phần máu mà người đó đã hiến trong lần gần nhất.
Đối tượng phải trì hoãn hiến máu tối thiểu 12 tháng kể từ:
- Thời điểm sức khỏe hoàn toàn hồi phục sau các can thiệp điều trị ngoại khoa;
- Thời điểm hoàn toàn khỏi bệnh sau khi mắc các bệnh lý như sốt rét, giang mai, lao, uốn ván, viêm màng não;
- Thời điểm kết thúc quá trình tiêm vắc xin bệnh dại trong các trường hợp bị động vật cắn hoặc được tiêm, truyền máu, chế phẩm máu và các chế phẩm sinh học nguồn gốc từ máu khác;
- Thời điểm sinh con hoặc các trường hợp phải kết thúc thai kỳ.
Cần trì hoãn hiến máu trong trường hợp sinh con
Đối tượng cần phải trì hoãn hiến máu tối thiểu 06 tháng kể từ các thời điểm:
- Khi xăm trổ trên da;
- Bấm dái tai, bấm mũi, bấm rốn hoặc các vị trí khác của cơ thể;
- Phơi nhiễm máu, dịch tiết cơ thể từ người có nguy cơ hoặc bệnh nhân mắc các bệnh lây truyền qua đường máu;
- Thời điểm sức khỏe hồi phục hoàn toàn sau khi mắc bệnh thương hàn, nhiễm trùng huyết, bị rắn cắn, viêm tắc động tĩnh mạch, viêm tủy xương, viêm tụy.
Đối tượng cần phải trì hoãn hiến máu tối thiểu 1 tháng kể từ:
- Thời điểm sức khỏe phục hồi sau khi mắc các bệnh viêm dạ dày ruột, nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng da, viêm phế quản phổi, sởi, ho gà, quai bị, sốt xuất huyết, rubella, tả, kiết lỵ, quai bị;
- Thời điểm hoàn thành chương trình tiêm vắc xin phòng rubella, sởi, thương hàn, tả, quai bị, thủy đậu, BCG.
Đối tượng cần trì hoãn hiến máu tối thiểu 07 ngày kể từ thời điểm:
- Khỏi bệnh sau khi mắc bệnh cúm, cảm lạnh, dị ứng mũi họng, viêm họng, đau nửa đầu Migraine;
- Tiêm các loại vắc xin, trừ các loại đã được liệt kê ở phía trên.
Một số quy định về việc hiến máu liên quan đến nghề nghiệp và hoạt động đặc thù của nhóm đối tượng làm công việc như sau thì chỉ hiến máu trong ngày nghỉ, hoặc thời gian quay trở lại công việc từ thời điểm hiến máu tối thiểu từ 12 giờ trở lên:
- Người làm việc trên cao hoặc dưới độ sâu: phi công, người điều khiển cần cẩu, công nhân làm việc trên cao, người leo núi, thợ mỏ, thủy thủ, thợ lặn;
- Người vận hành các phương tiện giao thông công cộng: lái xe buýt, tàu hoả, tàu thuỷ;
- Một số trường hợp khác như vận động viên chuyên nghiệp, người vận động hoặc luyện tập nặng nhọc.
Các đối tượng còn lại ngoài những đối tượng nêu trên sẽ trì hoãn hiến máu tùy theo ý kiến và quyết định của bác sĩ khám tuyển chọn người hiến máu.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
XEM THÊM:
Hiến máu không chỉ là nghĩa cử cao đẹp cho cộng đồng mà còn mang tới cho người hiến những lợi ích không ngờ về sức khỏe. Tuy vậy, do nhiều nguyên nhân khác nhau, vẫn có một số đối tượng không nên hiến máu, trong đó có trường hợp hiến máu khi đang có kinh nguyệt đối với phụ nữ. Bài viết sau đây sẽ cung cấp những thông tin cần thiết về các đối tượng nên và không nên đi hiến máu.
Người được chấp nhận hiến máu là người phải có đủ các tiêu chuẩn được quy định cụ thể như sau:
1.1. Tính chất pháp lý
- Tuổi từ 18 đến 60 tuổi;
- Hoàn toàn tự nguyện tuyệt đối khi đi hiến máu;
- Không phải người đang chịu trách nhiệm hình sự, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
- Khi đi hiến máu, cá nhân phải xuất trình một trong các loại giấy tờ có dán ảnh như giấy chứng minh nhân dân hay căn cước công dân, hộ chiếu, giấy phép lái xe,...
- Người đăng ký hiến máu phải tự điền đầy đủ thông tin vào Bảng khai báo hành chính và tình trạng sức khỏe, ký tên xác nhận.
1.2. Tình trạng sức khỏe
- Lượng máu cho phép được hiến tùy vào cân nặng và thể trạng cơ thể;
- Không mắc các bệnh mạn tính hoặc cấp tính theo quy định;
- Tỉnh táo, tiếp xúc tốt;
- Huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương không quá cao hay quá thấp;
- Nhịp tim đều, tần số tim trung bình.
Người được chấp nhận hiến máu phải có huyết áp ổn định, nhịp tim đều
Những đối tượng không thỏa một trong các tiêu chuẩn nêu trên sẽ không được chấp thuận tham gia hiến máu. Ngoài ra, theo hướng dẫn của Bộ Y tế trong thông tư số 26/2013/TT-BYT về Hướng dẫn hoạt động truyền máu, thì các đối tượng sau cần phải trì hoãn hiến máu gồm:
2.1. Những người phải trì hoãn hiến máu trong 12 tháng
- Khi phục hồi hoàn toàn sau các can thiệp ngoại khoa;
- Khỏi bệnh sau khi mắc các bệnh lý truyền nhiễm qua đường máu như bệnh sốt rét, giang mai,...
- Người kết thúc đợt tiêm vắc xin phòng bệnh dại sau khi bị động vật cắn, hoặc tiêm, truyền máu, các chế phẩm máu và chế phẩm sinh học nguồn gốc từ máu;
- Sau khi sinh con hoặc chấm dứt thai nghén.
2.2. Những người phải trì hoãn hiến máu trong 06 tháng
- Sau xăm trổ trên da;
- Sau bấm lỗ tai, bấm mũi, bấm rốn hoặc tại các vị trí khác của cơ thể;
- Khi có sự phơi nhiễm với máu và dịch cơ thể từ người có nguy cơ hoặc đã nhiễm các bệnh lây truyền qua đường máu;
- Khỏi bệnh sau khi mắc một trong các bệnh thương hàn, nhiễm trùng huyết, bị rắn cắn, viêm tắc động mạch, viêm tắc tĩnh mạch, viêm tủy xương, viêm tụy.
2.3. Những người phải trì hoãn hiến máu trong 04 tuần
- Khỏi bệnh sau khi mắc một trong các bệnh sau: viêm đường tiết niệu, viêm dạ dày ruột, viêm da nhiễm trùng, viêm phế quản, viêm phổi, sởi, ho gà, quai bị, sốt xuất huyết, kiết lỵ, rubella, tả;
- Kết thúc đợt tiêm vắc xin phòng rubella, sởi, thương hàn, tả, quai bị, thủy đậu, BCG.
Những người vừa kết thúc đợt tiêm phòng vắc xin phòng rubella, sởi, thương hàn, tả, quai bị, thủy đậu, BCG cần trì hoãn hiến máu trong 04 tuần
2.4. Những người phải trì hoãn hiến máu trong 07 ngày
- Khỏi bệnh sau khi mắc một trong các bệnh sau: cúm, cảm lạnh, dị ứng mũi họng, đau nửa đầu Migraine, viêm họng;
- Trước hay sau chu kỳ kinh nguyệt với nữ giới;
- Tiêm các loại vắc xin theo quy định
2.5. Một số nghề nghiệp và hoạt động đặc thù
Người hiến máu nếu làm một số công việc và thực hiện các hoạt động đặc thù sau đây chỉ được hiến máu trong ngày nghỉ, hoặc chỉ được thực hiện các công việc, hoạt động này sau khi hiến máu ít nhất 12 giờ:
- Người làm công việc trên cao hoặc dưới độ sâu: Phi công, công nhân làm việc trên cao, lái cần cẩu, người leo núi, thợ mỏ, thủy thủ, thợ lặn;
- Người vận hành các phương tiện giao thông công cộng: Lái xe buýt, lái tàu hoả, lái tàu thuỷ;
- Các trường hợp khác: Vận động viên chuyên nghiệp, người vận động và tập luyện nặng.
Các đối tượng không phù hợp với các trường hợp liệt kê trên đây thì quyết định chấp nhận hay từ chối hiến máu là tùy vào thăm khám tại chỗ của các bác sĩ.
Tóm lại, mặc dù nguồn máu là rất quý hiếm, tuy nhiên việc truyền máu cần tuân thủ một số nguyên tắc nhất định. Chính các nguyên tắc này vừa giúp nâng cao chất lượng máu hiến, góp phần cứu chữa cho người bệnh; đồng thời, cũng giữ sự an toàn về mặt sức khỏe và tính pháp lý cho người truyền máu.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Nguồn tham khảo: Bộ Y tế; Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hà Nội
XEM THÊM: