Bạn đã từng nghe đến thuật ngữ “Bốn con hổ Châu Á” chưa? Nó là một cách gọi dành cho bốn khu vực đặc biệt trong khu vực Đông Nam Á, bao gồm HongKong, Singapore, Hàn Quốc và Đài Loan. Những nền kinh tế này đã chứng tỏ sự phát triển nhanh chóng và tiềm năng vượt trội trong nhiều thập kỷ qua. Vậy điều gì đã tạo nên thành công và sự tăng trưởng ấn tượng của họ?
Bốn con hổ Châu Á là gì?
Bốn Con Hổ Châu Á [Four Asian Tigers hay FAT] là cụm từ để chỉ các nước có nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, vượt trội gồm: HongKong, Singapore, Hàn Quốc và Đài Loan.
Từ những năm 1960 trở đi, họ đã duy trì mức tăng trưởng kinh tế ổn định và vươn lên trở thành các quốc gia giàu có hàng đầu thế giới. Sự thành công của FAT đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế toàn cầu và tạo ra những cơ hội tăng trưởng thịnh vượng cho các nền kinh tế trong khu vực.
HongKong và Singapore là một trong số những trung tâm tài chính hàng đầu trên thế giới, đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực ngân hàng và dịch vụ tài chính quốc tế.
Trong khi Hàn Quốc và Đài Loan là hai trung tâm sản xuất quan trọng trong ngành ô tô và linh kiện điện tử trên toàn cầu. Cả hai quốc gia này được biết đến với nền công nghiệp chất lượng cao và khả năng cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường quốc tế.
Đặc điểm của bốn con hổ Châu Á
Các quốc gia thành viên của bốn con hổ Châu Á có những điểm chung đáng chú ý.
- Thứ nhất, họ đặc biệt tập trung vào hoạt động xuất khẩu, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế của khu vực.
- Thứ hai, người dân trong các quốc gia này có trình độ giáo dục cao, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển và sáng tạo.
- Thứ ba, tỷ lệ tiết kiệm trong các quốc gia này cũng rất cao, cho phép tích lũy vốn và đầu tư trong sự phát triển kinh tế.
Nhờ những đặc điểm này, nền kinh tế của FAT đã cho thấy sự đàn hồi và đủ khỏe để chống lại các cuộc khủng hoảng nội địa như cuộc khủng hoảng tài chính Châu Á năm 1997 và cú sốc toàn cầu như khủng hoảng tín dụng năm 2008.
Hàn Quốc
Vào những năm 1960, GDP bình quân đầu người của Hàn Quốc chỉ tương đương với các quốc gia nghèo nhất ở Châu Á và Châu Phi. Tuy nhiên, trong bốn thập kỷ kể từ đó, họ đã trải qua một sự tăng trưởng đáng kể.
Mặc dù tài nguyên thiên nhiên hạn chế, nhưng nước này có một lực lượng lao động đông đảo và linh hoạt. Chính phủ đã nhận ra rằng gia tăng đầu tư vào nông nghiệp không thể dẫn đến mức tăng trưởng kinh tế cao. Thay vào đó, Hàn Quốc đã tạo ra một môi trường thu hút các tập đoàn đa quốc gia lớn như Sony từ Nhật Bản và khuyến khích đầu tư trực tiếp nước ngoài từ Hoa Kỳ.
Đến tháng 12 năm 2020, Hàn Quốc đã đạt tổng GDP là 1,59 nghìn tỷ USD, với GDP bình quân đầu người đạt 30.640 USD. Dù trong năm đó, Hàn Quốc ghi nhận tỷ lệ tăng trưởng -1,9%, nhưng dân số của đất nước này đã đạt mức 51,8 triệu người.
Nhờ sự phát triển ấn tượng này, Hàn Quốc đã trở thành một trong những nền kinh tế hàng đầu thế giới và đóng góp quan trọng vào nền kinh tế toàn cầu.
Đài Loan
Dù có mối quan hệ không mấy tốt đẹp với Trung Quốc, nhưng Đài Loan đã ghi nhận những thành tựu đáng kể trong suốt bốn thập kỷ qua. Vào tháng 12 năm 2020, GDP bình quân đầu người của Đài Loan đạt 28.180 USD, chứng tỏ sự phát triển kinh tế ấn tượng của quốc gia này.
Bên cạnh đó, Đài Loan đã xây dựng vị thế là một quốc gia xuất khẩu đáng tin cậy, ngay cả khi không được công nhận là một quốc gia thành viên của Liên Hiệp Quốc do áp lực từ Trung Quốc.
Với GDP đạt 660 tỷ USD, tỷ lệ tăng trưởng 2,5%, và dân số chỉ 23,6 triệu người, Đài Loan đã khẳng định được tầm quan trọng của mình với một nền kinh tế vững chắc, phát triển và đóng góp tích cực vào sự thịnh vượng kinh tế toàn cầu.
HongKong
HongKong được coi là một vùng hành chính đặc biệt thuộc Trung Quốc [Special Administrative Region – SAR], nơi có quyền tự do hoạt động trong hầu hết các lĩnh vực, trừ lĩnh vực quốc phòng, cho đến năm 2047.
Với môi trường kinh doanh tự do và một hệ thống tài chính tiên tiến, HongKong đã phát triển một nền kinh tế mạnh mẽ. Đến tháng 12 năm 2020, GDP của nước này đạt khoảng 340 tỷ USD, với GDP bình quân đầu người là 45.180 USD. Mức tăng trưởng kinh tế đạt 2,9%, và dân số của nước này là 7,6 triệu người.
HongKong sớm phát triển thành môi trường kinh doanh hấp dẫn nhất ở Đông Á và trở thành nước nhận đầu tư trực tiếp nước ngoài [FDI] lớn thứ ba trên thế giới.
Singapore
Mặc dù chỉ có 5,8 triệu dân, Singapore đã đạt một mức GDP đáng kinh ngạc là 340 tỷ USD, với GDP bình quân đầu người là 58.480 USD tính đến tháng 12 năm 2020, và tỷ lệ tăng trưởng là -6%.
Được coi là một trong những quốc gia ít tham nhũng nhất trên thế giới, Singapore có một môi trường quy định rõ ràng và đặc biệt minh bạch, cùng với quyền sở hữu tài sản được đảm bảo, tạo điều kiện thuận lợi cho môi trường kinh doanh và bảo vệ quyền lợi thương mại của tư nhân.
Ngoài ra, Singapore hiện là quốc gia châu Á được xếp hạng cao nhất về Chỉ số phát triển con người [HDI] và đứng thứ 9 trên thế giới.
Malaysia, Thailand, Philippines, và Indonesia được gọi là “Các Nền Kinh Tế Hổ Con” [Tiger Cub Economies]. Bởi dù phát triển chậm hơn so với Bốn Con Hổ Đông Á kể từ những năm 1950, nhưng các nền kinh tế này vẫn đạt được mức tăng trưởng ổn định.
Bốn con hổ Châu Á ngày ấy và bây giờ
Trong giai đoạn từ 1960 đến 1990, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore và Hồng Kông đã phát triển nhanh chóng và được biết đến như là 4 “con hổ” châu Á. Nhờ các chính sách khôn ngoan và lợi ích từ quá trình toàn cầu hóa, các nền kinh tế này đã đạt mức tăng trưởng ấn tượng, với tỷ lệ tăng trưởng hàng năm trên 7%.
Họ đã chuyển từ các nền kinh tế thu nhập thấp thành các nền kinh tế thu nhập cao nhờ việc tận dụng cơ hội từ quá trình toàn cầu hóa và triển khai các chính sách khéo léo nhằm tăng cường vốn và công nghệ.
Tuy nhiên, từ những năm 2000, tăng trưởng kinh tế của FAT đã chậm lại. Một số nguyên nhân bao gồm sự già đi của dân số, tăng chi phí đầu vào, kích thước kinh tế nhỏ, phản đối toàn cầu hóa và mối quan hệ phức tạp giữa Mỹ và Trung Quốc.
Việc Trung Quốc gia nhập WTO vào năm 2002 đã làm cho chuỗi cung ứng dịch chuyển sang Trung Quốc và các quốc gia đang phát triển khác.
Kết quả là, tăng trưởng GDP trung bình của FAT đã giảm từ hơn 6% vào những năm 1990 xuống còn 3,7% vào những năm 2010, và thậm chí thấp hơn so với tăng trưởng của Mỹ trong một số năm gần đây.
Tuy nhiên, các quốc gia này vẫn đang cố gắng phục hồi và tìm cách thích ứng với thách thức mới trong bối cảnh hiện tại. Dù tăng trưởng kinh tế chậm lại, 4 “con hổ” châu Á vẫn có vai trò quan trọng trong thị trường tài chính và kinh tế toàn cầu và đang từng bước phục hồi.
Hồng Kông dự kiến tăng trưởng GDP 6,4% năm 2021 sau 2 năm suy thoái, nhờ xuất khẩu, tăng trưởng tiêu dùng và tiêm vaccine.
Singapore ghi nhận tăng trưởng GDP 7,2% năm 2021, cao nhất kể từ năm 2010. Dự kiến GDP năm 2022 tăng từ 3-5%.
Đài Loan dự kiến tăng trưởng GDP năm 2021 từ 5,75% lên 6,03% do nhu cầu tiêu dùng toàn cầu phục hồi và xuất khẩu đồ điện tử, công nghệ.
Hàn Quốc dự kiến tăng trưởng GDP 4,3% năm 2021 và 3,3% năm 2022, tiếp tục xếp thứ 10 trong danh sách các nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Các “con hổ” châu Á đang đối mặt với nhiều thách thức trong và ngoài, nhưng với sức mạnh và vai trò toàn cầu, chúng vẫn kiên định giữ vững danh tiếng và sẵn sàng khai thác cơ hội để bứt phá.