Cách xử lý khi bị chóng mặt buồn nôn
Khi bị chóng mặt cần tìm đúng nguyên nhân gây chóng mặt để giải quyết dứt điểm, kịp thời, tránh để lâu gây nhiều hệ lụy xấu tới sức khỏe như ngã, rối loạn tiền đình... Show Theo y học cổ truyền, chóng mặt phần nhiều là do đàm và hỏa nghịch lên. Nguyên nhân có liên quan đến chức năng nội tạng can, tỳ, thận vận hóa kém; do lạm dụng món ăn ngọt, béo, khó tiêu, lại ít vận động mà sinh nhiều đàm, khi đàm gặp hỏa đưa lên sinh chóng mặt. Sau đây là 4 phương pháp không dùng thuốc trị chóng mặt. Vị trí huyệt ấn đường. 1. Day ấn huyệt trị chóng mặtHàng ngày dùng ngón tay trỏ hoặc giữa tự day ấn các huyệt như huyệt ấn đường, hợp cốc, thần đình, bách hội, nội quan, túc tam lý, phong trì, tam âm giao... Nên day ấn cả hai bên ngày một vài lần, mỗi huyệt 5 - 10 phút. Tác dụng: Khai khiếu, định thần chí, kiện tỳ, thanh hỏa, hóa đàm... Vị trí huyệt:
2. Tự xoa bóp2.1 Xoa trán trị chóng mặtDùng 3 ngón tay trỏ giữa và áp út chụm lại xoa toàn bộ trán qua lại 20 - 30 lần, sau đó xoa miết, bóp dọc hai bên cung lông mày. Công dụng: Điều hòa khí huyết thanh can giáng hỏa, định thần, trị chứng đau đầu, chóng mặt, buồn nôn... Xoa trán trị chóng mặt. 2.2 Xoa sau gáyDùng cả bàn tay úp lại xoa dọc lên xuống hai bên sau gáy 20 - 30 lần. Công dụng: Thư cơ, thanh can, giáng hỏa, an thần, tăng cường máu lên não. 2.3 Xoa hai ổ mắtÚp hai bàn tay, lấy hai ngón tay trỏ và giữa xoa vòng quanh mắt theo chiều kim đồng hồ (không đè mạnh vào mắt), mỗi lần 20 - 30 vòng. Công dụng: Làm cho mắt tinh, định thần, khai thông khí huyết, tăng cường máu lên não... 2.4 Xoa đỉnh đầuDùng 3 ngón tay trỏ giữa kế út, úp lại ngón giữa để chính giữa đỉnh đầu (huyệt bách hội) hai ngón kế là huyệt tứ thần thông, day ấn ngang dọc như hình dấu cộng mà huyệt bách hội làm chính giữa. Ngày day ấn vài lần, mỗi lần 5 - 10 phút. Tác dụng: Khai khiếu, bình can tức phong, thanh thần chí... Trị đau đầu, tai ù, mắt hoa, hồi hộp, mất ngủ... 3. Xoa và đánh trống mang taiDùng 2 ngón tay trỏ và giữa, ngón giữa để trước tai, ngón trỏ để sau tai xoa miết lên xuống ở các huyệt trước và sau tai 20 - 30 lần và sau xoa đều những huyệt xung quanh vành tai 20 - 30 lần. Tiếp đó, lấy 2 lòng bàn tay úp lên hai tai ấn 5 - 10 lần nghe như đánh trống trong tai, sau dùng 2 ngón tay trỏ và giữa bật mạnh nghe có tiếng bùm bùm sau tai 5 - 10 lần. Công dụng: Trị ù tai, tai điếc, đau đầu, chóng mặt... Vị trí huyệt hợp cốc. 4. Tập vẩy tayChọn nơi yên tĩnh, đứng thẳng người, hai bàn chân dang bằng vai, mười đầu ngón chân bấm chắc mặt nền nhà, ngậm kín miệng, lưỡi cong lên đụng nướu răng hàm trên, hai mắt nhìn trước, từ từ đưa hai tay ra phía trước hợp với thân mình một góc 30 độ, hai bàn tay song song với mặt nền, các ngón tay khép kín. Vẩy mạnh hai tay ra sau hợp với thân mình một góc 60 độ, hai bàn tay vẩy lên trên và phải làm hết sức mình đồng thời nhíu hậu môn lại và thót lên được tính là một lần vẩy tay, ngày nên tập 2 lần và nên tập lúc bụng không no. Mới đầu chỉ nên tập mỗi lần vài trăm cái, rồi từ tăng dần, đến lúc vẫy tay trong 30 phút mà được 1.800 - 2.000 cái càng tốt. Tác dụng giúp khí huyết lưu vận hành khắp cơ thể để nuôi dưỡng lục phủ ngũ tạng, đào thải lọc khí ra ngoài, chữa chóng mặt rất hiệu quả. Xem thêm video đang được quan tâm: Trẻ em sắp được tiêm vaccine COVID-19. Chóng mặt, hoa mắt, quay cuồng, khó đứng vững là những triệu chứng của nhiều bệnh lý liên quan như rối loạn tiền đình, thiếu máu, đột quỵ, hạ đường huyết… Chóng mặt không quá nguy hiểm, nhưng nếu tình trạng kéo dài sẽ ảnh hưởng việc làm, sinh hoạt và gia tăng nguy cơ tai nạn khi cơ thể bị mất thăng bằng và té ngã. Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Trần Thị Thúy Hằng – Trưởng khoa Tai Mũi Họng – Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM. Chóng mặt (Vertigo) là tình trạng mất thăng bằng khiến bản thân có cảm giác đang bị xoay vòng vòng, hoặc thế giới xung quanh bạn đang quay cuồng, khiến bạn có nguy cơ té ngã. Chóng mặt không phải là bệnh mà là triệu chứng của nhiều vấn đề liên quan đến sức khỏe của cơ thể. Người hay bị chóng mặt có thể mắc các bệnh như: sỏi lạc chỗ trong tai, nhiễm trùng tai trong, viêm dây thần kinh tiền đình, ứ dịch mê nhĩ…Hiện nay, đã có thống kê chóng mặt chiếm từ 5-6% lượt khám bác sĩ. Tình trạng chóng mặt có thể gặp mọi lứa tuổi, nhưng độ tuổi trung niên và người cao tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất. (1) Chóng mặt có thể xảy ra mọi lứa tuổi, nhưng càng lớn tuổi thì tỷ lệ mắc bệnh càng tăng. Chóng mặt tạo ra ảo giác mọi vật xung quanh đang xoay vòng, chuyển động. Cơn chóng mặt thường xuất hiện khi bạn đột ngột thay đổi vị trí của đầu. Khi đó người bệnh sẽ có những biểu hiện sau:
Nếu bạn là người thường xuyên bị chóng mặt kéo dài, hay đột ngột chóng mặt nhưng không giải thích được nguyên nhân gây chóng mặt thì cần đi gặp bác sĩ để được thăm khám kịp thời. Nếu có cơn chóng mặt kèm một trong số triệu chứng dưới đây bạn phải lập tức đến bệnh viện để được kiểm tra tổng quát tìm nguyên nhân gây bệnh:
Chóng mặt là biểu hiện triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau. Các nguyên nhân phổ biến gây chóng mặt bao gồm chóng mặt lành tính (BPPV), viêm thần kinh tiền đình, bệnh Meniere và Migraine tiền đình. Ngoài ra, có hàng loạt nguyên nhân có thể dẫn đến choáng váng nhưng không phải chóng mặt thực sự như: Căng thẳng, lo lắng ,mất nước, hạ đường huyết, tụt huyết áp , tác dụng phụ của thuốc, thiếu sắt, dị ứng… Hiện tại, chóng mặt được phân chia do 3 nhóm nguyên nhân: Chóng mặt ngoại biên, chóng mặt trung ương và nguyên nhân phối hợp. (2)
Hiện tượng chóng mặt có nhiều nguyên nhân, nên những nhóm đối tượng bị chóng mặt cũng không thu hẹp mà rất phổ biến. Trẻ nhỏ, thanh niên, người già đều có thể mắc chứng chóng mặt. Theo một nghiên cứu được công bố tại Mỹ cho biết có khoảng 35% số người bị mắc chứng rối loạn tiền đình có độ tuổi trên 40, đây là một trong những nguyên nhân gây chóng mặt hàng đầu. Người trung niên và cao tuổi chóng mặt do rối loạn tiền đình, thiếu máu não. Riêng người cao tuổi, chóng mặt thường xảy ra lúc nửa đêm, gần sáng. Họ thức tỉnh và không ngồi dậy được do hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, người lao đao, choáng váng, mất thăng bằng, có thể bị ngã xuống đất. Người trẻ tuổi thuộc giới văn phòng cũng là đối tượng thường xuyên mắc chứng chóng mặt. Những đối tượng này thường làm việc trong môi trường máy lạnh có không khí lạnh và khô nên dễ làm cột sống cổ bị nhiễm lạnh, máu lưu thông lên não kém. Ngoài ra, do họ có thói quen ngồi làm việc một chỗ quá lâu và áp lực công việc dẫn đến não bộ căng thẳng, sẽ xảy ra tình trạng thiếu máu não ngày càng trầm trọng hơn, gây chóng mặt, choáng váng. Phụ nữ mang thai, tiền mãn kinh là đối tượng dễ bị chóng mặt Ở giai đoạn mang thai hay tiền mãn kinh, tâm sinh lý của phụ nữ thay đổi rất nhiều. Họ hay cáu gắt, lo lắng, suy nghĩ tiêu cực, đa nghi, giận dỗi vô cớ. Lý do khiến tâm lý trở nên thất thường như vậy là bởi lượng hormone nữ giới trong cơ thể thay đổi đột ngột, làm khởi phát cơn chóng mặt. Những người từng bị chấn thương đầu: Những người đã bị thương ở đầu có thể bị rối loạn chức năng tiền đình dẫn đến chóng mặt, suy giảm trí nhớ, khả năng làm việc cũng bị suy giảm. Chóng mặt có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân do bệnh đột quỵ, u não, chấn thương não. Bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng xác định tình trạng chóng mặt, sau đó có thể chỉ định thêm các phương pháp chẩn đoán hình ảnh, bài test kiểm tra nguyên nhân. Dưới đây là một số chỉ định chẩn đoán thường áp dụng khi bệnh nhân có dấu hiệu chóng mặt kéo dài. Bệnh nhân sẽ được khám kết hợp giữa bác sĩ Tai Mũi Họng và Nội Thần Kinh để biết chính xác các triệu chứng và tiền sử bệnh như:
Nội soi tai để kiểm tra, đo chức năng thính giác tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Bị chóng mặt kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và giảm khả năng làm việc. Chỉ có một số triệu chứng chóng mặt có thể tự hết do cơ thể thích ứng được, không cần phải điều trị. Nếu tình trạng chóng mặt lâu dài, kèm theo dấu hiệu như nôn, khó thở, sốt, hay tê chân tay thì người bị bệnh chóng mặt cần phải được đến cơ sở y tế thăm khám và điều trị. Để điều trị chứng chóng mặt cho bệnh nhân, bác sĩ căn cứ vào việc xác định nguyên nhân để có phương án điều trị hợp lý. Phần lớn triệu chứng chóng mặt được sử dụng thuốc hoặc bài tập giữ thăng bằng, phẫu thuật… (3)
Máy đo tiền đình Natus của Mỹ tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Bệnh chóng mặt hoàn toàn có thể kiểm soát, tự điều trị tại nhà nếu có thói quen, chế độ sinh hoạt phù hợp. Bạn hoàn toàn có thể khắc phục chứng chóng mặt bằng cách điều chỉnh lối sống, chế độ dinh dưỡng phù hợp. Bạn sẽ có thể kiểm soát chóng mặt và hạn chế diễn tiến xấu của tình trạng này nếu duy trì thói quen, chế độ sinh hoạt phù hợp như sau:
Nếu chẳng may bất ngờ gặp cơn chóng mặt thì bạn cần bình tĩnh, nhắm mắt, hạn chế xoay đầu và tìm tư thế có thể bám trụ tránh té ngã. Sau đó, bạn cần ngồi hoặc nằm xuống để nghỉ ngơi. Nếu tình trạng chóng mặt xảy ra thường xuyên bạn phải đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám, tìm nguyên nhân điều trị. |