Có nên chích vắc xin thương hàn

Salmonella typhi
(Nguồn từ http://phil.cdc.gov)

Vi khuẩn được phóng thích ra bên ngoài từ những người bị nhiễm bệnh và lây lan thông qua thức ăn hoặc nước uống bị nhiễm bệnh trong các điều kiện vệ sinh và môi trường kém. Một số các triệu chứng thường gặp bao gồm sốt có chu kỳ, đau đầu, cảm giác mệt mỏi không đặc hiệu, và chán ăn. Nếu như không điều trị, các biến chứng nặng có thể xuất hiện.

Bệnh lây lan như thế nào?

Bệnh thương hàn thường lây lan thông qua việc sử dụng các loại thức ăn hoặc nước uống bị nhiễm vi khuẩn. Có tới 5% các trường hợp nhiễm bệnh sẽ khôngbiểu hiện triệu chứng, được gọi là "người lành mang trùng" và họ có thể phát tán vi khuẩn cho những người khác.

Những ai có nguy cơ bị nhiễm bệnh?

Bất cứ những ai chưa được miễn dịch với thương hàn đều có thể bị nhiễm bệnh nếu phơi nhiễm với vi khuẩn thông qua việc sử dụng các loại thức ăn hoặc nước uống bị nhiễm bệnh, chẳng hạn như các loại hải sản được đánh bắt từ các vùng nước bị nhiễm bẩn, các loại thịt nguội, trái cây, rau chưa được nấu chín (salad) và sử dụng các loại nước uống và nước đá chưa được xử lý.

Các triệu chứng của bệnh thương hàn?

Sau khi nhiễm vi khuẩn, các triệu chứng của bệnh thương hàn thông thường cần 7 – 14 ngày mới xuất hiện nhưng thời gian có thể thay đổi từ 3 đến 60 ngày.

Các triệu chứng có thể có nhiều mức độ nặng khác nhau và có thể bao gồm sốt, đau đầu, mệt mỏi toàn thân, và chán ăn. Sốt có tính chất chu kỳ, cao nhất vào buổi chiều tối và buổi tối.

Trẻ lớn và người lớn thường biểu hiện triệu chứng táo bón, trong khi trẻ nhỏ thì thường biểu hiện triệu chứng tiêu chảy. Nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nặng như chảy máu ở ruột, sốt nặng dần lên, và gan lách lớn.

Các khuyến cáo về việc tiêm phòng vắc-xin

Ở các quốc gia trong vùng dịch tễ của bệnh thương hàn, người dân nên cẩn thận, tránh việc sử dụng các loại thức ăn hoặc nước uống bị nhiễm bẩn; một số các khuyến cáo bao gồm:

• Tránh sử dụng các loại thức ăn nguội để ở nhiệt độ phòng trong nhiều giờ;
• Tránh sử dụng các loại thức ăn chưa được nấu chín, bao gồm các loại salad và trái cây chưa gọt vỏ.
• Ăn chín uống sôi;
• Chỉ sử dụng các loại nước đóng chai (nhãn phải còn nguyên vẹn) để uống và đánh răng;
• Không nên cho nước đá vào trong các loại nước uống;

Một cách dễ nhớ về những thứ cần tránh là: Nếu bạn không thể luộc, nấu hoặc gọt vỏ thì không dùng

Các cơ quan y tế khuyến cáo tất cả những người từ 2 tuổi trở lên đi du lịch đến các khu vực dịch tễ có tỷ lệ lưu hành của thương hàn cao cần phải được tiêm phòng vắc-xin thương hàn.

Một số tác dụng phụ có thể xuất hiện sau khi tiêm vắc-xin. Vui lòng thảo luận với nhân viên y tế của bạn về những vấn đề bạn quan tâm và thông báo cho họ biết nếu bạn hoặc người thân của bạn xuất hiện các triệu chứng của các tác dụng phụ vì trong nhiều trường hợp có thể phải cần điều trị.

Thông tin tham khảo:

Australian Government Department of Health and ageing, The Australian Immunisation Handbook, 10th edition, 2013, pp.416-422

Thương hàn là một căn bệnh cấp tính nguy hiểm, có mức độ lây nhiễm cao và có thể bùng phát thành dịch. Đặc biệt trẻ em là đối tượng dễ dàng nhiễm bệnh. Vậy có nên tiêm mũi thương hàn cho bé không? Những điều cần biết và lưu ý về loại vắc xin này là gì? Cùng YouMed tìm hiểu qua bài viết dưới đây. 

Nội dung bài viết

• Bệnh thương hàn là gì?
• Vắc xin bệnh thương hàn là gì?
• Có nên tiêm mũi thương hàn cho bé?
• Các loại vắc xin dùng để phòng bệnh thương hàn
• Giá tiêm của vắc xin thương hàn
• Các đối tượng được chỉ định tiêm vắc xin
• Liều tiêm, lịch tiêm vắc xin thương hàn
• Tác dụng phụ khi tiêm vắc xin thương hàn
• Lưu ý khi sử dụng vắc xin thương hàn

Bệnh thương hàn là gì?

Bệnh thương hàn hay còn gọi là sốt thương hàn là căn bệnh nguy hiểm do vi khuẩn Salmonella Typhi gây ra.

Biểu hiện của bệnh này bao gồm:

• Sốt cao, mệt mỏi, yếu người
• Đau dạ dày, đau đầu, chán ăn và đôi khi nổi mẩn
• Nếu không được điều trị, số lượng người chết sẽ lên đến 30%.

Bệnh này thường bắt nguồn từ những thực phẩm hoặc nguồn nước bị nhiễm bẩn. Và thường xảy ra mùa hè, sau mùa mưa lũ không đảm bảo vệ sinh.

Bệnh thương hàn có thể truyền từ người bệnh sang những người khác. Vậy có nên tiêm mũi thương hàn cho bé?

Vắc xin bệnh thương hàn là gì?

Vắc xin bệnh thương hàn giúp phòng ngừa bệnh gồm 2 loại vắc xin:

• Vắc xin bất hoạt (chết) dùng qua đường tiêm
• Vắc xin giảm độc lực (bị làm yếu) dùng qua đường uống (đường miệng).

Có nên tiêm mũi thương hàn cho bé?

Theo thông kê số liệu ước tính mỗi năm có 21 triệu người mắc bệnh và 200 nghìn người tử vong do thương hàn trên toàn thế giới. Nên việc tiêm vắc xin này là điều cần thiết đối với trẻ em từ 2 tuổi trở lên và người lớn. Tuy nhiên cần lưu ý đối với trẻ em dưới 2 tuổi không được tiêm vắc xin này

Các loại vắc xin dùng để phòng bệnh thương hàn

Hiện nay, tại Việt Nam có loại vắc xin thương hàn được sử dụng rộng rãi là:

Vắc xin phòng thương hàn TYPHIM Vi

là vắc xin của Sanofi Pasteur là vắc xin bất hoạt dùng qua đường tiêm, chống chỉ định của vắc xin này bao gồm:

• Quá mẫn với bất kì thành phần nào của vắc xin
• Không tiêm bắp cho bệnh nhân rối loạn đông máu và giảm tiểu cầu
• Trẻ em dưới 2 tuổi

Vắc xin phòng thương hàn Typhoid Vi

Là vắc xin được sản xuất tại Việt Nam – Viện Pasteur Đà Lạt (DAVAC). Một số chống chị đỉnh của vắc xin này là:

• Quá mẫn với bất kì thành phần nào vắc xin
• Phụ nữ đang mang thai, trong trường hợp phải tiêm cần hỏi ý kiến của bác sĩ
• Đang bị sốt hoặc mắc các bệnh cấp tính thì nên hoãn tiêm vắc xin
  
  TYPHOID VI 0.5ml

Giá tiêm của vắc xin thương hàn

Theo VNVC,  giá vắc xin thương hàn là:

• TYPHIM VI (Pháp) giá 281.000 đồng/ mũi
• Typhoid Vi (Việt Nam) giá 145.000 đồng/ mũi

Các đối tượng được chỉ định tiêm vắc xin

Những đối tượng được khuyến nghị để tiêm phòng:

• Khách du lịch đến các nơi khác trên thế giớ mà tại đó bệnh thương hàn là bệnh thường gặp
• Những người sống trong môi trường tập thể, tiếp xúc trẻ nhỏ
• Những người hay đi du lịch
• Người hay tiếp xúc với thực phẩm không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
• Những người tiếp xúc gần với người mang mầm bệnh (nhân viên làm phòng thí nghiệm làm việc với vi khuẩn này)

Liều tiêm, lịch tiêm vắc xin thương hàn

Vắc xin thương hàn TYPHYM VI và Typhoid Vi chỉ áp dụng cho từ 2 tuổi trở lên và người lớn.

Tiêm dưới da hoặc tiêm bắp

Sau khi tiêm 3 tuần, vắc xin sẽ phát huy tác dụng phòng bệnh. Trung bình nên nhắc lại sau mỗi 3 năm nếu có nguy cơ mắc bệnh.

Tác dụng phụ khi tiêm vắc xin thương hàn

Một số tác dụng phụ có thể gặp sau khi tiêm vắc xin thương hàn:

• Phản ứng tại chỗ: sưng, đau, đỏ tại vết tiêm
• Phản ứng toàn thân: sốt, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, buồn nôn và đau bụng
• Một số trường hợp hiếm gặp như phát ban, quá mẫn, nặng hơn có thể bị áp xe chỗ tiêm
• Có thể xảy ra phản ứng sốc phản vệ do cơ địa, liều dùng, thuốc nên cần lưu ý quan sát sau khi sử dụng.

Lưu ý khi sử dụng vắc xin thương hàn

• Không được tiêm vắc xin thương hàn cho trẻ dưới 2 tuổi và sức đề kháng kém
• Không được tiêm vào lòng mạch máu, bắt buộc tiêm bắp hoặc qua đường đưới da ở người bị xuất huyết giảm tiểu cầu hay rối loạn chảy máu
• Vắc xin Typhim chỉ phòng được bệnh sốt thương hàn do Salmonella typhi và không phòng được bệnh thương hàn do Samonella paratyphi tuýp A và B gây ra.
• Mặc dù đã tiêm phòng nhưng vẫn cần lưu ý các phương pháp phòng bệnh để tránh bị lây nhiễm
• Luôn phải chuẩn bị sẵn phác đồ chống sốc phản vệ khi tiêm phòng vắc xin mặc dù hiếm gặp
• Đối với phụ nữ có thai và cho con bú: không có chống chỉ định nhưng việc sử dụng cần phải có chỉ định của bác sĩ
• Khả năng miễn dịch của Typhim sẽ bị ảnh hưởng bởi các bệnh lý suy giảm/ ức chế miễn dịch.
• Cần quan sát, theo dõi tình trạng sức khỏe sau khi tiêm phòng cho trẻ.

Bài viết là câu trả lời cho thắc mắc “có nên tiêm mũi thương hàn cho bé?” của bố mẹ. Hi vọng sau khi đọc bài viết bố mẹ đã có được những thông tin cần thiết về loại vắc xin thương hàn cho con. Hãy luôn tiêm phòng vắc xin đầy đủ cho bé và liên hệ ngay co bác sĩ nếu có bất cứ vấn đề về sức khỏe.

Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.

Chích ngừa thương hàn có tác dụng gì?

Khi nào trẻ tiêm thương hàn?

Tiêm mũi thương hàn là gì?

Vắc xin thương hàn giá bao nhiêu?