Thành lập từ năm 1996, nhóm nhạc xứ sở sương mù gồm bốn thành viên chính. Giọng ca chính, guitar và piano, Chris Martin, guitar chính Jonny Buckland, guitar bass Guy Berryman, tay trống Will Champion có duyên gặp gỡ tại Trường Cao Đẳng London. Đến thời điểm hiện nay, sau gần 24 năm, ban nhạc sở hữu khối tài sản âm nhạc khổng lồ, với 8 album phòng thu, 6 album biểu diễn, 7 album tuyển tập. Lượng đĩa hát tiêu thụ lên đến hơn 100 triệu bản toàn cầu và 33,6 triệu lượt tải bài hát tính riêng tại Mỹ. Nhưng con số biết nói đã tiết lộ về sức hút khó cưỡng của Coldplay. Điều gì tạo nên vẻ đẹp âm nhạc của Coldplay?
Album mới nhất của Coldplay Everyday life [Cuộc sống thường nhật] như củng cố triết lý nghệ thuật của nhóm. Mọi cảm hứng âm nhạc đều đến từ đời thường, với sự đam mê và độ ngọt của giọng ca Martin. Hơn thế nữa, họ lạc trôi tới miền đất Jordani với chất liệu âm nhạc mang màu sắc Trung Đông. Trụ cột của nhóm, Chris Martin, chia sẻ : “Tất cả đều nói về con người. Mọi ngày đều tuyệt vời và cũng tệ hại. Đó là cảm giác tự do khi cuộc sống bùng nổ khắp nơi trên hành tinh này”.
Coldplay đang muốn trở thành ban nhạc bình dị nhất, gắn kết cung bậc cao-thấp cảm xúc đời thường và chính trị thế giới vào album Everyday Life. Âm thanh pha trộn đủ màu sắc cuộc sống thường nhật ở nhiều miền đất khác nhau, đem lại hương sắc mới cho âm nhạc. Hơn thế nữa, trưởng nhóm thổ lộ “một vài thứ rất riêng tư về cuộc đời tôi, một vài thứ về sự kiện chúng tôi chứng kiến, một vài thứ để đồng cảm với nhân loại đang phải trải qua”.
What in the world are we going to do? Look at what everybody's going through ; What kind of world do you want it to be? Am I the future or the history?
Chuyện của thế giới mà chúng ta sắp phải thực hiện? Hãy nhìn vào những gì mọi người phải trải qua ; Chúng ta muốn thế giới sẽ ra sao? Liệu tôi có phải là tương lai hay chỉ là lịch sử?
Sự cảm thông mang màu sắc toàn cầu
Album Everyday life là phản ứng nhanh nhạy của nhóm trước những diễn biến tiêu cực xảy ra khắp nơi. Cấu trúc Everyday life được chia thành hai phần: Sunrise [Mặt trời mọc] và Sunset [Mặt trời lặn] như một ghi chép mang tính thường nhật. Chris Martin cũng nhấn mạnh vai trò của âm nhạc như một người quan sát, cảm nhận và chia sẻ những gì họ nhìn thấy một cách toàn diện hơn là phiến diện. Chính vì thế, ca từ của album mới phản ánh sự cảm thông sâu sắc tới nhân loại và những trải nghiệm thông qua lăng kính quan sát toàn cầu hóa.
Martin cũng nhấn mạnh : “Một điều giúp con người có cuộc sống tốt hơn là phải xỏ chân vào đôi giày của người khác. Đó là những đứa trẻ phải rời bỏ Syria, hay lớn lên ở Baltimore. Tôi luôn tự hỏi cuộc sống như vậy sẽ ra sao”. Chính vì thế, luồng tư tưởng xuyên suốt album là tính triết lý và nhân văn của nhóm nhạc toàn cầu.
Cùng với single Everyday Life, Coldplay cũng bộc bạch về cảm hứng phía sau các single như Orphans [Những đứa trẻ mồ côi] hay Arabesque. Cần lưu ý rằng phần hòa âm và phối khí là điểm mạnh bấy lâu nay của Coldplay. Khán giả vẫn say mê thứ âm nhạc có “gia vị” hòa âm tinh tế. Giai điệu êm dịu như dàn nhạc giao hưởng mini hơn là cách ban nhạc alternative pop/rock thể hiện. Trong ca khúc Orphans, Chris Martin hòa giọng cùng đám đông giới trẻ Jordani một cách bình dị, thân thiện như hình ảnh quen thuộc của anh. Khản giả bỗng dưng quên đi sự đau khổ thống trị lên những đứa trẻ tị nạn khắp toàn cầu.
I want to know when I can go ; Back and get drunk with my friends ; I want to know when I can go ; Back and be young again.
Tôi muốn biết khi nào ; Tôi có thể quay trở lại và say với những người bạn ; Tôi muốn biết khi nào ; Tôi có thể quay trở lại và trẻ lại như xưa.
Ban nhạc “Xanh, Sạch, Đẹp”
Không chỉ mang đến cảm xúc gần gũi đời thường, Coldplay là ban nhạc thân thiện với môi trường với nỗ lực chống biến đổi khí hậu. Nhóm nhạc tỏ ra thất vọng với các chuyến lưu diễn tiếp theo nếu không đáp ứng tiêu chuẩn carbon-neutral [trung hòa khí thải carbon].
Tour lưu diễn gần đây nhất của nhóm thực hiện cách đây 3 năm. Năm 2016, 2017 nhóm lưu diễn với album A Head Full of Dreams Tour [Một bộ óc tràn ngập giấc mơ] với tổng cộng 122 shows trên bốn lục địa. Để thực hiện, ban nhạc phải sử dụng 109 người, 32 xe tải và 9 xe bus. Vì vậy, nhóm mong muốn đạt mục tiêu trong tương lai bằng cách sử dụng dầu diesel sinh học, không sử dụng cốc nhựa tiêu hủy, vận chuyển nhạc cụ bằng tàu thay vì máy bay, khuyến khích fan hâm mộ sử dụng phương tiện công cộng.
Tất nhiên, việc di chuyển bằng máy bay là không thể tránh khỏi, đi kèm việc xả khí carbon. Nhưng Coldplay muốn nhắm tới hai mục tiêu : sử dụng năng lượng mặt trời và không sử dụng vật liệu nhựa dùng một lần. Cùng các nghệ sỹ như Pearl Jam, Adele, bộ tứ muốn làm giảm nhẹ ảnh hưởng đến môi trường của các chuyến lưu diễn. Theo số liệu nghiên cứu, các ban nhạc Anh Quốc tạo ra 85.000 tấn khí thải gây hiệu ứng nhà kính năm 2009. Yêu cầu khắt khe này liệu có làm họ tự làm khó bản thân hay không?
Trong cuộc phỏng vấn gần đây với khán giả Jordani, nơi họ thực hiện album Everyday life, Cold play cũng bị các fan trên Twitter chỉ trích vì sự giả tạo : “Tại sao họ cần bay đến Jordani để phỏng vấn trong khi có thể phỏng vấn qua ứng dụng Skype”. Trái ngược, Chris Martin đáp trả bằng cách : “Chúng ta không nên tỏ ra quá thích thú trong việc chỉ trích người khác”. Khi nền công nghiệp biểu diễn âm nhạc có thể trở nên bền vững với môi trường, thì Coldplay sẽ là ví dụ điển hình. Câu chuyện “xanh, sạch, đẹp” của Coldplay còn trở thành nguồn cảm hứng cho ngôi sao trẻ như Billie Eilish.
Sự vĩ đại của một ban nhạc không chỉ dừng lại ở vẻ đẹp âm nhạc mà còn ở tính nhân văn mà Coldplay truyền tải. Tầm vóc toàn cầu hóa của ban nhạc Coldplay được phản ánh trọn vẹn trong những tour biểu diễn quyên góp từ thiện với quy mô khổng lồ : Band Aid 20, Live 8, One Love Manchester, Hope for Haiti Now và kể cả album Everyday Life [Cuộc sống thường nhật].
[Theo BBC Radio 1, NME]
Thuở hàn vi
Vào một ngày trung tuần tháng 9/1996, các thành viên của nhóm hội tụ tại trường trung học Abingdon. Chris Martin và Jonny Buckland là những người nảy ra ý tưởng thành lập một nhóm nhạc sinh viên. Với đam mê âm nhạc cháy bỏng cùng nhiệt huyết tuổi trẻ, hai chàng trai dành cả năm trời để tìm kiếm bạn cùng chí hướng. Sau cùng, họ cũng kết nạp được thêm một cậu bạn mang tên Guy Beryman.
Thời thanh niên của các thành viên Coldplay
Trong suốt năm đầu tiên, Coldplay đã đại náo các CLB của trường, các bar nhỏ ở khu vực lân cận dưới cái tên Starfish. Thời gian này, thành viên thứ tư, Phil Harvey cũng gia nhập nhóm với tư cách quản lý.
Đầu năm 1998, quá trình tuyển chọn thành viên hoàn tất khi Will Champion, tay trống trứ danh hội tụ cùng Starfish. Cũng trong năm này, cái tên Coldplay huyền thoại chính thức gắn liền với nhóm sau khi được gợi ý từ một người bạn của Chris Martin.
Đầu năm 1999, sau khi một số thành viên kết thúc kỳ thi tốt nghiệp, Coldplay chính thức bước vào sân khấu chuyên nghiệp. Bộ khung hoàn hảo của nhóm được hình thành, với Chris Martin [hát chính, piano], Jonny Buckland [chơi guitar], Guy Berryman [chơi bass] và Will Champion [chơi trống], cùng Phil Harvey giữ vai trò quản lý.
Từng bước lên đỉnh cao
Coldplay bắt đầu nổi danh trên toàn cầu với việc phát hành single "Yellow" vào năm 2000. Điều này được tiếp nối bởi album đầu tay phát hành cùng năm “Parachutes”, thành công vĩ đại của nhóm, với hơn 8,5 triệu bản được bán ra trên toàn cầu.
"Yellow" - single đánh dấu sự nổi danh trên phạm vi toàn cầu của Coldplay
Album đầu tay Parachutes của Coldplay nằm trong top 20 album bán chạy nhất thế kỷ ở Anh
Album thứ hai của nhóm, "A Rush of Blood to the Head" [2002], đã nhận được nhiều lời tung hô lẫn phê bình và giành được nhiều giải thưởng. Đây là album alternative xuất sắc nhất năm, ca khúc "Clocks" cũng được nhận giải bản thu âm của năm.
Album “Viva la Vida or Death and All His Friends” giúp Coldplay giành giải Grammy lần thứ 51
Coldplay tại lễ trao giải MTV EMas 2011
Trong 2 năm 2014 - 2015, Coldplay tiếp tục sáng tạo không ngừng với 2 album thành công liên tiếp.
Di sản âm nhạc
Nhiều nhà phê bình đánh giá Coldplay là của hiếm của nền công nghiệp âm nhạc Anh quốc. Sở trường của nhóm là rock alternative, với các bài hát có lời lẽ đầy tính biểu tượng.
Ban đầu, Coldplay chịu nhiều ảnh hưởng từ các ban nhạc tiền bối như Travis, Radiohead theo xu hướng chung Britpop thời bấy giờ. Ca từ của Coldplay được ví đẹp như những vần thơ, thậm chí hơi ủy mị, ướt át. Nhiều ca khúc của nhóm như: “Yellow” hay “Fix you” thường dạo đầu bằng guitar thùng và piano sâu lắng, tiếp nối bởi những câu hát nhẹ nhàng, trước khi bước vào đoạn 2 với không khí bùng nổ, rộn ràng hơn.
Bướt đột phá của Coldplay đến từ album thứ tư, "Viva la Vida or Death and All His Friends". Nhóm đã sử dụng thêm những công cụ khác để đa dạng hóa cách thể hiện bài hát như violin điện, đàn acoustic, và đặc biệt là thủ pháp thu âm tại nhà thờ để tạo ra những loại âm thanh đặc biệt. Trong giai đoạn này, giọng ca của Chris Martin cũng được điều chỉnh thấp xuống một tông, khiến nhiều khán giả lầm tưởng nhóm mới tuyển thêm thành viên.
Sau này, các album của Colplay lấy ý tưởng từ các vấn đề chiến tranh, chính trị nhiều hơn. Trang phục trình diễn của nhóm cũng được chú ý hơn để đồng nhất với chủ đề album, chẳng hạn như trang phục cách mạng Pháp mà Chris mặc trong tour diễn Viva La Vida.
Cuộc nội chiến duy nhất
Điều đặc biệt là Coldplay khởi đầu với 5 thành viên và chưa hề thay đổi nhân sự một lần nào trong suốt 20 năm qua. Chỉ duy nhất một lần cánh báo chí săn tin được về mối bất hòa giữa các thành viên Coldplay, đó là vào năm 1999. Sau một trận cãi vã ỏm tỏi, thủ lĩnh Chris Martin ra quyết định đuổi Will Champion khỏi Coldplay.
Câu chuyện bắt đầu khi Coldplay gần như đã ký được hợp đồng với một nhà sản xuất lớn, nhưng phút chót họ bị từ chối vì tay này chê kỹ thuật trống của nhóm. “Chris gần như nổi điên” - Will thuật lại. “Anh ấy đề nghị tôi rời Coldplay để nhóm tìm kiếm kỹ thuật đánh trống hoàn hảo hơn”.
Liên tiếp ba ngày sau đó, cả nhóm vật vã với thiết bị trống điện tử trong các buổi tập. “Điều đáng nói là thứ âm thanh đó thật hỗn độn và thiếu cảm xúc”, theo lời Jonny Buckland.
Không thể chịu được quá 1 tuần, nhóm trưởng Chris quyết định thuyết phục Will quay trở lại. Chris Martin - lúc này ở cương vị thủ lĩnh, lại đang cặp kè với ngôi sao Hollywood Gwyneth Paltrow, đã gần như “quỳ gối” để mong bạn mình tha thứ. Quản lý Phil Harvey nhớ lại: “Thực ra mọi chuyện cũng không căng thẳng lắm đâu. Will tính tình bộc trực nên cũng nhanh chóng bỏ qua, nhưng Chris cũng bị một vố nhớ đời khi phải uống hết một chai Vodka việt quất ngay buổi tối hôm đó”, Phil cười phá lên.
Chris và Will sau này là những người bạn chí cốt
Vĩ thanh
Coldplay giờ đây đã đứng vào hàng ngũ chiếu trên của nền âm nhạc thế giới
Coldplay đã giành được nhiều giải thưởng âm nhạc trong suốt 20 năm qua, trong đó có 8 giải thưởng Brit Award, giành giải Ban nhạc Anh quốc hay nhất năm 4 lần, 5 giải MTV Video Music Awards, 3 giải World Music Awards, 4 giải thưởng âm nhạc Billboard, và 7 giải Grammy trong tổng số 26 đề cử. Coldplay cũng là nhóm nhạc Anh quốc thứ 3 trong lịch sử sở hữu 5 album đứng đầu bảng xếp hạng ngay tuần ra mắt đầu tiên, sau các huyền thoại The Beatles [11 album] và Oasis [7 album].
Coldplay xứng đáng là biểu tượng cho nhạc Rock đương đại. Di sản âm nhạc của Coldplay cùng sự gắn bó keo sơn giữa các thành viên thực sự đáng để chúng ta ngưỡng mộ.
Nguyễn Anh Đức [tổng hợp]
Từ Khóa: