Tại phòng khám Tai - Mũi - Họng, một bệnh nhân là nông dân miền Tây Nam bộ đến khám vì có cảm giác lạ trong tai. Khi soi khám thì thấy trong tai bệnh nhân lúc nhúc một đám ấu trùng có lẽ cùa một loại côn trùng thủy sinh nào đó. Đó là một tình huống dị vật chui vào tai khá êm ái! Nhiều tình huống khác thì căng thẳng hơn nhiều.
[Ảnh minh họa]
Phân loại dị vật tai
Có một số cách phân loại dị vật tai khác nhau, cách phân loại và xử lý phổ biến là chia theo 2 nhóm:
- Dị vật là côn trùng
- Dị vật là vật thể
Mặt khác, cách xử trí trong thời gian trước khi gặp được bác sĩ chuyên khoa hiệu quả mức nào còn tùy thuộc bệnh nhân là người lớn hay trẻ nhỏ.
Trong thực tế chữa trị, dị vật trong tai là bệnh lý [hay nói đúng hơn là tai nạn] khá thường gặp trong lĩnh vực Tai - Mũi - Họng và xảy ra ở trẻ nhỏ nhiều hơn người lớn.
Mặc dù không phải là bệnh lý nguy hiểm nhưng dị vật trong tai sẽ gây ra khá nhiều sự khó chịu hoặc thậm chí là khá đau đớn, nếu xảy ra ở trẻ nhỏ thì hầu như chắc chắn sẽ làm các bậc phụ huynh rất lo lắng và bối rối.
Vậy nếu bản thân hoặc người thân bị dị vật tai thì nên hành động thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn có một cái nhìn tổng quan và cách thức xử lý dị vật trong tai phù hợp để tránh gây thêm tổn thương không đáng có cho tai.
Cách xử trí đối với từng loại dị vật tai
Dị vật là côn trùng
Dị vật tai là côn trùng thì ít gặp hơn [nhưng gây cảm giác kinh khủng hơn!].
Thủ phạm
Các loại côn trùng chui vào tai bệnh nhân mà chúng tôi hay gặp ở các phòng khám là gián, kiến, muỗi, ruồi nhặng, ong ruồi...
Khi chui vào tai, các côn trùng này thường di chuyển, cắn, quẫy đạp...gây đau đớn, phù nề hoặc chảy máu trong tai, đôi khi có thể gây tổn thương màng nhĩ.
Và khi côn trùng là gián hoặc dế thì các gai nhọn ở chân sẽ có thể gây rách da ống tai hay tổn thương màng nhĩ.
Xử trí
Trường hợp đã bị côn trùng chui vào trong ống tai thì cần bình tĩnh, không chọc ngoáy, khều móc lung tung vì có thể làm côn trùng di chuyển, quẫy đạp mạnh hơn nên sẽ đau đớn khó chịu hơn.
Cách xử lý đúng là nhỏ cồn hoặc rượu vào tai [không dùng xăng hay dầu lửa,dễ gây bỏng hoặc gây kích ứng mạnh cho tai]. Nồng độ các thứ này sẽ làm côn trùng chui ngược ra ngoài hoặc bị chết.
Nếu chúng chết trong tai thi dùng bơm tiêm bơm nước sạch vào tai [hướng đầu bơm lên trần ống tai], dòng nước sẽ di chuyển và đẩy xác côn trùng ra ngoài.
Còn có cách khác là cho bệnh nhân nằm vào phòng tối rồi để 1 nguồn sáng nhỏ [nến, đèn pin...] bên ngoài tai, theo bản năng, côn trùng sẽ di chuyển về hướng các nguồn sáng nên sẽ ra ngoài [thực tế cách này hiếm khi sử dụng vì hơi lâu có kết quả!].
Nếu đã làm theo cách trên mà vẫn không lấy được dị vật ra thì còn cách cuối cùng chắc chắn hiệu quả: Đến gặp bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng gần nhất nhờ họ lấy côn trùng ra!
Phòng tránh
Ngoại trừ tai nạn do côn trùng ngẫu nhiên bay lọt vào tai thì chúng ta có thể phòng tránh bằng cách giữ môi trường sống sạch sẽ, thoáng đãng, sáng sủa.
Hạn chế nằm ngủ dưới đất vì côn trùng thường sống và hoạt động gần mặt đất, ở nơi tối tăm, ẩm thấp.
Dị vật là vật thể
Loại này thì thường xuyên gặp hơn. Và xảy ra với trẻ nhỏ nhiều hơn.
Thủ phạm
Dị vật loại này có thể do cơ thể tự tạo ra [nút ráy tai, nút biểu bì ống tai].
Hoặc do người bệnh chủ động đưa từ ngoài vào như khi ngoáy tai bằng que gòn và đầu gòn bị rơi vào trong tai.
Đặc biệt đối với các trẻ nhỏ, chúng hồn nhiên nhét vào tai của chúng với đủ mọi thứ trên đời: từ viên giấy nhỏ, mẩu bánh kẹo cho đến hạt đậu, hạt cườm, viên bi nhỏ, thậm chí là tự đổ cát vô tai...
Xử trí
Với các dị vật to, nằm lấp ló ra ngoài chúng ta đảm bảo gắp, kéo nhẹ nhàng ra.
Phần lớn trường hợp, dị vật sâu hơn, không dễ dàng kéo hay gắp ra thì chúng ta không nên cố sức khều móc vì phần nhiều, trong thực tế, là sẽ đẩy dị vật vô sâu thêm [nhất là các dị vật tròn, trơn].
Hoặc cứ cố khều móc, dị vật di chuyển theo hướng không phù hợp lại gây tổn thương ống tai, tổn thương màng nhĩ [nếu là dị vật cứng, sắc nhọn].
Đối với trẻ em, chúng sẽ khóc, quẫy đạp nhiều nên khi cứ cố tìm cách khều móc dị vật thì nguy cơ gây tổn thương nặng thêm cho tai là rất cao!
Có thể xử lý bằng cách bơm nước như đã trình bày ở phần trên [hướng đầu bơm lên trần ống tai để dòng nước sẽ di chuyển và đẩy dị vật ra ngoài].
Nếu không có kết quả thì tốt nhất là đến gặp bác sĩ Tai - Mũi - Họng để các bác sĩ lấy dị vật ra càng sớm càng tốt!
Tóm lại, nếu bản thân hoặc trẻ em trong nhà bị tình trạng có dị vật trong tai dù là dị vật loại nào thì cũng nên ghi nhớ các nguyên tắc:
Với người lớn thì việc nhận biết có dị vật trong tai là vô cùng đơn giản, tuy nhiên với các bé yêu thì đây là điều tuyệt đối không thể xem thường. Bởi nếu không kịp thời phát hiện hoặc xử lý không đúng cách thì có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nguy hiểm về thính lực lâu dài của trẻ.
Vậy cách nhận biết dấu hiệu có dị vật trong tai trẻ em là như thế nào và nên khắc phục tình trạng này ra sao? Mời bạn cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu nhé.
Cách nhận biết có dị vật trong tai bé
Thông thường, trẻ em khi vui chơi có thể nhét các vật lạ vào bên trong tai, đó có thể là phụ kiện của các loại đồ chơi, là hạt bỏng ngô, là khuy bấm, thậm chí là 1 hạt ngô, hạt lạc,… Ngoài ra, dị vật trong tai bé cũng có thể là các loại côn trùng như: Muỗi, gián, kiến,… chui vào tai bé. Vậy làm thế nào để mẹ biết đang có dị vật trong tai con?
Trên thực tế, khi có vật lạ vào trong tai con sẽ vô cùng khó chịu và có các phản ứng đi kèm. Cha mẹ có thể dựa vào cảm giác có dị vật trong tai con để nhận biết.
Một số dấu hiệu phản ánh bé đang có dị vật trong tai có thể kể đến như: Đau tai, ngứa tai, ù tai, khó khăn trong việc lắng nghe, vùng da tai sưng đỏ, chóng mặt thậm chí chảy máu và chảy mủ trong tai con.
Bên cạnh đó, con có thể xuất hiện cảm giác có con gì đang di chuyển trong tai, cảm giác buồn nôn, chóng mặt, bỏ ăn.
Trẻ em khi có dị vật bên trong tai, con sẽ biểu hiện ra bên ngoài là tình trạng ngứa ngáy, gãi tai liên tục, quấy khóc. Với các trẻ đã biết nói thì con có thể trực tiếp thông báo cho bố mẹ về cảm giác khó chịu mình đang gặp phải.
Để biết chính xác có dị vật trong tai bé hay không, cha mẹ có thể dùng đèn pin chiếu trực tiếp vào tai con và quan sát, hoặc có thể áp tai vào gần tai bé để lắng nghe xem có sự chuyển động bên trong hay không.
Xử lý như thế nào khi trẻ có dị vật trong tai?
Tùy vào mức độ nghiêm trọng của trẻ cũng như độ tuổi của trẻ mà cha mẹ cần có hướng xử lý khác nhau.
Với các bé sơ sinh thì cha mẹ cần đưa con đi thăm khám ngay khi phát hiện con có dấu hiệu có dị vật trong tai. Tuyệt đối không tự ý can thiệp lấy dị vật trong tai khi không có kinh nghiệm, bởi bé sơ sinh rất non nớt, việc thao tác sai của bố mẹ lúc này có thể gây ra viêm tai giữa và vô vàn hệ lụy nguy hiểm về lâu dài đến thính lực của con.
Với các trẻ đã lớn, cha mẹ nên dùng đen chiếu vào tai con để xác nhận xem dị vật đó là gì, từ đó có hướng can thiệp khác nhau. Cụ thể:
- Nếu bên trong tai con là côn trùng sống, cha mẹ nên chiếu đèn vào đó để dị vật bay ra ngoài. Hoặc có thể hướng dẫn bé lắc đầu để côn trùng có đủ lực để bay ra.
- Nếu dị vật là các đồ chơi, côn trùng đã chết, cha mẹ có thể dùng ống hút hoặc dùng nhíp nhỏ để gắp ra ngoài. Tuy nhiên, cách này chỉ áp dụng khi dị vật tồn tại ở giữa hoặc gần bên ngoài tai. Với trường hợp dị vật ở sâu bên trong thì tốt hơn hết cha mẹ nên tìm đến sự hỗ trợ của y bác sĩ.
- Với các cha mẹ lúng túng, khó khăn trong việc xử lý thì không nên tự làm mà cần đưa con đến viện để được chuyên gia hỗ trợ. Tuyệt đối không dùng bông ngoái tai để lấy ra, vì việc này chỉ đẩy thêm dị vật vào sâu bên trong, không bơm nước vào bên trong tai, không chọc quá mạnh có thể gây thủng màng nhĩ.
Sau khi nhận biết có dị vật trong tai khiến tai con ù tai, quấy khóc, chảy mủ, chảy máu,… hoặc các dấu hiệu nghiêm trọng khác thì cha mẹ tuyệt đối không chần chừ mà cần đưa con khi khám càng sớm càng tốt. Việc chủ quan lúc này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe về sau.
Phòng ngừa dị vật rơi vào tai trẻ như thế nào?
Vì phòng bệnh hơn chữa bệnh, cha mẹ hoàn toàn có thể ngăn ngừa tình trạng con bị dị vật trong tai bằng cách:
- Không để trẻ tiếp xúc với các món đồ chơi nhỏ hoặc các món đồ cho linh kiện nhỏ.
- Không để trẻ chơi với các vật dụng dễ bẻ gãy.
- Hạn chế tối đa việc cho con chơi dưới đấy, nên sử dụng màn chắn khi con chơi.
- Giữ môi trường sống thông thoáng, sạch sẽ để tránh côn trùng.
- Vệ sinh tai cho con thường xuyên và đúng cách.
Trên đây là những dấu hiệu có dị vật trong tai, mong rằng những thông tin trên đây hữu ích với bạn. Để tránh các trường hợp đáng tiếc xảy ra, thì cha mẹ hãy áp dụng ngay các biện pháp phòng ngừa từ ngay hôm nay với các dụng cụ vệ sinh tai chuyên biệt, để con luôn được khỏe khoắn, ăn ngon, ngủ tốt, chơi vui. Chúc con yêu nhà mẹ thật nhiều sức khỏe.