Lược khảo tài liệu là gì năm 2024
Mở đầu là phần rất quan trọng của tập luận văn tốt nghiệp. Phần mở đầu hay sẽ thuyết phục được độc giả đọc tiếp phần nội dung, đồng thời cũng giúp cho độc giả dễ dàng theo dõi phần nội dung hơn. Mở đầu là phần trình bày khái quát vấn đề đã được nghiên cứu, lý do chọn đề tài, tính cấp thiết của đề tài, mục đích và mục tiêu của đề tài, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài,… Show
Phải viết phần mở đầu sao cho độc giả có thể trả lời được những câu hỏi sau:
Cách viết phần mở đầuCó 3 cách viết phần mở đầu:
Các bước viết phần mở đầu: Bước 1: Trước hết hình thành lĩnh vực cần nghiên cứu và cung cấp tình huống thiết thực để thực hiện. Bước này có thể gồm 3 ý sau:
Bước 2: Xác định những vấn đề cần nghiên cứu không bị trùng lắp với những nghiên cứu trước. Chỉ ra rằng đề tài nghiên cứu này là một khám phá mới về phương pháp hay kết quả mà trước đó chưa được biết. Có 4 cách để minh chứng bước này.
Bước 3: Khi lĩnh vực nghiên cứu đã được xác định, thì phải đưa ra cách giải quyết hay nói cách khác là phải giải quyết được những thiếu sót mà nghiên cứu trước chưa thực hiện. Cuối phần mở đầu có thể nêu những lợi ích của việc nghiên cứu; giải thích mục tiêu thực hiện; nói rõ lĩnh vực nghiên cứu; những gì đạt được từ nghiên cứu và nó được sử dụng như thế nào. Cần nêu ra được các ý sau:
Sơ đồ cách viết mở đầuViết mở đầu thường đi từ vấn đề chung sau đó đến phần chi tiết cần thực hiện (Hình 1). Những lỗi thường mắc phải khi viết phần mở đầu
Chương 1: Lược khảo tài liệu (còn gọi là tổng quan tài liệu)Mục tiêu của lược khảo tài liệuLược khảo tài liệu là phân tích, đánh giá các công trình nghiên cứu trước của các tác giả trong và ngoài nước có liên quan “mật thiết” đến đề tài, luận văn; Nêu những vấn đề còn tồn tại, những thiếu sót chưa giải quyết ở những nghiên cứu trước cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn, hay nêu lên những phương pháp mới để giải quyết vấn đề và chỉ ra những vấn đề mà đề tài, luận văn cần tập trung nghiên cứu, giải quyết. Để có lược khảo tài liệu tốt đòi hỏi tác giả phải biết cách thu thập, tóm lược và cô đọng những tài liệu thu thập được, sắp xếp lại có hệ thống. Cách trình bày phần lược khảo tài liệu phải hợp lý, phải có ý nghĩa đối với đề tài. Tóm lại, mục tiêu viết lược khảo tài liệu là để:
Cách trích dẫn tài liệuMọi ý tưởng, khái niệm, mang tính chất gợi ý không phải là ý riêng tác giả và mọi tham khảo khác phải được trích dẫn và chỉ rõ nguồn trong danh mục tài liệu tham khảo của luận văn tốt nghiệp. Nếu sử dụng những đề xuất hoặc kết quả của đồng tác giả cũng phải được nêu ra. Nếu sử dụng tài liệu của người khác và của đồng tác giả (bảng, biểu, hình vẽ, công thức, đồ thị, phương trình, ý tưởng...) mà không ghi tác giả và nguồn tài liệu thì luận văn không được duyệt bảo vệ. Không trích dẫn những kiến thức phổ biến mà mọi người đều biết. Việc trích dẫn, tham khảo chủ yếu nhằm thừa nhận nguồn của những ý tưởng có giá trị và giúp người đọc theo được mạch suy nghĩ của tác giả, không làm trở ngại việc đọc luận văn của mình. Nếu không có điều kiện tiếp cận được tài liệu gốc mà phải trích dẫn thông qua một tài liệu khác thì phải nêu rõ cách trích dẫn này, đồng thời tài liệu gốc đó phải được liệt kê trong danh mục tài liệu tham khảo của luận văn. Khi cần trích dẫn nguyên văn một đoạn ít hơn hai câu hoặc bốn hàng đánh máy thì có thể sử dụng dấu ngoặc kép để mở đầu và kết thúc trích dẫn. Nếu cần trích dẫn dài hơn thì phải tách phần này thành một đoạn riêng khỏi phần nội dung đang trình bày, với lề trái lùi vào thêm 2 cm. Đối với phần này, mở đầu và kết thúc đoạn trích không phải sử dụng dấu ngoặc kép.17 Tài liệu được trích dẫn trong bài phải ghi rõ nguồn gốc bằng cách ghi họ tác giả (đối với tác giả nước ngoài, không ghi tên) hoặc cả họ và tên (đối với tác giả người Việt Nam), và phải được để trong ngoặc đơn kèm theo năm xuất bản. Thí dụ: (Stevenson, 1962) hoặc (Nguyễn Bảo Vệ và ctv., 1998). Nếu tên của tác giả là một phần của đoạn bài viết thì chỉ có năm xuất bản để trong ngoặc. Thí dụ: Olk et al. (1995) hoặc Nguyễn Bảo Vệ (1998). Tài liệu có 2 tác giả thì phải viết tên cả hai tác giả cách nhau chữ and (hoặc và), thí dụ Cassman and Olk (1998) hay Nguyễn Bảo Vệ và Lê Quang Trí (2000). Tài liệu có trên hai tác giả thì chỉ viết tên tác giả đầu, thí dụ Cassman et al. (1998) hoặc Nguyễn Bảo Vệ và ctv. (2000). Tài liệu sử dụng để tham khảoTài liệu sử dụng có liên quan đến phần lược khảo gồm có:
Nguyên tắc viết lược khảo tài liệuKhi viết lược khảo tài liệu phải tuân thủ những nguyên tắc sau:
Làm thế nào để viết tốt phần lược khảo tài liệu
Chương 2: Phương tiện và phương phápPhương tiệnChỉ mô tả những phương tiện có thể làm thay đổi kết quả của đề tài khi phương tiện đó thay đổi, chẳng hạn như đất đai nơi thí nghiệm, giống thí nghiệm, loại phân bón, máy móc phân tích chuyên dùng... Không mô tả những phương tiện thông thường, sử dụng loại nào cũng được mà không ảnh hưởng đến kết quả thí nghiệm, như: Giấy, viết, cân, thước, nước cất, hóa chất, xe vận chuyển… Trong những đề tài về điều tra, địa bàn điều tra được mô tả kỹ các yếu tố như: đất, chế độ thủy văn, khí hậu, hiện trạng canh tác…và được trình bày trong một chương riêng, sau chương lược khảo tài liệu. Phương pháp thí nghiệmPhương pháp thí nghiệm phải được trình bày đầy đủ thông tin, sao cho độc giả có thể theo đó lập lại được thí nghiệm mà không cần hỏi đến tác giả. Phần này phải trả lời được 3 câu hỏi chính sau:
Nói cách khác, phần phương pháp thí nghiệm chỉ ra làm thế nào để độc giả đọc và hiểu được kết quả nghiên cứu. Do đó, viết phương pháp phải đáp ứng những nguyên tắc sau:
Những lỗi thường gặp khi viết phương tiện và phương pháp thí nghiệm
Thí dụ: Có thể viết “Hàm lượng chlorophyll (µg/g mô thực vật) được đo theo phương pháp Anderson and Boardman (1964)” mà không cần phải viết chi tiết cách chuẩn bị mẫu, thao tác đo,... như thế nào. Tuy nhiên, có thể trình bày tóm tắt phương pháp, nếu phương pháp đó đặc biệt.
Chương 3: Kết quả và thảo luậnPhần nầy mô tả ngắn gọn kết quả nghiên cứu đã đạt được gồm các số liệu nghiên cứu khoa học hoặc số liệu thực nghiệm. Chúng được trình bày ở dạng bảng, đồ thị, sơ đồ hình,... số liệu thô thường được trình bày ở phần phụ lục. Phần thảo luận phải căn cứ vào các dẫn liệu khoa học thu được trong quá trình nghiên cứu của đề tài, luận văn hoặc đối chiếu với kết quả nghiên cứu của các tác giả khác thông qua các tài liệu tham khảo. Đưa ra những ứng dụng có thể từ những kết quả đạt được (điều này có thể đúng và cũng có thể sai ở những kết quả nghiên cứu tiếp theo). Có 2 cách để trình bày kết quả và thảo luận:
Khi trình bày kết quả thảo luận cần lưu ý: - Nếu trình bày phần kết quả và thảo luận ở hai phần khác nhau thì ở phần thảo luận nên tóm tắt lại kết quả để gợi nhớ độc giả. - Đưa ra những lý do tại sao kết quả nghiên cứu này khác với kết quả nghiên cứu trước hay khác với những lý thuyết hoặc là giải thích những kết quả không mong muốn. - Dù có sự lặp lại của thông tin trong phần kết quả nghiên cứu và phần thảo luận, nhưng nên hạn chế sự lặp lại này. - Cách trình bày kết quả và cách thảo luận là rất khác nhau: Trình bày kết quả là nêu kết quả đạt được và chúng phải hữu ích cho độc giả, phần thảo luận thì là phần bàn bạc, giải thích chúng. - Không nên thảo luận kết quả đạt được trong nghiên cứu của mình “phù hợp” với kết quả nghiên cứu của tác giả khác. Có thể nói kết quả mình đạt được cũng được tác giả nào đó tìm thấy… Kết luận và đề nghịỞ phần này, trình bày những kết quả mới của luận văn một cách ngắn gọn, không có lời mô tả, bàn và bình luận thêm. Kết luận nên nói lên sự giới hạn của đề tài hơn là sự kết thúc. Kiến nghị những ứng dụng của kết quả và những nghiên cứu tiếp theo. Thí dụ: “Trồng Dưa hấu trong mùa mưa áp dụng biện pháp phủ plastic có hiệu quả tăng năng suất, lợi nhuận so với phủ rơm và không phủ. Càng tăng mức phân đạm từ 100 đến 150 và 200 kg N/ha càng làm giảm năng suất trái thương phẩm, lợi nhuận và thời gian tồn trữ trái nhưng không làm thay đổi hàm lượng đường trong trái khi chín. Phủ plastic kết hợp với mức phân bón tối thiểu 100 kg N/ha cho năng suất, chất lượng trái và hiệu quả kinh tế cao nhất. Đề nghị nông dân trồng Dưa hấu mùa mưa, trên đất phù sa ven sông không bị ngập ở ngoại thành thành phố Cần Thơ có thể áp dụng biện pháp phủ liếp plastic và bón 100 kg/ha.” Viết phần kết luận dựa trên những nguyên tắc sau:
Những lỗi thường gặp khi viết phần kết luận
Danh sách tài liệu tham khảoChỉ bao gồm các tài liệu được trích dẫn, sử dụng và đề cập tới để lược khảo tài liệu và thảo luận trong luận văn. Thông thường, tập luận văn thường bị thừa hoặc thiếu tài liệu trong danh sách tài liệu tham khảo do sửa chữa trong quá trình viết. Phụ lục (Appendix)Phần phụ lục là phần không quan trọng trong bài viết, nhưng chúng là phần cung cấp thêm để độc giả hiểu rõ hơn về luận văn. Phần phụ lục là một nhóm của các vấn đề có liên quan. Phần phụ lục có thể trình bày chi tiết các bảng mà nó không thể trình bày trong bài viết, hay là những hình ảnh minh họa, những ghi chú hay phương pháp kỹ thuật, thời khóa biểu thu thập số liệu, tài liệu khó tìm, trường hợp quá dài không thể viết trong bài viết. Tất cả các phụ lục đều được đặt ở sau phần bài viết, không được đặt sau mỗi chương. Những vấn đề khác nhau được chia ra những phụ lục khác nhau. Trong trường hợp khi có nhiều phụ lục thì mỗi phụ lục có chữ số theo sau, hay là chữ theo sau (thí dụ: PHỤ LỤC 1, PHỤ LỤC A, ...). Nếu bài viết có một phụ lục thì có thể viết hay không cần tựa của phụ lục. Trong trường hợp có nhiều phụ lục thì mỗi phụ lục phải có tựa và cách trình bày cũng giống như trình bày chương và chúng được thể hiện trong phần mục lục. Các dòng trong phụ lục thì không nhất thiết là hàng đơn hay hàng đôi, mà tùy thuộc vào cách trình bày của tài liệu gốc. Khoảng cách hàng có thể không giống nhau giữa phụ lục này với phụ lục khác. Những tài liệu hay là tình huống nghiên cứu thì nên viết các dòng cách nhau hàng đơn. Còn nếu trình bày một tiến trình thí nghiệm hay là giải thích thì khoảng cách giữa các dòng giống như trong bài viết. Những tài liệu photo, chẳng hạn như tạp chí đã công bố, bảng in thử, hoặc bảng câu hỏi mà chúng được trình bày riêng biệt với phần phụ lục thì chúng phải được đánh số bên gốc phải trang giấy và chữ số nằm trong ngoặc. Chữ số chỉ số tiếp tục trong bài viết, còn ngoặc kép chỉ chữ số ấy không phải là chữ số gốc của tạp chí (tài liệu photo này có thể có những chữ số gốc của tạp chí hay không). Còn tài liệu photo nằm trong phần phụ lục thì nó phải được đánh số liên tục và giống như trong bài viết. Trường hợp này thì khi photo phải che đi phần chữ số của tạp chí gốc. Sau đó, đánh số lại từng trang tiếp theo cách đánh số trang trong bài viết. |