Câu chuyện hôn nhân giữa Quang Trung, Nguyễn Ánh, Quang Toản, Ngọc Hân, Ngọc Bình có lẽ là thiên tình sử “lằng nhằng” nhất trong lịch sử Việt Nam.
Mối tình Ngọc Hân – Quang Trung lâu nay vẫn được xem là một mối tình đẹp: trai anh hùng, gái thuyền quyên. Mối tình ấy có căn nguyên từ những diễn biến lịch sử chính trị dồn dập.
Với danh nghĩa phù Lê diệt Trịnh, sau khi tiêu diệt chúa Trịnh, Nguyễn Huệ vào Thăng Long yết kiến vua Lê để dâng sổ sách quân dân tỏ ý tôn phò.
Ngay sau đó, Vua Lê lại theo lời khuyên của Nguyễn Hữu Chỉnh, gả công chúa Ngọc Hân cho Nguyễn Huệ. Năm đó công chúa Ngọc Hân vừa tròn 16 tuổi. Lễ cưới được tổ chức linh đình vào ngày 11 tháng 7 năm Bính Ngọ [tức 4/8/1786 Dương lịch].
Mối tình của Ngọc Hân và Quang Trung ban đầu chỉ là sự sắp đặt theo mưu đồ chính trị của Nguyễn Hữu Chỉnh và tôn thất nhà Lê nhằm tạo một sự ràng buộc bằng tình cảm giữa Nguyễn Huệ với nhà Lê.
Tuy nhiên, sau đó, cuộc tình này lại trở thành một thiên tình sử đẹp. Khi Nguyễn Huệ xưng Quang Trung hoàng đế để tiến ra Bắc đánh quân Thanh đã phong Ngọc Hân làm Bắc cung Hoàng hậu. Đến khi nhà vua đại phá quân Thanh, giữa không khí thắng lợi tưng bừng vẫn không quên cho người mang một cành đào cấp tốc đưa về Phú Xuân cho Ngọc Hân.
Đặc biệt nhất, khi vua Quang Trung mất, Ngọc Hân đã viết nên tác phẩm Ai Tư Vãn bất hủ để khóc Quang Trung khiến cho mối tình của họ đi vào văn học.
Sẽ chẳng có gì đáng nói nếu như năm 1795 không có một cuộc hôn nhân thứ hai liên quan đến công chúa Ngọc Hân. Đó là đám cưới giữa công chúa Ngọc Bình với hoàng đế Cảnh Thịnh.
Vua Cảnh Thịnh tên là Nguyễn Quang Toản, là con của vua Quang Trung với hoàng hậu họ Phạm, người Bình Định. Còn công chúa Ngọc Bình là con gái thứ 23 và cũng là con gái út của vua Lê Hiển Tông.
Cuộc hôn nhân giữa công chúa Ngọc Bình và hoàng đế Cảnh Thịnh đã đặt họ cùng với Ngọc Hân và Quang Trung vào một mối quan hệ họ hàng vô cùng phức tạp. Ngọc Hân và Ngọc Bình vừa là chị em lại vừa là mẹ chồng nàng dâu. Vua Quang Trung với vua Cảnh Thịnh vừa là cha con vừa là anh em cọc chèo.
Tuy nhiên, sự trớ trêu của lịch sử chưa dừng ở đó.
Sau khi Nguyễn Ánh đánh bại Tây Sơn, ông lại góp mặt vào chuỗi quan hệ phức tạp này.
Cuốn Quốc sử di biên của Phan Thúc Trực soạn dưới thời Tự Đức có chép: “Năm Nhâm tuất, Gia Long năm đầu [1802]… Ngày 21 Canh Thân, Thế tổ [Gia Long] đến kinh thành Thăng Long, hào mục bắt anh em Nguyễn Quang Toản dâng lên vua…Dâng nộp bà phi Lê Thị Ngọc Bình vào trong cung vua…”.
Mặc dù nhiều quan lại can ngăn, nhưng say đắm trước nhan sắc của Ngọc Bình, vua Gia Long vẫn quyết định lấy bà làm phi. Nhà vua nói “Mọi thứ trong thiên hạ này có thứ gì mà ta không lấy từ tay giặc”.
Chuyện tình của Ngọc Bình với Gia Long được dân gian đặt thành câu vè “Số đâu có số lạ lùng, con vua lại lấy hai chồng làm vua”.
#HistoTEA là sự kết hợp giữa từ lóng “TEA” [ Từ lóng ám chỉ những câu chuyện truyền miệng thú vị] và “History” [Lịch sử]. Series HistoTEA ra đời để đem đến những câu chuyện ít ai biết, nhưng đã biết thì sẽ muốn biết nhiều hơn. Điều chúng tôi mong muốn là lan tỏa tình yêu lịch sử và những giá trị tích cực cho các bạn.
Hãy comment đóng góp những HistoTEA mà các bạn biết cho chúng tôi nhé!
Credit: Họa sĩ Mai Trung Thứ
Nguồn: Di tích Nhà tù Hỏa Lò – Hoa Lo Prison Relic
Tình yêu là một chủ đề bất tận trong văn học và thi ca. Trong đời ai cũng mong muốn tìm được nửa kia của mình vẹn toàn, xứng đôi vừa lứa. Với những bậc anh hùng hay giai nhân, chuyện này cũng không phải là ngoại lệ. Họ đa phần là những cặp đôi "trai anh hùng, gái thuyền quyên" nhưng long đong, lận đận trong tình yêu. Lịch sử thế giới từ khi hình thành đến bây giờ đã ghi nhận biết bao câu chuyện tình lãng mạn, đẹp đẽ nhưng đượm buồn. Những câu chuyện tình yêu cảm động, dù có thật hay chỉ trong văn thơ, đều mang lại rất nhiều cảm xúc và lấy đi không ít nước mắt của người đời. Cùng ABCXYZ điểm lại một vài câu chuyện tình yêu của những cặp tình nhân nổi tiếng trong lịch sử từ thời cổ đại đến hiện đại dưới đây nhé.
Ở Việt Nam phải kể đến chuyện tình Ngưu Lang - Chức Nữ. Từ lâu chuyện tình này đã đi vào văn học dân gian và được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Chuyện tình Ngưu Lang - Chức Nữ còn được biết đến với tên gọi Ông Ngâu - Bà Ngâu. Truyện này xuất hiện trong cả văn hóa dân gian Việt Nam lẫn Trung Quốc với nhiều dị bản rất khác nhau. Trong phiên bản Việt, Ngưu Lang là vị thần chăn trâu của Ngọc Hoàng Thượng Đế, còn Chức Nữ là tiên nữ phụ trách công việc dệt vải. Họ yêu nhau ngay từ cái nhìn đầu tiên, ngày đêm chỉ nghĩ tới người còn lại. Tình yêu này nồng nhiệt và say đắm tới mức Ngưu Lang bỏ bê việc chăn trâu, để trâu đi nghênh ngang vào điện Ngọc Hư. Về phần Chức Nữ, vì say mê tiếng tiêu réo rắt của Ngưu Lang, nàng trễ nải việc dệt vải được giao. Mối tình này khiến Ngọc Hoàng không hài lòng. Trong lúc tức giận, Ngài bắt cả hai phải xa cách nhau giữa hai đầu sông Ngân. May sao sau này, Ngài cảm thương cuộc tình đẹp của hai người mà cho phép họ gặp nhau mỗi năm một lần. Ngọc Hoàng cử thợ mộc dưới trần lên trời làm một cây cầu bắc qua sông Ngân cho Ngưu Lang và Chức Nữ gặp nhau. Song do mỗi người một ý, đám thợ mộc không xây xong cầu đúng hạn của Ngọc Hoàng nên bị hóa thành quạ, phải cùng nhau kết lại thành cầu Ô Thước. Nhờ vậy, cứ vào mùng 7/7 âm lịch hàng năm, Ngưu Lang và Chức Nữ lại vượt cầu Ô Thước để gặp lại nhau. Trong giờ phút tiễn biệt, cả hai đều khóc sướt mướt và luyến tiếc người yêu. Nước mắt của họ rơi xuống trần gian và hóa thành mưa ngâu như chúng ta thường biết.
Chuyện tình Ngưu Lang - Chức Nữ
Lương Sơn Bá - Chúc Anh Đài là thiên tình sử được coi là nổi tiếng nhất trong lịch sử Trung Hoa. Trong truyền thuyết Trung Hoa, chuyện tình Lương Sơn Bá - Chúc Anh Đài xảy ra vào thời Đông Tấn [317 - 420]. Thời ấy, Chúc Anh Đài là một thiếu nữ thông minh quê ở Chiết Giang. Vì yêu thích thơ văn nên cô đã cải trang thành con trai để đi học tại trường Nghi Sơn, Hàng Châu. Trên đường đi, cô quen Lương Sơn Bá - một thư sinh học cùng trường. Học cùng nhau 3 năm, Lương Sơn Bá - Chúc Anh Đài vô cùng thân thiết. Về phần mình, Lương Sơn Bá chẳng hề hay biết người huynh đệ kết nghĩa lại chính là một cô gái. Còn Chúc Anh Đài, thời gian bên nhau khiến cô đem lòng yêu Sơn Bá. Khi rời trường, cô còn hứa sẽ thu xếp để chàng cưới em gái mình [thực chất là ý nói cô]. Lương Sơn Bá sau đó tới nhà Chúc Anh Đài đã phát hiện ra giới tính thật sự của người huynh đệ. Hai người từ đó yêu nhau say đắm, nguyện sống chết cùng nhau. Trớ trêu thay, cha mẹ Chúc Anh Đài đã hứa gả cô cho Mã Văn Tài - một thiếu gia giàu có. Âu sầu vì duyên tình ngang trái, Lương Sơn Bá lâm bệnh và qua đời khi đang làm quan tri huyện. Câu chuyện kết thúc vào ngày cưới của Chúc Anh Đài khi đoàn rước dâu đi ngang qua mộ Lương Sơn Bá. Khi ấy, một trận cuồng phong nổi lên, Chúc Anh Đài lúc đó đang cúng tế mộ người tình đã khuất bỗng thấy nắp mộ mở ra. Nàng chẳng hề đắn đo suy nghĩ mà đi thẳng vào và biến mất. Người đời sau kể lại, từ phần mộ của Lương Sơn Bá, một đôi bướm quấn quýt bên nhau bay ra có lẽ cũng chính là hóa thân của đôi tình nhân sẽ mãi ở bên nhau trong kiếp uyên ương hồ điệp.
Lương Sơn Bá - Chúc Anh Đài
Những thiên tình sử không chỉ xuất hiện từ thời cổ đại hay trung đại mà đến thời hiện đại vẫn có những chuyện tình khiến người đời vô cùng ngưỡng mộ. Như hai nhà khoa học nổi tiếng Marie và Pierre Curie là một ví dụ điển hình. Marie Curie [7/11/1867- 4/7/1934] là nhà vật lý, hóa học nổi tiếng người Ba Lan. Tình yêu của bà với nhà khoa học người Pháp Pierre Curie đẹp và kết thúc có hậu. Ngay từ nhỏ Marie đã bộc lộ tư chất thông minh hơn người và đam mê khám phá khoa học. Tuy nhiên, thời kỳ đó, Ba Lan vẫn chưa công nhận khả năng của nữ giới nên Marie phải đến Paris, Pháp năm 1891 để học trường Sorbonne. Tại đây, cô gái tóc vàng dành thời gian và tâm huyết đọc sách, nghiên cứu trong thư viện hoặc trong các phòng thí nghiệm.Sự cần cù, chăm chỉ của Marie đã lọt vào mắt của Pierre Curie, giám đốc một phòng thí nghiệm nơi Marie làm việc. Sự đồng cảm cộng với tình yêu khoa học đã giúp hai tâm hồn đến với nhau. Họ kết hôn năm 1895. Năm 1903, Marie cùng chồng và nhà khoa học Henri Becquerel nhận giải Nobel vật lý vì nghiên cứu phóng xạ. Năm 1911, bà tiếp tục nhận giải Nobel vì khám phá ra 2 nguyên tố hóa học polonium và radium.Khi chồng qua đời, Marie quyết tâm tiếp tục sự nghiệp khoa học của chồng. Bà trở thành nữ giảng viên đầu tiên tại trường đại học Sorbonne. Bà dạy cho đến khi qua đời năm 1934.
Hai nhà khoa học nổi tiếng Marie và Pierre Curie
Không chỉ văn hóa Á Đông mới có những câu chuyện tình buồn mà thần thoại phương Tây cũng không ít mối tình éo le, đau khổ. Trong đó, thiên tình sử của nữ thần Artemis với chàng Orion là một điển hình. Artemis vốn là nữ thần săn bắn, đã từng lập một lời thề sẽ không bao giờ kết hôn để bảo vệ trinh tiết. Song, trước tài năng và vẻ đẹp của chàng thợ săn Orion, Artemis đã đem lòng say mê ngay từ cái nhìn đầu tiên. Dẫu vậy, dù yêu nhau mãnh liệt, cùng nhau đi săn, ăn tối nhưng Artemis vẫn luôn tuân theo lời thề của mình chưa một lần ngủ với Orion. Chuyện tình đẹp như mơ của hai người bị chính người anh em sinh đôi của Artemis - thần Mặt trời Apollo ngăn cản. Thần luôn cho rằng dù Artemis có lý trí thế nào cũng sớm muộn gì cũng kết hôn với Orion. Vì vậy, Apollo đã thừa lúc Orion đang bơi xa bờ, nhìn từ xa chỉ thấy đầu chàng là một chấm đen nhỏ trên mặt nước bèn tới gặp Artemis. Apollo chê khả năng bắn cung của Artemis và thách nàng bắn trúng chấm đen nhỏ đang di chuyển trên đại dương. Vì quá nóng giận trước sự giễu cợt của anh trai, Artemis giương cung và bắn thẳng vào mục tiêu mà Apollo chỉ - đầu của Orion. Mũi tên bay đi rất nhanh và tất nhiên, giết chết Orion. Khi xác chàng dạt vào bờ, Artemis đau đớn tột cùng và nhận ra chính tay mình đã giết chết người yêu. Thần đau buồn và hóa thân xác Orion thành một chòm sao để hàng đêm có thể ở bên cạnh người yêu đã khuất của mình.
Artemis – Orion
Mối tình giữa Orpheus và Eurydice là một câu chuyện của người Hy Lạp cổ về tình yêu tuyệt vọng. Orpheus đã cưới Eurydice - một nữ thần xinh đẹp làm vợ và họ sống với nhau rất hạnh phúc. Tuy nhiên, Aristaeus, một vị thần đất đai và nông nghiệp, cũng đem lòng yêu mến Eurydice và quyết tâm theo đuổi nàng. Một ngày nọ, khi chạy trốn khỏi Aristaeus, Eurydice đã chạy vào một tổ rắn và bị một con rắn độc cắn vào chân. Eurydice qua đời. Orpheus vì quá yêu vợ nên đã xuống âm phủ cầu xin Hades và Persephone cho Eurydice được sống lại. Orpheus đã dùng tiếng đàn của mình làm lay động trái tim lạnh giá của chúa tể địa ngục Hades và Persephone. Họ đồng ý trả Eurydice lại cho anh với điều kiện chỉ khi hai người lên đến dương gian, Orpheus mới được quay lại nhìn mặt người vợ yêu dấu của mình.
Orpheus và Eurydice
Đây là câu chuyện tình bi thương giữa một hiệp sĩ Tristan và công chúa Iceland Iseult. Câu chuyện dựa trên một huyền thoại của người Celt, trở nên nổi tiếng suốt thế kỷ 12 trong văn thơ Pháp thời trung cổ.Câu chuyện có nhiều bản dịch khác nhau nhưng hầu hết đều có chung một nội dung. Hiệp sĩ Tristan mang sứ mệnh tìm đường qua Ái Nhĩ Lan [Ireland ngày nay] để ngỏ lời cầu hôn công chúa Iseult cho chú của chàng là vua Mark. Tuy nhiên, hoàng hậu Ái Nhĩ Lan sợ rằng con gái mình không yêu vua Mark nên làm một thứ rượu bùa để hai người uống trong hôn lễ. Nhưng trên đường về xứ Cornwall, Tristan và Iseult uống nhầm rượu ấy nên phải lòng nhau. Vì mắc bùa, họ yêu nhau bất chấp tất cả nhưng vẫn trung thành với vua Mark. Sau khi biết chuyện, vua Mark nổi giận đã bắt nhốt Iseult và ra lệnh xử tử Tristan. Nhờ sự giúp sức của nhiều người Tristan và Iseult chạy trốn vào rừng của xứ Morrouis.
Tristan và Iseult
Napoleon là một nhà quân sự và nhà chính trị kiệt xuất người Pháp trong và sau cuộc cách mạng Pháp cũng như các cuộc chiến tranh liên quan ở châu Âu. Josephine là một góa phụ. Sau nhiều cuộc tình với các chính trị gia khác, bà quyết định kết hôn với hoàng đế Napoleon và trở thành Hoàng hậu Pháp đầu tiên. Mối tình giữa Napoleon và Josephine, người lớn hơn ông 6 tuổi và đã có hai con riêng, gây sóng gió ngay từ đầu. Chỉ hai ngày sau khi kết hôn, Napoleon phải tới một chiến dịch quân sự ở Italy. Josephine vẫn ở lại Paris và ngoại tình với trung úy Hippolyte Charles. Napoleon rất tức giận khi phát hiện ra chuyện ngoại tình của vợ và ông cũng bắt đầu “qua lại” với người phụ nữ khác. Mặc dù vậy, tình yêu của Napoleon dành cho Josephine không hề thay đổi. Vì Josephine không thể sinh con cho mình, Napoleon đã quyết định ly dị bà vào năm 1809 và cưới Marie-Louise, người sau này sinh cho ông một đứa con thừa tự mong đợi từ lâu.
Napoleon và Josephine
Câu chuyện về Helen của thành Troy và cuộc chiến thành Troy là một thiên anh hùng ca của người Hy Lạp, kết hợp sự thật với trí tưởng tượng. Helen kết hôn với Menelaus - vua của xứ Sparta. Tuy nhiên, con trai vua Priam của thành Troy là Paris lại đem lòng yêu say đắm Helen. Được nữ thần Aphrodite giúp đỡ, Paris đã chiếm được trái tim Helen và Helen đã trốn theo Paris. Tuy nhiên, anh trai của Vua Menelaus đã chỉ huy quân đội nhằm cướp đoạt lại Helen. Thành Troy bị hủy diệt và Helen quay về Sparta an toàn và sống với Menelaus suốt phần đời còn lại.
Paris và Helen
Mối tình giữa Nữ hoàng Ai Cập Cleopatra và vị tướng La Mã Mark Antony là một trong những câu chuyện tình yêu đáng nhớ nhất, gây xúc động và say đắm lòng người nhất mọi thời đại. Họ yêu nhau ngay từ cái nhìn đầu tiên. Tuy nhiên, tình yêu của họ đã khiến người La Mã - đế quốc đang dè chừng uy quyền ngày càng mạnh của Ai Cập - trở nên phẫn nộ. Bất chấp mọi đe dọa, Cleopatra và Antony đã tổ chức lễ cưới. Người ta nói rằng, trong khi đang tham gia một trận chiến chống lại người La Mã, Antony nhận được thông tin giả về cái chết của người yêu, đã sụp đổ và ngã quỵ trên thanh kiếm của mình. Khi Cleopatra biết về cái chết của Antony, bà bị sốc và sau đó đã uống thuốc độc tự kết liễu cuộc đời mình, nghĩ rằng như vậy sẽ có thể gặp lại Antony ở thế giới bên kia. Hai người hầu của Cleopatra là Iras và Charmian cũng tự vẫn theo chủ nhân.
Antony và Cleopatra
Romeo và Juliet là câu chuyện tình nổi tiếng nhất thế giới được viết bởi William Shakespeare vào khoảng 1594 - 1595, dựa trên một cốt truyện có sẵn kể về một mối tình oan trái vốn là câu chuyện có thật, từng xảy ra ở Italy thời Trung Cổ. Romeo - con trai họ Matague và Juliet - con gái họ Capulet yêu nhau say đắm ngay từ cái nhìn đầu tiên. Tuy nhiên, giữa hai bên gia đình lại có mối thù sâu đậm. Romeo đã đâm chết Tybalt - anh họ của Juliet để trả thù cho bạn. Vì tội giết người, Romeo bị trục xuất khỏi Verona và đi đày biệt xứ. Tưởng rằng mối tình của Romeo và Juliet bị tan vỡ khi Juliet bị cha mẹ ép gả cho bá tước Paris nhưng Juliet đã cầu cứu sự giúp đỡ của tu sĩ Laurence.Vị tu sĩ cho nàng uống một liều thuốc ngủ, uống vào sẽ như người đã chết và có tác dụng trong 24 tiếng. Tu sĩ sẽ báo cho Romeo đến hầm mộ cứu nàng trốn khỏi thành Verona. Theo đúng kế hoạch, đám cưới giữa Juliet và Paris trở thành đám tang. Xác Juliet được đưa xuống hầm mộ. Trớ trêu thay, tu sĩ chưa kịp báo cho Romeo về kế hoạch của họ thì từ chỗ bị lưu đày, sau khi nghe tin Juliet chết, Romeo đau đớn trốn về Verona. Trên đường về, Romeo đã mua một liều thuốc cực độc và tới chỗ Juliet. Romeo đã đâm chết Paris và uống thuốc tự vẫn theo người yêu. Đúng lúc đó, Juliet tỉnh dậy, phát hiện xác Romeo bên cạnh, nàng bèn rút dao tự vẫn. Cái chết bi thảm của đôi tình nhân đã thức tỉnh hai dòng họ và xóa đi mối thù truyền kiếp giữa hai bên.
Romeo và Juliet