Thủy đậu là bệnh có khả năng lây nhiễm cao và thường bùng phát thành dịch. Mặc dù không có triệu chứng nặng nề nhưng người bệnh thủy đậu dễ bị nhiễm trùng da nơi mọc mụn nước, thậm chí có thể dẫn đến viêm não, nhiễm trùng huyết,…
Dấu hiệu khỏi bệnh thủy đậu là gì? Người bệnh thủy đậu khi nào khỏi? Bệnh thủy đậu có bị lại không?… Nhiều băn khoăn của cộng đồng sẽ được giải đáp trong bài viết, với sự tư vấn chuyên môn của BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.
Thủy đậu [hay dân gian còn gọi là trái rạ] là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Varicella Zoster gây ra. Khí hậu từ tháng 3 đến tháng 5 hàng năm, những ngày cuối Xuân đầu Hè, thời tiết nồm ẩm được xem là thời điểm thuận lợi cho vi khuẩn thủy đậu bùng phát thành dịch.
Trẻ em đang độ tuổi đi học là đối tượng dễ mắc bệnh thủy đậu nhất, tuy nhiên người lớn vẫn có nguy cơ mắc bệnh nếu chưa được tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh hoặc tiêm không đủ liều theo chỉ định và bị nhiễm bệnh từ người đang mắc bệnh thủy đậu. Trẻ nhỏ thường khởi phát không sốt, đột ngột phát bóng nước. Trẻ lớn và người lớn thường có tiền chứng sốt mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ, biếng ăn.
Theo thống kê từ cục y tế dự phòng [Bộ Y tế], năm 2007, số ca mắc bệnh thủy đậu là gần 39.000 ca, tăng khoảng 46% so với năm 2016.
Hội Y tế Dự phòng Việt Nam cũng cho biết, chỉ tính riêng năm 2018 có hơn 31.000 ca thủy đậu được ghi nhận trên cả nước. 90% người bệnh bị nhiễm thủy đậu là trẻ trong độ tuổi từ 2-7 tuổi.
Người lớn chưa tiêm vắc xin hoặc tiêm không đủ liều theo chỉ định có nguy cơ nhiễm thủy đậu
BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết, tùy vào thể trạng người bệnh và từng thời kỳ phát triển bệnh mà bệnh mất khoảng từ 1 – 3 tuần để xuất hiện những triệu chứng, dấu hiệu cụ thể cho đến khi toàn phát và khỏi hẳn sau 7 – 10 ngày. Tuy nhiên, thời gian khỏi bệnh có thể kéo dài lên đến 14 ngày nếu người bệnh có hệ miễn dịch yếu.
Xem thêm: Bệnh thủy đậu nên bôi thuốc gì để không bị sẹo
Bệnh thủy đậu được chia thành 4 giai đoạn như sau:
Thông thường thời gian ủ bệnh diễn ra trong khoảng 10-15 ngày. Tuy nhiên, đối với những trường hợp hệ miễn dịch yếu như người lớn tuổi, phụ nữ đang mang thai, người đang mắc các bệnh lý khác, trẻ nhỏ,… thì thời gian ủ bệnh sẽ ngắn hơn.
Đây là thời gian phát bệnh thủy đậu, thường kéo dài 24-28 giờ đồng hồ với các triệu chứng như sốt nhẹ, nhức đầu, đau cơ, cơ thể mệt mỏi, chán ăn và nhận thấy có những nốt ban màu hồng nổi lên.
Người bệnh bắt đầu xuất hiện các nốt mụn nước như những hạt đậu, bên trong mụn nước có dịch đặc như mủ. Những nốt mụn nước này mọc kín trên cơ thể, thậm chí mọc ở cả niêm mạc miệng gây khó khăn trong sinh hoạt và ăn uống hàng ngày. Ngoài ra người bệnh còn phát sốt, buồn nôn, đau cơ, cơ thể mệt mỏi,…
Sau 7-10 ngày phát bệnh, nếu người bệnh thực hiện đúng kiêng cử và các chỉ định của bác sĩ thì sẽ khỏi bệnh.
Việc nhận biết các dấu hiệu khỏi bệnh thủy đậu giúp người bệnh có các biện pháp chăm sóc phù hợp, tránh tình trạng bệnh dây dưa kéo dài không lành hẳn hoặc để lại sẹo trên da. Các dấu hiệu khỏi bệnh thủy đậu bao gồm:
- Các mụn mủ bắt đầu vỡ ra, khô lại rồi đóng vảy. Chu kỳ này lặp đi lặp lại liên tục trong 5-7 ngày rồi ngưng hẳn, tất cả mụn nước khô lại, đóng vảy rồi bong ra mà không hề xuất hiện thêm mụn nước mới nào;
- Người bệnh không còn cảm giác ngứa ngáy, đau rát và không xuất hiện tình trạng nóng lạnh thất thường, phát sốt;
- Dấu hiệu khỏi bệnh thủy đậu rõ nhất là các mụn nước se lại thành những chấm đen, khô đặc; da bước đầu bước vào giai đoạn hồi phục và tái tạo, có cảm giác hơi ngứa vì các vùng da đóng vảy kéo da non.
Người bệnh thủy đậu cần chăm sóc đúng cách để tránh bệnh kéo dài hoặc để lại sẹo trên da
Trả lời thắc mắc bệnh thủy đậu có bị lại không, BS.CKI Bạch Thị Chính cho biết, thủy đậu là bệnh truyền nhiễm nhưng lại có tính miễn nhiễm rất cao. Điều này có nghĩa là, nếu trẻ em và người lớn từng mắc bệnh thủy đậu và đã khỏi bệnh thì sẽ có tính miễn dịch suốt đời. Nguyên nhân là bởi hệ miễn dịch cơ thể tạo ra được lượng kháng thể tự nhiên đầy đủ và tồn tại bền vững sau thời gian chiến đấu với virus gây bệnh. Do đó với câu hỏi thủy đậu có bị lại không, nhiều chuyên gia khẳng định hầu như rất hiếm gặp trường hợp người bệnh thủy đậu bị tái nhiễm lần 2.
Tuy nhiên, đối với những trường hợp hệ miễn dịch kém, sức khỏe yếu, nhất là những người bệnh đang điều trị bệnh ung thư, phụ nữ đang mang thai, trẻ nhỏ,… thủy đậu vẫn có nguy cơ tái phát trở lại bởi virus Varicella Zoster vẫn còn trú ngụ trong cơ thể, khi gặp điều kiện thuận lợi có thể tái hoạt động. Đây cũng chính là nguyên nhân gây nên bệnh Zona thần kinh [tái kích hoạt virus thủy đậu, hay dân gian còn gọi là bệnh giời leo].
Theo thống kê, có khoảng 10 – 20% số người mắc bệnh thủy đậu lần 2, và khoảng 10% người mắc bệnh Zona có tiền sử mắc bệnh thủy đậu. Do đó, việc làm đầu tiên và quan trọng nhất chính là áp dụng các biện pháp phòng ngừa bệnh thủy đậu.
Hiện nay, tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh thủy đậu chính là biện pháp phòng ngừa bệnh đơn giản và hữu hiệu nhất, đảm bảo sức khỏe cho trẻ em, phụ nữ mang thai, người lớn tuổi và tạo miễn dịch trong toàn xã hội. BS.CKI Bạch Thị Chính cho biết, “Hai liều vắc xin có hiệu quả bảo vệ lên đến 98% trong việc ngăn ngừa bất kỳ dạng nào của bệnh, và 100% trường hợp đã tiêm đủ liều tránh không mắc bệnh ở mức độ nghiêm trọng. Tất cả người lớn chưa từng mắc thủy đậu, chưa từng tiêm ngừa cũng như những người có xét nghiệm máu cho thấy không có miễn dịch bảo vệ với virus Varicella đều nên tiêm vắc xin”.
Tại Việt Nam, bệnh thủy đậu xảy ra quanh năm nhưng cao điểm nhất là vào tháng 2 đến tháng 6. Vắc xin phòng bệnh thủy đậu sau khi đưa vào cơ thể phải cần đến 1 – 2 tuần để phát huy tác dụng. Do đó, trẻ em và người lớn cần được thực hiện tiêm ngừa thủy đậu trước mùa dịch ít nhất là 01 tháng.
Với phụ nữ mang thai, đặc biệt là khi thai kỳ trong khoảng 13-20 tuần đầu, nếu mắc bệnh thủy đậu có thể dẫn đến sảy thai hoặc để lại dị tật cho thai nhi [như dị dạng ở sọ, đa dị tật ở tim, mắc chứng đầu nhỏ,…]. Còn nếu mẹ mắc bệnh thủy đậu trong những ngày sắp sinh con, con sẽ bị lây mụn nước nổi rất nhiều và dễ bị biến chứng viêm phổi. Do đó, khuyến cáo phụ nữ nên thực hiện tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh thủy đậu và hoàn tất lịch tiêm trước khi có thai ít nhất 3 tháng.
Xem thêm: Tiêm vắc xin ngừa thủy đậu khi nào, ở đâu, giá bao nhiêu?
Trung tâm Tiêm chủng cho Trẻ em và Người lớn VNVC chính là điểm đến tiêm chủng cao cấp và lý tưởng cho tất cả các khách hàng ghé đến tiêm vắc xin phòng ngừa thủy đậu. Tất cả các loại vắc xin đều được VNVC cam kết có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo an toàn từ khâu sản xuất, kiểm nhập, bảo quản đến khi sử dụng. Bên cạnh đó, VNVC còn trang bị thêm nhiều dịch vụ tiện ích khác như khu vui chơi cho bé, phòng thay bỉm, tã riêng biệt cho các mẹ bỉm sữa,… mang đến những trải nghiệm tuyệt vời cho các khách hàng ghé đến VNVC.
Để đảm bảo luôn có đủ vắc xin phòng ngừa thủy đậu và các vắc xin cần thiết khác cho cả gia đình, Quý Khách hàng có thể mua gói vắc xin hoặc đặt trước khi tiêm mũi lẻ tại Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn VNVC qua hotline 028 7300 6595, nhắn tin qua Fanpage VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn hoặc đăng ký thông tin tại //vnvc.vn/dang-ky-tiem-chung/
Thúy Nguyễn
Thủy đậu là một trong những bệnh rất phổ biến và có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào, đặc biệt là trẻ em. Nhiều người thắc mắc trung bình bị thủy đậu bao lâu thì khỏi? Hãy cùng đi tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây.
Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm cấp tính có khả năng lây lan rất nhanh, đặc biệt vào mùa xuân thời tiết nồm ẩm. Bệnh do virus Varicella Zoster gây ra, khiến người bệnh nổi mụn nước khắp cơ thể. Thủy đậu lây qua đường hô hấp khi người lành tiếp xúc với các giọt bắn do người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với nốt mụn nước thủy đậu bị vỡ, sử dụng chung bàn chải, khăn mặt, cốc nước, ăn chung với người bệnh.
Bị thủy đậu bao lâu thì khỏi?
Với người đã từng mắc thủy đậu một lần, cơ thể sẽ tự sinh ra miễn dịch và không bị mắc lại bệnh này nữa. Tuy nhiên, người có sức đề kháng yếu vẫn có thể mắc bệnh trở lại. Thủy đậu có 4 giai đoạn rất dễ nhận biết:
Ủ bệnh
Sau khi bị lây bệnh sẽ ủ khoảng 10-20 ngày chứ chưa phát ngay. Giai đoạn này không có nhiều triệu chứng cụ thể nên người bệnh khó nhận biết để cách ly.
Phát bệnh
Người bệnh sẽ có những triệu chứng như sốt nhẹ, mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi. Cơ thể bắt đầu mọc những nốt mụn nước nhỏ ở một vài nơi trên cơ thể. Có một số người nổi hạch, viêm họng, mọc nốt trong họng gây sưng, đau.
Các triệu chứng giống với cảm cúm và suy giảm hệ miễn dịch thông thường. Ở trẻ nhỏ, bé thường sẽ không bú được nhiều, hay quấy khóc, sốt nhẹ... Các mẹ cần chú ý quan sát bé để phát hiện bệnh sớm, nhất là thời gian từ mùa xuân chuyển sang hè cực kì dễ lây bệnh.
Toàn phát
Giai đoạn này các nốt mọc nhiều và lây lan rất nhanh chóng. Các mụn nước có dạng hình tròn, chứa nước hoặc dịch bên trong. Nốt mọc nhiều với kích cỡ khác nhau, kèm theo cảm giác hơi ngứa. Những nốt bị nhiễm trùng sẽ bị mọc to hơn và chứa mủ, có thể để lại sẹo.
Hồi phục
Sau khoảng từ 7-10 ngày phát bệnh thì vụn nước vỡ ra, khô và bong vảy. Thời gian hồi phục rơi vào khoảng 3-4 ngày để nốt khô miệng và tróc vảy. Phần da sau khi bong sẽ hơi thâm sạm so với màu da bình thường, những chỗ nhiễm trùng sẽ để lại sẹo lồi hoặc lõm tùy theo cơ địa hay quá trình kiêng, điều trị của mỗi người.
Nhìn chung, tùy theo thể trạng, thủy đậu có thể mất 7-21 ngày mới xuất hiện triệu chứng và mất thêm 7-10 ngày kéo dài từ giai đoạn toàn phát đến khi hoàn toàn bình phục. Trường hợp người miễn dịch yếu, bệnh có thể kéo dài 2-3 tuần mới khỏi.
Nốt thủy đậu trong vòng 15 ngày
Bệnh thủy đậu có nguy hiểm không?
Thủy đậu vốn lành tính nên người bệnh có thể được theo dõi, điều trị tại nhà. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, thủy đậu có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm gồm:
Nhiễm trùng, bội nhiễm thứ phát
Các nốt mụn nước bị vỡ, trầy xước gây nhiễm trùng, lên mủ, lở loét. Những nốt này về sau sẽ để lại sẹo lõm khó khỏi.
Viêm não, viêm màng não
Xuất hiện sau nổi mụn nước khoảng 1 tuần, kèm theo triệu chứng sốt cao, co giật, hôn mê, rối loạn tri giác. Biến chứng này có thể dẫn đến tử vong nếu không điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong khoảng 5-25%, 15% sống sót nhưng để lại nhiều di chứng.
Viêm cầu thận cấp
Bệnh thủy đậu diễn tiến nặng sẽ gây viêm thận, viêm cầu thận cấp với biểu hiện tiểu ra máu, suy thận.
Biến chứng thủy đậu khi mang thai
Mẹ bầu mắc thủy đậu sẽ ảnh hưởng nguy hiểm đến thai nhi, khiến con sinh ra bị nhiễm thủy đậu từ mẹ, nặng hơn có thể bị dị tật, tử vong.
Viêm thanh quản
Trường hợp mụn thủy đậu mọc trong khoang miệng hay niêm mạc miệng dễ gây nhiễm trùng, sưng tấy, viêm thanh quản.
Viêm võng mạc
Virus thủy đậu xâm nhập vào giác mạc gây tổn thương mắt, gây nên bệnh viêm võng mạc.
Chăm sóc người mắc thủy đậu thế nào?
Để việc điều trị đạt hiệu quả cần có chế độ chăm sóc đúng cách. Dưới đây là một số lưu ý khi chăm sóc người bị thủy đậu.
- Cách ly người bệnh thủy đậu đến khi khỏi hẳn để phòng tránh lây nhiễm cho người lành. Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người bị thủy đậu, sử dụng đồ dùng sinh hoạt cá nhân riêng như: khăn mặt, cốc, chén, bát, đũa.
- Với trẻ nhỏ, cha mẹ nên cắt móng tay cho trẻ, giữ vệ sinh tay, có thể đeo bao tay để tránh trẻ gãi nốt mụn gây trầy xước, viêm nhiễm.
Trẻ nhỏ bị thủy đậu cần được chăm sóc đúng cách
- Người bệnh cần tắm rửa bằng nước ấm sạch, thay quần áo hàng ngày, mặc quần áo rộng, mỏng nhẹ, thấm mồ hôi.
- Để các nốt bỏng nước tự vỡ, không tự làm vỡ vì sẽ để lại sẹo và gây bội nhiễm. Dùng dung dịch xanh Methylen chấm lên các nốt bỏng nước đã vỡ.
- Tăng cường thực phẩm chứa nhiều vitamin C, uống nhiều nước. Cho trẻ nhỏ ăn các thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa, dễ nuốt như cháo, súp…
- Vệ sinh mũi họng thường xuyên bằng nước muối sinh lý natri clorid 0,9%.
- Trường hợp sốt cao có thể dùng thuốc hạ sốt, giảm đau theo chỉ định của bác sĩ. Nếu nốt mụn bị nhiễm trùng, có mủ, tấy đỏ có thể dùng kháng sinh.
- Nếu người bệnh cảm thấy khó chịu, mệt mỏi, co giật, hôn mê hoặc xuất huyết trên nốt mụn nước, cần đưa đi khám ngay tại các cơ sở y tế.
Hy vọng bài viết trên của Bệnh viện Phương Đông đã cung cấp đủ thông tin giúp bạn độc giải đáp được thắc mắc bị thủy đậu bao lâu thì khỏi? Để được tư vấn chi tiết hơn hoặc đặt lịch khám với chuyên gia, quý khách vui lòng liên hệ 19001806.