Vì sao con gái sợ gián
Nguồn: https://khoahoc.tv/vi-sao-con-gian-lai-gay-cam-giac-dang-so-kinh-tom-106688
Hầu hết mọi người đều cảm thấy ghê tởm và khó chịu về loài gián. Tuy nhiên, tình trạng này không giống với hội chứng sợ gián (Blatophobia). Người mắc hội chứng này thường sợ hãi vô lý, mãnh liệt về loài gián và nỗi sợ lớn đến mức có thể chi phối cả cảm xúc lẫn hành vi. Hội chứng sợ gián là gì?Gián là một trong những loài côn trùng bẩn thỉu. Loài động vật này thường vô hại nhưng mùi hôi của chúng khiến mọi người cảm thấy ghê sợ mỗi khi chạm vào. Vì vậy, phản ứng của phần đông mọi người khi nhìn thấy gián là la hét, lo lắng và tìm mọi cách để tiêu diệt loài động vật này. Tuy nhiên, phản ứng trên được xem là phản ứng thông thường của con người. Trong khi đó, hội chứng sợ gián (Blatophobia) đề cập đến phản ứng sợ hãi mạnh mẽ hơn. Những người mắc hội chứng này thường sợ hãi dữ dội, mãnh liệt và vô lý về loài gián. Khi nhìn thấy gián, người bệnh sẽ trở nên hoảng loạn, mất kiểm soát và thậm chí là ngất xỉu. Hội chứng sợ gián (Blatophobia) còn được biết đến với thuật ngữ khác là Katsaridaphobia. Mặc dù được đề cập trong nhiều tài liệu nhưng hội chứng này chưa được công nhận chính thức trong DSM-5 (Sổ tay chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần). Trên thực tế, rất nhiều hội chứng ám ảnh sợ như chứng sợ gián, chứng sợ yêu, hội chứng sợ sấm sét,… đều chưa được công nhận. Tuy nhiên, do những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cuộc sống nên những hội chứng này vẫn sẽ được điều trị. Chứng sợ gián – Blatophobia được xếp vào nhóm rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi. Đặc điểm chung của nhóm bệnh này là cảm giác sợ hãi, lo lắng quá mức và không tương xứng về tình huống/ đối tượng nào đó. Nỗi sợ hãi này chi phối cảm xúc khiến người bệnh căng thẳng, phiền muộn và thôi thúc các hành vi né tránh những tình huống có thể nhìn thấy gián. Biểu hiện của hội chứng sợ gián (Blatophobia)Hội chứng sợ gián rất khó phát hiện bởi đa phần mọi người đều cảm thấy sợ và ghê tởm loài động vật này. Tuy nhiên, người bệnh có thể nhận thức được sự vô lý trong nỗi sợ của bản thân. Các biểu hiện thường gặp ở người mắc hội chứng sợ gián:
Các triệu chứng trên sẽ kéo dài ít nhất 6 tháng và gây ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của người bệnh. Tương tự như các rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi khác, nếu nhìn thấy hoặc chạm vào gián, người bệnh sẽ trở nên sợ hãi cực độ đi kèm với các triệu chứng thể chất. Các triệu chứng có thể gặp phải khi nhìn thấy hoặc chạm vào gián:
Các cơn hoảng loạn có thể xảy ra ở bất cứ tình huống nào có sự xuất hiện của gián. Điều này khiến cho tinh thần của bệnh nhân trở nên suy sụp, tuột dốc nhanh chóng. Nếu không can thiệp trị liệu sớm, người bệnh có thể bị trầm cảm và sợ xã hội. Đây cũng là điểm khác biệt giữa hội chứng sợ gián và cảm giác sợ côn trùng thông thường. Nguyên nhân gây hội chứng sợ gián (Blatophobia)Trên thực tế, gián là loài động vật có ngoại hình xấu xí, hôi hám nhưng nhìn chung không đe dọa đến sức khỏe của con người như rắn, bò cạp,… Vì vậy, nỗi sợ quá mức về loài động vật này được cho là có liên quan đến trải nghiệm tồi tệ trong quá khứ. Ngoài ra, đặc điểm tính cách, gen di truyền và các vấn đề tâm lý, tâm thần cũng có thể liên quan. Các yếu tố có thể gia tăng nguy cơ mắc hội chứng sợ gián:
Chứng sợ gián thường gặp ở trẻ nhỏ và có xu hướng thuyên giảm dần theo thời gian. Tuy nhiên, cũng có những người phát triển hội chứng này đến giai đoạn trưởng thành. Vì vậy, chứng sợ gián cần phải được điều trị sớm để ngăn chặn những phiền toái trong cuộc sống. Hội chứng sợ gián gây ra những biến chứng gì?Rất ít người nhận thức được mức độ nghiêm trọng của hội chứng sợ gián. Phần lớn mọi người đều nhầm lẫn hội chứng này với cảm giác sợ và ghê tởm côn trùng thông thường. Hiểu biết hạn chế khiến cho nhiều bệnh nhân không được điều trị sớm và phải đối mặt với chất lượng cuộc sống sụt giảm trầm trọng. Người mắc hội chứng sợ gián (Blatophobia) luôn có sự sợ hãi, bất an và căng thẳng về việc sẽ nhìn thấy gián. Những cảm xúc này sẽ kéo dài dai dẳng và không thể kiểm soát. Vì vậy, ảnh hưởng đầu tiên mà người bệnh phải đối mặt là stress và phiền muộn. Hơn nữa, vì căng thẳng quá độ nên người bệnh gần như không thể thư giãn, thường xuyên mất ngủ, mệt mỏi và đau nhức xương khớp. Biến chứng thứ hai mà bệnh nhân phải đối mặt là từ các hành vi né tránh loài gián. Những hành vi này khiến người bệnh gặp khó khăn trong công việc và hiếm khi duy trì được các mối quan hệ thân thiết. Ngoài ra, do lo sợ sẽ gặp gián nên người bệnh chỉ ra đường khi cần thiết và không thể trải nghiệm cuộc sống một cách trọn vẹn. Hầu hết thời gian trong ngày người bệnh dùng để vệ sinh nhà cửa, sát khuẩn đồ dùng vì sợ rằng sẽ nhiễm bệnh từ gián. Hội chứng sợ gián không được điều trị sẽ làm gia tăng các vấn đề tâm lý như rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), trầm cảm, rối loạn lo âu lan tỏa và rối loạn hoảng sợ. Ngoài ra, không ít người chọn cách dùng rượu bia và chất gây nghiện để giải tỏa sự bất lực trước nỗi sợ vô lý của bản thân. Người bị rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi nói chung và chứng sợ gián (Blatophobia) nói riêng sẽ phải đối mặt với rất nhiều ảnh hưởng. Tuy nhiên, hội chứng này có thể được điều trị hoàn toàn. Do đó, thay vì sống chung với nỗi sợ, bệnh nhân nên chủ động thăm khám để vượt qua sự sợ hãi của chính mình. Chẩn đoán hội chứng sợ giánHội chứng sợ gián (Blatophobia) sẽ được chẩn đoán dựa trên biểu hiện lâm sàng. Vì chưa được công nhận nên trong DSM-5 không có tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng này. Chứng sợ gián và các hội chứng ám ảnh sợ khác đều có cơ chế tương tự. Do đó, bác sĩ sẽ sử dụng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi. Hội chứng sợ gián có triệu chứng khá rõ ràng nhưng dễ bị nhầm lẫn với hội chứng sợ côn trùng. Do đó, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân tiếp xúc với hình ảnh, video clip có nội dung về các loài gián để đánh giá phản ứng. Bên cạnh đó, quá trình chẩn đoán còn giúp xác định các vấn đề tâm lý đi kèm. Các phương pháp điều trị hội chứng sợ giánHội chứng sợ gián gây ra nhiều cản trở trong cuộc sống và ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe thể chất, tinh thần. Điều trị có thể loại bỏ hoàn toàn cảm giác sợ hãi vô lý hoặc ít nhất cũng có thể giảm đáng kể nỗi sợ quá mức về loài gián. Tất cả các rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi, bao gồm cả chứng sợ gián đều có đáp ứng tốt với trị liệu tâm lý. Tuy nhiên, các biện pháp hỗ trợ cũng sẽ được xem xét để hỗ trợ quá trình trị liệu. Các phương pháp được áp dụng cho người mắc hội chứng Blatophobia: 1. Trị liệu tâm lýHội chứng sợ gián (Blatophobia) đa phần đều xuất phát từ trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ. Do đó, trị liệu tâm lý sẽ được thực hiện để chữa lành tổn thương tâm lý và xóa bỏ những suy nghĩ tiêu cực, sai lầm về loài gián. Trị liệu tâm lý sẽ được thực hiện trong khoảng vài tuần cho đến vài tháng tùy theo từng trường hợp. Các liệu pháp tâm lý được xem xét cho bệnh nhân bị hội chứng sợ gián bao gồm:
Trị liệu tâm lý phải được thực hiện bởi chuyên gia có kinh nghiệm. Bởi không ít bệnh nhân có thể bỏ dở điều trị vì cảm thấy lo lắng, căng thẳng khi chuyên gia liên tục đề cập đến nỗi sợ. Ở Việt Nam, trị liệu tâm lý chưa thực sự phát triển như các quốc gia Châu Âu và Mỹ. Do đó, đa phần người gặp các vấn đề tâm lý đều phải tìm đến các trung tâm vì trị liệu ở bệnh viện còn khá nhiều hạn chế. 2. Sử dụng thuốcKhông có loại thuốc nào có thể làm giảm nỗi sợ vô lý về loài gián. Tuy nhiên, thuốc sẽ được xem xét sử dụng để giảm tình trạng lo lắng, muộn phiền, đau khổ và buồn bã. Ngoài ra, khi trị liệu, chuyên gia và bệnh nhân sẽ nói về nỗi sợ loài gián. Điều này có thể khiến cho nhiều người trở nên hoảng loạn, bất an quá mức. Vì vậy, thuốc sẽ được xem xét sử dụng như một biện pháp hỗ trợ. Các loại thuốc được xem xét sử dụng cho bệnh nhân mắc hội chứng sợ gián bao gồm:
3. Điều trị các bệnh lý đi kèmTrên thực tế, hội chứng sợ gián hiếm khi xảy ra đơn độc mà thường đi kèm với các vấn đề tâm lý khác như rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), trầm cảm, rối loạn lo âu xã hội và rối loạn hoảng sợ. Do đó, điều trị các bệnh lý này sẽ được thực hiện đồng thời để mang lại kết quả tốt nhất. Tương tự như chứng Blatophobia, các bệnh lý này cũng sẽ được điều trị bằng liệu pháp tâm lý và thuốc. Trong đó, thuốc thường được dùng lâu dài như một liệu pháp chính. Chế độ chăm sóc cho người bị hội chứng sợ giánHội chứng sợ gián (Blatophobia) làm cản trở cuộc sống và gây ra không ít khó khăn khi học tập, làm việc. Đặc biệt, người mắc chứng bệnh này gần như không thể trải nghiệm cuộc sống một cách trọn vẹn do thường xuyên bị nỗi sợ chi phối. Bên cạnh trị liệu tâm lý và dùng thuốc, bệnh nhân cần có chế độ chăm sóc để giảm lo lắng, căng thẳng. Ngoài ra, chăm sóc đúng cách cũng giúp cải thiện những vấn đề thể chất có liên quan. Chế độ chăm sóc cho bệnh nhân mắc chứng Blatophobia:
Hội chứng sợ gián (Blatophobia) có thể thuyên giảm sau khi trị liệu tâm lý và dùng thuốc. Vì vậy, nếu nghi ngờ bản thân mắc hội chứng này, đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ. Khi vượt qua sự sợ hãi vô lý, những ảnh hưởng của hội chứng sợ gián sẽ được cải thiện hoàn toàn.
|