Bài thơ tiếng suối trong như tiếng hát xa của tác giả nào
|
Mời các bạn theo dõi một bài phân tích Cảnh khuya của Hồ Chí Minh, tư liệu có ích với phụ huynh & học sinh. Show
“Cảnh khuya” nằm trong số những bài thơ trữ tình đặc sắc, bài thơ viết vào thời điểm cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp diễn ra vô cùng ác liệt, Bác Hồ đã viết bài thơ “Cảnh khuya” trong hoàn cảnh đó.
Cảnh khuya Bạn đang xem: Phân tích bài thơ Cảnh khuya của tác giả Hồ Chí Minh “Tiếng suối trong như tiếng hát xa, Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa. Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ, Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”. 1947 Hồ Chí Minh Bài thơ miêu tả cảnh khuya núi rừng một đêm trăng, nói lên những suy tư lo lắng của Bác Hồ đối với vận mệnh của dân tộc. Hai câu đầu làm hiện lên trước mắt người đọc một bức tranh sơn thủy về cảnh suối rừng, trăng ngàn Việt Bắc. Nhà thơ thao thức lắng nghe tiếng suối chảy rì rầm, êm nhẹ và trong trẻo từ rừng sâu vọng đến: “Tiếng suối trong như tiếng hát xa” Suối là vẻ đẹp chốn lâm quyền, vẻ đẹp rừng già Việt Bắc. Bác lấy tiếng suối so sánh với tiếng hát, là khúc nhạc rừng ví với tiếng hát xa, êm ái, ngọt ngào của con người, làm cho cảnh khuya chiến khu trở nên gần gũi, mang hơi ấm cuộc đời. Câu thơ làm ta liên tưởng đến tiếng suối trong bài “Côn Sơn ca” của Ức Trai hơn 600 năm về trước: “Côn Sơn suối chảy rì rầm Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai…” Hai hồn thơ trở nên gần gũi, thân thiết. Nguyễn Trãi đã về Côn Sơn “quê cũ” để xa lánh bụi trần, danh lợi, lấy suối đá thông trúc làm bầu bạn. Bác Hồ cũng đến chốn lâm tuyền Việt Bắc, xây dựng chiến khu đánh Pháp. Suối trở thành bài ca câu hát nâng đỡ tâm hồn Bác trong những năm dài kháng chiến gian khổ. Tả suối, nghệ thuật của Bác thật điêu luyện: Lấy cái động (tiếng suối chảy) để miêu tả cái tĩnh (Cảnh khuya) làm nổi bật sự thanh vắng, tĩnh lặng của chiến khu một đêm trăng. Càng về khuya, núi rừng như chìm trong vắng lặng mênh mông. Bác “chưa ngủ” nên mới nghe rõ âm thanh rì rầm suối chảy. Câu thứ hai tả trăng ngàn: “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa” Hai vế tiểu đối gợi lên cảnh đẹp hài hòa của cảnh vật thiên nhiên. Trăng được nhân hóa, rất thơ mộng “lồng” vào cổ thụ, bóng cổ thụ lại “lồng” vào hoa. Cảnh thiên nhiên trở nên hữu tình, huyền ảo. Chữ “lồng” được láy hai lần, chất thơ trữ tình mang hồn người, quyến rũ. Ánh trăng trải khắp núi rừng, dát vàng xuống rừng cây, “lồng” và trùm lên cổ thụ. Cảnh rừng có tầng cao, tầng thấp, có mảnh sáng, mảnh mờ. Nét vẽ tinh tế, gam màu nhẹ và tươi mát, sự phối sắc tài tình, mĩ cảm, hấp dẫn. Hai câu thơ Bác đầy âm thanh, nhạc điệu, trong thơ vừa có nhạc vừa có họa, rất thi vị, gợi cảm. Bác đã dành cho thiên nhiên, cây rừng trăm ngàn những tình cảm thiết tha nồng hậu. Hai câu thơ 3, 4 trong bài thơ tứ tuyệt được thi pháp cổ gọi là hai câu “chuyển” và “hợp”. Cấu trúc bài thơ rất đặc biệt. Hai chữ “chưa ngủ” nằm ở cuối câu, chuyển lên vị trí đầu câu, đó gọi là nghệ thuật liên hoàn làm cho thơ liền mạch, ý thơ phát triển mở rộng: “Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”. Chưa ngủ vì thi nhân xúc động trước cảnh khuya “như vẽ”. Chưa ngủ, thao thức, bồi hồi vì “lo nỗi nước nhà”. Nhà nước đang bị giặc Pháp xâm lăng, con thuyền kháng chiến đang băng qua ghềnh thác thì vị “thuyền trưởng” chưa thể ngủ ngon giấc được! Nguyễn Trãi đã từng thao thức vì đại nghĩa: “Còn một tấc lòng âu việc nước Đêm đêm thức nhẵn nẻo sơ chung” (Quốc âm thi tập) Bác Hồ cũng thao thức: “Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”. Cùng mang trong tâm hồn một tình yêu lớn đối với đất nước và nhân dân, thơ của bác chứa chan tình yêu nước. Có thể nói, câu thơ bình dị, sáng tỏ như một chân lý, để lại ấn tượng sâu sắc. “Cảnh khuya” bài thơ tứ tuyệt làm đẹp nền thơ ca kháng chiến. Câu thơ giàu hình tượng và truyền cảm. Cảnh và tình hòa hợp, vừa cổ kính, vừa hiện đại. Tình yêu nước thiết tha, tình yêu thiên nhiên trong sáng là cốt cách vẻ đẹp của bài thơ. Bạn vừa theo dõi bài văn: Phân tích bài thơ Cảnh khuya của tác giả Hồ Chí Minh. Tham khảo thêm những bài văn 7 tại THPT Sóc Trăng books nhé! Đăng bởi: THPT Sóc Trăng Chuyên mục: Giáo dục Bản quyền bài viết thuộc trường trung học phổ thông Sóc Trăng. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận. Nguồn chia sẻ: Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng (thptsoctrang.edu.vn)
Bài thơ miêu tả cảnh trăng sáng ở chiến khu Việt Bắc trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, qua đó thể hiện tình yêu thiên nhiên, tâm hồn nhạy cảm, lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung, lạc quan của Bác Hồ. Giá trị nghệ thuật bài thơ Cảnh KhuyaSử dụng lời thơ, hình ảnh thơ tự nhiên, bình dị, gần gũi.Ngôn ngữ giản dị, trong sáng, không hoa mĩ, cầu kì.Sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, điệp ngữ đạt hiệu quả nghệ thuật cao.Dàn ý phân tích bài thơ Cảnh khuya
1. Mở bài: Dẫn dắt: HS giới thiệu về tác giả, tác phẩm để đi đến giới thiệu bài thơ Cảnh khuya. Bác Hồ là nhà thơ lớn của dân tộc. Bác vừa đánh giặc vừa làm thơ.Trong kháng chiến chống Pháp (1946 1954) Hồ Chủ tịch sống và hoạt động tại chiến khu Việt Bắc. Người có viết một số bài thơ chữ Hán (Thu dạ, Nguyên tiêu, Báo tiệp,) và thơ tiếng Việt (Cảnh rừng Việt Bắc, cảnh khuya, Đi thuyền trên sông Đáy).Thu đông 1947, chiến dịch Việt Bắc diễn ra vô cùng ác liệt. Trong những đêm thao thức vì nỗi lo cho nước nhà ấy, Bác Hồ đã viết bài thơ "Cảnh khuya".2. Thân bài a. Hai câu đầu: Khung cảnh thiên nhiên, núi rừng Việt Bắc trong đêm trăng. Tiếng suối trong như tiếng hát xa,Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa. Xem thêm: Soạn Bài Ôn Tập Phần Tập Làm Văn Lớp 8, Học Tốt Ngữ Văn - 2 câu thơ đầu miêu tả khung cảnh núi rừng Việt Bắc trong đêm trăng sáng: Hình ảnh: trăng, hoa, cổ thụÂm thanh: tiếng suốiNhững hình ảnh, âm thanh gần gũi, chân thực ở vùng núi rừng. - Các biện pháp nghệ thuật: + Biện pháp so sánh: so sánh âm thanh của tiếng suối với âm thanh của tiếng hát - tương đồng về đặc điểm âm thanh: hay, thánh thót và văng vẳng mơ hồ từ phía xa vọng lại. + Biện pháp điệp từ: từ lồng được lặp lại hai lần trong cùng một câu thơ 7 chữ - làm tăng mạnh thêm sự đan xen, chồng chéo, tràn ngập khó phân của ánh trăng và sự vật. Khiến cho cảnh vật xung quanh trở nên quấn quýt, đan bện khó chia lìa. + Thủ pháp lấy bóng tối để tả ánh sáng - thủ pháp nghệ thuật quen thuộc của các tác phẩm Đường thi: dùng hình ảnh bóng của những cây cổ thụ để gợi lên ánh sáng ngập tràn của vầng trăng (chỉ khi trăng sáng mới thấy rõ được bóng cổ thụ) - khác họa một đêm trăng sáng rõ trong rừng. + Thủ pháp chấm phá điểm nhãn - thủ pháp nghệ thuật đặc sắc, quen thuộc của thơ văn trung đại: lấy cái tiêu biểu để gợi nên cả một khung cảnh rộng lớn: nhà thơ chỉ sử dụng hình ảnh cây cổ thụ, tiếng suối, bóng cây - đã khắc họa được một đêm trăng ở chốn rừng núi rộng lớn. + Biện pháp tu từ chuyển đổi cảm giác: Tiếng suối: từ chỉ âm thanh - cảm nhận được bằng thính giácTrong: từ chỉ đặc điểm - cảm nhận được bằng thị giácVốn ta không thể nào cảm nhận được âm thanh của dòng suối bằng thị giác được - âm thanh vốn không màu, không hình - không thể xác định là trong hay đục được. Nhà thơ đã dùng tâm hồn của mình để lắng nghe, đồng điệu với tiếng suối rừng, đến như tiếng nhạc rừng xanh nay có thực thể, đến làm bạn với nhà thơ. Chi tiết này thể hiện sự tinh tế của tác giả. Cảnh khuya chiến khu Việt Bắc với bốn nét vẽ: suối, trăng, cổ thụ, hoa - những hình ảnh điển hình trong các tác phẩm Đường thi đã gợi lên cái hồn cảnh vật núi rừng một đêm thu về khuya hơn 50 năm về trước. Cảnh khuya mang vẻ đẹp cổ điển. Nó biểu hiện một tâm hồn thanh cao, một phong thái ung dung tự tại, một tình yêu thiên nhiên chan hòa, dào dạt của nhà thơ Hồ Chí Minh trong kháng chiến gian khổ. - Liên tưởng mở rộng: HS so sánh tiếng suối với những câu thơ:Côn Sơn suối chảy rì rầmTa nghe như tiếng đàn cầm bên tai. (Côn Sơn ca Nguyễn Trãi) Cũng có lúc chơi nơi dặm kháchTiếng suối nghe róc rách lưng đèo. (Khóc Dương Khuê Nguyễn Khuyến) HS so sánh hình ảnh trăng - hoa với những câu thơ: Hoa giãi nguyệt, nguyệt in một tấmNguyệt lồng hoa, hoa thắm từng bông.Nguyệt hoa hoa nguyệt trùng trùngTrước hoa dưới nguyệt trong lòng xiết đâu! (Chinh phụ ngâm) b. Hình ảnh người thi nhân trong đêm trăng sáng với những suy tư: Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà. - Hai câu thơ cuối: hình ảnh con người xuất hiện và trở thành trung tâm của bài thơ. Tác giả sử dụng các biện pháp nghệ thuật một cách tinh tế: + Biện pháp tu từ so sánh: so sánh khung cảnh đêm khuya như một bức tranh vẽ, có thể hiểu theo hai nghĩa: Khung cảnh chốn rừng núi vào đêm trăng tươi đẹp như một bức tranh.Khung cảnh đêm khuya cùng con người trầm tư, yên lặng, không chuyển động - luôn tĩnh lặng như một bức tranh.+ Biện pháp điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng): từ chưa ngủ ở cuối câu 3 được lặp lại ở đầu câu 4: nhấn mạnh trạng thái của con người - vẫn đang thao thức dù đêm đã khuya. Đồng thời biện pháp điệp ngữ vòng còn gợi lên sự kéo dài, triền miên, lặp lại của hành động thao thức không ngủ của nhân vật trữ tình. - Hai chữ chưa ngủ là nỗi thao thức, là tâm trạng. Chưa ngủ vì cảnh khuya như vẽ đã dẫn hồn thi nhân vào cõi mộng say trăng, say thiên nhiên. Chưa ngủ còn vì một nỗi sâu xa hơn vì lo nỗi nước nhà. Hai câu cuối bài Cảnh khuya đã diễn tả một cách bình dị mà thấm thía tình yêu thiên nhiên thiết tha, tình yêu nước sâu nặng của Bác Hồ. Ở đây tâm hồn thi sĩ đã chan hòa với lý tưởng chiến sĩ như Bác đã nói: Một ngày mà Tổ quốc chưa được thống nhất, đồng bào còn chịu khổ, là một ngày tôi ăn không ngon, ngủ không yên. - Tâm trạng lo nỗi nước nhà là tình cảmưu ái của Hồ Chủ tịch, rất sâu sắc mãnh liệt, được nói đến nhiều trong thơ văn của Người thời kháng chiến: Lòng riêng riêng những bàng hoàngLo sao khôi phục giang san Tiên Rồng. (Đi thuyền trên sông Đáy 1949) 3. Kết bài: Cảnh khuya là một trong những bài thơ trăng đẹp nhất, hay nhất của chủ tịch Hồ Chí Minh.Vẻ đẹp màu sắc cổ điển kết hợp tài tình với tính thời đại.Cảm hứng thiên nhiên trữ tình hòa hợp, chan hòa với cảm hứng yêu nước.Bài thơ phản ánh một tâm hồn thanh cao, một phong thái ung dung tự tại của một nhà thơ chiến sĩ suốt đời hy sinh phấn đấu cho độc lập, tự do của đất nước và hạnh phúc của nhân dân. Cảnh khuya là bài tứ tuyệt kiệt tác mênh mông, bát ngát tình.Xem thêm: Máy Massage Xung Điện 8 Miếng Dán, Máy Massage Xung Điện Trị Liệu 8 Miếng Dán Đề thi giữa học kì 1 lớp 7 có đáp ánBộ đề thi giữa học kì 1 lớp 7 năm học 2020 - 2021 đầy đủ các mônĐề kiểm tra giữa học kì 1 môn Toán lớp 7 năm học 2020 - 2021 Đề 1Đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Toán lớp 7 năm học 2020 - 2021 Đề 2Đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Toán lớp 7 năm học 2020 - 2021 Đề 3Đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Toán lớp 7 năm học 2020 - 2021 Đề 4Bộ đề thi giữa học kì 1 môn Tiếng Anh lớp 7 có đáp ánBộ đề thi giữa kì 1 lớp 7 môn Tiếng Anh trường THCS Lê Quý ĐônBộ đề ôn thi giữa học kì 1 lớp 7 môn Tiếng Anh năm học 2019 - 2020Bộ đề thi giữa học kì 1 môn Ngữ văn lớp 7 năm học 2019 - 2020Bộ đề thi giữa kì 1 lớp 7 môn Toán có đáp ánBộ đề thi giữa kì 1 lớp 7 môn Tiếng Anh năm học 2019 - 2020 có đáp ánĐề thi giữa học kì 1 môn Tiếng Anh lớp 7 Thí điểm có đáp ánĐề thi giữa kì 1 lớp 7 môn Tiếng Anh năm học 2019 - 2020 có đáp án----------------------------------------------------------------------------------------------- Như vậy là chúng tôi đã giới thiệu cho các bạn bài Bài thơ: Cảnh khuya - Nội dung bài thơ, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm. Mời các bạn tham khảo thêm đề thi học kì 1 lớp 7 từ tất cả các trường THCS trên toàn quốc của tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, Sinh. Hy vọng rằng tài liệu lớp 7 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới. Tài liệu tham khảo: Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Rằm tháng giêngPhát biểu cảm nghĩ về bài thơ Bánh trôi nướcPhát biểu cảm nghĩ về bài thơ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quêPhát biểu cảm nghĩ về bài thơ Tiếng gà trưaPhát biểu cảm nghĩ của em về mùa xuân Hà NộiMiêu tả người bạn thân nhất của emVăn mẫu lớp 7: Miêu tả người mẹCảm nghĩ về đêm trăng Trung ThuTả chuyến du lịch trong thế giới cổ tíchPhát biểu cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuyaPhân tích bức tranh thiên nhiên và bức chân dung tự họa của Hồ Chí Minh trong bài thơ Cảnh KhuyaSoạn Văn 7: Cảnh khuya, Rằm tháng giêng |
