Chương trình sách giáo khoa toán lớp 4 năm 2024
|
Lớp 4 luôn được giáo viên đánh giá là lớp khó nhất ở bậc tiểu học. Không chỉ khó đối với việc học của học sinh mà còn khó với cả việc dạy của các thầy cô giáo. Trong chương trình cũ, học sinh vừa vào lớp 4 đã phải tiếp thu một lượng kiến thức khó hơn rất nhiều so với kiến thức lớp 3 trước đó. Nhiều kiến thức lớp 4 được đánh giá vượt nhận thức của học sinh và thiếu tính thực tế. Vì thế, nó gây khó khăn cho nhiều học sinh trong khi học. Còn giáo viên cũng phải mất khá nhiều thời gian để giúp các em hiểu bài. Chương trình mới đã giảm tải khá nhiều kiến thức khó, thiếu tính thực tế Ở chương trình cũ, kiến thức lớp 3 và lớp 4 đặc biệt ở môn Toán có sự vênh nhau khá lớn. Những kiến thức toán khó nhất chính là phần chia số có có 3 chữ số, những bài toán giải dạng tổng tỉ, hiệu tỉ… Những kiến thức này, thầy cô phải dạy vật vã nhưng nhiều học sinh tiếp thu vẫn cứ lơ mơ. Một tiết toán theo quy định chỉ từ 35 đến 40 phút. Tuy nhiên, mỗi khi đến những phần học về phép chia số có 3 chữ số hoặc toán về tổng tỉ, hiệu tỉ thì giáo viên phải kéo dài tiết dạy đến vài tiếng đồng hồ, đôi khi hết nguyên cả buổi học. Không chỉ thế, vào các tiết dạy tăng cường, hoặc tiết học của một số môn học khác, cũng thường bị thầy cô “bớt xén” thời gian để đầu tư vào tiết dạy toán. Thế nhưng, nhiều học sinh vẫn rất khó để hoàn thành bài tập dù chỉ cần đạt mức yêu cầu. Chưa dừng tại đó, do không hiểu bài, kiến thức khó nên phụ huynh phải gửi học sinh đi học thêm. Dù thế, việc nắm kiến thức ở những phần học này vẫn bị hạn chế. Cô giáo Mai Linh, giáo viên dạy khối 4 lâu năm chia sẻ: “ Không hiểu nỗi, lớp 4 mà bắt phải thực hiện những phép chia 3 chữ số, bắt tính các dạng toán tổng tỉ, hiệu tỉ có thực sự cần thiết. Giáo viên bỏ nhiều thời gian dạy, học toán chia 3 số nhưng chỉ lên lớp 6 các em đã được dùng máy tính thì những kỹ năng tính toán trước kia cũng sẽ bị lãng quên”. Giáo viên khối lớp 4 thở phào Ngay sau khi được tập huấn sách giáo khoa mới, được tham khảo, tìm hiểu kiến thức trong sách, nhiều giáo viên lớp 4 hồ hởi chia sẻ: “Toán lớp 4 ở chương trình mới nhẹ hơn rất nhiều kiến thức ở chương trình cũ. Nhiều kiến thức khó đã được tinh giản bớt. Bên cạnh đó, có nhiều phương pháp hướng dẫn giải đã được giới thiệu khá hiệu quả”. Cô giáo Mai Linh lấy ví dụ về cách hướng dẫn học sinh thực hiện phép tính chia trong sách toán lớp 4 của bộ sách “Chân trời sáng tạo”. Hướng dẫn học sinh chia bằng cách ước lượng khá ngắn gọn (ảnh chụp sách lớp 4) Đó là phép tính chia 2 số, học sinh được hướng dẫn chủ yếu bằng phương pháp ước lượng. Phương pháp này, trước đây giáo viên vẫn hay thực hiện. Tuy nhiên, phần đông, học sinh vẫn luôn mơ hồ với khái niệm ước lượng nên khi thực hiện phép tính chia vẫn rất khó khăn. Tuy nhiên, học sinh học chương trình giáo dục phổ thông 2018, ở môn Toán bộ sách “Chân trời sáng tạo” thì ngay từ lớp 1, các em đã được học về cách ước lượng. Vì thế, lên đến lớp 4, ước lượng đã trở thành kỹ năng nên nhiều em hiểu và đã thực hiện một cách thành thạo. Nhờ đó, việc thực hiện ước lượng để tìm kết quả của phép tính chia cũng dễ dàng hơn rất nhiều. Với sự tinh giản và lược bớt những kiến thức khó, không thực tế, cùng với nhiều phương pháp giải hay, hy vọng các em học và nắm bài ngay tại lớp mà không cần phải học bài nhiều ở nhà hay phải đi học thêm như chương trình cũ. - SGK Toán 4 thiết kế các nội dung dạy học theo chủ đề, mỗi chủ đề được biên soạn theo từng bài, mỗi bài học phân chia thành nhiều tiết học (thay vì mỗi bài học là một tiết như trước). Cách tiếp cận này sẽ giúp GV chủ động, linh hoạt hơn trong giảng dạy tuỳ theo thực tế của lớp học. - Cấu trúc mỗi bài thường gồm các phần: Phần Khám phá giúp HS tìm hiểu kiến thức mới, phần Hoạt động giúp HS thực hành kiến thức ở mức độ cơ bản, phần Luyện tập giúp HS củng cố, vận dụng, mở rộng kiến thức thông qua hệ thống các bài tập cơ bản và nâng cao. Trong phần Luyện tập, thường là sau mỗi chủ đề hoặc sau một số bài học, có phần Trò chơi giúp HS thực hành, củng cố kiến thức, tăng cường sự tương tác giữa HS với HS và tạo hứng thú học tập. - Điểm khác biệt nữa là sách xây dựng tuyến nhân vật xuyên suốt, gồm 4 bạn nhỏ: Mai, Nam và Việt là 3 bạn cùng lớp, Mi 3 tuổi là em gái của Mai . Có một nhân vật đặc biệt là bạn robot để tiếp cận với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Robot sẽ tham gia rất nhiều hoạt động từ việc trồng cây, chăn nuôi rồi xây nhà…Trong cuốn sách có nhiều hoạt động mà robot là nhân vật chính, tạo ra được tiếng cười cho trẻ thông qua những hình vẽ minh họa. - Hoạt động phong phú và đa dạng. Cuốn sách có 8 trò chơi, trung bình khoảng 3 tuần thì sẽ có 1 trò. Ví dụ trò Bắt gà xuất hiện cuối bài 1 khi dạy xong các số từ 1 đến 10. Trò chơi Đưa ong về tổ bằng tung xúc xắc,… - Sách gắn Toán học với thực tiễn, lồng ghép tích hợp nội dung liên môn như đưa nội dung câu chuyện Rùa và Thỏ, Dế mèn phiêu lưu ký,… qua các câu chuyện ngụ ngôn học được cách xem giờ,… - Sách được thiết kế đẹp, nhiều màu, với những hình ảnh sinh động, hài hòa giữa kênh hình và kênh chữ.
1.Nội dung thay đổi: - Không dạy dấu hiệu chia hết cho 2; 3; 5; 9. - Chỉ dừng lại ở nhân, chia số có 2 chữ số. - Phân số lớp 4 đã được giảm tải, quy đồng mẫu hoặc so sánh các phân số đơn giản. - Không học 2 dạng toán: Tổng – tỉ và Hiệu – tỉ. - Tăng cường tính nhẩm cho học sinh. - Giải toán có lời văn không được tách riêng thành 1 mạch kiến thức mà được lồng ghép vào 3 mạch kiến thức còn lại. - Một số yếu tố Thống kê và Xác suất (là mạch KT mới) 2.Nội dung chuyển: - Chuyển từ lớp 3 lên lớp 4: Dạng toán Rút về đơn vị. - Chuyển từ lớp 4 lên lớp 5: Dạng toán Tổng – tỉ và Hiệu – tỉ. Cụ thể: 1. Cấu trúc bài học: gồm 13 chủ đề với 73 bài học - Tập 1: 7 chủ đề với 37 bài (90 tiết) - Tập 2: 6 chủ đề với 36 bài (85 tiết) 2. Cách tiếp cận nội dung và phương pháp dạy một số nội dung của Toán 4 2.1 Một số lưu ý về nội dung và phương pháp dạy học SỐ - Ở lớp 4 có thêm khái niệm “Hàng” và “Lớp” trong cấu tạo số tự nhiên và “Làm quen với dãy số tự nhiên”. Lớp 4 cũng là giai đoạn kết thúc dạy học số tự nhiên ở cấp Tiểu học. - Trong Toán 4 Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 có nội dung “Làm tròn số” là điểm mới so với Toán 4 Chương trình Giáo dục phổ thông 2000. Nội dung dạy học “Làm tròn số” theo cách tiếp cận sau: Từ tình huống thực tiễn, giúp HS bước đầu làm quen với khái niệm làm tròn số và biết cách làm tròn số đến hàng trăm nghìn. - Phân số: + Xem dạng “một phần mấy” là trường hợp đặc biệt của phân số. + Yêu cầu về quy đồng mẫu số hai phân số, so sánh hai phân số ở Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 có giảm nhẹ hơn so với các yêu cầu đó ở Chương trình Giáo dục phổ thông 2000. Trong Toán 4 Chương trình Giáo dục phổ thông 2018,Chỉ yêu cầu quy đồng mẫu số hai phân số, so sánh hai phân số trong trường hợp có cùng mẫu số hoặc mẫu số của một phân số chia hết cho mẫu số của phân số còn lại. + Do nội dung “Dấu hiệu chia hết cho 2, 3, 5, 9” đã bỏ (không được đề cập trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018), nên việc rút gọn phân số thường ở các trường hợp đơn giản (tử số và mẫu số dễ nhẩm để cùng chia hết cho một số nào đó trong bảng hoặc không quá phức tạp). + Sắp xếp thứ tự các phân số, xác định phân số lớn nhất, bé nhất yêu cầu thực hiện trong nhóm có không quá bốn phân số, các phân số đó có cùng mẫu số hoặc mẫu số của một phân số chia hết cho mẫu số của phân số còn lại. 2.2 Một số lưu ý về nội dung và phương pháp dạy học PHÉP TÍNH VỚI SỐ TỰ NHIÊN
+ Trong Toán 4, HS được làm quen, nhận dạng một số hình phẳng (góc nhọn, góc tù, góc bẹt, hai đường thẳng song song, hai đường thẳng vuông góc, hình thoi và hình bình hành) với cách tiếp cận là hình học trực quan (nhận dạng hình trên cơ sở một số đặc điểm, yếu tố của hình). + Cách tiếp cận nội dung và phương pháp dạy học nội dung Hình học được thực hiện tương tự như ở SGK Toán 3. Chẳng hạn theo mô hình sau:
+ Trong Toán 4 Chương trình 2018, lần đầu tiên ở Tiểu học, HS được học về đơn vị đo góc: độ (°). Cách tiếp cận nội dung dạy học để giới thiệu đơn vị đo góc cũng theo mô hình khám phá tương tự như dạy học với các đại lượng, đơn vị đo độ dài, khối lượng, dung tích đã học (như đã nêu ở lưu ý 2). + Ở lớp 4, HS thực hiện được việc chuyển đổi và tính toán với các số đo độ dài (mm, cm, dm, m, km), diện tích (mm2, cm2 , dm2, m2), khối lượng (g, kg, yến, tạ, tấn), dung tích (ml, l), thời gian (giây, phút, giờ, ngày, tuần lễ, tháng, năm, thế kỉ); tiền Việt Nam đã học nhưng không thực hiện các phép tính với các số đo góc. + Tăng cường các hoạt động thực hành ước lượng các kết quả đo lường trong một số trường hợp đơn giản. 2.5 Một số lưu ý về nội dung và phương pháp dạy học THỐNG KÊ, XÁC SUẤT + Tương tự SGK Toán 2 và Toán 3, cách tiếp cận nội dung và phương pháp dạy học yếu tố Thống kê và Xác suất trong SGK Toán 4 thường đi từ ví dụ, tình huống đơn giản có trong thực tiễn, gần gũi với HS tiểu học để giúp HS cảm nhận, nhận biết những khả năng hay sự kiện có thể xảy ra (mức độ như ở phần yêu cầu cần đạt). |
