I. LƯỢC SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN PHONG TRÀO HỌC SINH, SINH VIÊN VÀ HỘI SINH VIÊN VIỆT NAM [09/01/1950 - 09/01/2021]
Trong tiến trình của lịch sử dân tộc, học sinh - sinh viên đóng vai trò quan trọng, là lực lượng tham gia trực tiếp vào cuộc trường chinh đấu tranh giải phóng dân tộc, giành độc lập, tự do, thống nhất đất nước. Ngày nay, học sinh - sinh viên là nền móng quan trọng xây nên đội ngũ trí thức mới, có nhiều đóng góp cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa.
Hội Sinh viên Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội của sinh viên Việt Nam. Thông qua các hoạt động của mình, Hội Sinh viên đã và đang góp phần giáo dục, bồi dưỡng để hình thành lớp học sinh, sinh viên mới “vừa hồng, vừa chuyên”: có lý tưởng, bản lĩnh vững vàng; hoài bão lớn, lối sống đẹp; kiến thức phong phú; có trách nhiệm với cộng đồng. Bằng các hoạt động thiết thực, phong phú, Hội Sinh viên Việt Nam đã có những đóng góp không nhỏ trong mỗi bước trưởng thành của phong trào thanh niên Việt Nam. Hiện nay, Hội Sinh viên Việt Nam có 28 Hội Sinh viên cấp tỉnh, 44 tổ chức Hội Sinh viên cấp trường trực thuộc Trung ương, 10 Hội Sinh viên Việt Nam ở ngoài nước [Pháp, Hàn Quốc, Hà Lan, Áo, Đức, Bỉ, Hungari, Anh, Thái Lan, Singapore] với hơn 1,2 triệu hội viên. Nhìn lại lịch sử 71 năm qua, dưới ngọn cờ của Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh và sự chăm lo, dìu dắt của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, phong trào học sinh, sinh viên và tổ chức Hội Sinh viên Việt Nam đã trưởng thành qua các thời kỳ cách mạng và trở thành niềm tự hào của lớp lớp thế hệ học sinh, sinh viên Việt Nam.
Trong giai đoạn 1925 - 1945, được đồng chí Nguyễn Ái Quốc giác ngộ, nhiều tổ chức học sinh, sinh viên yêu nước lần lượt ra đời. Tổng Hội Sinh viên đã lãnh đạo phong trào đấu tranh của học sinh, sinh viên dưới ngọn cờ của Đảng. Đầu năm 1930, các tổ chức cộng sản gồm Đông Dương Cộng sản Đảng, An Nam Cộng sản Đảng và Đông Dương Cộng sản liên đoàn hợp nhất thành Đảng Cộng sản Việt Nam; hầu hết đảng viên, đoàn viên đều là những đồng chí xuất thân từ học sinh, sinh viên, như: Trần Phú, Ngô Gia Tự, Nguyễn Đức Cảnh, Trịnh Đình Cửu, Nguyễn Thị Minh Khai, Lý Tự Trọng...
Ngày 28/01/1941, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc bí mật về nước để cùng Trung ương Đảng trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng Việt Nam. Được sự chỉ đạo trực tiếp của Đảng, cuộc vận động hình thành Tổng Hội Sinh viên hoạt động công khai nhằm liên kết lực lượng sinh viên yêu nước, có cảm tình với cách mạng ở các trường cao đẳng, đại học trong cả nước, đặc biệt là tại Hà Nội - trung tâm đại học của cả Đông Dương.
Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã giành thắng lợi hoàn toàn. Đó là thành quả to lớn của cuộc đấu tranh lâu dài, đầy gian khổ, hy sinh, trong đó các tầng lớp thanh niên, học sinh, sinh viên có nhiều đóng góp xứng đáng, với biết bao tấm gương anh dũng, kiên cường đã được khắc ghi vào lịch sử dân tộc. Sau cách mạng tháng Tám, học sinh, sinh viên hăng hái học tập, rèn luyện và tham gia kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, xung kích thực hiện 3 nhiệm vụ lớn: Diệt giặc dốt, diệt giặc đói, diệt giặc ngoại xâm do Bác Hồ và Chính phủ đề ra.
Từ năm 1947 đến 1949, ở Sài Gòn, Huế, Hà Nội đã thành lập Hội Học sinh kháng chiến, Đoàn sinh viên kháng chiến sau đó phát triển ra nhiều trường ở cả 3 miền Bắc, Trung, Nam; số lượng học sinh, sinh viên được kết nạp vào Đoàn và Đảng khá đông. Các hoạt động của học sinh, sinh viên kháng chiến ngày càng phong phú và đa dạng hơn. Cuộc đấu tranh của học sinh đã lan ra cả Đông Dương.
Ngày 9/1/1950, Đoàn Thanh niên cứu quốc và Đoàn học sinh Sài Gòn - Chợ Lớn đã vận động và tổ chức cho hơn 2.000 học sinh, sinh viên các trường cùng nhiều giáo viên và 7.000 nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn biểu tình đòi đảm bảo an ninh cho học sinh, sinh viên học tập và trả tự do cho những học sinh, sinh viên bị bắt và mở lại trường học. Đoàn biểu tình đã bị đàn áp vô cùng tàn khốc.
Học sinh-sinh viên xuống đường biểu tình ngày 09/1/1950 [ảnh T.L]
Cuộc đàn áp đẫm máu ngày 9/1/1950 và tinh thần chiến đấu hy sinh oanh liệt của anh Trần Văn Ơn làm dấy lên trong học sinh, sinh viên và nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn lòng căm thù giặc và ý chí đấu tranh kiên quyết chống thực dân Pháp xâm lược và bè lũ tay sai. Để ghi nhận tinh thần đấu tranh bất khuất của anh Trần Văn Ơn và học sinh, sinh viên trong những ngày đầu kháng chiến, Đại hội toàn quốc Liên đoàn thanh niên Việt Nam lần thứ nhất tháng 2/1950 tại Việt Bắc đã quyết định lấy ngày 9/1 hàng năm làm ngày truyền thống học sinh - sinh viên. Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Sinh viên Việt Nam lần thứ V [22-23/11/1993] tại thủ đô Hà Nội đã quyết định đồng thời lấy ngày 9/1 làm ngày truyền thống của Hội Sinh viên Việt Nam.
Trong giai đoạn này, tổ chức Hội [Đoàn] học sinh, sinh viên kháng chiến được thành lập cả 3 miền Bắc, Trung, Nam lãnh đạo phong trào đấu tranh của học sinh, sinh viên không chỉ gây tiếng vang trong cả nước mà còn được sự ủng hộ và hưởng ứng của các tổ chức học sinh, sinh viên, thanh niên tiến bộ trên thế giới.
Trong giai đoạn 1955-1975, học sinh, sinh viên và Hội liên hiệp Sinh viên Việt Nam [sau này là Hội Sinh viên Việt Nam] tích cực tham gia xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất nước nhà, hăng hái góp phần khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội; biểu hiện sinh động thông qua các phong trào, các hoạt động như: xung kích diệt giặc dốt, tiến quân vào khoa học kỹ thuật,…Đặc biệt là phong trào “Ba sẵn sàng” được khởi phát trong sinh viên Hà Nội sau đó nhanh chóng lan nhanh sang các tỉnh, thành phố khác. Với khí thế “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, hàng vạn sinh viên viên từ các trường đại học đã tình nguyện nộp đơn xin nhập ngũ, chiến đấu và hy sinh anh dũng, đó là những tấm gương như: Nguyễn Văn Thạc, Đặng Thùy Trâm,…Cùng thời điểm đó, Hội liên hiệp học sinh, sinh viên miền trung Trung Bộ được thành lập, cùng với đông đảo quần chúng đã xuống đường đấu tranh chống lại chế độ độc tài Mỹ - Diệm. Tổng Hội Sinh viên Miền Nam và các tổ chức khác của học sinh, sinh viên đã lãnh đạo, chỉ đạo phong trào học sinh, sinh viên Miền Nam biểu tình chống bắt lính, chống sự can thiệp của Mỹ, đòi quyền tự do - dân chủ, khơi dậy lòng yêu nước, thúc dục thanh niên đứng lên đấu tranh chống kẻ thù dân tộc, tiêu biểu là những tấm gương như: Nguyễn Thái Bình, Quách Thị Trang,…
Sau hơn 30 năm bị chiến tranh tàn phá nặng nề, những năm 1975 - 1993, Hội sinh viên Việt Nam một mặt củng cố xây dựng tổ chức Hội sinh viên vững mạnh, thành lập hội sinh viên tại các tỉnh, thành phối, các trường đại học, cao đẳng trên cả nước, thu hút đông đảo sinh viên tham gia tổ chức Hội Sinh viên; mặt khác cùng sinh viên cả nước đẩy mạnh các phong trào học tập, rèn luyện và góp phần khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội, đổi mới đất nước.
Sau đại hội đại biểu Hội Sinh viên Việt Nam lần thứ V, ngày 9/2/1994, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ra thông báo số 86 công nhận Hội Sinh viên Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội của sinh viên Việt Nam. Phong trào sinh viên và tổ chức hoạt động Hội đã có bước phát triển mới, mặc dù vào thời điểm còn nhiều khó khăn như sự sụp đổ của mô hình xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu, sự chống phá cách mạng của các thế lực thù địch, đất nước còn nghèo, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, tổ chức Hội Sinh viên Việt Nam quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, tiếp tục chỉ đạo, triển khai các phong trào, chương trình có ý nghĩa như: “học tập, rèn luyện vì ngày mai lập nghiệp”, “chăm lo đời sống, quyền lợi và nghĩa vụ của sinh viên”, “Hoạt động văn hóa thể thao và công tác xã hội”,…Đặc biệt, các hoạt động xã hội được hầu hết các trường đại học, cao đẳng tích cự tham gia như: “đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”, “Ánh sáng văn hóa hè”, “Mùa hè xanh”, “hiến máu nhân đạo”,… và cao điểm là “Chiến dịch thanh niên tình nguyện hè” [được phát động trên cả nước từ năm 2000] đã thu hút hàng triệu lượt thanh niên hăng hái tham gia, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại các địa phương, đồng thời xây dựng hình ảnh đẹp của người sinh viên Việt Nam.
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng [thứ ba từ phải qua]
trao Huân chương Độc lập hạng Nhất [lần thứ II] cho Hội Sinh viên Việt Nam.
Bước sang thế kỷ XXI, trong bối cảnh đất nước bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, sinh viên được xác định là bộ phận quan trọng của nguồn nhân lực để thực hiện sự nghiệp cao cả ấy. Đại hội toàn quốc Hội Sinh viên Việt Nam lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2009 - 2013 đã xác định hai cuộc vận động đó là: cuộc vận động “Sinh viên 5 tốt” và cuộc vận động “Sinh viên xây dựng môi trường giáo dục thân thiện, lành mạnh”; thông qua đó thực hiện mục tiêu đề ra của tổ chức đó là xây dựng Hội Sinh viên vững mạnh, tập hợp, đoàn kết, giáo dục sinh viên; phát huy tiềm năng của sinh viên xung kích, tình nguyện; tích cực chăm lo, bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp phát, chính đáng của sinh viên. Trên cơ sở kết quả của cuộc vận động “Sinh viên 5 tốt”, Đại hội IX Hội Sinh viên Việt Nam chính thức phát động phong trào “Sinh viên 5 tốt”. Đến nay, phong trào “Sinh viên 5 tốt” tiếp tục là phong trào chủ đạo của sinh viên Việt Nam, ngày càng thu hút sự quan tâm, tham gia của đông đảo sinh viên, thực sự là môi trường lý tưởng để sinh viên phấn đấu, rèn luyện, cống hiến và trưởng thành.
Tính đến nay, Hội Sinh viên Việt Nam đã trải qua 10 kỳ Đại hội đại biểu toàn quốc, mỗi Đại hội là một mốc son đánh dấu sự phát triển của sinh viên Việt Nam, của phong trào sinh viên và công tác Hội Sinh viên Việt Nam.
Với những thành tích đạt được Hội Sinh viên Việt Nam đã vinh dự được nhận các phần thưởng cao quý “Huân chương Độc lập hạng Nhất” [năm 2000], “Huân chương Hồ Chí Minh” [năm 2005] và “Huân chương Sao vàng”. [năm 2010]. Tại lễ kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống học sinh - sinh viên và Hội Sinh viên Việt Nam, Hội một lần nữa vinh dự đón nhân Huân chương Độc lập hạng Nhất [lần thứ II].
II. THANH NIÊN - HỌC SINH TRƯỜNG THPT CHUYÊN HẠ LONG TỰ HÀO TIẾP NỐI TRUYỀN THỐNG HỌC SINH, SINH VIÊN VIỆT NAM
Phát huy vai trò trí tuệ, tinh thần xung kích tình nguyện của tuổi trẻ, những năm qua, sinh viên Quảng Ninh đã lập nhiều thành tích trong học tập và đi đầu trong các hoạt động sáng tạo, nghiên cứu khoa học, an sinh xã hội; góp phần xây dựng và làm nên thương hiệu sinh viên Quảng Ninh năng động, tài năng trong thời kỳ mới.
Năm 2015, Hội Sinh viên tỉnh Quảng Ninh được thành lập. Từ đó đến nay, cộng đồng sinh viên trong tỉnh đã hình thành nhiều mô hình hay, sáng tạo, tổ chức nhiều hoạt động phong phú, mang lại hiệu quả thiết thực thúc đẩy việc học tập và rèn luyện của học sinh, sinh viên.
Nổi bật trong hoạt động của học sinh, sinh viên thời gian qua phải kể đến phong trào “Sinh viên 5 tốt”. 100% Đoàn thanh niên, Hội sinh viên các trường tiếp tục đa dạng hóa các hoạt động tuyên truyền trực quan, trực tuyến về phong trào. Các trường đại học, cao đẳng trong tỉnh đã tổ chức đăng ký, bình chọn và tuyên dương, trao danh hiệu “Sinh viên 5 tốt” cấp trường; giới thiệu, xét chọn danh hiệu “Sinh viên 5 tốt” cấp tỉnh.
Đóng góp vào thành tích chung của học sinh, sinh viên Quảng Ninh, học sinh trường THPT chuyên Hạ Long cùng Đoàn thanh niên đã có nhiều hoạt động, dấu ấn ý nghĩa như: Thành lập đội thi “Tìm hiểu lịch sử 90 năm vinh quang Đảng Cộng sản Việt Nam” [03/02/1930 – 03/02/2020] đạt giải nhất cấp cụm và giải nhì cấp tỉnh.
Đoàn trường phát hiện, bồi dưỡng, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét kết nạp, Trong đó có 04 Đ/c đoàn viên ưu tú, được kết nạp Đảng - Lớp đảng viên 90 năm.
“Tìm hiểu lịch sử 90 năm vinh quang Đảng Cộng sản Việt Nam”
Lễ kết nạp đảng viên - Pò Hèn Móng Cái
Đoàn trường phát động đoàn viên thanh niên hưởng ứng lời kêu gọi của Trung ương MTTQ, quyên góp được 61.000.000đ tiền mặt và 38.000.000đ ủng hộ phòng chống Covid-19 qua tin nhắn tổng đài 1407; Hưởng ứng chương trình “Tiếp sức mùa thi”, Đoàn trường thành lập đội Thanh niên tình nguyện ở khu vực cổng trường tổ chức điều tiết giao thông và hỗ trợ công tác đo thân nhiệt phòng chống Covid-19 cho thí sinh về dự thi Tốt nghiệp THPT 2020 tại điểm trường THPT chuyên Hạ Long.
Phát huy thế mạnh của học sinh khối chuyên Anh, chuyên Trung, nhằm góp phần phát triển du lịch tỉnh Quảng Ninh, Đoàn trường tham gia tích cực vào hoạt động của CLB Tiếng Anh, CLB tư vấn, hướng dẫn du lịch của Đoàn Khối Các cơ quan tỉnh.
Các em học sinh: Thúy Quỳnh, Minh Tâm và Phương Anh của Quảng Ninh
đã chính thức bước lên ngôi vị cao nhất của Trường Teen 2020.
Từ phong trào và thực tiễn các hoạt động đã xuất hiện nhiều gương học sinh tiêu biểu đạt thành tích cao trong học tập, nhất là trong các kỳ thi HSG Quốc gia và Quốc tế, được tôn vinh, trở thành tấm gương sáng để các bạn cùng noi theo:
Hai học sinh Phạm Như Hương Trà, Lê Phương Thảo [lớp 11 Anh] của Trường THPT chuyên Hạ Long
đã xuất sắc giành giải đặc biệt, giải cao nhất của cuộc thi Hùng biện Tiếng Anh quốc gia 2020.
Học sinh trường THPT chuyên Hạ Long tích cựctham gia các hoạt động nghiên cứu KHKT
Phát huy vai trò định hướng hoạt động đoàn cho học sinh và tham gia sinh hoạt đoàn, các thầy giáo, cô giáo trong Chi đoàn giáo viên đã và đang là bộ phận không thể thiếu, góp phần làm lên những thành tích cao trong hoạt động chuyên môn, công tác Đảng, hoạt động phong trào. Phải kể đến cuộc thi ATGT cho nụ cười ngày mai, CĐGV tham gia đầy đủ, nhất là các đ/c giáo viên GDCD hướng dẫn HS tham gia cuộc thi qua mạng, nhằm giáo dục và tuyên truyền ý thức tham gia giao thông cho các em học sinh, kết quả đạt 01 giải nhì cấp quốc gia. Tham gia chương trình tình nguyện “Tuổi trẻ với mùa xuân biên giới” cùng Đoàn Khối tại đồn biên phòng Pò Hèn. Hướng dẫn học sinh tham gia nghiên cứu khoa học, kết quả đạt 05 giải cấp Tỉnh. Năm học 2019 - 2020, CĐGV có 02 đ/c được nhận danh hiệu Công chức viên chức trẻ tiêu biểu, 01 đ/c nhận danh hiệu Tài năng trẻ tiêu biểu của Đoàn khối các cơ quan tỉnh QN. CĐGV cũng giới thiệu 03 đ/c trở thành gương mặt trẻ tiêu biểu của TƯ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
Chi đoàn GV - NV tham gia hội trại Kỷ niệm 55 năm hệ chuyên - 30 năm
thành lập trường THPT Chuyên Hạ Long
Được tiếp lửa và trao truyền kinh nghiệm, nhiệt huyết từ các thế hệ học sinh chuyên, với tài năng, sức sáng tạo và tinh thần yêu quê hương, đất nước, tin rằng thanh niên, học sinh chuyên Hạ Long sẽ tích cực học tập, rèn đức, luyện tài để trở thành các công dân xuất sắc, góp sức mình vào xây dựng tỉnh Quảng Ninh và đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh và phát triển.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh