Có thể bạn đã nghe qua cụm từ Internet of Things [IoT] nhưng chưa hiểu hết được ý nghĩa và những ứng dụng mà nó mang lại. Tuy nhiên, IoT lại đang tác động cuộc sống, công việc và xã hội xung quanh chúng ta. Vậy Internet of Things [IoT] là gì? Cách thức hoạt động của nó ra sao và nó có thực sự quan trọng không? Hãy theo dõi bài viết dưới đây.
IoT là một mạng lưới khổng lồ kết nối vạn vật và con người, chia sẻ dữ liệu và thông tin qua một mạng duy nhất không cần sự tương tác trực tiếp giữa người với người. Internet of Things có khả năng kết nối được với bất kì thiết bị nào sử dụng Internet và một số thiết bị khác như smartphone, lò vi sóng thông minh, máy giặt, tai nghe, bóng đèn, và nhiều thiết bị khác thông qua Wi-Fi, mạng viễn thông [3G, 4G], Bluetooth, ZigBee, hồng ngoại…. IoT đã phát triển từ sự hội tụ của công nghệ không dây, công nghệ vi cơ điện tử và Internet.
Ảnh: iotvietnam.com
Nhờ Internet of Things, lò vi sóng thông minh của bạn sẽ tự động làm nóng thức ăn theo đúng khoảng thời gian bạn cần, xe ô tô tự lái có cảm biến phức tạp giúp phát hiện các đối tượng trên đường, các thiết bị tập thể dục tự động đo nhịp tim và số bước bạn đã thực hiện ngày hôm đó, sau đó sử dụng thông tin này để đề xuất các kế hoạch tập thể dục phù hợp với bạn. Thậm chí, còn có những quả bóng được kết nối và có khả năng theo dõi, thống kê độ xa gần khi ném bóng, thông qua một ứng dụng nhằm mục đích phục vụ cho việc đào tạo. Thật tiện lợi có đúng không?
Ảnh: doanhnhansaigon
IoT có ứng dụng rất đa dạng, tự động hóa và tiện lợi cho cuộc sống con người:
– Quản lý năng lượng thông minh
– Quản lí và lập kế hoạch quản lí đô thị, cơ sở hạ tầng thông minh
– Quản lí môi trường, chất thải
– Phản hồi trong các tinh huống khẩn cấp hay theo dõi sức khỏe từ xa
– Mua sắm thông minh
– Quản lí các thiết bị cá nhân
– Đồng hồ đo thông minh
Không chỉ tác động tới cuộc sống thường ngày của chúng ta, IoT còn ảnh hưởng lớn đến kinh doanh, cho phép doanh nghiệp xây dựng chiến lược marketing thông minh và cải thiện ROI cũng như doanh số một cách đáng kể.
Dữ liệu bán hàng được coi như tài sản quý báu của mỗi doanh nghiệp, bởi nó tập hợp toàn bộ thông tin của những khách hàng đã quan tâm hay đã sử dụng sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp. Từ những thông tin này doanh nghiệp sẽ điều chỉnh chiến lược marketing của mình tốt hơn nhằm vào đối tượng khách hàng cụ thể.
Các thiết bị thông minh có thể thu thập những nguồn dữ liệu này và cung cấp cho bạn trong thời gian thực mà không cần đến chuyên gia công nghệ thông tin.
Dữ liệu khách hàng không chỉ giúp doanh nghiệp phân tích, đánh giá và phân nhóm khách hàng mà còn lên những nội dung phù hợp phục vụ các chiến dịch email automation để nuôi dưỡng và tiếp cận từng nhóm khách hàng thật hiệu quả.
Khi IoT kết hợp với công cụ quản lý khách hàng CRM, nó sẽ giúp bạn thu thập và tổ chức dữ liệu khách hàng, có thể phân tích dữ liệu đó một cách hiệu quả và chính xác; cung cấp cho bạn các kết quả liên quan đến cơ sở người tiêu dùng của bạn. Các thiết bị IoT có thể giúp bạn hiểu vị trí của khách hàng tiềm năng trong hành trình mua hàng của họ, để bạn có thể giải quyết vấn đề của khách hàng và cung cấp cho họ thông tin phù hợp nhằm mục đích nuôi dưỡng họ và tạo ra doanh thu.
Việc biết ai đã mua hàng hóa, và cách mà sản phẩm được sử dụng/tiêu dùng cho phép công ty bổ sung những điểm dữ liệu mới cho cơ sở dữ liệu CRM, cung cấp thông tin cho việc cải tiến và phát triển các sản phẩm tương lai, xây dựng chương trình nâng cao lòng trung thành của khách hàng, và thực hiện marketing với các thông điệp đặc trưng cho từng hoạt động sử dụng sản phẩm.
Đại diện Evrythng nhấn mạnh: “Công nghệ này cho phép bạn truyền tin tới người dùng tại thời điểm chính xác trong vòng đời mua sắm. Chúng tôi thực sự biết được, liệu bạn có quan tâm đến sản phẩm nào trong hai tuần vừa qua hay không.”
Ngoài việc cung cấp các thông tin hữu ích cho công ty, các sản phẩm được kết nối trên nền tảng IoT còn mang lại dấu hiệu giúp người dùng nhận biết đâu là hàng thật, giữa những sản phẩm ngày càng dễ bị làm giả như mặt hàng túi xách, hay mỹ phẩm cao cấp.
Ngày nay, 74% marketer thương hiệu cho biết họ thấy lưu lượng truy cập web tăng đáng kể khi đầu tư 6 giờ một tuần cho marketing trên social media
IoT đã được tối ưu hóa để sử dụng với social media, cho phép tạo ra các bài đăng và chia sẻ tự động thường xuyên bởi chính các thiết bị đó, chuẩn bị cho các cộng đồng trực tuyến mới phát triển và tập trung vào người dùng thiết bị cụ thể.
Các marketer có thể dự đoán sự phát triển của các cộng đồng xã hội này để target đối tượng mục tiêu và khách hàng mới.
IoT giúp quảng cáo và nội dung thông minh hơn, có liên quan hơn giúp tăng khả năng chuyển đổi và tiết kiệm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp. Đặc biệt trong content marketing, nhà tiếp thị sẽ phải thay đổi chiến lược content phù hợp với bối cảnh và vị trí thực. Dựa vào nghiên cứu dữ liệu và hành vi của người tiêu dùng, marketer có thể “đo ni đóng giày” cho từng đối tượng khách hàng để xây dựng mối quan hệ bền chặt hơn với thương hiệu và người tiêu dùng. Xu hướng IoT cũng dự báo sự gia tăng của nguồn dữ liệu xuất phát từ địa điểm mà người tiêu dùng kết nối với thiết bị. Từ đây, marketer có thể tạo ra nội dung mang tính cá nhân hóa hơn để dễ dàng tiếp cận khách hàng và tăng tỷ lệ chuyển đổi.
Hiểu được xu hướng phát triển của Internet of Things cũng như thói quen và hành vi người tiêu dùng, doanh nghiệp sẽ tận dụng được các cơ hội mới, thay đổi chiến lược marketing kịp thời để phù hợp với bối cảnh thị trường và tăng khả năng chuyển đổi.
Hà Nguyễn – MarketingAI
Internet of Things [IoT] là xu hướng công nghệ được các công ty công nghệ hàng đầu thế giới nhắc tới nhiều. IBM có nền tảng và giải pháp IoT trên hệ thống Watson và Bluemix, hệ thống Cloud AWS của Amazon cũng mới ra một bộ giải pháp riêng cho IoT, hệ thống Cloud của Micrsoft cũng có sản phẩm chuyên biệt Azure IoT Hub...
Trong bài viết này, ta sẽ tìm hiểu định nghĩa thế nào là IoT, các đặc thù và xu hướng công nghệ dẫn đến IoT, và ảnh hưởng của công nghệ này tới xã hội.
Định nghĩa về Internet of Things
Thuật ngữ IoT bao hàm nhiều nghĩa tùy vào hoàn cảnh sử dụng và ý đồ của người viết. Tuy vậy, một thiết bị/đồ vật khi được gọi là thiết bị IoT [IoT devices] có những đặc trưng sau:
- Đó là các thiết bị và đồ vật bình thường trong cuộc sống, chúng ta thường không coi chúng là máy tính. Những thiết bị [đồ vật] này có thể là bất cứ thứ gì, ví dụ: tivi, tủ lạnh, máy điều hòa, ô tô... Các thiết bị này nhiều khi đã có các vi điều khiển [microcontroller] và mạch điện tử [như tivi và tủ lạnh, ô tô]. Tuy vậy, chúng ta không coi chúng như một máy tính thông thường giống như máy tính để bàn hay laptop.
- Các thiết bị và đồ vật đó khi IoT hóa được bổ sung khả năng tính toán [computational intelligence] từ đó có những tính năng ưu việt. Tủ lạnh thông minh thế hệ mới nhất của Samsung, ngoài việc giúp lưu giữ thức ăn, còn kiểm tra và thông báo cho người dùng khi nào cần phải mua thêm trứng và sữa; hoặc hướng dẫn bạn nấu ăn [qua giọng nói] theo các công thức trên mạng. Để có những tính năng này thì chiếc tủ lạnh được trang bị khả năng tính toán như một máy tính.
Các thiết bị IoT có khả năng kết nối mạng và Internet; khi đó chúng có thể tương tác với nhau, truy cập Internet, và sử dụng các tài nguyên của điện toán đám mây [Cloud]. Cũng với ví dụ tủ lạnh thông minh như ở trên, người dùng có thể đi chợ online ngay tại cái tủ lạnh khi thấy thiếu thức ăn. Tủ lạnh thông minh được kết nối Internet sẽ đặt hàng tới các hệ thống bán lẻ như Amazon; sau đó thực phẩm được chuyển tới tận nha gia chủ. Người dùng thậm chí không cần dùng đến tiền mặt vì thẻ tín dụng đã được lưu trong bộ nhớ của tủ lạnh và thanh toán trực tuyến với nhà bán lẻ.
Như vậy, chúng ta có thể thấy một thiết bị/đồ vật được gọi là thiết bị IoT khi nó là một thiết bị chuyên dụng [không phải máy tính nói chung] được trang bị khả năng tính toán để nâng cáo tính năng, và khả năng kết nối mạng như mô tả ở hình sau:
| |
Thiết bị IoT
Khi nói đến các thiết bị IoT chúng ta thường thấy nó có những đặc tính:
-Thông minh: Các thiết bị IoT trên thị trường thường hay được gọi là thiết bị thông minh [smart devices]. Ví dụ: tủ lạnh thông minh, đèn thông minh, máy giặt thông minh... Các thiết bị giờ được trang bị khả năng tính toán và kết nội mạng sẽ đem lại tính năng ưu việt so với thiết bị truyền thông, và có những tính năng mới mà thiết bị truyền thống không thể có được.
| |
| Nest - điều khiển điều hòa thông minh [của Google]. |
Ví dụ như Nest, thiết bị điều khiển điều hòa thông mình của Google, có khả năng tự học thói quen sử dụng của người dùng, đồng thời kết hợp với thông tin thời tiết, có khả năng tiết kiệm 5% hóa đơn tiền điện cho chủ nhà.
- Cảm biến môi trường: Các thiết bị IoT giờ cũng được trang bị rất nhiều cảm biến [sensors] môi trường khác nhau, chính những thông tin về môi trường xunh quanh này giúp cho thiết bị thông minh hơn. Ví dụ cảm biến chuyển động [motion sensor] có thể truyền thông tin đến hệ thống đèn thông minh để tự động bật tắt khi có người ra vào phòng. Cảm biến mưa sẽ giúp cửa sổ đóng mở theo thời tiết.
- Tương tác với các thiết bị khác: Các thiết bị IoT giờ với khả năng tính toán và kết nối mới có thể tương tác với nhau cục bộ [locally] hoặc qua Internet. Ví dụ, ổ khóa thông minh sẽ đưa thông tin cho hệ thống điểu hòa nhiệt độ về tình trạng đang có người trong căn hộ hay không; từ đó hệ thống điều hòa thông minh có thể điều chỉnh tình trạng tiêu thụ điện để tiết kiệm. Việc các thiết bị tương tác với nhau tạo ra những khả năng mới mà trước đây từng thiết bị không thể làm được.
- Giao diện với điện toán đám mây: Thiết bị IoT hiện tại hoạt động như một cửa ngõ [interface] tới tài nguyên vô tận của điện toán đám mây [Cloud], các tính năng mà người dùng sử dụng không bị giới hạn bởi khả năng của thiết bị nữa. Rất nhiều thiết bị thông minh hiện nay trên thị trường có khả năng điều khiển bằng giọng nói; việc phân tích và hiểu giọng nói của người dùng cần nhiều năng lực tính toán với các thuật toán phức tạm; công việc này giờ được thực hiện ở phía Cloud và trả kết quả lại cho thiết bị qua băng thông rộng [bandwidth].
Ứng dụng khắp mọi nơi: ở nhà, công sở, cá nhân, và công cộng. Apple Watch là điển hình của thiết bị thông minh cá nhân [wearable devices] được bán rộng rãi gần đây. Ứng dụng của công nghệ IoT không chỉ giới hạn cho lĩnh vực nhà thông minh mà chúng ta hay thấy trên các phương tiện thông tin đại chúng, công nghệ IoT còn được ứng dụng vào các nhà máy xí nghiệp để nâng cao năng xuất và tối ưu hóa tài nguyên.
Xu hướng công nghệ dẫn tới IoT
Để có được các thiết bị IoT như hiện tại là do hội tụ của nhiều xu hướng công nghệ.
Giá của phần cứng liên tục rẻ đi. Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ, giá của phần cứng máy tính giảm liên tục trong vào 18 năm qua như theo bảng dưới đây. Một ví dụ gần gũi hơn là năm 1998, chiếc điện thoại Nokia 6160 được bán với giá 900 USD, lúc đó ở Việt Nam là một khoản tiền lớn; năm 2016, giá chiếc điện thoại Nokia 105 chỉ còn 420.000 đồng; bất cứ ai cũng có thể sở hữu.
| |
Kích thước của phần cứng giảm đi rất nhiều. Ngoài việc giá thành giảm, kích thước vật lý của thiết bị [phần cứng] cũng giảm đi rất nhiều. Hiện nay, máy tính Raspberry Pi Zero có kích thước chỉ còn 65 mm x 30 mm x 5 mm, bé hơn cả một tờ 5 USD.
| |
Khả năng tính toán của máy tính tăng lên nhiều lần. CPU [bộ xử lý trung tâm] của một chiếc iPhone 6, có số lượng transitor nhiều gấp 625 lần chiếc Pentium vào năm 1995 [Intel PC]. Hiểu theo một cách thông thường thì thời đại bây giờ, bất cứ ai cũng có một chiếu siêu máy tính [supercomputer] ở ngay trong túi.
Internet truy cập ở khắp mọi nơi. Ở Việt Nam, có thể coi như toàn bộ dân số phủ sóng 3G [tức là truy cập được Internet]. Ngay cả tại Trường Sa, nơi hải đảo xa xôi, sóng 3G của Viettel vẫn hoạt động. Trên thế giới, khu vực kém phát triển như Sahara tại Châu Phi thì 20% dân số đã tiếp cận được 3G, và theo báo cáo của Erricson con số này sẽ là hơn 60% vào 2019.
| |
Ngoài ra, các chuẩn công nghệ không dây như wifi đã rất thông dụng. Việc này làm giảm giá thành kết nối các thiết bị IoT [trong gia đình cũng như trong công nghiệp].
Giá truy cập băng thông dữ liệu giảm. Ngoài việc tốc độ và độ phủ của băng thông Internet đã liên tục cải thiện, giá thành giảm cũng là một yếu tố giúp khả thi hoá các ứng dụng của công nghệ IoT. Việc hàng nghìn các thiết bị IoT gửi dữ liệu và trao đổi liên tục với hệ thống cơ sở hạ tầng không còn là điều tốn kém nữa.
Ảnh hưởng xã hội
Các thiết bị IoT với những tính năng ưu việt đã giúp đem lại những lợi ích không hề nhỏ đối với cuộc sống. Tuy vậy, việc ứng dụng rộng rãi các thiết bị IoT vào mọi mặt của đời sống cũng đem lại những rủi ro mới.
Các dịch vụ cơ bản hằng ngày của xã hội khi được IoT hóa dẫn đến việc chúng ta bị phụ thuộc quá nhiều vào các hệ thống phức tạp, một lỗi nhỏ trong cả hệ thống này cũng dẫn đến những hậu quả không ngờ. Gần đây, hệ thống điều hòa thông minh Nest bị một lỗi phần mềm khiến thiết bị chết pin nguồn và không hoạt động, trong mùa đông của vùng Bắc Mỹ thì việc hệ thống sưởi không hoạt động là rất nghiêm trọng; ngoài vấn đề sức khỏe của con người, các hệ thống cơ sở hạ tầng như ống nước cũng có thể hỏng khi bị đóng băng. Việc sửa lỗi cho các thiết bị IoT cũng không hề đơn giản, ví dụ như trường hợp của Nest nói trên yêu cầu người dùng phải tháo thiết bị và làm theo nhiều bước phức tạp để nạp lại điện cho thiết bị, nó quá phức tạp với đa số người tiêu dùng.
| |
Một rủi ro nghiêm trọng khác nữa là rủi ro về bảo mật và an ninh; các thiết bị IoT kết nối là mục tiêu cho các hacker đột nhập và chiếm quyền kiểm soát. Một gia đình ở Mỹ dùng hệ thống IP camera để giám sát trẻ; gia đình này đã rất hoảng sợ khi phát hiện ra hackers đã chiếm quyền kiểm soát của hệ thống này, ngoài việc theo dõi được hình ảnh của gia đình, hackers còn hù dọa đứa trẻ qua giọng nói. Người dùng khi mua những thiết bị IoT thông minh, thường không thể lường trước được những rủi ro như vậy.
Xu hướng công nghệ IoT [Internet of Things] là một xu hướng quan trọng, nó đem lại những thiết bị thông minh và có ảnh hướng tới mọi mặt của đời sống. Thuật ngữ IoT có thể có nhiều nghĩa khác nhau tùy vào tình huống được sử dụng. Tuy vậy, trong bài này chúng ta đưa ra một định nghĩa như thế nào là thiết bị IoT. Công nghệ mới này [IoT] được hình thành do nhiều xu hướng công nghệ khác nhau hội tụ. Áp dụng thiêt bị và công nghệ IoT ngoài việc đem lại những tiện ích và lợi ích rõ rệt, nó cũng mang theo những rủi ro mới về bảo mật, an ninh, quyền riêng tư...
Kitano Trần