Nóng gan bàn chân là biểu hiện của bệnh gì

Viêm gân bàn chân là hiện tượng gân kích ứng hoặc viêm sưng lên gây ra cơn đau ảnh hưởng đến việc đi lại. Các vận động viên thể thao là đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh tần suất sử dụng lực bàn chân thường xuyên với cường độ mạnh. Bệnh có thể điều trị dứt điểm bằng cách nghỉ ngơi và sử dụng thuốc để làm thuyên giảm cơn đau. Tuy nhiên, viêm gân ở bàn chân có thể dẫn đến đứt gân chân nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời.

Viêm gân bàn chân là gì?

Viêm gân bàn chân là bệnh lý cơ xương khớp tương đối phổ biến hiện nay. Bệnh là tình trạng gân vùng chân bị tổn thương do kéo căng quá mức, thông thường là do chấn thương, khiến cho chân bị viêm và sưng. (1)

Khi bàn chân bị chấn thương hoặc chịu lực tác động quá mạnh, phản ứng tự nhiên của cơ thể là viêm, xuất hiện với các triệu chứng sưng, đau hoặc kích ứng. Bệnh là hậu quả của việc chân bị chấn thương đột ngột hoặc chịu áp lực lớn, làm việc nặng trong thời gian dài. Khi nhóm cơ bàn chân được sử dụng quá thường xuyên, bạn sẽ gặp tình trạng căng gân, gây ra cơn đau hoặc sưng.

Tuy nhiên, điều này tác động lên sự liên kết giữa mô mềm và xương nên sẽ mất trong thời gian rất ngắn.  Nếu người bệnh không nghỉ ngơi đủ để mô mềm hồi phục, vận động của bạn sẽ khiến cho bao gân bị sưng lên, dẫn đến các sợi mô bị kéo dài ra. Đây là nguyên nhân chính khiến gân liên tục bị tổn thương và dẫn đến gân bàn chân bị viêm.

Ngoài ra, đây cũng có thể là tình trạng thoái hóa vi mô do tổn thương mạn tính theo thời gian. Trường hợp bệnh này thường xảy ra ở những người lớn tuổi khi các bộ phận trên cơ thể bắt đầu thoái hóa bao gồm xương và vi mô.

Viêm gân ở bàn chân có thể nhận biết bằng cơn đau nhẹ ở vị trí viêm, và tăng dần khi người bệnh chạy trong thời gian dài hoặc thực hiện các hoạt động mạnh. Người bệnh cũng có thể xuất hiện triệu chứng bị cứng khớp vào buổi sáng. 

Viêm gân có thể xảy ra ở mọi đối tượng thuộc mọi lứa tuổi. Các bệnh lý về viêm gân bàn chân rất đa dạng, điều này phụ thuộc vào thói quen và cường độ hoạt động của từng người. Trong đó, viêm gân gót chân là bệnh thường gặp nhất. 

Vị trí viêm gân bàn chân

Một số vị trí viêm gân ở bàn chân thường gặp nhất có thể kể đến là: (2)

1. Viêm gân gót chân

Viêm gân gót chân là tình trạng viêm gân cấp tính ở vị trí gót. Gân gót chân được xem là gân lớn nhất trong cơ thể người. Gân gót chân là nơi chịu những áp lực lớn đến từ các hoạt động mạnh như chạy nhảy. Cũng chính vì vậy, gót chân là vị trí dễ bị viêm gân nhất. 

Khi gân gót chân bị chấn thương dẫn đến tổn thương gân từ nơi bám cơ bụng chân đến vị trí  gắn vào xương  gót chân. Có hai loại viêm gân gót chân:

• Viêm điểm bám gân: Xảy ra khi chấn thương ở vị trí gân gắn vào xương gót chân. Đây còn được gọi là điểm thấp nhất của gân.
• Viêm sợi gân: Xảy ra khi chấn thương ở bất kỳ vị trí nào khác trên gân trừ điểm bám gân.

Phương pháp điều trị thông dụng của tình trạng viêm tại vị trí gót chân là nghỉ ngơi, uống thuốc giảm đau và tập vật lý trị liệu nếu cần. Trường hợp người bệnh không đáp ứng các phương pháp điều trị nội khoa trên, các bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra và chỉ định điều trị ngoại khoa bằng phẫu thuật.

2. Viêm gân duỗi các ngón

Viêm gân bàn chân tại vị trí gân kéo dài. Đây là gân nối với các ngón chân  và chạy ngang qua đầu bàn chân. Có vai trò quan trọng trong việc giúp các ngón chân cử động, lớp đệm bên trong bao gân tương đối mỏng nên gân kéo dài cũng có khả năng bị viêm do chấn thương cao.

Viêm gân kéo dài xảy ra khi người bệnh hoạt động cổ chân quá mức, tạo áp lực lớn lên gân trong thời gian ngắn. Trường hợp này cũng có thể xảy ra ở các vận động viên khi vận động với cường độ cao. 

3 .Viêm gân chày sau

Gân chày sau là gân nằm dọc theo xương mắt cá chân, những dải mô này liên kết các cơ ở cẳng chân với xương bàn chân. Chức năng của gân chày sau là giúp ổn định và chân bằng bàn chân cũng như mắt cá chân. 

Việc gân bàn chân bị viêm ở vị trí gân chày sau gây ra tình trạng đau và sưng ở dọc vị trí gân chày sau. Thường là hậu quả của việc sử dụng gân chân quá nhiều hoặc bị chấn thương đột ngột, điển hình là bong gân mắt cá chân. 

4. Viêm cân gan bàn chân

Viêm cân gan bàn chân gây ra triệu chứng đau âm ỉ ở phần gót chân. Các cơn đau thường xuất hiện vào lúc sáng sau khi ngủ dậy. Vì khi đó, cân gan chân bị co ngắn lại cho bàn chân giữ ở tư thế gập về gan bàn chân trong suốt một đêm. Triệu chứng này sẽ giảm dần khi người bệnh bước đi những bước kế tiếp cho đến khi không còn cảm giác đau. Tuy nhiên, triệu chứng vẫn sẽ thường xuyên tái phát trong ngày, thường là những cơn đau lan tỏa gân hết lòng bàn chân. Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể xuất hiện triệu chứng gai xương kèm theo.

Viêm cân gan bàn chân phổ biến ở nam giới, người lao động nặng hoặc là các vận động viên. Đây là những đối tượng sử dụng chân nhiều, với cường độ lớn. Từ đó, có nguy cơ cao bị viêm cân gan bàn chân.

Dấu hiệu viêm gân bàn chân

Dấu hiệu lâm sàng của bệnh phụ thuộc chủ yếu vào vị trí gân chịu tổn thương và bị viêm. Thông thường người bệnh sẽ xuất hiện tình trạng đau ở bàn chân hoặc mắt cá chân. Đây là triệu chứng phổ biến nhất, thường gặp ở hầu hết bệnh nhân. 

Ngoài ra, viêm gan bàn chân cũng gây ra những triệu chứng khác như:

• Cơn đau dọc theo chiều dài của gân hoặc nơi gân bám vào xương
• Cơn đau khi người bệnh hoạt động chân như đi lại, chạy nhảy
• Tình trạng căng cứng gân sau một thời gian không hoạt động chân. Điển hình như các bước đi đầu tiên của buổi sáng sau khi ngủ dậy
• Tại vị trí gân bị viêm có tình trạng sưng tấy, đỏ hoặc nóng 
• Chân bị phù nhẹ ở vị trí viêm do gân bị dày lên

Nguyên nhân viêm gân ở bàn chân

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân trực tiếp gây ra căn bệnh này là do gân ở bàn chân bị tổn thương, thường là do người bệnh bị chấn thương đột ngột. Một số những chấn thương có thể gây ra viêm gân bàn chân gồm:

• Chấn thương đột ngột
• Đứt gân, căng gân, rách gân
• Viêm khớp
• Rách cơ
• Trật khớp
• Viêm ở những bộ phận khác
• Thoái hóa gân hoặc lắng đọng canxi kéo dài

Yếu tố nguy cơ

Ngoài những chấn thương đột ngột dẫn đến tình trạng viêm, có một số những yếu tố nguy cơ cụ thể làm tăng khả năng bị viêm gân bàn chân ở người. Những vận động viên và người lao động nặng là nhóm đối tượng tiềm ẩn nguy cơ cao mắc bệnh sau này. Đây là những công việc đòi hỏi sử dụng chân liên tục với cường độ mạnh. 

Những yếu tố nguy cơ có thể gây bệnh bao gồm:

• Tuổi tác cao
• Co cơ quá mức, vận động sai tư thế hoặc đột ngột thay đổi tư thế
• Chấn thương lặp lại nhiều lần
• Người bị hội chứng bàn chân bẹt

Biến chứng

Viêm gân bàn chân nhìn chung không phải là bệnh lý nguy hiểm, tuy nhiên bệnh có thể dẫn đến những biến chứng khác có ảnh hưởng lớn đến hoạt động chân của người bệnh. 

Các biến chứng thường xảy ra khi tình trạng bệnh tái lại nhiều lần hoặc người bệnh hoạt động mạnh, liên tục trong lúc viêm gân chưa hết. 

Những biến chứng mà người bệnh cần lưu ý:

• Viêm gân mạn tính: Thường xảy ra đối với những trường hợp gân bàn chân bị viêm tái phát nhiều lần
• Đứt gân: Thường xảy ra khi người bệnh hoạt động mạnh, tạo áp lực lớn trong khi gân chân đang bị tổn thương

Phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán viêm gân bàn chân, bác sĩ cần kiểm tra các dấu hiệu lâm sàng mà người bệnh đang có. Trong hạng mục này, bác sĩ sẽ sờ hoặc ấn vào các bộ phận của bàn chân như mắt cá chân hoặc bắp chân để kiểm tra vị trí viêm gân và tình trạng sưng, đau các vùng xung quanh vị trí tổn thương. (3)

Những triệu chứng lâm sàng của bệnh là:

• Đau vùng gót hoặc đau tại vị trí gân viêm
• Cơn đau dai dẳng, kéo dài trong vài tháng
• Xuất hiện cảm giác đau nhói khi tác động vào 
• Gan bàn chân có gân bị viêm lõm hoặc phẳng bất thường. Một số trường hợp có tình trạng teo cơ

Tiếp đến, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh kiểm tra cận lâm sàng để tìm hiểu kỹ hơn tình trạng và vị trí tổn thương. Những phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng bao gồm:

• Chụp X-quang
• – Siêu âm phần mềm bàn chân
• Chụp MRI. Phương pháp này thường được sử dụng khi bác sĩ cần loại trừ trường hợp người bệnh mắc phải những bệnh lý khác

Cách chữa viêm gân bàn chân

1. Nghỉ ngơi và điều trị tại nhà

Bệnh nhân cần nghỉ ngơi và chăm sóc vùng bị tổn thương cẩn thận để kiểm soát cơn đau và tình trạng viêm của gân.

Phương pháp RICE là phương pháp điều trị viêm gân bàn chân tại nhà được các chuyên gia y tế khuyến khích áp dụng. Được áp dụng với những trường hợp viêm gân ở mức độ nhẹ nhẹ, các cơn đau không ảnh hưởng quá lớn đến hoạt động đi lại của người bệnh. Phương pháp RICE như sau:

• Rest (Nghỉ ngơi): Ngừng hoạt động thể chất và tạo áp lực lên bàn chân, đặc biệt là vị trí gân viêm để tránh làm tổn thương ở các gân nghiêm trọng hơn.
• Icing (Chườm nước đá): Người bệnh có thể chườm lạnh lên vị trí viêm trên bàn chân 20 phút mỗi ngày. Với phương pháp này, người bệnh cần sử dụng miếng vải sạch hoặc băng gạc để chườm đá, không chườm trực tiếp đá lên da.
• Compression (Quấn băng gạc): Sử dụng bằng gạc và quấn quanh, hơi ép vùng gân bị thương để làm giảm sưng
• Elevation (Giữ chân ở vị trí cao): Người bị viêm gân ở bàn chân được khuyến cáo luôn giữ chân ở trên cao, lý tưởng nhất là cao hơn vị trí tim để hỗ trợ hồi phục viêm gân

2. Điều trị bằng thuốc

Bác sĩ sẽ dựa trên những triệu chứng lâm sàng, chủ yếu là mức độ cơn đau của người bệnh để chỉ định những loại thuốc giảm đau hoặc chống viêm phù hợp. Ibuprofen là thuốc chống viêm phổ biến được sử dụng trong những ca viêm gân bàn chân. Ibuprofen có tác dụng làm giảm đau và sưng ở vị trí viêm gân.

Khi sử dụng Ibuprofen hoặc bất thì thuốc chống viêm NSAID khác, người bệnh cần lưu ý uống thuốc theo phác đồ chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý uống thuốc có thể gây ra bệnh đau dạ dày hoặc những bệnh lý tương tự.

3. Tập vật lý trị liệu

Vật lý trị triệu là một phương pháp luôn được ưu tiên áp dụng trong tất cả trường hợp. Mục đích của các bài tập vật lý trị liệu là giúp hồi phục chức năng gân. Đồng thời, lấy lại phạm vi chuyển động, sự ổn định cũng như tính linh hoạt ở các vị trí bàn chân, mắt cá chân và bắp chân.

Dựa theo triệu chứng của người bệnh, chuyên viên vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn những bài tập phù hợp với tình trạng tổn thương của gân.

4. Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp điều trị ngoại khoa, đây không phải phương pháp được ưu tiên. Những người bệnh được chỉ định điều trị bằng phẫu thuật là những người không đáp ứng được những phương pháp điều trị nội khoa khác. Hoặc nếu người bệnh có cơn đau bàn chân kéo dài trên 6 tháng, phương pháp phẫu thuật sẽ giúp người bệnh thuyên giảm hoặc loại bỏ cơn đau này. (4)

Tuy nhiên, người bệnh khi thực hiện phẫu thuật điều trị viêm gân bàn chân cần lưu ý những biến chứng có thể xảy ra như tình trạng đau mạn tính và tổn thương dây thần kinh. 

Vì thế, người bệnh nếu không thật sự cần thiết, nên chữa viêm gân bàn chân bằng những phương pháp nội khoa khác. Trong trường hợp có nhu cầu phẫu thuật, người bệnh cần tìm đến những bệnh viện lớn, có độ uy tín cao để thực hiện phẫu thuật.

Phòng ngừa bệnh lý viêm gân bàn chân

Viêm gân bàn chân có thể phòng ngừa bằng cách thay đổi lối sống lành mạnh và thói quen thường xuyên luyện tập sự linh hoạt cho bàn chân. Mặt khác, nếu người bệnh có những triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh, cần đi khám bác sĩ ngay lập tức để được điều trị, giảm tối đa nguy cơ bệnh phát triển thành viêm gân mạn tính.

Tình trạng này có thể phòng ngừa bằng những cách sau:

• Khởi động và giãn cơ trước khi chơi thể thao hoặc thực hiện những hoạt động thể chất mạnh
• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao thân dưới
• Không làm việc quá sức, đặc biệt là tạo áp lực quá lớn lên gân bàn chân
• Các buổi luyện tập thể thao cần có những khoảng nghỉ ngơi hợp lý 

Với những trường hợp yêu cầu điều trị bằng phương pháp phẫu thuật, người bệnh cần đến những bệnh viện lớn, có những bác sĩ giàu kinh nghiệm và chuyên môn cao để thực hiện phẫu thuật. Điều này giúp người bệnh hạn chế được những rủi ro và các biến chứng có thể xảy ra khi phẫu thuật.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp… 

BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật. 

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

• Hà Nội:
  • 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP.Hà Nội
  • Hotline: 1800 6858 – 024 7106 6858
• TP.HCM:
  • 2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TP.Hồ Chí Minh
  • Hotline: 0287 300 6858 – 0287 102 6789
• Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh
• Website: https://tamanhhospital.vn

Viêm gân bàn chân là bệnh lý cơ xương khớp, thông thường là do chấn thương đột ngột gây ra. Đây là tình trạng gân ở bàn chân bị viêm do sự tác động ở sự liên kết giữa mô mềm và xương từ chấn thương. Người bệnh sẽ có những triệu chứng như đau gót chân hoặc vị trí có gân bị viêm, căng cơ và sưng đỏ ở vị trí viêm. Bệnh có thể được điều trị dứt điểm bằng các phương pháp nội khoa như uống thuốc, nghỉ ngơi, tập vật lý trị liệu.  Tuy nhiên, bệnh có khả năng tái phát lại nếu người có bệnh sử viêm gân bàn chân không chú ý sức khỏe xương khớp ở vùng bàn chân, hoặc để tình trạng chấn thương lặp đi lại lại nhiều lần.