Quan hệ nguyên nhân -- kết quả là gì lớp 5
|
Giải bài tập Luyện từ và câu: Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ trang 32 SGK Tiếng Việt 5 tập 2. Câu 2. Tìm thêm những quan hệ từ và cặp quan hệ từ dùng để nối các vế câu có quan hệ nguyên nhân - kết quả. Show
I. Nhận xét 1. Cách nối và cách sắp xếp các vế câu trong hai câu ghép sau đây có gì khác nhau ? a) Vì con khỉ này rất nghịch nên các anh bảo vệ thường phải cột dây. ĐOÀN GIỎI b) Thầy phải kinh ngạc vì chú học đến đâu hiểu ngay đến đó và có trí nhớ lạ thường. TRINH ĐƯỜNG Gợi ý: - Con xác định các vế câu ghép trong câu. - Xác định các từ nối trong câu. - Nhận xét cách nối và cách sắp xếp các vế câu trong từng câu ghép. Trả lời: a) Vì con khỉ này rất nghịch // nên các anh bảo vệ thường phải cột dây. b) Thầy phải kinh ngạc / vì chú học đến đâu hiểu ngay đến đó và có trí nhớ lạ thường. * Nhận xét: - Cách nối: + Câu a: 2 vế câu được nối với nhau bằng cặp quan hệ từ vì... nên thể hiện quan hệ nguyên nhân - kết quả. + Câu b: 2 vế câu được nối với nhau chỉ bằng một quan hệ từ vì, thể hiện quan hệ nguyên nhân - kết quả. - Cách sắp xếp các vế câu: + Câu a: Vế 1 chỉ nguyên nhân - vế 2 chỉ kết quả. + Câu b: Vế 1 chỉ kết quả - Vế 2 chỉ nguyên nhân. 2. Tìm thêm những quan hệ từ và cặp quan hệ từ dùng để nối các vế câu có quan hệ nguyên nhân - kết quả. Gợi ý: Con suy nghĩ rồi trả lời. Trả lời: - Các quan hệ từ: vì, bởi vì, nhờ, nên, cho nên, do vậy,... - Cặp quan hệ từ: vì ... nên, bởi vì ... cho nên, tại vì ... cho nên, nhờ ... mà, do ... mà
II. Luyện tập 1. Tìm các vế câu chỉ nguyên nhân, chỉ kết quả và quan hệ từ, cặp quan hệ từ nối các vế câu này trong những ví dụ sau : a) Bởi chưng bác mẹ tôi nghèo Cho nên tôi phải băm bèo, thái khoai. CA DAO b) Vì nhà nghèo quá, chú phải bỏ học. TRINH ĐƯỜNG c) Lúa gạo quý vì ta phải đổ bao mồ hôi mới làm ra được. Vàng cũng quý vì nó rất đắt và hiếm. TRINH MẠNH Gợi ý: - Con xác định các vế câu trong từng trường hợp - Xác định vế chỉ nguyên nhân và vế chỉ kết quả - Tìm quan hệ từ trong câu. Trả lời:
2. Từ một câu ghép đã dẫn ở bài tập 1, hãy tạo ra một câu ghép mới bằng cách thay đổi vị trí của các vế câu (có thể thêm bớt từ nếu thấy cần thiết). Gợi ý: Con suy nghĩ và trả lời. Trả lời: a) Tôi phải băm bèo, thái khoai vì gia đình tôi nghèo. b) Chú phải bỏ học vì gia đình nghèo không đủ tiền cho chú ăn học c) Vì người ta phải đổ bao mồ hôi mới làm ra được nên lúa gạo rất quý. Vì vàng rất đắt và hiếm nên vàng cũng rất quý. 3. Chọn quan hệ từ trong ngoặc đơn thích hợp với mỗi chỗ trống. Giải thích vì sao em chọn quan hệ từ ấy. a) ... thời tiết thuận nên lúa tốt. b) ... thời tiết không thuận nên lúa xấu. (tại, nhờ) Gợi ý: - Tại: Từ biểu thị điều sắp nêu ra là nguyên nhân cho một sự việc không tốt, không hay xảy ra. - Nhờ: Từ biểu thị điều sắp nêu ra là nguyên nhân cho một sự việc tốt xảy ra. Trả lời: a. Nhờ thời tiết thuận nên lúa tốt. Ta sử dụng từ nhờ là bởi vì từ này biểu thị điều sắp nói ra là nguyên nhân dẫn tới một kết quả khả quan được nói tới. Trong câu a thì thời tiết là một nguyên nhân dẫn tới một kết quả tốt là lúa tốt. b. Tại thời tiết không thuận nên lúa xấu. Ta sử dụng từ tại là bởi vì từ này biểu thị điều sắp nói ra là nguyên nhân dẫn tới một kết quả không hay được nói tới. Trong câu b thì thời tiết lại là một nguyên nhân dẫn tới một kết quả không hay là lúa xấu. 4. Thêm vào chỗ trống một vế câu thích hợp để tạo thành câu ghép chỉ nguyên nhân - kết quả : a) Vì bạn Dũng không thuộc bài ... b) Do nó chủ quan ... c) ... nên Bích Vân đã có nhiều tiến bộ trong học tập. Gợi ý: Con suy nghĩ rồi điền thêm vế câu thích hợp vào chỗ trống. Trả lời: a. Vì Dũng không thuộc bài nên bạn ấy bị thầy nhắc nhở. b. Do nó chủ quan nên bài thi của nó không đạt điểm cao. c. Nhờ chăm chỉ, khiêm tốn học thầy hỏi bạn nên Bích Vân đã có nhiều tiến bộ trong học tập. a, Đặt 1 câu ghép có quan hệ nguyên nhân - kết quả
Cặp quan hệ từ biểu thị mối quan hệ nguyên nhân - kết quả; điều kiện - kết quả Các câu hỏi tương tự
Cặp quan hệ từ trong câu sau biểu thị quan hệ gì ? “ Tuy nhà gần nhưng em vẫn đi học muộn.” A. Quan hệ nguyên nhân - kết quả. B. Quan hệ điều kiện - kết quả. C. Quan hệ tương phản. D. Quan hệ tăng tiến. Bài 2: Gạch chân từ không thuộc nhóm từ trong các dãy từ sau: A. chăm chỉ, siêng năng, cần cù, chăm sóc, chăm làm. B. đoàn kết, chung sức, ngoan ngoãn, hợp lực, gắn bó. C. tự hào, anh hùng, gan dạ, dũng cảm, dũng mãnh, quả cảm. Câu hỏi: Quan hệ từ là gì? Trả lời: Quan hệ từlà những từ dùng để biểu thị được một mối quan hệ bộ phận nào đó trong câu hoặc đoạn văn. Ví dụ như: vì – nên, hay, hoặc, nhưng – mà, thì… Nó tạo mối quan hệ mật thiết với nhau giúp câu sinh động, gợi hình, gợi cảm hơn. Cùng Top lời giải tìm hiểu về quan hệ từ nhé! 1. Quan hệ từ là gìQuan hệ từ là từ nối các từ ngữ hoặc các câu, nhằm thể hiện mối quan hệ giữa những từ ngữ hoặc những câu ấy với nhau: và, với, hay, hoặc, nhưng, mà, thì, của, ở, tại, bằng, như, để, về.. Các mối quan hệ này vô cùng đa dạng và phong phú, bao gồm quan hệ so sánh, quan hệ sở hữu, quan hệ nhân quả,… 2. Các cặp quan hệ từ thường gặp–Biểu thị quan hệ: Giả thiết – Kết quả; Điều kiện – Kết quả Các cặp quan hệ từ thể hiện Giả thiết – Kết quả, Điều kiện – Kết quả bao gồm: (i) Nếu … thì… (ii) Hễ … thì… (iii) Giá mà … thì … Ví dụ: a. Nếu ngày mai trời không mưa, tôi sẽ đi dạo một vòng quanh Hồ Tây. b. Giá mà tôi cố gắng hơn, tôi sẽ đạt kết quả tốt hơn - Biểu thị quan hệ: Nguyên nhân – Kết quả Các cặp quan hệ từ thể hiện Nguyên nhân – Kết quả bao gồm: (i) Vì … nên… (ii) Do … nên… (iii) Nhờ … mà… Ví dụ:Nhờ chăm chỉ học tập mà chị Trang đã tốt nghiệp Đại học loại xuất sắc. - Biểu thị quan hệ Tăng lên Các cặp quan hệ từ thể hiện Tăng lên bao gồm: (i) Không những … mà còn… (ii) Không chỉ … mà còn… (iii) Càng … càng… Ví dụ:Hoa không những học giỏi mà còn múa rất đẹp. - Biểu thị quan hệ Tương phản, đối lập Các cặp quan hệ từ thể hiện Tương phản, đối lập bao gồm: Tuy … nhưng… Mặc dù … nhưng… Ví dụ: a. Mặc dù trời mưa lớn nhưng anh vẫn đến gặp cô ấy đúng hẹn. b. Tuy cô ấy không giàu có nhưng cô ấy vẫn sẵn sàng giúp đỡ người hoạn nạm. 3. Chức năng quan hệ từQuan hệ từ có dùng để làm rõ ý nghĩa của câu hoặc của cả một đoạn văn. Chúng có khả năng liên kết các từ hay cụm từ hoặc các câu lại với nhau. Vì vậy chúng còn có tên gọi khác là nối từ hay kết từ. 4. Các bài tập về quan hệ từBài 1: Gạch dưới quan hệ từ có trong các câu sau: a. Trên bãi tập, tổ một tập nhảy cao còn tổ hai tập nhảy xa. b. Trời mưa to mà bạn Quỳnh không có áo mưa. c. Lớp em chăm chỉ nên thầy rất vui lòng. d. Đoàn tàu này qua rồi đoàn tàu khác đến. e. Sẻ cầm nắm hạt kê và ngượng nghịu nói với bạn. f. Tiếng kẻng của hợp tác xã vang lên, các xã viên ra đồng làm việc. g. Bố em hôm nay về nhà muộn vì công tác đột xuất. h. A Cháng trông như con ngựa tơ hai tuổi. i. Mưa đã tạnh mà đường xá vẫn còn lầy lội. j. Hôm nay, tổ bạn trực hay tổ tớ trực? Bài giải * Các quan hệ từ trong câu như sau a. Trên bãi tập, tổ một tập nhảy caocòntổ hai tập nhảy xa. b. Trời mưa tomàbạn Quỳnh không có áo mưa. c. Lớp em chăm chỉnênthầy rất vui lòng. d. Đoàn tàu này quarồiđoàn tàu khác đến. e. Sẻ cầm nắm hạt kêvàngượng nghịu nói với bạn. f. Tiếng kẻng của hợp tác xã vang lên, các xã viên ra đồng làm việc. g. Bố em hôm nay về nhà muộnvìcông tác đột xuất. h. A Cháng trôngnhưcon ngựa tơ hai tuổi. i. Mưa đã tạnhmàđường xá vẫn còn lầy lội. j. Hôm nay, tổ bạn trựchaytổ tớ trực? Bài 2: Tìm QHT và cặp QHT trong đoạn trích sau và nêu rõ tác dụng của chúng : Cò và Vạc là hai anh em, nhưng tính nết rất khác nhau. Cò ngoan ngoãn, chăm chỉ học tập, còn Vạc thì lười biếng, suốt ngày chỉ nằm ngủ. Cò bảo mãi mà Vạc chẳng nghe. Nhờ chăm chỉ siêng năng nên Cò học giỏi nhất lớp. Bài giải: QHT và cặp QHT :và, nhưng, còn, mà, Nhờ…nên… Tác dụng: - và: nêu 2 sự kiện song song. -nhưng, còn , mà: nêu sự đối lập. -Nhờ…nên: biểu thị quan hệ nguyên nhân – kết quả. Bài 3: Tìm quan hệ từ (và, nhưng, trên, thì, ở, của) thích hợp với mỗi ô trống dưới đây: a) Trời bây giờ trong vắt, thăm thẳm ... cao. b) Một vầng trăng tròn, to ... đỏ hồng hiện lên ... chân trời, sau rặng tre đen ... một ngôi làng xa. TheoThạch Lam c) Trăng quầng ... hạn, trăng tán ... mưa. Tục ngữ d) Tôi đã đi nhiều nơi, đóng quân ở nhiều chỗ đẹp hơn đây nhiều, nhân dân coi tôi như người làng ... thương yêu tôi hết mực, ... sao sức quyến rũ, nhớ thương vẫn không mãnh liệt, day dứt bằng mảnh đất cọc cằn này. TheoNguyễn Khải Bài giải: a) và b) và, ở, của c) thì, thì d) và, nhưng |
