Một chu kỳ kinh nguyệt bình thường sẽ luôn đều đặn và giúp bạn có thể dự đoán để chuẩn bị trước cho “ngày đèn đỏ”. Tuy nhiên, đối với một số phụ nữ thì kinh nguyệt lại không thể dự đoán. Trong đó bao gồm cả vấn đề có kinh sớm, trễ kinh hoặc đột nhiên mất kinh nguyệt.
Khi bị mất kinh, hầu hết chị em sẽ nghĩ ngay đến khả năng là có thai. Thế nhưng đây không phải là nguyên nhân duy nhất mà còn có khá nhiều nguyên nhân khác về mặt sức khỏe. Vì vậy, nếu đang cảm thấy lo lắng và không biết vì sao mình trễ kinh, mất kinh nguyệt thì bạn có thể tìm hiểu những thông tin này qua bài viết sau.
Những nguyên nhân khiến bạn trễ kinh hoặc mất kinh nguyệt
Trễ kinh có nghĩa là bạn bị trễ từ 1 đến hơn 5 ngày so với chu kỳ trước. Trong khi đó, mất kinh nguyệt được hiểu là bạn không có kinh sau hơn 6 tuần kể từ “mùa dâu” trước. Trên thực tế, có một số thời điểm trong đời sẽ khiến chị em thường xuyên trễ kinh hoặc mất kinh trong 1, 2 hoặc thậm chí trên 3 tháng. Các thời điểm này bao gồm đang trong độ tuổi dậy thì, mang thai, cho con bú và tiền mãn kinh. Ngoài những trường hợp trên, nếu kinh nguyệt của bạn không đều thì tình trạng này có thể liên quan đến một số vấn đề sức khỏe sau đây:
Tâm lý căng thẳng
Đây là lý do phổ biến nhất khiến chị em trễ kinh hoặc thậm chí mất kinh nguyệt trên 1 tháng. Sự căng thẳng có thể gây mất cân bằng nội tiết tố và ảnh hưởng đến vùng dưới đồi, phần não giúp điều hòa kinh nguyệt của bạn. Ngoài ra, căng thẳng có thể dẫn đến tăng, giảm cân hoặc ảnh hưởng đến bệnh lý nào đó. Tất cả những vấn đề này đều dễ khiến kinh nguyệt của bạn không diễn ra theo chu kỳ bình thường.
Giảm cân đột ngột
Việc ăn kiêng khắt khe hoặc đang mắc chứng rối loạn ăn uống thường dẫn đến sụt cân nghiêm trọng. Điều này cũng có thể gây mất kinh nguyệt đột ngột do bạn không có đủ calo để sản xuất các hormone cần thiết cho quá trình rụng trứng. Trong trường hợp này, bạn sẽ cần đi khám để được bác sĩ tư vấn chế độ dinh dưỡng phù hợp.
Thừa cân, béo phì
Tình trạng thừa cân và béo phì cũng có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt của bạn. Bởi vì nếu thừa cân, cơ thể sẽ tạo ra một lượng estrogen dư thừa và khiến việc hành kinh trở nên không đều. Do đó, nếu bạn có chỉ số BMI từ 30 trở lên và thường trễ kinh hoặc mất kinh nguyệt thì nên tìm đến các chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn giảm cân an toàn.
Tập thể dục cường độ cao
Căng thẳng do tập thể dục cường độ cao cũng là một trong những nguyên nhân làm thay đổi nội tiết tố và gây trễ kinh hoặc mất kinh nguyệt. Bên cạnh đó, khi hoạt động thể chất mạnh và liên tục sẽ khiến chất béo trong cơ thể giảm đi nhiều. Điều này cũng có thể là nguyên nhân gây ngừng rụng trứng.
Kiểm soát sinh sản bằng hormone có thể gây mất kinh nguyệt
Việc bắt đầu hoặc ngừng kiểm soát sinh sản bằng hormone đều có thể tạo ra những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt của bạn. Chẳng hạn như thuốc ngừa thai chứa hormone progesterone và estrogen sẽ hoạt động bằng cách ngăn cản buồng trứng giải phóng trứng.
Do đó, bạn có thể bị rối loạn hoặc mất kinh nguyệt trong khoảng 3 tháng từ khi bắt đầu dùng thuốc hoặc từ khi ngừng dùng thuốc. Sau 3 tháng này, chu kỳ kinh nguyệt của bạn sẽ trở nên đều đặn như bình thường. Tương tự như vậy, các phương pháp tránh thai nội tiết tố khác như tiêm thuốc tránh thai hoặc cấy que tránh thai vào cơ thể cũng có thể khiến chị em bị trễ kinh trong thời gian đầu.
Hội chứng buồng trứng đa nang [PCOS]
Hội chứng buồng trứng đa nang là tình trạng cơ thể sản xuất nhiều nội tiết tố nam androgen. Từ đó gây mất cân bằng nội tiết tố làm cản trở quá trình rụng trứng và hình thành các u nang trong buồng trứng. Do đó, nếu bạn bị mất kinh nguyệt trong thời gian dài và nghi ngờ mắc hội chứng PCOS thì nên đi khám càng sớm càng tốt vì bệnh lý này có thể làm tăng nguy cơ vô sinh.
Các vấn đề về tuyến giáp
Tuyến giáp hoạt động kém [suy giáp] hoặc quá mức [cường giáp] đều có thể khiến chu kỳ kinh nguyệt không đều. Tuyến giáp giữ vai trò điều tiết sự trao đổi chất của cơ thể. Cho nên các vấn đề về tuyến giáp cũng có thể ảnh hưởng đến nồng độ hormone và khiến bạn trễ kinh hoặc mất kinh nguyệt.
Các bệnh mãn tính
Một số bệnh mãn tính như bệnh celiac và tiểu đường cũng có thể ảnh hưởng đến kinh nguyệt của bạn.
- Đối với bệnh đái tháo đường, sự thay đổi mức đường huyết có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố. Cùng với đó là nếu bạn kiểm soát bệnh tiểu đường không tốt sẽ khiến kinh nguyệt không đều.
- Đối với bệnh celiac [không dung nạp gluten] gây viêm ruột non và ngăn cơ thể hấp thu các chất dinh dưỡng quan trọng. Từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone dẫn đến tình trạng trễ kinh, mất kinh nguyệt.
Tiền mãn kinh sớm có thể gây mất kinh nguyệt
Nếu bạn bị rối loạn kinh nguyệt khi gần 40 tuổi, chẳng hạn như mất kinh nguyệt trong vài tháng rồi có kinh trở lại, thì đây có thể là dấu hiệu của tiền mãn kinh sớm. Tình trạng này xảy ra do trứng của bạn đang giảm dần nên không đáng lo ngại. Đến một thời điểm khi bạn không còn rụng trứng nữa sẽ được gọi là thời kỳ mãn kinh.
Mất kinh nguyệt 3 tháng trở lên có sao không? Bạn nên làm thế nào?
Tình trạng mất kinh nguyệt 3 tháng trở lên được gọi là vô kinh thứ phát và có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Thế nhưng, nếu bạn đang trong độ tuổi sinh sản và có quan hệ tình dục thì nguyên nhân đầu tiên bạn nên nghĩ đến khi mất kinh đó là do bạn đã mang thai. Nói cách khác, việc mất kinh nguyệt 3 tháng trở lên đôi khi cũng là dấu hiệu cho thấy biện pháp tránh thai bạn đang sử dụng đã không thành công. Bước tiếp theo bạn nên làm là dùng que thử thai để kiểm chứng về điều mình nghi ngờ.
Ngược lại, nếu bạn không mang thai thì việc mất kinh nguyệt trong thời gian dài có thể liên quan đến vấn đề sức khỏe nào đó được kể trên như căng thẳng, sụt cân, tập luyện quá sức, vấn đề tuyến giáp, thuốc tránh thai… Ngoài ra, một số rối loạn di truyền hoặc việc dùng thuốc chống trầm cảm, hóa trị… cũng có thể dẫn đến kinh nguyệt không đều.
Trong trường hợp mất kinh kèm theo các triệu chứng sau đây bạn sẽ cần đi khám càng sớm càng tốt để được chăm sóc y tế kịp thời:
- Bạn mất kinh nguyệt 3 lần trở lên trong 1 năm.
- Hầu hết các chu kỳ kinh của bạn đều dài hơn 35 ngày.
- Hành kinh kéo dài trên 7 ngày mỗi lần đến “mùa dâu”.
- Chảy máu đột nhiên nặng hơn bình thường trong “ngày đèn đỏ” gần nhất.
- Đau bụng nghiêm trọng khi có kinh, có thể kèm theo sốt.
Kết luận chung thì bạn không nên chủ quan khi mất kinh nguyệt trong thời gian dài. Bởi vì nếu không mang thai thì việc trễ kinh, vô kinh thứ phát có thể đang cảnh báo các vấn đề sức khỏe hoặc bệnh lý ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Do đó, nếu bạn đang trải qua vấn đề này thì đừng chần chừ trong việc đi khám để được chăm sóc y tế kịp thời nhé!
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Phụ nữ không có kinh nguyệt khi mang thai. Tuy nhiên, bạn có thể rất hoang mang và lo lắng nếu không có hoạt động tình dục mà vẫn đột ngột mất kinh. Vậy nguyên nhân khiến bạn không có kinh nguyệt là gì?
Nguyên nhân khiến bạn không có kinh nguyệt không chỉ là vì thai kỳ mà còn do thói quen sinh hoạt hoặc đang có một bệnh lý cần điều trị. Bạn cũng có thể bị chậm kinh do cân nặng thay đổi nhanh chóng, nội tiết tố bất thường hoặc thời kỳ mãn kinh [độ tuổi 40 – 50].
Tình trạng mất kinh nguyệt có thể xảy ra trong 1 – 2 tháng hoặc bị vô kinh hoàn toàn trong 3 tháng liên tiếp hoặc hơn. Dưới đây là 10 nguyên nhân phổ biến khiến bạn không có kinh nguyệt.
1. Bạn không có kinh nguyệt do bị căng thẳng
Tình trạng bạn bị căng thẳng [stress] trong thời gian dài có thể làm thay đổi quá trình sản xuất hormone giải phóng gonadotrophin [GnRH], cản trở sự rụng trứng và khiến kinh nguyệt không đều hoặc không có kinh. Tình trạng căng thẳng dẫn đến mất kinh không chỉ là do bạn gặp áp lực trong công việc, học tập mà còn từ nhiều vấn đề khác trong cuộc sống.
Nếu bạn đang phải đối mặt với những vấn đề quá sức của bản thân hoặc liên tục phải chịu căng thẳng và lo lắng thì bạn nên đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ đưa cho bạn lời khuyên cần làm gì để đối phó với tình trạng căng thẳng.
Khi bạn có thể kiểm soát được mức căng thẳng của mình thì chu kỳ kinh nguyệt sẽ trở lại bình thường sau một vài tháng.
2. Bạn mất kinh do tập thể dục quá sức
Nguyên nhân không có kinh nguyệt là gì? Tình trạng tập thể dục quá sức có thể gây ra sự thay đổi hormone tuyến yên và hormone tuyến giáp dẫn đến thay đổi sự rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ tập thể dục 1 – 2 giờ mỗi ngày thì đây không phải là nguyên nhân khiến bạn mất kinh. Bạn chỉ có thể mất kinh khi tập luyện hàng giờ đồng hồ mỗi ngày khiến nội tiết tố bị thay đổi.
Nếu bạn buộc phải lên kế hoạch để tập luyện nhiều giờ mỗi ngày thì nên đến gặp bác sĩ thể thao để có được những lời khuyên về chế độ dinh dưỡng tối ưu. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn giãn cơ hoặc xét nghiệm máu để hỗ trợ những nhu cầu về thể chất của bạn.
>>> Bạn có thể tham khảo: Rối loạn kinh nguyệt sau khi uống thuốc tránh thai: Những điều cần biết!
3. Bạn không có kinh nguyệt do mắc bệnh
Tại sao tới tháng lại không có kinh nguyệt? Bạn có thể bị mất kinh nếu gặp một số bệnh mãn tính dưới đây:
- Tiểu đường
- Bệnh tuyến giáp
- U nang buồng trứng
- Rối loạn chức năng gan
- Các bệnh về tuyến thượng thận
- Hội chứng buồng trứng đa nang [PCOS]
- U tuyến yên [có thể hoặc không phải là ung thư]
Nếu bạn đang mắc một trong những bệnh lý kể trên thì chu kỳ kinh nguyệt của bạn sẽ không thể trở lại bình thường cho đến khi tình trạng bệnh được điều trị.
Các tình trạng nhiễm sắc thể bẩm sinh như hội chứng Turner và hội chứng không nhạy cảm androgen cũng có thể gây ra các vấn đề về kinh nguyệt, khả năng sinh sản và thường có liên quan đến tình trạng vô kinh.
Một số loại bệnh cấp tính khiến bạn giảm cân nhanh chóng, thiếu hụt dinh dưỡng hoặc rối loạn nội tiết tố gây ra tình trạng mất kinh là viêm phổi, đau tim, suy thận, viêm màng não… Sau khi bệnh được điều trị, bạn có thể phải cần vài tháng để kinh nguyệt trở lại bình thường.
4. Bạn không có kinh nguyệt do đồng hồ sinh học
Việc thay đổi lịch trình có thể làm đồng hồ sinh học của cơ thể bạn thay đổi dẫn đến tháng không có kinh. Nếu bạn thường xuyên thay đổi ca làm việc từ ngày sang đêm, không cố định thì chu kỳ kinh nguyệt của bạn có thể đến sớm hoặc muộn hơn dự kiến.
Kinh nguyệt cũng có thể bị thay đổi nếu bạn gặp tình trạng jet lag [một triệu chứng rối loạn giấc ngủ tạm thời khi bạn bay qua những múi giờ khác nhau].
5. Bạn uống thuốc làm thay đổi kinh nguyệt
Tại sao không tới tháng? Một số loại thuốc khiến bạn không có kinh nguyệt hoặc trễ kinh là thuốc chống trầm cảm, thuốc chống loạn thần, thuốc tuyến giáp, thuốc chống co giật và một số loại thuốc hóa trị.
Các biện pháp tránh thai bằng nội tiết tố dưới đây cũng có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt của bạn. Chúng bao gồm:
- Que cấy tránh thai Nexplanon
- Thuốc tiêm tránh thai Depo-Provera
- Thuốc viên chỉ có progesterone MiniPill
- Vòng tránh thai IUD có chứa kích thích tố Mirena
Một số biện pháp tránh thai có thể khiến bạn ra kinh nhiều, một số khiến bạn ra ít kinh còn một số lại khiến bạn mất kinh.
>>> Bạn có thể tham khảo: Tới tháng nên làm gì? 5 mẹo giúp bạn hết mệt trong người vào ngày đèn đỏ
6. Bạn không có kinh nguyệt vì cân nặng thay đổi
Tại sao không đến tháng? Nếu bạn phải trải qua những thay đổi mạnh mẽ về cân nặng như thừa cân, thiếu cân quá nhiều thì bạn cũng có thể bị mất kinh.
Béo phì có thể ảnh hưởng đến estrogen và progesterone, thậm chí khiến bạn giảm khả năng sinh sản. Chỉ số khối cơ thể [BMI] quá cao có thể là nguyên nhân khiến bạn không có kinh nguyệt. Vì thế, bạn nên giảm cân khi bị béo phì để giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt.
Trong trường hợp bạn thiếu cân khiến cho cơ thể thiếu chất béo và chất dinh dưỡng nên không thể sản xuất hormone gây ra tình trạng kinh nguyệt không đều. Bạn cũng có thể bị vô kinh nếu mắc chứng chán ăn hoặc tiêu thụ lượng calo ít hơn so với lượng mà cơ thể bạn đốt cháy. Thông thường, bạn tăng cân trở lại sẽ giúp kinh nguyệt đều đặn hơn.
Khi bạn thay đổi cân nặng nhanh chóng như tăng cân hoặc giảm cân do bệnh tật, uống thuốc hoặc thay đổi chế độ ăn uống thì sẽ gây trở ngại cho việc sản xuất hoặc giải phóng hormone khiến bạn bị mất kinh.
7. Bạn đang ở giai đoạn kinh nguyệt không đều
Tại sao không có kinh? Một chu kỳ kinh nguyệt bình thường sẽ kéo dài từ 21 – 35 ngày. Tuy nhiên, chu kỳ này có thể không đều khi bạn mới bắt đầu có kinh hoặc đã bị mất kinh nguyệt trong thời gian dài trước đó.
Trong giai đoạn bắt đầu hành kinh ở tuổi dậy thì, các bé gái có thể bị mất kinh cho đến khi kinh nguyệt bắt đầu lại bình thường. Phụ nữ đã từng bị mất kinh nguyệt do sử dụng biện pháp tránh thai, liệu pháp hormone hoặc bị bệnh cũng sẽ có kinh nguyệt không đều.
Khi bạn bước vào giai đoạn dậy thì hoặc trải qua một số can thiệp cũng như mắc phải một căn bệnh, kinh nguyệt sẽ không đều một thời gian.
Tại sao không có kinh nguyệt? Khi đang cho con bú, bạn có thể nhận thấy kinh nguyệt không ra, kinh ra ít hoặc không thường xuyên. Nguyên nhân là khi bạn cho con bú đã cung cấp cho bé tất cả lượng calo mà cơ thể bé cần.
Nhiều phụ nữ thường nghĩ cho con bú là một hình thức kiểm soát sinh sản nhưng thực tế không phải vậy. Ngay cả khi bạn không có kinh nguyệt trong lúc cho con bú thì bạn vẫn có thể mang thai. Vì vậy, bạn hãy sử dụng hình thức kiểm soát sinh sản khác nếu chưa sẵn sàng cho việc có con tiếp theo.
9. Bạn không có kinh nguyệt ở giai đoạn mãn kinh
Phụ nữ trong thời kỳ tiền mãn kinh là khoảng thời gian chuyển từ tuổi sinh sản sang tuổi không sinh sản. Kinh của bạn có thể ra ít, nhiều, thường xuyên hoặc không đều đặn.
Nếu bạn ở trong thời kỳ mãn kinh thì có nghĩa là bạn sẽ không còn rụng trứng hay có kinh nguyệt nữa. Độ tuổi mãn kinh trung bình là 51 tuổi.
>>> Bạn có thể tham khảo: Nguyên nhân trễ kinh và cách phòng ngừa, điều trị
10. Bạn bị mất kinh do mang thai ngoài tử cung
Không có kinh nguyệt có sao không? Nếu bạn nghĩ rằng mình không thể mang thai vì đã đặt vòng tránh thai thì bạn đã sai lầm rồi đấy! Bạn có thể mang thai ngoài tử cung khiến kinh nguyệt không ra. Trong trường hợp này, việc thử thai của bạn có thể không chính xác do hình dạng của thiết bị đặt bên trong. Bác sĩ có thể sẽ phải kiểm tra vùng chậu hoặc siêu âm để xác nhận bạn có mang thai ngoài tử cung hay không.
Khi thấy không có kinh nguyệt trong 1 – 2 tháng, bạn nên đến bác sĩ để kiểm tra chứ không nên tự chẩn đoán và điều trị bệnh tại nhà.
Bạn cần đến bác sĩ ngay nếu xuất hiện kèm thêm các dấu hiệu khác khi mất kinh như đau đầu, tầm nhìn thay đổi, buồn nôn hoặc nôn, sốt, rụng tóc, tiết sữa ở ngực, tóc phát triển quá mức…
Bạn nên nhanh chóng đến bệnh viện để điều trị bệnh khi thấy không có kinh nguyệt. Bác sĩ sẽ tìm ra những nguyên nhân khiến bạn mất kinh để từ đó có những phương pháp điều trị thích hợp. Bạn cũng cần thay đổi lối sống như để ý đến chế độ ăn uống, kiểm soát căng thẳng và ngủ đủ giấc để kinh nguyệt đều đặn trở lại nhé.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.