Ý kiến nào dưới đây không được nhắc đến trong văn bản Chống nạn thất học
1. Ổn đònh lớp : 2. Kiểm tra bài cũ :- Thế nào là văn nghò luận ? - Chúng ta thường gặp văn nghò luận ở đâu ?Ghi bảng Hoạt động 1 : Tìm hiểu luận điểm- Gọi học sinh đọc văn bản Chống nạn thất học. - Tìm cho cô ý chính của bài văn này ? chống nạn thất học- Ý chính của bài văn được thể hiện dưới dạng nào ?dưới dạng nhan đề - Tìm cho cô các câu nào đã cụ thể hóa ý chính đó ?- Vạây các em thấy vai trò chính của ý chính trong bài văn nghò luận này là gì? Hay nói cách khác, ý chính thể hiện điều gì của bàivăn ? - Các em thấy ý chính chống nạn thất học này có rõ ràng không?Và đây có phải là vấn đề được nhiều người quan tâm không ? Giảng thêm : Vấn đề chống nạn thất học không chỉ là vấn đềđược nhiều người quan tâm vào những năm 1945 mà hiện nay, đây cũng là một trong những vấn đề đang được quan tâm hàng đầu. Trongnước ta hiện có rất nhiều tỉnh, thành đã phổ cập tiểu học và có một số đã phổ cập được bậc trung học cơ sở. Như vậy, muốn cho ý chính có sức thuyết phục thì ý chính phảirõ ràng, đúng đắn là vấn đề luôn được mọi người quan tâm, là vấn đề đáp ứng được nhu cầu thực tế.Và trong văn nghò luận thì người ta gọi ý chính này là luận điểm. Vậy em nào cho cô biết luận điểm là gì?sgk - Chúng ta đã biết luận điểm là gì rồi. Bây giờ chúng ta sẽ tìmhiểu xem thế nào là luận cứ. - Vậy chúng ta đã biết luận điểm là gì rồi, luận điểm là ý chínhcủa văn bản, vậy người viết đã triển khai ý chính của văn bản luận điểm bằng cách nào? Bằng lý lẽ, dẫn chứng cụ thể làm cơ sở cho luận điểm- Trong văn bản “chống nạn thất học” thì đầu tiên tác giả đưa ra lý lẽ gì ?- Với chính sách cai trò như thế thì dẫn đến hậu quả gì ? - Số liệu cụ thể là bao nhiêu : 95Và cái này cô gọi là dẫn chứng. Đó là khi bò Pháp cai trò, cònkhi giành được độc lập thì như thế nào? Bác đặt ra vấn đề gì ? - Theo người viết thì tại sao phải nâng cao dân trí ?Tham gia vào công cuộc xây dựng nước nhà - Vậy nâng cao dân trí để xây dựng nước nhà bằng cách nào ?- Mỗi lý lẽ và dẫn chứng cô gọi là luạân cứ luận cứ 1, luận cứ 2. Vậy theo các em luận cứ là gì ? luận cứ đòi hỏi điều gì ? ghi nhớ- Và các em thấy những cái lý lẽ, dẫn chúng luận cứ này, chân thật, đúng đắn và tiêu biểu không? có1. Luận điểm : - Ý chính : Chống nạn thất học. Nhan đề.- Các câu văn cụ thể hóa ý chính. + Mọi người Việt Nam …+ Những người đã biết chữ … + Những người chưa biết chữ …- Ý chính thể hiện tư tưởng bài văn.Hay luận điểm thể hiện tư tưởng bài văn.2. Luận cứ :Lý lẽ : Pháp cai trò chính sách ngu dân Luận cứ 1:Dẫn chứng: 95 người Việt nam thất họcLý lẽ : Khi giành được 117- À Luận cứ thì phải chân thật, đúng đắn và tiêu biểu thì mới làm cho luận điểm có sức thuyết phục được.Cô mời một em nhắc lại cho cô luận cứ là gì ? và yêu cầu của luận cứ ?Học sinh nhìn lên dàn bài - Các em hãy nhận xét cho cô là bài văn này đã được sắp xếptrình bày một cách hợp lý và chặt chẽ chưa? hợp lý, chặt chẽ- À, các ý được xắp xếp một cách hợp lý và chặt chẽ như thế thì người ta gọi là lập luận. Vậy các em hiểu lập luận là gì ? ghi nhớChúng ta tìm hiểu xong luận điểm, luận cứ và lập luận trong bài văn nghò luận rồi, cô mời một em nhắc lại cho cô phần ghi nhớ.- Đọc văn bản : Cần tạo thói quen tốt trong đời sống xã hội. - Vấn đề chính của bài văn này là gì ?- Để tạo ra những thói quen tốt trong bài đã đề cập những vấn đềgì? + Các em thấy trước hết người ta chỉ ra những thói quen tốt hayxấu ? xấu + Tại sao lại đề cập đến những thói quen xấu như vậy ?biết xấu nhưng khó sửa - Từ những lý lẽ và dẫn chứng đó tác giả đã đưa ra nhận xét chunggì ? - Các em thấy bài văn này được xắp xếp xhặt chẽ và hợp lý chưa?chặt chẽ và hợp lý - Các em có thực sự bò thuyết phục không ?có. À như vậy bài văn này có lập luận rất chặt chẽ và hợp lý, tạonên sức thuyết phục cao. độc lập nâng caodân trí … Luận cứ 2:- Dẫn chứng : những người đã biết chữ …những người không biết chữ …3. Lập luận : Chặt chẽ, hợp lý.Ghi nhớ : SgkII. Luyện tập : 1. Luận điểm : Cần tạo thói quentốt trong đời sống xã hội. 2. Luận cứ :Lý lẽ : Biết xấu nhưng … khó sửaLuận cứ 1: Dẫn chứng : Trong giađình hút thuốc lá Ngoài xã hội : vứt rácbừa bãi …3. Lập luận : chặt chẽ, hợp lý.5. Dặn dò : Học bài, đọc bài đọc thêmXem trước bài : Đề văn nghò luận và việc lập ý cho bài văn nghò luận. Ngày soạn :Tuần 20Ngữ VănTiết 80ĐỀ VĂN NGHỊ LUẬN VÀ VIỆC LẬP Ý CHO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN- Nhận rõ đăïc điểm và cấu tạo của bài văn nghò luận, các bước tìm hiểu đề văn nghò luận và các yêu cầu chung của một bài văn nghò luận, xác đònh luận đề và luận điểm- Nhận biết luận điểm, tìm hiểu đề bài văn nghò luận và tìm ý, lập ý.2. Kiểm tra bài cũ :Thế nào là luận đề, luận điểm, luận cứ, lập luận trong văn bản nghò luận? 3. Bài mới :Giới thiệu : Với văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm, … trước khi làm bài người viết phải tìm hiểu kỹ càng đề bài và yêu cầu của đề. Với văn nghò luận cũng vậy. Nhưng đề nghò luận, yêu cầu của bài văn nghò luận vẫncó những đặc điểm riêng.118Nội dung – Phương thức hoạt động : Ghi bảngHoạt động 1 :- Giáo viên treo 9 đề bài lên bảng sau đó gọi học sinh đọc - Đề tài 1: đề cập đến vấn đề gì ?Các đề còn lại hỏi tương tự Diễn giảng : Vậy thì các em thấy người ta đã nêu lên những vấnđề để chúng ta cùng bàn bạc, cùng nêu lên ý kiến của mình. Ví dụ như là Tiếng Việt có giàu đẹp không? Hay là đời sống của Bác giản dò nhưthế nào?- Và theo các em cô có thể lấy các đề tài trên làm đề cho bài văn nghò luận được hay không? Được vì mụch đích của các đoạn văn này là để người viết bànluận, đưa ra ý kiến của mình. - Đề 1, 2 có tính chất gì? giải thích, ca ngợi- Đề 3, 4, 5 có tính chất gì? khuyên nhủ, phân tích- Đề 6, 7 suy nghó, bàn luận - Đề 8, 9 tranh luận,phản bác, lật ngược vấn đề.Vậy thì các em thấy đề bài thường có những tính chất gì ? hãy kể Giải thích, ca ngợi,phân tích, khuyên nhủ, suy nghó, bàn luận, phản bác, lật ngược vấn đề …Trong quá trình tìm hiểu từ hồi nãy giờ em nào có thể nói lại thử xem cho cô biết đề văn nghò luận nêu lên điều gì và có tính chất gì?ghi nhớ : sgk chấm 1 - Bây giờ cô sẽ chọn một đề văn để chúng ta cùng tìm hiểu.- Đề nêu lên vấn đề gì? Hay ý chính của vấn đề là gì? - Ai chớ nên tự phụ, tức là đối tượng ở đây là dành cho ai ?- Khuynh hướng tư tưởng của đề là khẳng đònh hay phủ đònh? Gợi ý : chớ nên làm gì phủ đònh không nên.- Với đề văn này đòi hỏi người viết phải làm gì? tức là đề này có tính chất gì thì người viết phải làm như thế Khuyên nhủ, phân tích.Từ việc tìm hiểu đề này các em hãy cho cô biết : Trước một đề văn, muốn làm bài tốt ta cần tìm hiểu điều gì trong đề ?chấm 2 trong ghi nhớ sgk Chúng ta cần tìm hiểu xong đề văn nghò luận rồi, bây giờ chúngta sẽ lập ý cho bài văn nghò luận. Chúng ta sẽ lập ý cho đề bài văn “chớ nên tự phụ”- Luận điểm được nêu ra trong bài là gì? - Vậy tự phụ là gì ?-Tự phụ tốt hay xấu. - Đã là tính xấu thì nó sẽ có lợi hay có hại đối với mọi người ?Bước tiếp theo chúng ta sẽ tìm luận cứ. Em nào có thể nhắc lại cho cô luận cứ bao gồm gì ?Lý lẽ + dẫn chứng - Cho nên trước tiên chúng ta cần phải có lý lẽ.- Trước hết chúng ta phải biết lý lẽ là gì ? ai trả lời được ? Tự : bản thân. Phụ : đánh giá mình cao hơn người khác.- Vì sao khuyên chúng ta chớ nên tự phụ ?(1) Bài 18 Tuần 20 Tập làm văn : TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN NGHỊ LUẬN)(GDBVMT) 1. Kiến thức - Khái niệm văn bản nghị luận. - Những đặc điểm chung của văn bản nghị luận. 2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng nhận biết văn bản nghị luận khi đọc sách báo, chuẩn bị để tiếp tục tìm hiếu - Giáo dục kĩ năng sống: + Ra quyết định lựa chọn: Lựa chọn cách lập luận, lấy dẫn chứng... 3. Thái độ: Yêu thích bộ mơn. Học tập tự giác, tích cực. 4. Năng lực HS : Quan sát , nhận biết, suy nghĩ, phân tích, vận dụng . II. NỘI DUNG HỌC TẬP: nhu cầu nghị luận trong đời sống và đặc điểm chung của văn bản III. CHUẨN BỊ - GV:Sách tham khảo,đề văn nghị luận - HS: Xem các câu hoûi Sgk IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 1.Ổn định tổ chức và kiểm diện : Kiểm diện HS(1 phút) HOẠT ĐỘNG GIỮA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới(2 phút) Trong cuộc sống, đôi khi chúng ta cần kể lại một câu Hoạt động 2: Tìm hiểu nhu cầu nghị luận và văn bản Hs thảo luận câu hỏi trong phần I.1 ? Trong đời sống em có thường gặp các vấn đề và câu - Trong đời sống ta vẫn thường gặp những vấn đề như ? Hãy nêu thêm các câu hỏi về những vấn đề tương tự. I. Nhu cầu nghị luận và văn bản 1. Nhu cầu nghị luận - Vì sao hút thuốc lá là có hại cho - Vì sao con người cần phải làm (2) - Vì sao em thích đọc sách ? - Làm thế nào học giỏi môn ngữ văn ? - Vì sao phải cần giữ gìn nếp sống văn minh ? - Câu thành ngữ “Chọn bạn mà chơi”có ý nghĩa như - Vì sao HS phải học bài và làm bài đầy đủ trước khi - Bạn có nên q say mê với các trị chơi điện tử hay - Chớ nên nói chuyện riêng trong lớp. Bạn đồng ý - Vì sao hút thuốc lá là có hại cho sức khoẻ? - Vì sao con người khơng thể sống thiếu tình u? GV chốt: Những câu hỏi như trên rất hay. Nó cũng ? Gặp các vấn đề và câu hỏi loại đó, em có thể trả lời - Khơng. Vì kể chuyện và miêu tả đều khơng thích hợp G chốt: Đúng vậy. Như các em biết thì: - Tự sự là thuật, kể câu chuyện đời thường hay tưởng - Miêu tả là dựng lại chân dung cảnh, người, vật, sự vật, - Biểu cảm, đánh giá cũng ít nhiều cần dùng lí lẽ lập -> Mà đối với những vấn đề, câu hỏi trên muốn giải (3) hút thuốc. Cái hại không thấy ngay trước mắt, cho nên ? Để trả lời những câu hỏi như thế, hàng ngày trên báo - Nêu gương sáng trong học tập và lao động. - Tình trạng vi phạm luật trong xây dựng, sử dụng đất, ? Trong đời sống ta thương gặp văn nghị luận dưới - Trong đời sống, ta thường gặp văn nghị luận dưới LH:Hãy kể tên một vài kiểu văn bản mà em biết . ?Như vậy bước đầu em hiểu thế nào là văn bản nghị H phát biểu tự do G chốt: Văn bản nghị luận là loại văn bản được viết, nói GV hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản nghị luận ?Bác Hồ viết bài này nhằm mục đích gì . - Mục đích: Xác lập cho mọi người quan điểm, tư ? Bác Hồ nêu ý kiến như thế nào với mọi người để - Ý kiến: Kêu gọi, thuyết phục nhân dân cùng tham gia -> Chống nạn thất học do chính sách ngu dân của TD ?Bác viết cho ai đọc, ai thực hiện. - Đối tượng Bác hướng tới: là quốc dân VN - toàn thể ? Để thực hiện mục đích ấy, bài viết nêu ra những ý kiến -> Trong đời sống, ta thường gặp 2. Thế nào là văn bản nghị luận? -Mục đích: Xác lập cho mọi + Ý kiến: Kêu gọi, thuyết phục (4) - Phải nâng cao dân trí. - Phải hiểu biết quyền lợi của mình. Phải có kiến thức -> Đó chính là những nội dung chính của văn bản . - Nêu thực trạng thất học của nhân dân ta và yêu cầu , GV hướng dẫn HS hình thành hệ thống luận điểm ? Những ý kiến đó được diễn đạt thành những luận điểm - Luận điểm : + Sự cần thiết phải nâng cao dân trí. + Kêu gọi mọi người cùng tham gia chống nạn thất học. - Các câu mang luận điểm * Câu mang luận điểm 1: “Một trong những công việc * Câu mang luận điểm 2: “Mọi người VN phải hiểu kiến thức mới để có thể tham gia vào công cuộc xây GV chốt lại - Luận điểm chính: khẳng định nhiệm vụ chung của toàn - Luận điểm phụ: Khẳng định nhiệm vụ cụ thể của bài ?Em thấy câu luận điểm đó có đặc điểm gì . - Câu luận điểm: Là câu khẳng định một ý kiến, một tư đó,tác giả đề ra nhiệm vụ cho mọi người. ? Để ý kiến đó có sức thuyết phục bài viết đã nêu lên * Lí lẽ Lí lẽ cho luận điểm 1: Sự cần thiết phải nâng cao dân 1. Xưa dân ta thất học là do Chính sách ngu dân của 2. Hầu hết người VN mù chữ thì đất nước khơng tiến 3. Nay muốn xây dựng nước nhà, mọi người dân đều Lí lẽ cho luận điểm 2: Kêu gọi mọi người cùng tham - Nội dung chính : Nêu thực * Hệ thống luận điểm + Sự cần thiết phải nâng cao dân + Kêu gọi mọi người cùng tham - Các câu mang luận điểm: +“Một trong …nâng cao dân trí” + “Mọi người … chữ Quốc ngữ” b. Lý lẽ * Lí lẽ cho luận điểm 1 1. Xưa dân ta thất học là do Chính sách ngu dân của TDP thì đất nước không tiến bộ được. * Lí lẽ cho luận điểm 2: 1. Những người biết chữ dạy 2. Người chưa biết chữ cần (5) 1. Những người biết chữ dạy cho người chưa biết chữ. * Dẫn chứng Dẫn chứng cho luận điểm 1: Sự cần thiết phải nâng 1. TDP hạn chế mở trường học, khơng muốn dân ta biết 2. Số người VN thất học so với số người trong nước là Dẫn chứng cho luận điểm 2: Kêu gọi mọi người cùng 1. Phong trào truyền bá chữ Quốc ngữ giúp đồng bào 2. Vợ chưa biết- chồng bảo, em chưa biết- anh bảo, cha ? Tác giả có thể thực hiện mục đích của mình bằng văn - Vấn đề này khơng thể thực hiện bằng văn tự sự, miêu ? Vậy vấn đề này cần phải thực hiện bằng kiểu văn bản - Phải dùng văn nghị luận. ? Qua phân tích trên thế nào là văn nghị luận. - Văn nghị luận là văn được viết ra nhằm xác lập cho Gv: Những tư tưởng, quan điểm trong bài văn nghị luận ? Muốn văn nghị luận hay và có sức thuyết phục thì nó - Phải có luận điểm rõ ràng, có lí lẽ , dẫn chứng thuyết GV hình thành ghi nhớ ?Trong đời sống ta thường gặp văn nghị luận dưới các ?Thế nào là văn nghị luận . ? Những tư tưởng , quan điểm của bài văn nghị luận Bài tập vận dụng:Với yêu cầu “ Sống đẹp là gì?”, em sẽ - Dùng văn tự sự : Kể chuyện một hay nhiều gương sống - Dùng văn miêu tả: tái hiện sống động một hay nhiều * Dẫn chứng * Dẫn chứng cho luận điểm 1: 1. TDP hạn chế mở trường học, 2. Số người VN thất học so với * Dẫn chứng cho luận điểm 2: 1. Phong trào truyền bá chữ Quốc 2. Vợ chưa biết- chồng bảo, em d. Khái niệm - Văn nghị luận là văn được viết - Văn nghị luận hay, có sức (6) - Dùng văn biểu cảm: bộc lộ cảm xúc trước lối sống => Dùng văn tự sự, miêu tả, biểu cảm: đều không đủ - Dùng văn nghị luận ( lí lẽ, lập luận , dẫn chứng) làm + Sống là thế nào? + Sống đẹp có những biểu hiện cơ bản nào? + Sống đẹp và sống không đẹp khác nhau như thế nào? Hoạt động 3: Hướng dẫn H luyện tập(45phút) Gọi H đọc yêu cầu bài 1-2.G hướng dẫn trả lời từng ? Đây có phải là văn bản nghị luận khơng? Vì sao? - Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội. - Các câu : + Luôn dậy sớm, luôn đúng giờ, giữ lời hứa, ln đọc + Tạo dược thói quen tốt là rất khó. Nhưng nhiễm thói (?)Để thuyết phục người đọc tác giả nêu ra những lí lẽ, - Lí lẽ: tác giả so sánh giữa việc tạo ra thói quen tốt với + Luôn dậy sớm , luôn đúng hẹn, giữ lời hứa, ln đọc + Thói quen hút thuốc lá: gạt tàn bừa bãi , vứt vỏ chuối (?)Bài văn nghị luận này nhằm giải quyết vấn đề có G chốt: Bài văn nhắm rất đúng một vấn đề trong thực tế II. Luyện tập a) Là văn bản nghị luận b)- Ý kiến đề xuất: Cần tạo ra - Ý kiến được nêu ở đầu đề và + Luôn dậy sớm, luôn đúng giờ, + Tạo dược thói quen tốt là rất c) Bài văn nghị luận này nhằm (7) bước vào thời kinh tế thị trường sơi động. Nhiều thói Cơ bản là tán thành. Vì những ý kiến tác giả đưa ra đều ?Em hãy thử phân chia bố cục của văn bản trên? - MB: Từ đầu đến thói quen tốt -> Giới thiệu thói quen - TB: Tiếp theo đến rất nguy hiểm ->Trình bày những GDBVMT: Qua bài tập trên , theo em thì em làm gì để - HS tự bộc lộ Gọi H đọc bài 4 sgk/10-11 (?)Có những ý kiến cho rằng: a. Văn bản trên từ nhan đề đến nội dung đều thuộc văn c. Biểu cảm về 2 biển hồ d. Nghị luận về cuộc sống qua việc kể chuyện về 2 biển ? Theo em ý kiến nào đúng. Vì sao? G giảng: Văn nghị luận thường được trình bày chặt chẽ, d) Bố cục:3 phần 2. Bài 4/10-11 (8) tràn ngập niềm vui. Lưu ý: Muốn nhận biết văn bản nghị luận cần: xác định 4 .Tổng kết(Củng cố , rút gọn kiến thức)(5 phút) - Văn nghị luận là văn được viết ra nhằm xác lập cho người đọc , người nghe một tư ? Muốn văn nghị luận hay và cĩ sức thuyết phục thì nĩ phải như thế nào. - Văn nghị luận được trình bày dưới dạng các ý kiến nêu ra trong cuộc họp, các bài xã ? Những tư tưởng , quan điểm của bài văn nghị luận phải hướng tới gải quyết vấn đề nào - Những tư tưởng , quan điểm của bài văn nghị luận phải hướng tới gải quyết những vấn 5. Hướng dẫn học tập( Hướng dẫn HS tự học ở nhà)(4 phút) * Đối với bài học ở tiết học này :Về học ghi nhớ. Hoàn thành các bài tập. * Đối với bài học ở tiết học tiếp theo -Chuẩn bị bài: “Tục ngữ về con người, xã hội” |