Bài tập tính giá xuất kho theo phương pháp nhập trước xuất trước
Hàng tồn kho là một loại tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp, là chỉ tiêu quan trọng trên báo cáo tài chính. Bài viết sau đây chia sẻ về các phương pháp tính giá xuất kho và lựa chọn phương pháp phù hợp với đặc điểm doanh nghiệp. Show
>>> Đọc thêm: Kế toán kho là gì? Mô tả công việc kế toán kho
1. Tổng quan về hàng tồn kho và phương pháp tính giá xuất khoĐịnh nghĩa: Hàng tồn kho của doanh nghiệp là những tài sản được mua vào để sản xuất hoặc để bán ra trong kỳ sản xuất, kinh doanh bình thường, (theo điều 23 Thông tư 200/2014/TT-BTC), bao gồm:
>>> Đọc thêm: Kế toán kho là gì? Mô tả công việc kế toán kho 2. Mô hình các nghiệp vụ kế toán xuất kho:Hình 2: Mô hình các nghiệp vụ kế toán xuất khoVậy khi xuất kho thì giá trị xuất kho được xác định theo phương pháp nào? Thông tư 200/2014/TT-BTC và Thông tư 133/2016/TT-BTC quy định có 3 phương pháp tính giá hàng xuất kho: Phương pháp giá đích danh, phương pháp tính giá bình quân gia quyền; phương pháp tính giá nhập trước, xuất trước. Hình 3: Các phương pháp tính giá hàng xuất khoMỗi phương pháp tính giá trị hàng tồn kho đều có những ưu, nhược điểm nhất định. Mức độ chính xác và độ tin cậy của mỗi phương pháp phụ thuộc vào yêu cầu quản lý, trình độ, năng lực nghiệp vụ và trình độ trang bị công cụ tính toán, phương tiện xử lý thông tin của doanh nghiệp. Hiện nay, đa phần các doanh nghiệp đều lựa phần mềm kế toán hỗ trợ cho quá trình tính giá hàng xuất kho. Các phần mềm kế toán thông minh thế hệ mới như phần mềm AMIS Kế toán đáp ứng đầy đủ các phương pháp tính giá hàng xuất kho, cho phép doanh nghiệp lựa chọn phương pháp phù hợp với nhu cầu và điều kiện của doanh nghiệp. Phần mềm cũng hướng dẫn cách tính giá xuất kho theo từng phương pháp. Đồng thời cũng tùy thuộc vào yêu cầu bảo quản, tính phức tạp về chủng loại, quy cách và sự biến động của vật tư, hàng hóa ở doanh nghiệp. 3. Các phương pháp tính giá xuất kho và cách lựa chọn phương pháp phù hợp3.1 Phương pháp tính theo giá đích danh
Theo phương pháp này, sản phẩm, hàng hóa, vật tư xuất ra thuộc lô nào thì lấy đơn giá nhập của lô đó để ghi nhận là giá xuất kho.
>> Xem thêm: Cẩm nang kiến thức và kỹ năng kế toán kho cần biết Ví dụ 01: Tình hình nhập xuất kho trong tháng 08/2021 tại Công ty CP tập đoàn XYZ (tính giá hàng xuất kho theo phương pháp thực tế đích danh) như sau: Số đầu kỳ tính đến ngày 01/08/2021:
Trong tháng 8 có tình hình nhập xuất hàng như sau:
+ Ngày 06/08/2021, theo chỉ định kho xuất 100 đơn vị mã MLE010721W của lô hàng nhập ngày 05/08/2021 giao cho khách hàng. Kế toán lấy giá nhập của chính lô hàng ngày 05/08/2021 để ghi nhận giá xuất kho là 38 triệu đồng. Bút toán kế toán lập tại ngày 06/08/2021: Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán (Mã MLE010721W): 3.800 triệu đồng Có TK 156 – Hàng hóa (Mã MLE010721W): 3.800 triệu đồng + Ngày 20/08/2021, theo chỉ định kho xuất 680 đơn vị mã MVS150721R, trong đó 580 đơn vị tồn đầu kỳ và 100 đơn vị thuộc lô nhập ngày 19/08/2021. Trị giá xuất kho của lô hàng này được xác định như sau: 580*25trđ+100*26trđ = 17.100 triệu đồng. Bút toán kế toán lập tại ngày 20/08/2021: Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán (Mã MVS150721R): 17.100 triệu đồng Có TK 156 – Hàng hóa (Mã MVS150721R): 17.100 triệu đồng Ngoài đối tượng áp dụng phương pháp này theo khuyến nghị trên thì một số doanh nghiệp có thể áp dụng phương pháp này khi muốn quản lý hàng tồn kho sử dụng cho những đối tượng cụ thể, như hàng nhập về sử dụng cho dự án, hàng nhập về để gia công, sản xuất theo đơn đặt hàng để theo dõi hiệu quả kinh doanh của từng dự án, hợp đồng theo đúng mục đích quản trị. Khi sử dụng phương pháp này thì doanh nghiệp nên quản lý báo cáo tồn kho theo từng chứng từ nhập, sổ chi tiết vật tư, hàng hóa theo chứng từ nhập. Ví dụ 02:
3.2 Phương pháp bình quân gia quyềnĐịnh nghĩa: Theo phương pháp này, giá trị của từng loại hàng tồn kho được tính theo giá trị trung bình của từng loại hàng tồn kho đầu kỳ và giá trị từng loại hàng tồn kho nhập hoặc sản xuất trong kỳ. Giá trị trung bình có thể tính theo cả kỳ dự trữ (hay còn gọi là phương pháp bình quân cuối kỳ) hoặc sau mỗi lần nhập (hay còn gọi là phương pháp bình quân tức thời).
Khi áp dụng phương pháp này, đến cuối kỳ kế toán, căn cứ trên số hàng tồn đầu kỳ và tập hợp các lần nhập hàng trong kỳ của từng loại hàng tồn kho để tính giá hàng xuất kho trong kỳ.
Một số trường hợp đặc biệt có hàng bán trả lại/giảm giá, hàng mua trả lại/giảm giá thì có thể đưa thông tin này vào trong tính giá.
>>> Đọc thêm: [Phỏng vấn] 10 năm trong nghề và những bộc bạch/chia sẻ kinh nghiệm kế toán kho *** Phương pháp tính theo giá bình quân gia quyền sau mỗi lần nhậpKhi áp dụng phương pháp tính giá bình quân gia quyền sau mỗi lần nhập (hay là bình quân gia quyền di động hoặc bình quân tức thời), kế toán cần xác định lại giá trị tồn kho sau mỗi lần nhập hàng với từng loại hàng tồn kho, theo đó giá trị xuất kho mỗi lần xuất có thể khác nhau.
Ví dụ 03: Tình hình nhập xuất kho trong tháng 08/2021 tại Công ty CP tập đoàn COP như sau: Số lượng tồn đầu kỳ tại ngày 01/08/2021 như sau:
Trong tháng 8 có tình hình nhập xuất hàng như sau:
Giá xuất kho mã GC00019 tính bằng: (500*110.700+200*110.000+300*110.500)/(500+200+300) = 110.500 VND Giá xuất kho mã KS10211 tính bằng: (200*16.500+400*16.800+100*16.300)/(200+400+100) = 16.643 VND
Giá xuất kho mã GC00019 tính bằng: (500*110.700+200*110.000)/(500+200) = 110.500 VND Giá xuất kho mã KS10211 tính bằng: (200*16.500+400*16.800)/(200+400) = 16.700 VND 3.3 Phương pháp tính theo giá nhập trước, xuất trước (FIFO)
Ví dụ 04: Tình hình nhập xuất kho trong tháng 08/2021 tại Công ty CP tập đoàn ABC (tính giá hàng xuất kho theo phương pháp FIFO) như sau: Số lượng tồn đầu kỳ tại ngày 01/08/2021 như sau:
Trong tháng 8 có tình hình nhập xuất hàng như sau:
Giá trị xuất kho ngày 06/08 bằng: 50*26.000+100*26.500+50*27.000 = 5.300.000 VND Giá trị xuất kho ngày 20/08/2021 bằng: 120*5.000+30*5.200 = 756.000 VND Khi sử dụng phương pháp này thì đơn vị thường có nhu cầu quản lý báo cáo tồn kho theo từng chứng từ nhập, sổ chi tiết vật tư, hàng hóa theo chứng từ nhập hoặc muốn đối chiếu được phiếu xuất kho lấy đơn giá từ phiếu nhập nào. Ví dụ 05:
4. Các lưu ý khi áp dụng phương pháp tính giá xuất khoKhi xác định phương pháp tính giá hàng xuất kho, kế toán hàng tồn kho phải tuân thủ theo nguyên tắc nhất quán. Nội dung nguyên tắc nhất quán quy định trong Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 01 – Chuẩn mực chung như sau: “Các chính sách và phương pháp kế toán doanh nghiệp đã chọn phải được áp dụng thống nhất ít nhất trong một kỳ kế toán năm. Trường hợp có thay đổi chính sách và phương pháp kế toán đã chọn thì phải giải trình lý do và ảnh hưởng của sự thay đổi đó trong phần thuyết minh báo cáo tài chính” Như vậy, việc lựa chọn phương pháp tính giá xuất kho cần áp dụng nhất quán:
Ví dụ doanh nghiệp áp dụng phương pháp bình quân gia quyền cả kỳ dự trữ khi xác định giá xuất kho của hàng hóa nhập xuất bán lẻ thông thường; nhưng với hàng hóa sản xuất theo đơn đặt hàng của dự án lớn, khi xuất kho doanh nghiệp nên áp dụng phương pháp tính giá đích danh. Nhiệm vụ đặt ra cho nhà quản trị là lựa chọn phương pháp nào sẽ đảm bảo doanh nghiệp có thể bán hàng đi với mức giá phù hợp, và giải quyết hiệu quả tình trạng tồn đọng của hàng hóa. Mỗi phương pháp tính giá xuất kho đều có ưu nhược điểm riêng. Doanh nghiệp căn cứ vào đặc điểm về hàng tồn kho và điều kiện quản lý của doanh nghiệp mình để lựa chọn phương thức tính giá hàng xuất kho phù hợp, hạn chế khó khăn trong công tác quản lý và hạch toán kế toán, đồng thời vẫn đảm bảo được yêu cầu của công tác quản trị hàng tồn kho của doanh nghiệp. Thực tế hiện nay với việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác kế toán, khâu tính giá hàng xuất kho được thực hiện tự động hóa, giảm tải được rất nhiều khối lượng công việc cho kế toán. MISA AMIS hy vọng đã giúp quý độc giả hệ thống lại được các phương pháp tính giá xuất kho, lợi thế và khó khăn khi áp dụng của từng phương pháp để có thể ra quyết định lựa chọn phương pháp tính giá phù hợp với doanh nghiệp mình. Chúc các anh chị và các bạn thành công! Phần mềm online AMIS Kế Toán hỗ trợ doanh nghiệp quản lý kho theo nhiều phương pháp tính giá xuất kho: Bình quân cuối kỳ, Bình quân tức thời, Nhập trước xuất trước, Thực tế đích danh, và tự động tính giá xuất theo từng phương pháp. Đồng thời, phần mềm còn hỗ trợ quản lý hàng hóa theo nhu cầu đặc thù của đơn vị như: Theo đặc tính (màu sắc, size); theo số lô, hạn sử dụng… Đối với hoạt động bán hàng, phần mềm hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện các nghiệp vụ bán hàng từ việc lập báo giá, tiếp nhận đơn đặt hàng, hợp đồng của khách hàng đến việc xuất hóa đơn bán sản phẩm/dịch vụ, theo dõi, hạch toán các khoản chiết khấu, giảm giá, hàng bán bị trả lại, bán hàng kèm quà tặng,… Đối với hoạt động quản lý kho, phần mềm giúp doanh nghiệp quản lý tình hình nhập – xuất – tồn kho theo chủng loại, chi tiết đến từng vật tư, hàng hóa trong nhiều kho và đáp ứng tất cả các phương pháp tính giá xuất kho.
Kính mời Quý Doanh nghiệp, Anh/Chị kế toán đăng ký trải nghiệm miễn phí 15 ngày bản demo phần mềm kế toán online MISA AMIS. Tác giả: Lý Thị Loan |