Các chính sách và phương pháp kế toán
|
Chính sách kế toán (Accounting Policies) là các nguyên tắc, phương pháp và cơ sở kế toán cụ thể được doanh nghiệp áp dụng vào việc thống kê và lập báo cáo tài chính. Doanh nghiệp cần lựa chọn nhất quán chính sách kế toán đối với các sự kiện tương tự khác như: chứng từ, biên lai, nhật ký chung và với các hình thức báo cáo như báo cáo thuế, báo cáo doanh thu,… Show
Mỗi đơn vị, doanh nghiệp khi lựa chọn chế độ kế toán nào thì sẽ có các chính sách kế toán chi tiết tương ứng và phù hợp với chế độ kế toán đó. Các chế độ kế toán thường gặp là chế độ kế toán doanh nghiệp, chế độ kế toán đơn vị chủ đầu tư, chế độ kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp,… Bên cạnh đó, một số chính sách kế toán thường hay được áp dụng có thể kể đến như là nguyên tắc ghi nhận các khoản tiền, nguyên tắc ghi nhận hàng tồn kho, nguyên tắc ghi nhận và khấu hao bất động sản doanh nghiệp đầu tư, nguyên tắc ghi nhận các khoản đã đầu tư tài chính, nguyên tắc ghi nhận và vốn hóa các khoản chi phí đi vay, nguyên tắc ghi nhận chi phí phải trả,…
Một khi các doanh nghiệp đã đưa ra các chính sách tài chính thì cần phải áp dụng nó phù hợp với các giao dịch hay các hoạt động kế toán của mình. Nếu trong doanh nghiệp có sự áp dụng sai hoặc không phù hợp rất có thể sẽ dẫn đến các sai sót trong báo cáo tình hình tài chính. Việc sai sót trong báo cáo tài chính là việc cấm kỵ đối với bộ phận kế toán cũng như đối với cả doanh nghiệp.
2. Các thông tin về thay đổi chính sách kế toánThay đổi chính sách kế toán là việc thay đổi các nội dung về phương phức, hình thức, nguyên tắc mà doanh nghiệp đã áp dụng trong công việc kế toán về báo cáo tài chính. Ví dụ như thay đổi phương pháp tính giá hàng tồn kho, thay đổi phương pháp khấu hao bất động sản đầu tư,…. 2.1. Quy tắc thay đổi chính sách kế toánViệc thay đổi chính sách kế toán không phải việc bất cứ lúc nào cũng có thể tùy tiện thay đổi được. Thay đổi chính sách kế toán cần được áp dụng theo đúng các điều khoản quy định của pháp luật, các chính sách của nhà nước đã ban hành. Các trường hợp có thể thay đổi chính sách kế toán được quy định là: - Doanh nghiệp được phép thay đổi chính sách kế toán trong trường hợp quy định về pháp luật có tác động đến các chính sách tài chính và buộc các doanh nghiệp phải thay đổi để phù hợp với luật pháp ban hành.
- Trường hợp còn lại là khi các thay đổi có tác động giúp cho báo cáo tài chính có đầy đủ thông tin hơn, các thông tin đáng tin cậy hơn, thích hợp hơn với tình hình hoạt động và kinh doanh của doanh nghiệp thì doanh nghiệp sẽ được phép thay đổi chính sách kế toán. - Chính sách kế toán cần được các doanh nghiệp áp dụng một cách nhất quán trong mỗi gian đoạn để có thể quản lý được mọi vấn đề có thể xảy ra. Bộ phận kế toán làm báo cáo tài chính cần sát sao với những biến động của tình hình tài chính doanh nghiệp, so sánh tình trong từng thời kỳ để kịp thời đưa ra những quyết sách thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp. 2.2. Áp dụng những thay đổi chính sách kế toánTheo đúng quy định của Chuẩn mực số 29 được ban hành và thông báo của Bộ tài chính thì việc áp dụng thay đổi chính sách làm 2 trường hợp sau: - Khi doanh nghiệp thay đổi chính sách kế toán lần đầu, theo các quy định của pháp luật về chuẩn mực hay chế độ kế toán, có các hướng dẫn chuyển đổi cụ thể để có thể áp dụng được thay đổi chính sách kế toán. - Với những trường hợp không có hướng dẫn chuyển đổi cụ thể khi các doanh nghiệp áp dụng thay đổi chính sách kế toán lần đầu tiên theo đúng quy định của pháp luật về chuẩn mực hay các chế độ kế toán thì cần được áp dụng phi hồi tố chính sách kế toán. Còn nếu do doanh nghiệp tự nguyện thay đổi chính sách kế toán thì phải áp dụng hồi tố với thay đổi chính sách ở trường hợp này.
Có rất nhiều doanh nghiệp hoặc bộ phận kế toán của doanh nghiệp đó có thể nhầm tưởng 1 vài trường hợp thay đổi giữa các giao dịch sang thay đổi chính sách kế toán và lại thực hiện nó theo các quy trình phức tạp của thay đổi chính sách kế toán. Để tránh những nhầm lẫn và mất thời gian trong công việc, mình sẽ liệt kê 2 trường hợp mà các doanh nghiệp thường nhầm lẫn sang thay đổi chính sách kế toán như sau: - Việc thực hiện thay đổi một chính sách kế toán nào đó của một giao dịch có sự khác biệt nhất định đối với một giao dịch trước đó thì không được coi là thay đổi chính sách kế toán. - Khi các doanh nghiệp áp dụng chính sách kế toán với các giao dịch chưa từng xuất hiện trước đó, hoặc các thay đổi đó không phải là trọng yếu thì trường hợp này các doanh nghiệp không cần phải tính vào thay đổi chính sách kế toán.
- Khi phải áp dụng hồi tố trong thay đổi chính sách kế toán thì doanh nghiệp phải xác định sự thay đổi này đến báo cáo tài chính đang ở mức độ như thế nào. Sau khi đã xác định được các ảnh hưởng đến báo cáo tài chính thì cần điều chỉnh lại các số dư và thay đổi tình hình số dư trong báo cáo tài chính. - Nguyên tắc tiếp theo là doanh nghiệp không được điều chỉnh vào cột “Năm nay” trên báo cáo tổng hoạt động của doanh nghiệp của năm hiện tại mà phải trình bày sự thay đổi bằng cách điền vào cột thông tin “Năm trước” trên báo cáo hoạt động kinh doanh của năm hiện tại. - Khi áp dụng hồi tố trong thay đổi chính sách kế toán trên các tài khoản ngoài việc ghi đầy đủ các nội dung thì còn cần phải diễn giải các lý do của việc điều chỉnh đó là như thế nào.
Trên đây mình đã cung cấp các thông tin để giúp các bạn hiểu cơ bản chính sách kế toán là gì. Hy vọng có thông tin về chính sách kế toán của mình có thể giúp được các bạn hoàn thành tốt các nhiệm vụ của công việc liên quan đến kế toán nhé. Chính sách kế toán (tiếng Anh: Accounting Policies) là các nguyên tắc, cơ sở và phương pháp kế toán cụ thể được doanh nghiệp áp dụng trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính. Doanh nghiệp phải lựa chọn và áp dụng chính sách kế toán nhất quán đối với các giao dịch, sự kiện tương tự.
 Hình minh họa. Nguồn: kalixbandy.se Chính sách kế toán trong tiếng Anh là Accounting Policies. Chính sách kế toán là các nguyên tắc, cơ sở và phương pháp kế toán cụ thể được doanh nghiệp áp dụng trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính. Ví dụ: phương pháp tính giá gốc hàng tồn kho, phương pháp xác định phần công việc hoàn thành của dịch vụ cung cấp trong nhiều kì kế toán, phương pháp kế toán chi phí đi vay... Tính nhất quán của chính sách kế toánDoanh nghiệp phải lựa chọn và áp dụng chính sách kế toán nhất quán đối với các giao dịch, sự kiện tương tự. Trừ khi có chuẩn mực kế toán khác yêu cầu hoặc cho phép phân loại các giao dịch, sự kiện tương tự thành các nhóm nhỏ và áp dụng chính sách kế toán khác nhau cho các nhóm này. Trường hợp này, một chính sách kế toán phù hợp sẽ được lựa chọn và áp dụng nhất quán đối với mỗi nhóm. Thay đổi chính sách kế toán- Doanh nghiệp chỉ được thay đổi chính sách kế toán khi: + Có sự thay đổi theo qui định của pháp luật hoặc của chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán + Có sự thay đổi sẽ dẫn đến BCTC cung cấp thông tin tin cậy và thích hợp hơn về ảnh hưởng của các giao dịch và sự kiện đối với tình hình tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh và lưu chuyển tiền tệ của doanh nghiệp - Những vấn đề sau đây không phải là thay đổi chính sách kế toán: + Việc áp dụng một chính sách kế toán cho các giao dịch, sự kiện có sự khác biệt về cơ bản so với các giao dịch, sự kiện đó đã xảy ra trước đây + Việc áp dụng các chính sách kế toán mới cho các giao dịch, sự kiện chưa phát sinh trước đó hoặc không trọng yếu - Việc áp dụng các thay đổi trong chính sách kế toán được thực hiện trong các trường hợp sau: + Trường hợp doanh nghiệp phải thực hiện việc thay đổi chính sách kế toán do áp dụng lần đầu các quy định của pháp luật hoặc chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán mà đã có các hướng dẫn chuyển đổi cụ thể hiện theo hướng dẫn đó + Trường hợp doanh nghiệp phải thực hiện việc thay đổi chính sách kế toán do áp dụng lần đầu các qui định của pháp luật hoặc chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán mà không có qui định về hồi tố thì được áp dụng phi hồi tố chính sách kế toán đó + Trường hợp doanh nghiệp tự nguyện thay đổi chính sách kế toán thì phải áp dụng hồi tố đối với thay đổi chính sách kế toán đó. (Theo Giáo trình Kế toán tài chính 2, Học viện Tài chính) |
