Chất corticoid có trong những loại thuốc nào

Thuốc corticoid có khi được coi là thần dược, có khi lại phản tác dụng hay cho tác dụng ngược lại nếu chúng ta dùng thuốc không hợp lý, thậm chí có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ lâu dài, nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân và người tiêu dùng. Đôi khi các tác dụng ngoại ý đó có thể để lại di chứng với các hình ảnh lâm sàng và biến chứng khác nhau.

Trên thị trường có rất nhiều thuốc bôi ngoài da có chứa thành phần là corticoid mà người sử dụng nhiều khi không để ý hoặc không biết. Đây là loại thuốc có tác dụng tốt với rất nhiều bệnh ngoài da, song không thể dùng bừa. Các chất là corticoid có trong thành phần thuốc bôi ngoài da rất phong phú, như hydrocortison, dexamethason, betamethason, fluocinolon, triamcinolon.

Thuốc có thể được sản xuất dưới dạng đơn thành phần (một hoạt chất là corticoid) hoặc kết hợp với các thành phần khác như kháng sinh, thuốc kháng nấm, acid salicylic để tăng hiệu quả điều trị của thuốc. Do các sản phẩm này có nhiều tên biệt dược khác nhau, nên khi mua thuốc cần xem thành phần và đọc kỹ hướng dẫn sử dụng hoặc hỏi dược sĩ, xem đó có phải là corticoid hay không.

Thuốc bôi có corticoid được chỉ định điều trị trong nhiều bệnh như bệnh da có viêm, rối loạn tăng sinh da, rối loạn xâm nhiễm da. Sự đáp ứng của corticoid tùy theo bệnh và an toàn nếu sử dụng thuốc một cách hợp lý. Các loại kem, mỡ chứa corticoid có độ chống viêm mạnh khác nhau, vì thế việc thành công hay thất bại trong điều trị phụ thuộc rất nhiều vào việc lựa chọn thuốc có độ mạnh phù hợp với tính chất bệnh lý, vùng da tổn thương dày hay mỏng, vị trí mắc bệnh (mặt, thân, hay chi), lứa tuổi (trẻ em, người già, thanh niên).

Chẳng hạn, bệnh vẩy nến thể mảng và chàm ở bàn tay (vùng da dày) cần dùng loại có tác dụng chống viêm mạnh, nhưng viêm da da dầu hay viêm da quanh mi mắt (chỗ da mỏng, nếp kẽ nách, bẹn) thì chỉ cần dùng loại có tác dụng chống viêm nhẹ.

Mặc dù thuốc có tác dụng chống viêm tốt, nhưng lại là loại thuốc có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, nhất là khi dùng kéo dài. Phổ biến nhất là kích ứng gây ngứa rát, khô da, rậm lông, rạn da, viêm nang lông, giảm sắc tố trên da (vết trắng da do co mạch), teo da và giãn mao mạch xuất huyết, trứng cá, viêm da tiếp xúc dị ứng (nhất là loại có chứa kháng sinh như neomycin), lâu lành vết thương da, làm tăng bệnh nhiễm trùng, nhiễm nấm, ký sinh trùng, virut.

Thuốc cần được dùng đúng bệnh. Đối với trường hợp bị loét da, hoặc da đang bị nhiễm khuẩn, nhiễm nấm, nhiễm ký sinh trùng, nhiễm virus mà mua các thuốc này bôi thì chỉ làm cho vết loét rộng ra, tình trạng nhiễm khuẩn, nhiễm nấm nặng hơn. Hoặc những trường hợp mà đã bị dị ứng với thuốc này rồi không biết lại mua bôi vào thì tình trạng dị ứng sẽ rất nguy hiểm. Vì vậy, đối với các trường hợp trên bị chống chỉ định (không được dùng) các thuốc này.

Ngoài ra, nếu bôi trên diện rộng và không kiểm soát được thuốc sẽ hấp thu toàn thân gây ra những bất lợi như dùng thuốc đường uống. Các bất lợi này thường rất nặng nề như gây thiên đầu thống, đục thuỷ tinh thể, hội chứng cushing, loét dạ dày, ức chế trực dưới đồi tuyến yên - thượng thận… nhất là với trẻ em, đối tượng thường nhạy cảm hơn với thuốc, do đó càng phải tránh bôi dài ngày trên diện rộng.

Thuốc có độ chống viêm nặng nhẹ khác nhau mà chúng ta không tự nhận biết được. Nếu dùng sai bệnh hoặc không phù hợp với độ nặng, nhẹ của bệnh sẽ không hiệu quả và nguy cơ gặp tác dụng phụ của thuốc là rất lớn. Các tác dụng phụ này sẽ làm cho bệnh nặng hơn, gây khó khăn cho việc chẩn đoán và điều trị tiếp theo vì chúng gây biến đổi hình thái lâm sàng và khả năng đáp ứng với điều trị của bệnh. Hơn nữa, việc dùng thuốc còn phụ thuộc vào diễn biến của bệnh để thay đổi cách dùng thích hợp. Vì vậy, thuốc chỉ nên dùng khi có chỉ định, theo dõi chặt chẽ.

Khi có chỉ định của bác sĩ, trước khi bôi, cần vệ sinh vùng da bị bệnh, đợi tổn thương khô hẳn rồi mới bôi thuốc. Đối với thuốc mỡ, bôi một lớp thuốc mỏng, rồi thoa nhẹ để thuốc ngấm vào da, không băng kín. Đối với những vùng da dày (bàn tay, bàn chân) hoặc những bệnh dày sừng (vẩy nến, eczema mạn tính) có thể băng kín sau bôi thuốc để tăng hấp thu thuốc, tăng hiệu quả điều trị (thường băng kín vào ban đêm, lúc đi ngủ).

Việc băng kín này cũng cần có sự chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ, trong một khoảng thời gian nhất định. Nếu có bất thường người bệnh phải liên hệ ngay với bác sĩ điều trị biết để được ứng phó kịp thời.

Mặc dù đa số chúng ta đều không muốn sử dụng thuốc chứa corticoid vì những tác dụng phụ như hại thận, hại xương khớp. Nhưng hầu hết các toa thuốc liên quan đến bệnh ngoài da, bệnh đường hô hấp,.. đều được bác sĩ kê dùng corticoid. Vậy corticoid có trong thuốc nào? Cách nhận biết những loại thuốc chứa corticoid như thế nào?

Bài viết liên quan: Corticoid là thuốc gì? Những lưu ý khi sử dụng corticoid

Corticoid là một nhóm thuốc có tác dụng chống viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch được ứng dụng trong điều trị các bệnh lý khác nhau. Các bệnh viêm da dị ứng; sốc phản vệ hay mề đay…; chàm eczema, vảy nến; phổi tắc nghẽn mãn tính và hen phế quản ; hội chứng thận hư …; viêm đa khớp dạng thấp, lupus ban đỏ,… là những bệnh được điều trị bằng corticoid.

Corticoid có trong thuốc nào?

Nhóm thuốc chứa corticoid là thuốc có chứa các thành phần sau đây: hydrocortisone, triamcinolone, fluticasone, beclomethasone, betamethasone, dexamethasone, prednisolone, methylprednisolone, prednisone, fluocinolone.

Bạn có thể dựa vào kí hiệu để nhận biết corticoid có trong thuốc nào. Thông thường các nhóm thuốc chứa corticoid thường có đuôi “olone” (“olon”) hoặc “sone” (“son”) . Tuy nhiên cũng có những trường hợp ngoại lệ, ví dụ: budesonide. Vì thế để biết loại thuốc đang dùng có chứa corticoid hay không cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng về thành phần, công dụng, thời hạn và cách dùng hoặc hỏi ý kiến bác sĩ. Lưu ý, chỉ sử dụng thuốc chứa corticoid khi có sự chỉ định và kê toa từ dược sĩ hoặc bác sĩ.

Tất tần tật về thành phần Corticoid: Tác dụng, tác hại, cách sử dụng hiệu quả!!!

Danh mục thuốc corticoid trên thị trường

Hiện nay trên thị trường có khá nhiều loại thuốc chứa thành phần corticoid, một số loại thường gặp có thể kể đến như:

• Thuốc medrol chứa thành phần methylprednisolone
• Thuốc điều trị hen symbicort chứa thành phần budesonide
• Thuốc flucinar chứa thành phần fluocinolone
• Thuốc nhỏ mắt polydexa chứa thành phần dexamethasone…
• Thuốc fucicort chứa thành phần betamethasone

Một số thuốc cho trẻ nhỏ chứa corticoid

Không chỉ được kê toa cho người lớn, những bệnh lý của trẻ nhỏ liên quan đến hô hấp, bệnh ngoài da đều được kê dùng corticoid. Vậy corticoid có trong thuốc nào? Dưới đây là một số loại thuốc thường gặp trong đơn thuốc của trẻ nhỏ có thành phần là corticoid. Trong đó phổ biến nhất là các thuốc bôi ngoài da và thuốc điều trị viêm đường hô hấp. Để biết loại thuốc trẻ đang sử dụng có chứa corticoid hay không, bố mẹ cần tham khảo để phân biệt thuốc và biết cách sử dụng hợp lý.

– Thuốc kháng viêm Medrol: Chứa methylprednisolone, là thuốc corticosteroid dùng giảm viêm và ức chế hệ miễn dịch, được kê toa điều trị cho trẻ đang có các triệu chứng bệnh liên quan đến đường hô hấp (ho, đau họng).

– Thuốc điều trị hen Symbicort: chứa thành phần budesonide. Đây là thuốc corticoid có dạng bột hít được kê toa trong các trường hợp bệnh nhân bị hen (suyễn), bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.

Thuốc điều trị hen Symbicort

– Thuốc trị viêm tai Polydexa: dạng nhỏ, điều trị tại chỗ viêm tai ngoài do nhiễm khuẩn, thành phần có chứa Dexamethason.

– Thuốc kháng viêm Medrol: là thuốc corticosteroid dùng ức chế hệ miễn dịch và giảm viêm, thường được kê cho trẻ đang có triệu chứng bệnh đường hô hấp (ho). Thành phần chứa methylprednisolone.

Thuốc kháng viêm Medrol

– Kem bôi trị viêm da Fucidin H: là thuốc điều trị viêm da ở người lớn và trẻ em, bao gồm viêm da dị ứng và viêm da tiếp xúc. Thành phần gồm Hydrocortison và Acid Fusidic.

– Kem bôi trị viêm da Beprosone: dùng trong điều trị các bệnh viêm da như chàm da ở trẻ nhỏ, viêm da tiếp xúc, bệnh vảy nến, chóc mép,…

Lưu ý khi dùng thuốc chứa corticoid

Bất kì một nhóm thuốc kê toa nào không chỉ riêng thuốc chứa corticoid cũng cần có sự chỉ định và tư vấn từ bác sĩ hoặc dược sĩ có chuyên môn. Sử dụng thuốc đúng cách sẽ đem lại hiệu quả điều trị tốt và hạn chế tác dụng phụ nhất có thể, corticoid cũng vậy. Vì thế, nên sử dụng thuốc chứa corticoid đúng với bệnh lý, đúng liều lượng và thời gian sử dụng thuốc, không được tự ý kéo dài thời gian khi chưa có chỉ định.

Một số thống kê cho thấy, thuốc corticoid có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc khác, gây tương tác thuốc hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Do đó, trước khi sử dụng thuốc chứa corticoid, bạn nên thông báo với bác sĩ về tiền sử bệnh của mình. Vì dụ: phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú; tiền sử dị ứng với các thành phần của thuốc hoặc có đang dùng loại thuốc nào để trị bệnh không.

Không nên sử dụng thuốc corticoid trong thời gian thai kì

Ngoài ra, bạn nên bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng và nơi có độ ẩm cao để thuốc corticoid còn nguyên dược tính điều trị, tránh trường hợp thuốc bị mất tác dụng hoặc biến chất.

Hi vọng bài viết trên sẽ giúp bạn nhận biết được corticoid có trong những loại thuốc nào. Việc nhận biết thành phần corticoid có trong thuốc giúp bạn cẩn trọng hơn trong việc sử dụng. Từ đó mang lại hiệu quả điều trị như mong muốn và tránh các tác dụng phụ nguy hiểm đối với sức khỏe.