Phương pháp ghép chồi và ghép cành
|
I. Khái niệm chung và cơ sở khoa học của phương pháp ghép 1. Khái niệm chung Ghép là một phương pháp nhân giống vô tính, được thực hiện bằng cách lấy một bộ phận (mắt,cành) của cây nhân giống (cây mẹ) gắn lên một cây khác (cây gốc ghép) để cho ta một cây mới. 2. Cơ sở khoa học của phương pháp ghép - Là quá trình làm cho tượng tầng của mắt ghép hay cành ghép tiếp xúc với tượng tầng của cây gốc ghép. - Các mô mềm chỗ tiếp giáp do tượng tầng sinh ra sẽ phân hoá thành các hệ thống mạch dẫn giúp cho nhựa nguyên và nhựa luyện vận chuyển bình thường giữa cây gốc gép và cành ghép. - Sau khi cây gép đã sống, cắt ngọn cây gốc ghép, từ mắt ghép hay cành ghép nảy lên những chồi, mầm mới cho ta cây mới. II. Ưu điểm của phương pháp ghép * Trồng bằng cây ghép có những ưu điểm sau: - Sinh trưởng, phát triễn tốt nhờ tính thích nghi, tính chống chịu của cây gốc ghép. - Sớm ra hoa, kết quả vì cành ghép tiếp tục giai đoạn phát dục cuả cây mẹ. - Giữ được đầy đủ đặc tính của giống muốn nhân, có đặc tính di truyền ổn định. - Tăng tính chống chụi của cây. - Hệ số nhân giống cao. III. Những yếu tố ảnh hưởng đến tỉ lệ ghép sống 1. Giống cây làm gốc ghép và giống cây lấy cành, mắt để ghép phải có quan hệ họ hàng huyết thống gần nha. Ví dụ: Các giống bưởi chua, đắng… làm gốc ghép cho các giống cam, quýt, bưởi ngọt. 2. Chất lượng cây gốc ghép Cây gốc ghép sinh trưởng khoẻ, vào thời vụ ghép cây phải có nhiều nhựa, tượng tầng hoạt động mạnh, dễ bóc vỏ 3. Cành ghép, mắt ghép Khi ghép chọn những cành bánh tẻ, ở phía ngoài, giữa tầng tán. 4. Thời vụ ghép Thời kỳ có nhiệt độ (20-300 C), độ ẩm (80 – 90)% là điều kiện lý tưởng để ghép. 5. Thao tác kĩ thuật Cần đảm bảo các yêu cầu sau : - Dao ghép phải sắc, thao tác nhanh gọn. - giữ vệ sinh cho vết cắt mắt ghép, cành ghép, gốc ghép. - Đặt mắt ghép hay cành ghép vào gốc ghép. - Buộc chặt vết ghép để tránh mưa nắng và cành ghép thoát hơi nước quá mạnh. IV. Các kiểu ghép 1. Ghép rời Phương pháp này được thưc hiện bằng cách lấy một bộ phận (đoạn, cành, mắt) rời khỏi cây mẹ đem gắn vào cây gốc ghép. a. Ghép mắt chữ T - Lấy mắt ghép - Mở gốc ghép theo kiểu chữ T b. Ghép mắt cửa sổ - Lấy mắt ghép - Mở gốc ghép theo hình cửa sổ c. Ghép mắt nhỏ có gỗ - Lấy mắt ghép giống kiểu mắt chữ T - Mở gốc ghép : vạt vào gốc ghép một lớp gỗ mỏng d. Ghép đoạn cành - Trên cây mẹ, chọn những cành bánh tẻ, khoảng cách lá thưa có mầm ngủ đã tròn mắt ở nách lá sau đó cắt hết cuống lá. - Trên cành ghép chỉ cắt lấy một đoạn. 2. Ghép áp cành Đây là kiểu ghép cổ truyền cho tỉ lệ sống cao. - Cách tiến hành : + Treo hoặc kê các bầu cây gốc ghép lên các vị trí thích hợp gần cành ghép của cây mẹ. + Chọn các cành có đường kính tương đương với đường kính gốc ghép. Vạt một mảnh vỏ trên gốc ghép và cành ghép có diện tích tương đương sau đó dùng dây ni lông buộc chặt, kín hai vết đã vạt cho tượng tầng của gốc ghép và cành ghép khít chặt vào nhau.
a. Kiến thức ôn tập - Khái niệm giâm cành: Giâm cành là hình thức cắt từ thân, nhánh hay từ đoạn thân có chồi ngọn. Nơi vết cắt sẽ mọc ra một khối tế bào không chuyên hóa gọi là mô sẹo (callus), sau đó các rễ bất định mọc ra từ mô sẹo này. - Khái niệm chiết cành: Chiết cành là phương pháp nhân giống vô tính cây trồng bằng cách cho một cành hay một đoạn cành ra rễ trên cây, sau đó tách khỏi cây mẹ, đem trồng thành cây mới - Khái niệm ghép chồi: Ghép chồi (ghéo cành) là dùng một bộ phận sinh dưỡng (mắt, chồi, cành) của một cây gắn vào một cây khác (gốc ghép). + Một chồi cành hay một cành nhỏ từ một cây này có thể được ghép lên một cây khác của các loài có quan hệ họ hàng gần hay các thứ khác nhau của cùng một loài. Ghép cây phải thực hiện lúc cây còn non. Cây cho hệ thống rễ được gọi là gốc ghép (stock), cành hay chồi ghép được gọi là cành ghép (scion). Ghép có thể kết hợp được chất lượng tốt giữa cành ghép và gốc ghép. b. Chuẩn bị thí nghiệm a. Thí nghiệm giâm cành - Chọn phần cơ quan sinh dưỡng cần giâm → vùi vào đất ẩm → nảy chồi → cây con Quy trình giâm cành - Điều kiện: b. Thí nghiệm chiết cành - Chọn cành chiết cạo lớp vỏ, bọc đất mùn → khi ra rễ → cắt rời cành → trồng thành cây mới. Quy trình chiết cành - Điều kiện: Cạo sạch lớp tế bào mô phân sinh dưới vỏ.
c. Thí nghiệm ghép cành - Dùng cành, chồi hay mắt ghép của một cây này ghép lên thân hay gốc của một cây khác.
Quy trình ghép chồi
Quy trình ghép cành - Điều kiện:
3. Báo cáo kết quả thực hành Mẫu báo cáo Họ và tên ………….
Bảng báo cáo kết quả thực hành - Sau khi học xong bài này học sinh có thể:
 |
