Nguyên nhân sao Diêm Vương bị loại khỏi hàng ngũ các hành tinh trong hệ Mặt Trời
Chủ nhật, ngày 28/02/2021 - 15:07
VietTimes –Sao Diêm Vương luôn là một hành tinh kì quặc. Nó nhỏ hơn tất cả các hành tinh khác trong hệ Mặt Trời.
Khám phá sao Diêm Vương
Theo một bài đăng trên Sohu, năm 1906, một người Mỹ tên Percival Lowell bày tỏ sự quan tâm đến các hành tinh mới trong hệ Mặt Trời. Lowell sinh ra trong một gia đình quý tộc và không thiếu tiền. Ông ấy tin rằng một số vấn đề có thể được giải quyết bằng tiền.
Vì tình yêu thiên văn học của mình, ông đã tài trợ xây dựng một đài quan sát để tìm kiếm hành tinh mới này, đài thiên văn này là Đài thiên văn Lowell. Đáng tiếc là đến lúc mất ông vẫn không thể phát hiện ra hành tinh mới.
Năm 1929, Đài thiên văn Lowell chào đón một chàng trai trẻ. Như thể định mệnh sẽ làm nên những kỳ tích bất tử ở đài thiên văn này, chàng trai trẻ Clyde Tombaugh này sinh cùng năm với đài thiên văn năm 1906. Chỉ trong một năm, Tombaugh đã khám phá ra một thiên thể bí ẩn trong không gian sâu thẳm. Theo những gì quan sát được, ông khẳng định thiên thể này nằm trong hệ Mặt Trời và nằm ngoài quỹ đạo của sao Hải Vương - một hành tinh mới được phát hiện!
Ông nhanh chóng thông báo phát hiện, và đặt tên cho nó từ một số lượng lớn các tên thu thập được - sao Diêm Vương [Pluto]. Sao Diêm Vương từ đó đã trở thành hành tinh thứ 9 của hệ Mặt Trời cho đến năm 2006.
Kích thước sao Diêm Vương
Hành tinh mới được phát hiện, nhưng câu hỏi tiếp theo là: nó lớn như thế nào? Sao Diêm Vương cũng cách mặt trời 4,437 tỷ km khi ở khoảng cách gần nhất, và thậm chí là 7,376 tỷ km. Ở khoảng cách xa như vậy, việc đo đường kính của một thiên thể thực sự rất khó khăn.
Lúc đầu, các nhà khoa học ước tính rằng đường kính của nó vào khoảng 6.600 km, tương đương với kích thước của sao Hỏa. Năm 1949, các nhà khoa học đã thay đổi con số này thành 10.000 km, gần bằng kích thước của Trái Đất.
Một năm sau, Gerard Kuiper sử dụng kính viễn vọng mới nhất để quan sát và tin rằng đường kính của sao Diêm Vương là 6000 km. Mười lăm năm sau, ông đã sử dụng phương pháp mới và sửa đổi con số này xuống dưới 5.500 km.
So sánh Sao Diêm Vương, Trái Đất và Mặt Trăng
Đến năm 1977, vấn đề xuất hiện. Các nhà khoa học đã sử dụng tỷ lệ Albedo và tính toán rằng đường kính của sao Diêm Vương chỉ là 2.700 km. Con số này không chỉ bị cắt giảm một nửa mà còn nhỏ hơn cả Mặt Trăng. Sau đó, kích thước lý thuyết của Sao Diêm Vương đã giảm xuống còn 2.400 km. Năm 1978, Charon, mặt trăng của sao Diêm Vương, được phát hiện. Thông qua chuyển động tương hỗ của cả hai, các nhà khoa học tính toán rằng khối lượng của sao Diêm Vương chỉ bằng 0,2% Trái Đất.
Kết quả là, các nhà khoa học bắt đầu đặt câu hỏi: Liệu một hành tinh nhỏ như vậy có phải là một hành tinh?
Bị trục xuất không công bằng
Bản đồ giả thuyết về môi trường bề mặt của Sao Diêm Vương
Năm 2005, mâu thuẫn lên đến đỉnh điểm. Nhà thiên văn học Michael Brown ở Viện Công nghệ California [Caltech] khám phá ra Eris, một vật thể có kích thước lớn hơn sao Diêm Vương ở rìa bên ngoài hệ Mặt Trời. Vậy câu hỏi đặt ra là: Eris có phải là một hành tinh không?
Người ta nói rằng Eris cũng nhỏ hơn nhiều so với Mặt Trăng, và nó thực sự không xứng đáng được gọi là một hành tinh; nhưng nếu Eris không phải là một hành tinh, tại sao sao Diêm Vương, nhỏ hơn nó, lại được gọi là một hành tinh?
Bài đăng trên Sohu cho biết, vào tháng 8 năm 2006, tại Liên đoàn Thiên văn Quốc tế, cuộc tranh luận về vấn đề này cuối cùng đã kết thúc. Các nhà thiên văn đề xuất một khái niệm mới về hành tinh lùn và quy định chặt chẽ định nghĩa về hành tinh. Theo định nghĩa mới này về hành tinh, cả sao Diêm Vương và Eris chỉ có thể được tính là hành tinh lùn.
Các nhà thiên văn chỉ ra rằng để một thiên thể được xếp vào loại hành tinh, cần phải đáp ứng ba điều kiện:
1. Phải có quỹ đạo quanh Mặt trời.
2. Phải có lực hấp dẫn đủ mạnh để tạo thành một hình cầu - hoặc gần cầu.
3. Các vùng lân cận quỹ đạo của hành tinh phải được dọn sạch trong quá trình hình thành.
Đối với Pluto và Eris, chúng có thể thỏa mãn hai điều đầu tiên nhưng không thể thỏa mãn điều thứ ba. Do đó, theo quy định mới, sao Diêm Vương chỉ có thể bị giáng cấp xuống hành tinh lùn, và từ đó trở đi chỉ còn tám hành tinh trong hệ Mặt Trời.
Đảo ngược
Ban đầu mọi thứ đã đi đến kết luận cuối cùng, nhưng vào năm 2010, một điều đáng xấu hổ đã xảy ra khi các nhà thiên văn học sử dụng phương pháp mới để tính toán đường kính của các thiên thể, họ nhận thấy rằng đường kính của Eris chỉ khoảng 2.326 km. Trong khi đó, đường kính của Sao Diêm Vương là khoảng 2.377 km. Nói cách khác, sao Diêm Vương có đường kính lớn hơn Eris!
Các nhà khoa học ban đầu nghĩ rằng Eris lớn hơn sao Diêm Vương, vì vậy họ đã đặt câu hỏi về nó. Kết quả là, Eris không lớn như vậy, và cơ sở để đặt câu hỏi đã bị lật tẩy. Tuy nhiên, theo cách phân loại mới được đề xuất, sao Diêm Vương dường như không thể trở lại cấp bậc hành tinh.
Trên thực tế, kể từ năm 2006 tại Liên đoàn Thiên văn Quốc tế, một số người đã bày tỏ sự không hài lòng với cách phân loại này. Theo thống kê, chỉ có 4% người yêu thiên văn trên thế giới tham gia cuộc họp này vào thời điểm đó.
Trong mọi trường hợp, tên chỉ là một mã số, và phân loại cũng vậy, miễn là chúng ta có thể hiểu được các thuộc tính khác nhau của một loại thiên thể nào đó một cách thuận tiện. Vì vậy, theo thời gian, mọi người nhìn chung đã chấp nhận phân loại hành tinh lùn của Sao Diêm Vương. Suy cho cùng, dù vướng vào việc phân loại sao Diêm Vương, việc hiểu thông tin của thiên thể này vẫn quan trọng hơn.
Thế nào là 1 hành tinh? Vì sao Sao Diêm Vương bị "giáng xuống" thành Hành Tinh Lùn? Những khám phá khoa học dưới đây sẽ giải đáp trí tò mò của bạn về Hệ Mặt Trời.
Sao Diêm Vương và các Thiên Thể trong Hệ Mặt Trời
Sao Diêm Vương [Pluto] được các nhà Thiên văn học phát hiện ra vào năm 1930 và kể từ đó nó được liệt kê là hành tinh thứ 9 trong Hệ Mặt Trời cùng các hành tinh khác như Mặt Trời, Sao Thủy, Sao Kim, Trái Đất, Sao Hỏa, Sao Thổ, Sao Thiên Vương, Sao Hải Vương. Tuy nhiên vào năm 2005 khi các nhà Thiên Văn Học phát hiện ra Eris - Một thiên thể có kích thước lớn hơn cả Diêm Vương Tinh - hành tinh nhỏ nhất trong hệ mặt trời, và sau đó là những phát hiện về nhiều thiên thể khác cũng có kích thước tương tự Sao Diêm Vương thì lúc này định nghĩa rõ ràng về việc một thiên thể như thế nào thì mới được coi là một hành tinh đã trở nên rất cần thiết.
Định nghĩa hành tinh và lý do Sao Diêm Vương không còn là hành tinh trong Hệ Mặt Trời
Vào năm 2006, Hiệp hội Thiên văn Quốc tế [IAU] đã đưa ra 1 định nghĩa mới về hành tinh trong Hệ Mặt Trời. Qua đó, 1 thiên thể được coi là hành tinh chỉ khi nó đáp ứng được tất cả các yếu tố sau :
1. Có quỹ đạo quay quanh Mặt trời.
2. Đủ to lớn để có trọng lực riêng và có dạng hình cầu.
3. Làm sạch được vùng lân cận của riêng mình [Phải có khối lượng đủ lớn để hút toàn bộ hoặc đẩy văng mọi thiên thể nhỏ nằm trong quỹ đạo của nó].
Sao Diêm Vương đã không đáp ứng được điều kiện thứ 3 khi nó có khối lượng không đủ lớn để có thể hút hoặc đẩy mọi thiên thể nhỏ nằm trong quỹ đạo của mình. Do đó Diêm Vương Tinh đã bị loại khỏi danh sách các hành tinh trong hệ mặt trời và bị "giáng xuống" thành Hành Tinh Lùn.
Kể từ đó đến nay, hệ mặt trời chỉ còn lại 8 hành tinh đó là : Mặt Trời, Sao Thủy, Sao Kim, Trái Đất, Sao Hỏa, Sao Thổ, Sao Thiên Vương, Sao Hải Vương.Như vậy, Sao Hải Vương đã trở thành hành tinh nằm cách xa mặt trời nhất trong những hành tinh thuộc hệ mặt trời của chúng ta.
Quá trình khám phá trái đất và vũ trụ giúp giải mã nhiều bí ẩn của tự nhiên mà con người muốn biết, và đây là một trong những khám phá lớn của các nhà Thiên văn học về Hệ Mặt Trời trong thế kỷ XXI này.
Vì sao Sao Diêm Vương không còn là hành tinh thuộc Hệ Mặt Trời?
Tới nửa đầu năm 2006, mọi người vẫn quan niệm Hệ Mặt Trời có 9 hành tinh. Tuy nhiên, Hiệp hội thiên văn quốc tế [IAU] sau khi nhóm họp đã quyết định loại Sao Diêm Vương ra khỏi danh sách các hành tinh thuộc Hệ Mặt Trời và định nghĩa lại thiên thể này là một hành tinh lùn.
Mục lục
- 1 Khám phá
- 1.1 Đặt tên
- 1.2 Cái chết của Hành tinh X
- 2 Đặc điểm của hành tinh
- 2.1 Hình dạng bên ngoài và thành phần
- 2.2 Cấu trúc bên trong
- 2.3 Địa chất
- 2.4 Kích thước và khối lượng
- 2.5 Khí quyển
- 3 Quỹ đạo và sự tự quay
- 3.1 Quỹ đạo
- 3.1.1 Quỹ đạo tránh Sao Hải Vương
- 3.1.2 Các yếu tố khác ảnh hưởng tới quỹ đạo Sao Diêm Vương
- 3.2 Sự tự quay
- 3.1 Quỹ đạo
- 4 Vệ tinh
- 4.1 Charon
- 4.2 Nix và Hydra
- 4.3 Kerberos và Styx
- 5 Nguồn gốc
- 6 Thám hiểm Sao Diêm Vương
- 7 Tranh cãi tình trạng hành tinh
- 7.1 Tưởng nhớ tư cách một hành tinh
- 7.2 Những khám phá mới dẫn tới tranh cãi
- 8 Đại hội Hiệp hội Thiên văn Quốc tế
- 9 Ghi chú
- 10 Tham khảo
- 11 Xem thêm
- 12 Liên kết ngoài
Bài chi tiết: Hành tinh X
Tấm ảnh màu đầu tiên của Sao Diêm Vương và Charon, được chụp bởi New Horizons[28][29]
Trong thập niên 1840, sử dụng cơ học Newton, Urbain Le Verrier đã dự đoán vị trí của Sao Hải Vương khi ấy vẫn chưa được khám phá sau khi phân tích những nhiễu loạn trong quỹ đạo của Sao Thiên Vương.[30] Giả thiết rằng những sự nhiễu loạn bị gây ra bởi lực hút hấp dẫn của hành tinh khác, Le Verrier đã gửi những tính toán của mình cho nhà thiên văn học Đức Johann Gottfried Galle. Ngày 23 tháng 9 năm 1846, buổi tối sau khi nhận được bức thư, Galle và sinh viên của mình Heinrich d'Arrest đã tìm thấy Sao Hải Vương ở chính xác nơi Le Verrier đã dự đoán.[31] Những quan sát Sao Hải Vương ở cuối thế kỷ 19 đã khiến các nhà thiên văn học phải cho rằng quỹ đạo của Sao Thiên Vương đang bị nhiễu loạn bởi một hành tinh khác nữa ngoài Sao Hải Vương. Năm 1906, Percival Lowell, một người Boston giàu có từng thành lập Đài quan sát Lowell tại Flagstaff, Arizona năm 1894, đã khởi động một dự án lớn để tìm kiếm một hành tinh có thể có thứ 9, hành tinh mà ông gọi tên là "Hành tinh X".[32] Tới năm 1909, Lowell và William H. Pickering đã đề xuất nhiều tọa độ có thể của một hành tinh như vậy.[33] Lowell và đài quan sát của mình đã tìm kiếm từ năm 1905 tới khi ông qua đời năm 1916, nhưng không hề có kết quả.[33][34]
Việc tìm kiếm Hành tinh X của đài thiên văn mãi tới năm 1929,[35] mới được bắt đầu trở lại khi ông giám đốc Vesto Melvin Slipher giao vai trò định vị Hành tinh X cho Clyde Tombaugh, một chàng trai xuất thân nông dân 22 tuổi đến từ Kansas, người mới chỉ tới Đài quan sát Lowell sau khi Slipher cảm thấy ấn tượng bởi một mẫu các bản vẽ thiên văn học của anh.[35]
Nhiệm vụ của Tombaugh là vẽ hình một cách có hệ thống bầu trời đêm bằng những bức ảnh đúp được chụp từ hai tuần trước đó, sau đó xem xét các cặp và xác định xem có bất kỳ một vật thể nào thay đổi vị trí hay không. Sử dụng một máy được gọi là máy so sánh ánh sáng nhấp nháy, anh nhanh chóng di chuyển tới lui các quang cảnh của mỗi đĩa, để tạo ra sự phản chiếu di động của bất kỳ vật thể nào đã thay đổi vị trí hay xuất hiện giữa các bức ảnh. Ngày 18 tháng 2 năm 1930, sau gần một năm tìm kiếm, Tombaugh đã phát hiện một vật thể có thể di động trên những đĩa ảnh được chụp ngày 23 tháng 1 và 29 tháng 1 năm ấy. Một bức ảnh chất lượng kém hơn được chụp ngày 20 tháng 1 đã giúp anh xác nhận sự chuyển động. Sau khi đài quan sát có được những bức ảnh xác nhận thêm nữa, tin tức về khám phá được gửi tới Đài quan sát Đại học Harvard ngày 13 tháng 3 năm 1930. Vật thể mới sau này đã được thấy trong những bức ảnh được chụp từ ngày 19 tháng 3 năm 1915.[33]
Đặt tênSửa đổi
Xem thêm: Pluto và Venetia Burney
Quyền đặt tên cho vật thể mới phát hiện thuộc về Đài quan sát Lowell.[36] Tombaugh đã hối thúc Slipher đề nghị một cái tên cho vật thể này trước khi có người khác làm điều đó.[36] Những đề xuất được gửi về ồ ạt từ khắp nơi trên thế giới. Constance Lowell đề nghị tên Zeus, sau đó là Lowell, và cuối cùng là họ của bà. Tất cả đề nghị này đều không được chấp nhận.[37]
Pluto và Proserpina
Cái tên Pluto lần đầu được Venetia Burney [sau này là Venetia Phair], một cô học trò 11 tuổi tại Oxford, Anh Quốc đề xuất.[38] Venetia yêu thích thần thoại cổ điển cũng như thiên văn học, và coi cái tên Pluto [một trong những tên khác của Hades, vị thần cai quản địa ngục của người Hy Lạp], là thích hợp cho một hành tinh được cho là tối và lạnh như vậy. Cô bé đã nói ra ý kiến đó trong một cuộc thảo luận với người ông Falconer Madan, một cựu thủ thư tại Thư viện Bodleian thuộc Đại học Oxford. Madan đã gửi cái tên này cho Giáo sư Herbert Hall Turner, và ông này lại đánh điện báo cái tên đó cho các đồng nghiệp ở châu Mỹ.[39]
Vật thể được chính thức đặt tên ngày 24 tháng 3 năm 1930.[40][41] Mỗi thành viên của Đài quan sát Lowell được cho phép bỏ phiếu chọn trong danh sách chỉ gồm ba cái tên: "Minerva" [tên đã được đặt cho một tiểu hành tinh], "Cronus" [vốn không được coi trọng bởi nó được đề xuất từ một nhà thiên văn vô danh tên là Thomas Jefferson Jackson See], và "Pluto" do Burney đặt. Pluto nhận được số phiếu tối đa.[42] Cái tên này được công bố ngày 1 tháng 5 năm 1930.[38] Ngay sau khi công bố, Madan đã cho Venetia năm pound làm tiền thưởng.[38]
Cái tên Pluto được dự định gợi nhớ tới những chữ cái đầu trong tên của nhà thiên văn học Percival Lowell, chữ viết lồng P-L cũng là biểu tượng thiên văn học của Sao Diêm Vương [].[43] Biểu tượng chiêm tinh học của Sao Diêm Vương giống với biểu tượng của Sao Hải Vương [], nhưng có một vòng tròn thay thế cho cái chĩa đinh ba ở giữa [].
Tại Nhật Bản năm 1930, ngay sau khi hành tinh này được phát hiện, trên "Khoa học hoạ báo" [Nhật văn: 科学画報], Nojiri Hōei [野尻抱影] đã đề nghị dịch tên gọi của hành tinh này sang tiếng Nhật là Minh Vương Tinh [chữ Hán: 冥王星, đọc theo âm âm độc là "めいおうせい" [Meiō sei]]. Minh vương [冥王] là tục xưng của Diêm Ma La Già [閻魔羅闍], theo Phật giáo là chúa tể của địa ngục. Đài Thiên văn Kyōto đã sử dụng tên gọi này nhưng Đài Thiên văn Tōkyō [nay là Đài Thiên văn quốc lập] tiếp tục dùng tên gọi "プルートー" [Purūtō, dịch âm từ tiếng Anh "Pluto"] cho đến năm 1943. Trung Quốc từ năm 1933 cũng gọi hành tinh này là "Minh vương tinh". Tên gọi Minh vương tinh còn được dùng trong tiếng Triều Tiên [đọc theo âm Hán tự Triều Tiên là "명왕성" [Myeongwangseong]] và tiếng Mông Cổ.
Do chữ "minh" 冥 có nghĩa là "u ám, tối tăm" đồng âm với chữ "minh" 明 có nghĩa là "sáng" và "minh vương" 冥王 đồng âm với "minh vương" 明王 có nghĩa là "vị vua sáng suốt" nên người Việt Nam tránh gọi Diêm Ma La Già là Minh vương mà thường gọi tắt là Diêm vương [閻王]. Minh vương tinh cũng theo đó mà được từ sách báo Trung Quốc sang tiếng Việt là Diêm Vương Tinh [閻王星] hoặc Sao Diêm Vương.
Nhiều ngôn ngữ Phi Âu sử dụng cách chuyển tự "Pluto" bằng cái tên của họ cho vật thể này.[h]
Cái chết của Hành tinh XSửa đổi
Ngay khi được tìm thấy, ánh sáng mờ nhạt và sự thiếu vắng một đĩa phân giải được đã khiến mọi người nghi ngờ Sao Diêm Vương có thể là Hành tinh X của Lowell. Trong suốt thế kỷ 20, những ước tính về khối lượng Sao Diêm Vương liên tục bị điều chỉnh theo hướng giảm xuống: Năm 1931, khối lượng của Sao Diêm Vương được tính gần bằng khối lượng Trái Đất, đến năm 1948 nhà khoa học hành tinh Gerard Kuiper tính toán lại khối lượng của nó, cho thấy bị giảm xuống tới 1/10 khối lượng Trái Đất, gần bằng khối lượng Sao Hỏa.[44][45] Năm 1976, Dale Cruikshank, Carl Pilcher và David Morrison tại Đại học Hawaii lần đầu tiên tính toán suất phản chiếu bề mặt Sao Diêm Vương, họ tính ra suất phản chiếu của hành tinh này gấp 1,4–1,9 lần suất phản chiếu của Trái Đất - cho thấy có sự hiện diện của băng metan; điều này có nghĩa Sao Diêm Vương phải đặc biệt rất sáng so với kích thước của nó và do đó khối lượng của Sao Diêm Vương chỉ nhẹ hơn 1% khối lượng Trái Đất.[1] Năm 1978, sự khám phá vệ tinh Charon của Sao Diêm Vương lần đầu tiên đã cho phép đo đạc khối lượng của nó bằng khoảng 2% khối lượng Trái Đất, quá nhỏ để gây ra sự không nhất quán trong quỹ đạo của Sao Thiên Vương. Những nghiên cứu sau đó về một Hành tinh X khác, đáng chú ý nhất là của Robert Harrington,[46] đều không thành công. Năm 1993, Myles Standish đã sử dụng dữ liệu từ chuyến bay ngang Sao Hải Vương của Voyager 2, xác định lại tổng khối lượng hành tinh này giảm 0,5%, để tính toán lại ảnh hưởng trọng lực lên Sao Thiên Vương. Với những con số mới, sự không nhất quán, sự cần thiết của Hành tinh X đã bị bãi bỏ.[47] Ngày nay đa số nhà thiên văn học thống nhất rằng Hành tinh X, như Lowell định nghĩa nó, không tồn tại.[48] Lowell đã đưa ra dự đoán vị trí Hành tinh X năm 1915 hơi gần hơn vị trí thực của Sao Diêm Vương ở thời điểm đó; tuy nhiên, Ernest W. Brown đã kết luận gần như ngay lập tức rằng đó là một sự trùng khớp, một quan điểm vẫn được duy trì đến ngày nay.[49]
Nguồn gốc và ý nghĩa của cái tên Sao Diêm Vương là gì?
Được phát hiện vào năm 1930 bởi Clyde Tombaugh ở Đài quan sát Lowell tại Flagstaff, Arizona, Hoa Kỳ, Sao Diêm Vương nhanh chóng được công nhận là hành tinh thứ 9 thuộc Hệ Mặt Trời. Những nhân viên ở Đài quan sát Lowell được quyền đặt tên cho hành tinh này. Và ngày 24 tháng 3 năm 1930, sau một cuộc bỏ phiếu họ đã định danh cho hành tinh là 134340 Pluto hay “Pluto” theo gợi ý của cô bé 11 tuổi Venetia Burney đang học ở Oxford. Cô bé cho rằng hành tinh lạnh lẽo và u tối này rất thích hợp trở thành nơi ở của vị thần cai quản địa ngục Pluto trong thần thoại La Mã.
Tại Nhật Bản, một tờ báo đã đề nghị phiên dịch tên của hành tinh là Minh Vương [tên gọi của Diêm Ma La Già – Chúa tể địa ngục trong Phật giáo]. Trung Quốc cũng gọi tên hành tinh này là Minh Vương tinh. Tuy nhiên, khi được đưa vào Việt Nam, do trong tiếng Hán – Việt Minh Vương cũng có nghĩa là vị vua sáng suốt nên chúng ta đã sử dụng Diêm Vương [gọi tắt của Diêm Ma La Già] để thay thế. Từ đó, cái tên Diêm Vương Tinh hay Sao Diêm Vương ra đời.
Vì sao Sao Diêm Vương bị loại khỏi các hành tinh thuộc Hệ Mặt Trời?
Từ khi được phát hiện đến hơn 70 năm sau, vào nửa đầu năm 2006 mọi người vẫn công nhận là Hệ Mặt Trời có 9 hành tinh. Mặc dù hành tinh thứ 9 này có kích thước, khối lượng nhỏ hơn rất nhiều so với các hành tinh còn lại đồng thời quỹ đạo của nó cũng hoàn toàn khác biệt. Trong khi các hành tinh khác có quỹ đạo gần tròn và gần như nằm trên cùng một mặt phẳng thì Sao Diêm Vương lại có quỹ đạo hình elip dẹt và nằm trên một mặt phẳng khác hẳn. Khoảng cách lúc thiên thể này xa Mặt Trời nhất là 49 AU [đơn vị thiên văn, 1AU là một lần khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời] tuy nhiên lúc gần nhất nó lại chỉ là 30 AU, tức là gần hơn cả sao Hải Vương. Mặc dù vậy, do có quỹ đạo độc lập và to hơn nhiều so với các tiểu hành tinh đã được phát hiện nên Sao Diêm Vương vẫn được coi là một hành tinh thuộc Hệ Mặt Trời trong nhiều năm.
Quỹ đạo của Sao Diêm Vương [Pluto] khác hẳn so với quỹ đạo các hành tinh còn lại
Khúc mắc bắt đầu nảy sinh khi vào đầu năm 2005, các nhà thiên văn học quan sát được Eris – Thiên thể 2003 UB313. Eris nằm cùng quỹ đạo, có kích thước tương đương và khối lượng thậm chí còn lớn hơn cả Sao Diêm Vương. Rõ ràng nếu Sao Diêm Vương là hành tinh thì Eris cũng phải là hành tinh. Đồng thời một số thiên thể có kích thước nhỏ hơn một chút cũng sẽ là hành tinh. Để giải quyết, Hiệp hội thiên văn quốc tế [IAU] đã tổ chức một cuộc họp ở Prague, Cộng hoà Séc vào ngày 24 tháng 8 năm 2006. Ở đây, 3.000 nhà thiên văn học đã tổ chức bỏ phiếu để quyết định xem sẽ loại Sao Diêm Vương ra khỏi danh sách hành tinh thuộc Hệ Mặt Trời hay công nhận cả Eris và Ceres [tiểu hành tinh lớn nhất có kích thước gần tương đương với Sao Diêm Vương thuộc vành đai tiểu hành tinh nằm giữa Sao Mộc và Sao hoả] là hành tinh thuộc Hệ Mặt Trời.
Kết quả như mọi người đã biết, Sao Diêm Vương bị loại và Hệ Mặt Trời chỉ còn lại 8 hành tinh thay vì 9 như trước kia. Ngoài ra, IAU cũng đã đưa ra quy định chung để xác định xem một thiên thể có phải là hành tinh hay không. Cụ thể:
– Có quỹ đạo quay quanh một ngôi sao, hệ sao hay tàn dư sao.
– Có khối lượng đủ lớn để lực hấp dẫn của chính nó thắng được cường độ của vật chất khiến cho thiên thể có hình dạng cân bằng thuỷ tĩnh [nguyên nhân các hành tinh có dạng cầu hoặc cận cầu].
– Chiếm ưu thế tuyệt đối về khối lượng so với các thiên thể khác trong cùng một quỹ đạo [thiên thể đó có khối lượng lớn hơn rất nhiều lần so với tổng khối lượng các thiên thể còn lại].
Như vậy, có thể thấy mặc dù Sao Diêm Vương đáp ứng được hai điều kiện đầu tiên nhưng nó lại không đáp ứng được yêu cầu thứ ba. Khối lượng của nó chỉ chiếm một phần rất nhỏ so với tổng khối lượng các thiên thể nằm trong cùng một quỹ đạo [cần biết rằng Trái Đất có khối lượng lớn hơn 1,7 triệu lần so với tổng khối lượng các thiên thể còn lại nằm trong cùng quỹ đạo]. Hội nghị cũng đã quyết định là Sao Diêm Vương sẽ thuộc vào một nhóm mới – Hành tinh lùn.