Các bánh răng bên trong đồng hồ có là ứng dụng của Bộ truyền chuyển động nào

I. Tại sao cần truyền chuyển động

Máy hay thiết bị gồm nhiều bộ phận hợp thành, mỗi bộ phận được dặt ở các vị trí khác nhau.

Em hãy quan sát cơ cấu truyền chuyển động của chiếc xe đạp trong hình 29.1 và trả lời câu hỏi sau:

Câu hỏi: Tại sao cần truyền chuyển động quay từ trục giữa tới trục sau?

Trả lời: Ta cần truyền chuyển động quay từ trục giữa tới trục sau vì các bộ phận của trục giữa và các bộ phận của trục sau ở xa nhau. Muốn xe đi được cần truyền chuyển động ban đầu, dùng chân đạp nhẹ xuống đất để xe chuyển động sau đó đạp vào bàn đạp. Nếu chỉ ngồi lên xe rồi đạp vào bàn đạp cho xe chuyển động thì lực kéo ban đầu của xích rất lớn và xích chóng hỏng.

Câu hỏi: Tại sao số răng của dĩa lại nhiều hơn số răng của líp?

Trả lời: Số răng của đĩa nhiều hơn số răng của líp thì số vòng quay của líp nhiều hơn số vòng quay của đĩa, giúp cho bánh sau quay nhanh, xe sẽ chuyển động nhanh hơn.

II. Bộ truyền chuyển động

Bộ truyền chuyển động được trang bị phục vụ cho việc nghiên cứu kiến thức mới và thực hành của HS. Để dạy-học bài 29 cần chuẩn bị một số TBDH sau (Bộ GD và ĐT cung cấp theo cơ số 7, GV: 1, HS: 6, lớp chia thành 6 nhóm).

A. Chuẩn bị: (cho 1 nhóm)

B. Trình tự tiến hành

1. Tổ chức:

- Chia lớp thành 6 nhóm.

- Phân TBDH về các nhóm.

2. Tiến hành nghiên cứu

- GV: Hướng dẫn HS tên gọi các chi tiết, lần lượt hướng dẫn cách lắp tùng bộ truyền chuyển động.

- HS: Tiến hành nghiên cứu theo sự hướng dẫn của GV, chỉ cần biết nguyên lí chung, chưa cần xác định các số liệu cụ thể. Để dễ quan sát và nắm được nguyên lí làm việc của các bộ truyền chuyển động, ta có thể tạm quy ước như sau:

Bánh dần 1, dĩa dẫn 1: Đường kính có kích thước lớn.

Bánh bị dẫn 2, dĩa bị dẫn 2: Đường kính có kích thước nhỏ.

a. Truyền động ma sát - truyền động đai.

* Truyền động ma sát:

- Lắp bánh dẫn 1 và bánh bị dẫn 2 vào tấm nền (hình 2.10).

- Lắp tay quay vào sau bánh dẫn 1.

- Quan sát cấu tạo và cơ cấu truyền chuyển động (quan sát tốc độ của bánh 1 và bánh 2).

* Truyền động đai.

- Truyền động đai dẹt

+ Lắp bánh dẫn 1 và bánh bị dẫn 2 vào tấm nền (hình 2.11).

+ Lắp dai dẹt vào 2 bánh.

+ Lắp tay quay vào sau bánh dẫn 1. 

Quan sát cấu tạo và cơ cấu truyền chuyển động.

- Truyền động đai tròn.

+ Lắp bánh dẫn 1 và bánh bị dẫn 2 vào tấm nền.

+ Lắp đai tròn vào 2 bánh:

+ 2 nhánh đai không chéo nhau (hình 2.12).

+ 2 nhánh đai mắc chéo nhau (hình 2.13).

+ Lắp tay quay vào sau bánh dẫn 1 (hình 2.13).

- Nguyên lí làm việc:

+ Bánh dẫn 1   D1: Đường kính nd(n1): Tốc độ quay (vòng/phút)   Tỉ số truyền:

+ Bánh bị dẫn 2 D2: Đường kính Nbd(n2): Tốc độ quay (vòng/phút)

Câu hỏi: Từ hệ thức trên em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa đường kính bánh đai và số vòng quay của chúng?

Trả lời: Từ hệ thức trên em thấy bánh đai nào có kích thước nhỏ hơn sẽ quay nhanh hơn.