Quá Văn là gì

Chúng ta đã làm quen và đã học nhiều biện pháp tu từ quen thuộc như ẩn dụ, so sánh, nhân hóa, hoán dụ, chơi chữ Và hôm nay thuvienkhoahoc sẽ cùng các bạn tìm hiểu một phép tu từ khác là phép nói quá. Nếu bạn đang cho rằng nói quá chẳng khác nào nói dối, ba hoa thì sau khi xem xong những kiến thức dưới đây bạn sẽ tự rút ra được kết luận cho mình.

Nói quá là gì?

Nói quá là cách nói phóng đại quy mô, mức độ, tính chất của sự vật, sự việc hay hiện tượng có thật trong thực tế. Cần phân biệt nói quá khác hoàn toàn với cách nói khoác lác là hoàn toàn khác nhau. Nói quá chỉ phóng đại sự việc ở mức độ lớn hơn nhưng vẫn đúng với thực tế còn nói khoác lác là nói sai hoàn toàn với sự thật, sự việc.

Quá Văn là gì

Nói quá là gì

Ví dụ về nói quá

Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.

Câu ca dao nói về thời tiết 2 mùa hè và mùa đông ở Việt Nam. Đây là cách nói quá nhằm tăng sức biểu cảm cho người đọc. Nếu hiểu theo nghĩa thực thì câu ca dao này được hiểu là đêm tháng năm trời nhanh sáng hơn so với các tháng khác và tháng mười thì trời nhanh tối hơn các tháng mùa hè.

Nói quá còn có các tên gọi khác như cách nói khoa trương, thậm xuân, phóng đại, cường điệu.

Tác dụng của nói quá

Trong văn học, nói quá là một biện pháp tu từ được sử dụng với chức năng nhận thức, nói sâu hơn về bản chất đối tượng, tăng sức biểu cảm, nhấn mạnh, gây ấn tượng mạnh cho người đọc, người nghe.

Nói quá trong văn học không phải là nói sai sự thật, nói dối mà chỉ tăng tính chất, sức biểu cảm và gây ấn tượng mạnh cho người đọc. Đôi khi, chúng ta hoàn toàn có thể kết hợp những biện pháp tu từ khác như so sánh vào để câu văn, câu nói thêm sinh động.

Trong giao tiếp, nói quá cũng được sử dụng với chức năng làm nhấn mạnh bản chất đối tượng. Tuy nhiên tùy vào hoàn cảnh, tình huống và đối tượng mà chúng ta nên sử dụng biện pháp nói quá thích hợp để tránh gây hiểu lầm không mong muốn.

Điểm khác nhau giữa nói quá và nói khoác

Điểm giống nhau: Đều phóng đại quy mô, tính chất, mức độ của sự vật, hiện tượng.

Điểm khác nhau: Khác nhau ở mục đích

Nói quá: có tác dụng nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm và sự việc được nói là có thật

Nói khoác: Nhằm làm cho người nghe tin vào những điều không có thật, đây là những hành động có tác động tiêu cực.

Quá Văn là gì

Vậy, bạn cần phân biệt rõ ràng giữa nói quá và nói khoác tránh nhầm lẫn khi sử dụng trong đời sống cũng như khi diễn đạt trong các bài tập làm văn.

Xem thêm >>> Nói giảm nói tránh là gì

Bài tập ví dụ biện pháp nói quá

Bài tập 1: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau

a) Bàn tay ta làm nên tất cả  Có sức người sỏi đá cũng thành cơm

b) Anh cứ yên tâm đi, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận chân trời.

c) Cái cụ bá thét ra ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước

Đáp án

Câu a) Biện pháp nói quá là cụm từ  sỏi đá cũng thành cơm có ý nghĩa là niềm tin vào bàn tay lao động, chỉ cần có sức khỏe, ý chí và niềm tin vào chính mình thì mọi việc đều có thể thành công.

Câu b) Cụm từ  đi lên đến tận trời được  sử dụng biện pháp tu từ nói quá. Ý nghĩa là vết thương này chẳn có nghĩa lý gì.

Câu c) Cụm từ mô tả phép nói quá là  thét ra lửa có nghĩa là nói những người có uy quyền, địa vị trong xã hội.

Bài tập 2 (tr102/SGK ngữ văn 8): Điền các thành ngữ vào chỗ trống để tạo biện pháp tu từ nói quá: bầm gan tím ruột, chó ăn đá gà ăn sỏi, nở từng khúc ruột, ruột để ngoài da, vắt chân lên cổ.

Đáp án

a) Ở nơi chó ăn đá gà ăn sỏi thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, nuôi gà.

b) Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng bầm gan tím ruột.

c) Cô Nam tính tình xởi lởi, ruột để ngoài da.

d) Lời khen của cô giáo làm cho nó nở từng khúc ruột.

e) Bọn giăc hoảng hồn vắt chân lên cổ mà chạy.

Bài tập 3: Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá sau đây: nghiêng nước nghiêng thành, dời non lấp biển, lấp biển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc.

Đáp án

* Giải thích trước ý nghĩa các thành ngữ này để dễ đặt câu:

Nghiêng nước nghiêng thành: Miêu tả vẻ đẹp khó ai sánh bằng của người phụ nữ. Như trong truyện Kiều của Nguyễn Du ta bắt gặp được thành ngữ này qua đoạn thơ.

  • Làn thu thuỷ nét xuân sơn
    Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
    Một hai nghiêng nước nghiêng thành
    Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.
  • Dời non lấp biển: Ý muốn nói đến người có sức mạnh phi thường, ý chí lớn lao.
  • Lấp biển vá trời: Sức mạnh và ý chí vĩ đại, phi thường.
  • Mình đồng da sắt: Ý nói đến thân thể như sắt, như đồng có thể chịu được mọi hiểm nguy.
  • Nghĩ nát óc: Khi gặp một vấn đề nan giải phải suy nghĩ nhiều quá mức.

* Cách đặt câu theo từng thành ngữ mà đề bài cho:

Điêu Thuyền mang vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành

Điêu Thuyền là một trong tứ đại mỹ nhân của Trung Hoa thời xưa, 3 người còn lại gồm Tây Thi, Vương Chiêu Quân và Dương Quý phi.

Thanh niên tuổi 17 là độ tuổi có sức dời non lấp biển.

Nếu có niềm tin vào bản thân thì lấp biển vá trời bạn vẫn làm được.

Thánh gióng trong truyền thuyết là người mình đồng da sắt.

Bài toán này khó quá, mình nghĩ nát óc vẫn không giải được.

Với những kiến thức được Thư viện khoa học trình bày ở trên, phần nào bạn đã hiểu được nói quá là gì và tác dụng của biện pháp tu từ này. Lời cuối, chúc các bạn học tốt.

Video liên quan