Đánh giá tình trạng thiếu máu
Người bị thiếu máu thiếu sắt thường có những biểu hiện như mệt mỏi, chóng mặt, hoa mắt, đau đầu, khó tập trung, da tái xanh... Tình trạng này nếu kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, công việc và cuộc sống. Vì vậy, bệnh cần được chẩn đoán và phát hiện sớm. Show
Sắt đóng vai trò quan trọng trong việc tổng hợp hemoglobin trong tế bào hồng cầu và vận chuyển oxy trong máu đi khắp tế bào mô. Khi tế bào hồng cầu già bị phá hủy và giải phóng, có 90 - 95% lượng sắt được sử dụng và còn lại sẽ bài tiết ra ngoài. Thông qua ăn uống, cơ thể lấy lại lượng sắt đã mất. 1. Tổng quan về bệnh thiếu máu thiếu sắtThiếu máu thiếu sắt là tình trạng cơ thể không có đủ lượng sắt để phục vụ quá trình tổng hợp hemoglobin hay tạo tế bào hồng cầu. Khi lượng hemoglobin quá ít hoặc tế bào hồng cầu nhỏ, nhược sắc sẽ làm giảm khả năng đưa oxy đến các tế bào mô trong cơ thể. Có nhiều nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt và được phân thành các nhóm chính sau:
Người bị thiếu máu thiếu sắt thường có những biểu hiện như mệt mỏi, chóng mặt, hoa mắt, đau đầu, khó tập trung, da tái xanh, tóc hoặc móng dễ gãy, khó thở, đau tức ở ngực (nhất là khi lao động nặng và gắng sức), . Tình trạng này nếu kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, công việc và cuộc sống. Phụ nữ đang mang thai bị thiếu máu sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển thai nhi. Vì vậy, bệnh cần được chẩn đoán và phát hiện sớm. Thiếu máu thiếu sắt khiến người bệnh gặp tình trạng chóng mặt, hoa mắt Xét nghiệm máu là công cụ cơ bản để chẩn đoán thiếu máu thiếu sắt, bao gồm các xét nghiệm sau: 2.1. Xét nghiệm công thức máu toàn bộTổng phân tích tế bào máu ngoại vi hay xét nghiệm công thức máu toàn bộ là một xét nghiệm đơn giản và cơ bản, cho phép xác định các thành phần có trong máu, làm cơ sở để tìm kiếm nguyên nhân gây thiếu máu. Thiếu máu thiếu sắt sẽ có kết quả xét nghiệm như sau:
Ở giai đoạn đầu của thiếu máu thiếu sắt, giá trị MCV và MCH bình thường nhưng có thể giảm xuống thấp, nghĩa là tế bào hồng cầu nhỏ hơn và mang ít Hemoglobin hơn. 2.2 Xét nghiệm đánh giá thiếu sắtXét nghiệm đánh giá tình trạng thiếu sắt rất quan trọng và có nhiều loại xét nghiệm, bao gồm:
Khi sắt huyết thanh, độ bão hòa Transferrin (TSAT), Ferritin thấp hơn giá trị bình thường và khả năng gắn sắt toàn bộ (TIBC) cao hơn cho phép chẩn đoán thiếu máu thiếu sắt. Trong đó, TSAT và Ferritin là 2 xét nghiệm hữu ích nhất. Ngoài các phương pháp nêu trên, xét nghiệm tủy xương cũng được sử dụng và đây là tiêu chí đặc trưng đối với sự giảm sản xuất hồng cầu do thiếu sắt. Ferritin huyết thanh là một trong các xét nghiệm thiếu máu thiếu sắt 3. Làm gì khi bị thiếu máu thiếu sắt?Thiếu máu thiếu sắt cần hạn chế truyền máu, trừ trường hợp bị thiếu máu nặng và phải truyền mất bù. Để điều trị tình trạng này, bác sĩ có thể chỉ định dùng một số chế phẩm bổ sung sắt ở dạng uống. Thời gian dùng trong khoảng 6 - 12 tháng và cần bổ sung đồng thời vitamin C để tăng khả năng hấp thu sắt. Uống thuốc bổ sung sắt dạng viên cần dùng trước khi ăn để tăng khả năng hấp thu, có thể dùng trong lúc ăn nếu bị kích ứng dạ dày. Đối với việc bổ sung sắt bằng đường tĩnh mạch nên được thực hiện tại các cơ sở y tế chuyên khoa để đảm bảo. Thiếu máu do thiếu sắt cần được chẩn đoán xác định và điều trị dựa trên nguyên nhân để hạn chế thiếu sắt tái phát. Để phòng bệnh thiếu máu thiếu sắt, cần chú ý đến chế độ ăn giàu sắt kết hợp với bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin C nhằm tăng khả năng hấp thu sắt. Đặc biệt là phụ nữ mang thai cần bổ sung sắt trong thai kỳ. Sau khi ăn không nên uống cà phê hoặc trà, vì sẽ giảm khả năng hấp thu sắt của cơ thể. Khi thấy có biểu hiện nghi ngờ thiếu máu thiếu sắt, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán xác định nguyên và điều trị. Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. Làm sao để biết mình có thiếu máu hay không?Triệu chứng thiếu máu. Thường phụ thuộc vào mức độ và thời gian diễn tiến của tình trang thiếu máu. Các triệu chứng như yếu, mệt mỏi, buồn ngủ, xanh xao, đau thắt ngực, ngất và khó thở khi gắng sức. Có thể có biểu hiện chóng mặt, hoa mắt, nhức đầu, ù tai, rụng tóc, mất kinh, mất ham muốn tình dục. Thiếu máu thì chỉ số GI thấp?Nếu hai trong ba chỉ số trên thấp hơn so với bình thường thì được chẩn đoán là thiếu máu. Ngoài ra theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), dựa vào chỉ số HgB có thể chẩn đoán thiếu máu nếu: Nam: Chỉ số HgB < 13 g/dl (130 g/l); Nữ: Chỉ số HgB < 12 g/dl (120 g/l); Thiếu máu bao nhiêu là nguy hiểm?Tình trạng thiếu máu được xác định theo độ tuổi và giới tính như sau: - Nam giới: chỉ số Hemoglobin dưới 130 g/l (13 g/Dl). - Nữ giới: chỉ số Hemoglobin dưới 120 g/l (12 g/Dl). - Người cao tuổi: chỉ số Hemoglobin dưới 110 g/l (11 g/Dl). Tại sao thiếu vitamin B12 gây thiếu máu hồng cầu to?Hemoglobin là huyết sắc tố chứa sắt trong tế bào hồng cầu, có nhiệm vụ chuyển oxy từ phổi đến các mô và cơ quan khác trong cơ thể. Thiếu vitamin B12 làm giảm sản xuất hemoglobin, gây thiếu hụt hemoglobin trong tế bào hồng cầu và ảnh hưởng đến khả năng tế bào này chuyển tải oxy. |