Max weber mất vào năm nào?
Tóm tắt 1. Dẫn nhậpTôn giáo là vấn đề được Weber đặc biệt quan tâm nghiên cứu và đã xuất bản nhiều công trình nghiên cứu so sánh về tôn giáo được tập hợp lại thành bộ sách "Xã hội học tôn giáo" gồm 3 tập, chủ yếu gồm các công trình "Luân lý Tin Lành và tinh thần chủ nghĩa tư bản"; "Giáo phái Tin Lành với tinh thần chủ nghĩa Tư bản", "Khổng giáo và Đạo giáo", "Ấn Độ giáo và Phật giáo" và "Do Thái giáo cổ đại"... Max Weber mô tả tôn giáo trên quan điểm xã hội học và xác định rõ các nội dung nghiên cứu về phạm vi của xã hội học tôn giáo, sự phát triển của các khái niệm về tôn giáo, mối quan hệ giữa tôn giáo với đạo đức học Tin Lành và não trạng tư bản, sự phát triển của các khái niệm về tôn giáo. Trong đó, ngoài những phân tích về Tin Lành, Phật giáo, Khổng giáo, Ấn Độ giáo,... ông cũng đặc biệt chú ý đến sự phân tích, đánh giá về Islam. Những phân tích đáng lưu ý của Weber về Islam là xác đáng và có ý nghĩa, giá trị sâu sắc, nhất là khi đem quy chiếu xem xét quan điểm đó liên hệ với những phong trào cải cách Islam hiện đại ngày nay cùng với những hệ lụy của nó. 2. Những phân tích chung về xã hội học tôn giáo Khi xây dựng cho mình học thuyết về xã hội học tôn giáo, theo Weber, điều quan trọng cần chú ý đến hành vi tôn giáo và lý giải các thái độ tôn giáo theo nhiều nguyên nhân không đồng nhất: "Trong thuyết về công cuộc thuần lý hóa (Rationalisierung) thì "nguyên tắc không
có quyền lực bí nhiệm nào mà người ta không thể ước tính được, trái lại người ta có thể dùng ước tính mà chế ngự mọi sự. Tôn giáo xét như công cuộc thuần lý hóa các kinh nghiệm cùng cực phi lý cũng góp phần vào việc giúp "thế giới vỡ mộng" đó, nhưng không thể đưa tất cả các thái độ tôn giáo về một nguyên nhân duy nhất" [2]. Hành vi do hiện tượng tôn giáo gây ra, dựa trên những kinh nghiệm đặc thù, trên những biểu trưng và mục đích nhất định. Nghiên cứu hành vi tôn giáo với tư cách là hành vi con
người trong thế giới hiện thực, vốn được định hướng về mặt ý nghĩa theo những mục tiêu thông thường, để hiểu được sự tác động của hành vi tôn giáo đến các hoạt động khác nhau như đạo đức, kinh tế, chính trị hay nghệ thuật, và để hiểu rõ những xung đột có thể xảy ra từ sự khác biệt của các giá trị mà mỗi hoạt động này có ý đồ sử dụng. 3. Những quan điểm của Weber về Islam Trong hơn nửa thế kỷ qua, những nghiên cứu về Weber ở Châu Âu tập trung vào các phân tích phức tạp, ý kiến của Weber về mối quan hệ giữa tôn giáo và chủ nghĩa tư bản. Đương nhiên, các nghiên cứu này có thể liên quan đến các quan điểm
cơ bản của Weber về sự tương phản giữa truyền thống Châu Âu khổ hạnh Thanh giáo và các học thuyết tôn giáo đạo đức thần bí của tôn giáo Châu Á. Những kết quả nghiên cứu về truyền thống xã hội học của Weber cho thấy công trình của ông cũng đề cập nhiều vấn đề về Islam. Mặc dù Weber đã mất trước khi hoàn thành các công trình nghiên cứu về xã hội học tôn giáo của mình, với một nghiên cứu chưa đầy đủ về Islam, nhưng những ý kiến ban đầu của ông cho thấy sự phức tạp đòi hỏi phải có sự xem xét nghiêm
túc các luật tục Islam. Những khám phá của Weber cho đến nay chưa một nhà nghiên cứu xã hội học tôn giáo nào vượt qua được. Nghiên cứu về bình đẳng, tôn giáo và sự cứu rỗi của Do Thái giáo và Kitô giáo, Weber cho rằng chúng đều dựa trên thuyết khổ hạnh và hoạt động kinh tế hợp lý, còn đối với Islam, theo ông không phải là tôn giáo của sự cứu rỗi [11]. Tài liệu tham khảo 1. Max Weber (Bùi Văn Nam Sơn, Nguyễn Nghị, Nguyễn Tùng, Trần Hữu Quang dịch, 2010), Nền đạo đức Tin Lành và tinh thần của chủ nghĩa tư bản, Nxb. Tri Thức, Hà Nội. Hiển thị phần trích dẫn [1] Max Weber (1993), The Sociology of Religion, Publisher: Beacon Press, (translated by Talcott Parsons). Contents: 1. Origins of Religion; 2. Emergence of Religion; 3. Prophet; 4. Religious Community; 5.
Religiosity of Social Strata; 6. Intellectualism and Religion; 7. Theodicy and Salvation; 8. Asceticism and Mysticism; 9. Salvation by Other's Achievement; 10. Religious Ethics and the World; 11. Religions and the World. |