Sáng kiến kinh nghiệm xây dựng môi trường lớp học
SKKN một vài biện pháp giúp giáo viên xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động ở trường mầm non đông hồ thị xã hà tiên Show
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (8.79 MB, 22 trang ) SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM tổ chức. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế: môi trường cho trẻ hoạt động chưa phong phú, còn mang tính áp đặt, cách bố trí các góc hoạt động chưa linh hoạt, chưa khai thác hiệu quả sử dụng của các góc, các mảng tường, đồ dùng đồ chơi … Vì vậy tôi đã chọn đề tài: Một vài biện pháp giúp giáo viên xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động ở trường Mầm Non Đông Hồ Thị xã Hà Tiên để nghiên cứu và tìm ra biện pháp giúp giáo viên thực hiện công tác chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng tốt hơn. 2 NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: 1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài: - Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động: là xây dựng một môi trường an toàn, thân thiện, ấm cúng, trình bày đẹp mắt, thu hút, giúp trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động, có cơ hội trải nghiệm và giao tiếp một cách tích cực. Môi trường đó gồm hai bộ phận: môi trường vật chất và môi trường tinh thần, chúng không thể tách rời và liên quan chặt chẽ bổ sung lẫn nhau. + Môi trường vật chất: là toàn bộ phương tiện vật chất ở trong lớp và ngoài trời liên quan đến đến diện tích, ánh sáng, tiếng ồn, cách bố trí sắp xếp… + Môi trường tinh thần: là toàn bộ các mối quan hệ giúp trẻ hình thành và phát triển nhân cách: giao tiếp giữa trẻ với người lớn (giáo viên, phụ huynh), giữa trẻ với nhau và giữa người lớn với nhau. 2. Tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động: Như trên đã nói, môi trường giáo dục là người giáo viên thứ hai tổ chức và hướng dẫn trẻ chơi, trẻ hoạt động để nhận thức và phát triển. Môi trường hoạt động đó vừa thỏa mãn nhu cầu vui chơi, giao tiếp, nhận thức, nhu cầu hoạt động cùng nhau của trẻ, vừa tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ khả năng của mình, qua đó các kiến thức, kỹ năng của trẻ được hình thành, củng cố và bổ sung, đây là những nhân tố góp phần hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ mầm non. Khi trẻ được hoạt động trong môi trường giáo dục phù hợp sẽ hình thành và phát triển ở trẻ những chức năng tâm, sinh lý, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kỹ năng sống cần thiết phù hợp lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn đặt nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời. Môi trường giáo dục đa dạng, phong phú sẽ kích thích tính tích cực chủ động của trẻ từ việc tự lựa chọn góc chơi, đồ chơi đến việc tự quyết định và tìm cách giải 3 quyết nhiệm vụ. Trẻ sẽ dần biết tự chịu trách nhiệm với hành động của mình và biết đánh giá những thành công hay thất bại trong quá trình chơi, trẻ sẽ dần rút ra những bài học cho bản thân mình. Trong quá trình hoạt động, trẻ sẽ phối hợp chơi cùng nhau như cùng xây dựng, cùng chơi gia đình, bác sĩ, … trên cơ sở đó giúp trẻ tái hiện lại các mối quan hệ gia đình, cộng đồng. Qua đó, trẻ học được cách làm việc với người khác, học cách lắng nghe và chia sẻ suy nghĩ của bản thân với bạn bè. Đây là cơ sở hình thành tính tập thể và đoàn kết ở trẻ. Môi trường giáo dục phù hợp, đa dạng, phong phú sẽ gây hứng thú cho trẻ và cả giáo viên, góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với nhau. II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ: Trường Mầm non Đông Hồ gồm có 02 phân hiệu đều toạ lạc trên phường Đông Hồ, Thị xã Hà Tiên, là trường bán trú duy nhất trên địa bàn Thị xã. Trường có 11 phòng học, nhưng trong đó có 08 phòng được cải tạo lại từ các phòng của kho lương thực và Uỷ ban nhân dân cũ trước đây. Gồm có các khối lớp sau: - Tổng số lớp học: 11 lớp. Được chia thành 4 khối: + Nhà trẻ: 01 lớp + Khối Mầm: 03 lớp + Khối Chồi: 03 lớp + Khối Lá: 04 lớp Các phòng học tuy nhỏ hẹp nhưng được trang bị tương đối đầy đủ các phương tiện, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho công tác chăm sóc giáo dục trẻ. * Về tình hình đội ngũ giáo viên: Trong năm học 2011 – 2012 trường có 22 giáo viên bao gồm các trình độ sau: 4 Trìnhđộ Số liệu THCS THPT Sơ cấp SPMN Trung cấp SPMN Cao đẳng Đại học Tổng số Số lượng 4 18 1 11 1 9 22 Tỉ lệ 18% 82% 5% 50% 5% 40% 100% Qua số liệu thống kê ở bảng trên, cho thấy trình độ chuyên môn của đội ngũ giáo viên ở trường Mầm non Đông Hồ vẫn chưa đồng đều, có nhiều trình độ khác nhau, trong đó còn 01 giáo viên trình độ sơ cấp Sư phạm Mầm non. * Thuận lợi: - Được sự quan tâm của Phòng Giáo dục- Đạo tạo thị xã Hà Tiên, cấp uỷ Đảng và chính quyền địa phương đã tạo điều kiện cho nhà trường thực hiện tốt nhiệm vụ của đơn vị. - Đa số CBGVCNV trong đơn vị đều nhiệt tình, tâm huyết với ngành học mầm non, yêu nghề, mến trẻ, có kinh nghiệm trong công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ. Mỗi lớp đều được bố trí đủ 2 giáo viên. * Khó khăn: - Do cơ sở còn nhỏ hẹp nên việc bố trí các khu vực chơi còn bị hạn chế; các phương tiện, đồ dùng đồ chơi căn bản được trang bị đủ nhưng chưa phong phú, đa dạng. - Việc thiết kế môi trường cho trẻ hoạt động chưa phong phú; cách bố trí các góc hoạt động chưa linh hoạt; chưa khai thác hiệu quả sử dụng của các góc; hình ảnh trên các mảng tường chủ yếu để trang trí, giáo viên chưa tận dụng các hình trang trí làm phương tiên dạy học; ít sử dụng các nguyên vật liệu mở để làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động… 5 - Một số cháu chưa qua trường lớp mẫu giáo nên nề nếp chưa đồng đều, trẻ còn nhút nhát, chưa chủ động tham gia các hoạt động. - Năng lực chuyên môn trong đội ngũ chuyên môn không đồng đều. Một bộ phận giáo viên khi tổ chức các giờ hoạt động còn mang tính áp đặt chưa chú trọng vào tâm lý trẻ, chưa tạo nhiều cơ hội để phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ. Từ thực trạng nêu trên, tôi đã đề ra một số biện pháp khắc phục như sau: III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH: Như trên đã nói, môi trường cho trẻ hoạt động ở trường mầm non bao gồm môi trường vật chất và môi trường tinh thần. Tuy nhiên, trong phạm vi đề tài này, người viết chỉ đề cập đến các biện pháp giúp giáo viên xây dựng và thiết kế môi trường lớp học của mình trên cơ sở các trang thiết bị sẳn có của lớp để làm phong phú môi trường cho trẻ hoạt động. Môi trường cho trẻ hoạt động là nơi có các nguồn thông tin phong phú, khuyến khích tính độc lập và hoạt động tích cực của trẻ. Tôi đã tiến hành các biện pháp như sau: 1. Trang trí lớp theo chủ đề: Khi bước chân vào cổng trường mầm non, bạn như được bước vào một thế giới khác: thế giới của trẻ thơ với những bức tranh đầy màu sắc, từ những nhân vật cổ tích, cỏ cây, hoa lá, đến những nhân vật hoạt hình ngộ nghĩnh… được trang trí trên khắp tường rào, hành lang lớp học. Còn bên trong lớp học, các hình ảnh trang trí phong phú hơn gắn với nội dung giáo dục theo chủ đề. Việc trang trí lớp theo chủ đề vừa tạo sự chú ý và hứng thú khám phá ở trẻ vừa để cho mọi người biết lớp đang học chủ đề nào. Việc làm này trường đã thực hiện từ nhiều năm trước đây, nhưng giáo viên chỉ làm rầm rộ vào lúc chuẩn bị khai giảng năm học mới, sau đó chỉ bổ sung vài hình ảnh cho có gọi là trang trí theo chủ đề. Để khắc phục tình trạng này, từ khi bắt đầu triển khai thực hiện chương giáo dục mầm non mới (năm 2009-2010), tôi đã chỉ đạo các lớp thực hiện các biện pháp sau: 6 - Xây dựng kế hoạch trang trí theo chủ đề: Đây là vấn đề tôi đặc biệt quan tâm khi kiểm duyệt giáo án của của giáo viên. Thời gian đầu, giáo viên thường bỏ qua các bước mở và đóng chủ đề vì cho rằng không quan trọng, chủ yếu soạn đầy đủ các bài dạy theo kế hoạch chương trình. Sau nhiều lần nhắc nhỡ, thậm chí đưa vào tiêu chuẩn thi đua, giáo viên đã thực hiện tương đối tốt yêu cầu này. Khi soạn giáo án, đầu mỗi chủ đề, tôi yêu cầu giáo viên phải soạn mở chủ đề, trong đó trình bày những công việc cần làm để giới thiệu chủ đề đến với trẻ. Giáo viên có thể chọn hoặc phối hợp nhiều hình thức được gợi ý sau đây để giới thiệu chủ đề: + Trò chuyện: cùng trẻ trò chuyện để tìm hiểu xem trẻ đã biết và chưa biết điều gì về chủ điểm (giáo viên có thể mở rộng thêm). Giao một số nhiệm vụ cho trẻ thực hiện: tô, vẽ, cắt dán để làm tranh chủ đề, mang các nguyên vật liệu gia đình sẳn có như tranh ảnh, chai, lọ, vỏ sò, ốc các loại … để xây dựng chủ đề lớp học. + Cùng trẻ làm đồ dùng đồ chơi để trang trí lớp. + Tham quan: Có thể thực hiện khi triển khai các chủ đề Quê hương, Giáo thông, Nước và thời tiết (mùa hè), Thực vật… Trong quá trình tham quan cô và trẻ có thể thu nhặt các nguyên liệu để trang trí chủ đề: lá cây, đá, sỏi… - Trang trí lớp theo chủ đề: Đầu năm học, các lớp được trường cung cấp đầy đủ các nguyên, vật liệu cần thiết (xốp màu, keo dán, giấy màu…) để trang trí các mảng tường của lớp theo chủ đề đầu tiên của chương trình: chủ đề Trường mầm non. Giáo viên cắt, dán hoặc sưu tầm hình ảnh về trường mầm non để trang trí lớp. Trong quá trình trang trí, giáo viên phải dự định vị trí các góc chơi phù hợp với lớp mình để gắn tên các góc. Các tranh, ảnh trang trí đều được gắn kèm từ để trẻ được làm quen chữ cái. Ngoài các tranh, ảnh theo chủ đề nhà trường đã trang bị cho lớp, tôi thường khuyến khích giáo viên tự làm hoặc sưu tầm các hình ảnh về chủ đề trường mầm non từ tranh, ảnh, sách báo, internet, … để làm phong phú hơn chủ đề của lớp mình. Khi triển khai một chủ đề mới, giáo viên cùng trẻ trò chuyện về nội dung chủ đề, tìm kiếm nguyên, vật liệu để trang trí chủ đề mới. Ví dụ: chủ đề Gia đình, sau 7 khi tổ chức trò chuyện, xem một số hình ảnh về chủ đề, cô cùng trẻ vẽ, tô màu, cắt dán hoặc sưu tầm tranh ảnh về gia đình để làm tranh chủ đề và trang trí các mảng tường. Phân công trẻ mang một số nguyên vật liệu: lon bia, vải vụn, vỏ hộp các loại …. đến lớp làm đồ chơi. Một chủ đề không nhất thiết phải trang trí hoàn chỉnh ngay từ khi bắt đầu, mà có thể bổ sung dần qua từng nhánh nhỏ của chủ đề cho đến khi kết thúc chủ đề. Ví dụ Chủ đề : “Thế giới động vật” có các chủ đề nhánh là: + Nhánh 1: Những con vật đáng yêu (Vật nuôi trong gia đình) + Nhánh 2: Những con vật ngộ nghĩnh (Động vật sống trong rừng) + Nhánh 3: Thủy cung của bé (Động vật sống dưới nước) + Nhánh 4: Con gì biết bay? (Chim - Côn trùng) Cô và trẻ lần lượt trang trí hình ảnh các con vật của từng nhánh nhỏ theo phân phối thời gian thực hiện chủ đề (mỗi tuần 01 nhánh). Khi có đủ một số tranh, ảnh cần thiết để trang trí chủ đề, cô cùng trẻ thảo luận xem nên chọn loại tranh nào để dán các mảng tường, tranh nào có thể treo để tạo không khí sinh động cho lớp học. Việc trang trí các hình ảnh trên tường giáo viên yêu cầu lựa chọn và sắp xếp sao cho có thể sử dụng làm tình huống hoặc phương tiện giáo dục cho các hoạt động có chủ đích trong chủ đề. Ví dụ: Chủ đề Động vật – khối Chồi – tôi gợi ý để giáo viên trang trí hình các con vật có số lượng sao cho có thể sử dụng làm trò chơi luyện tập khi học Toán: “hãy tìm xung quanh lớp, nhóm cá có số lượng ít hơn 3”; hoặc sử dụng hình ảnh các loại quả được trang trí trong chủ đề thực vật, cô yêu cầu: “ tìm cho cô chùm quả có màu đỏ” khi dạy hoạt động nhận biết phân biệt ở nhóm trẻ … Hiệu quả: Khi tổ chức thực hiện biện pháp này tôi nhận thấy đa số giáo viên đã nhận thức được tầm quan trọng của của việc lập kế hoạch trang trí lớp theo chủ đề và thực hện tốt các kế hoạch đã đề ra. Các mảng tường của lớp được trang trí các hình ảnh vừa đảm bảo tính thẩm mỹ (đẹp, hấp dẫn trẻ), vừa đảm bảo các yêu cầu giáo dục (có thể sử dụng các mảng trang trí làm phương tiện dạy học), trẻ rất thích được tham gia các hoạt động cùng cô trang trí môi trường lớp học. 8 2. Xây dựng các góc hoạt động trong lớp: Xây dựng các góc hoạt động trong lớp nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân hoặc nhóm nhỏ theo hứng thú và nhu cầu riêng của trẻ với các hình thức hoạt động phong phú, đa dạng, qua đó giúp trẻ tìm hiểu và khám phá cái mới, tích cực tìm hiểu các chức năng sử dụng của đồ dùng đồ chơi và rèn luyện các kỹ năng giao tiếp, hợp tác cùng bạn, hoặc tự giải quyết các nhiệm vụ, … Do phòng học được cải tạo từ một cơ quan trước đây nên rất nhỏ hẹp, đòi hỏi giáo viên phải biết thiết kế các góc hoạt động sao cho phù hợp với tình hình thực tế của lớp mình. Trên cơ sở các góc hoạt động giáo viên đã xây dựng, tôi thường góp ý cách bày trí nhằm phát huy tối đa diện tích cho trẻ hoạt động: cách sắp xếp các góc; cách đặt tên góc chơi; trưng bày đồ dùng đồ chơi; … - Cách sắp xếp các góc hoạt động: Vị trí các góc chơi phải hợp lý, thuận tiện và có đủ không gian cho trẻ hoạt động. Các góc yên tĩnh (góc học tập, góc sách…) xa góc hoạt động ồn ào (góc phân vai, góc xây dựng…). Sử dụng các giá tạo hình, các loại bảng thấp, để làm hàng rào phân góc vừa không che khuất tầm nhìn, vừa đảm bảo các lối đi để trẻ hoạt động liên góc. Diện tích trong mỗi góc hoạt động tùy thuộc vào số lượng trẻ chơi và số lượng đồ dùng đồ chơi trong góc. Ví dụ: góc phân vai - chủ đề Thực vật – nếu giáo viên bố trí 2 hoạt động: vừa có cửa hàng rau, vừa nấu ăn (chế biến các món ăn từ rau củ) thì diện tích phải rộng hơn, số lượng trẻ chơi nhiều hơn so với 1 hoạt động trong cùng góc. Thay đổi nội dung các góc chơi trong cùng chủ đề nhằm tạo sự mới lạ, kích thích hứng thú của trẻ. Ví dụ: góc xây dựng – chủ đề Thực vật – tuần 1 và 2 xây vườn rau hoặc vườn cây ăn quả; tuần 3 và 4 xây công viên … Hoặc góc phân vai – Chủ đề Gia đình: Tuần 1 và 2 chơi đóng vai các thành viên gia đình, tuần 3 và 4 chơi bán rau, củ quả, đồ dùng gia đình. Sau khi kết thúc một chủ đề, các góc sẽ được sắp xếp lại với các đồ dùng, đồ chơi phù hợp với chủ đề mới. - Đặt tên các góc: 9 Những năm trước đây, tên các góc được đặt theo sách hướng dẫn chương trình, rất khô khan như: góc xây dựng, góc phân vai, góc học tập, góc thư viện… Từ khi triển khai thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới, tôi chỉ đạo giáo viên trang trí các góc lớp bằng những cái tên ngộ nghĩnh, gần gũi với các bé, chẳng hạn góc Xây dựng: Bé là thợ xây, Kỹ sư tí hon, … hoặc Góc Thư viện: Mời bạn xem, Những cuốn sách kỳ lạ, Thư viện của bé … hay góc phân vai: Bé thích nấu ăn, Đầu bếp tí hon… - Đồ chơi, đồ dùng ở các góc: Đồ dùng đồ chơi ở các góc phải phù hợp với mức phát triển của trẻ và phù hợp với đặc điểm địa phương. Trên thực tế trường đã trang bị các đồ dùng đồ chơi cần thiết cho lớp như gạch xây dựng các loại, đồ chơi gia đình, các loại rau củ quả nhưng số lượng còn hạn chế, giáo viên phải tìm kiếm nguyên vật liệu, làm đồ chơi bổ sung cho các góc. Sử dụng các loại phế liệu, nguyên vật liệu sẳn có tại địa phương để làm đồ chơi cho trẻ, từ các loại chai nhựa, vỏ hộp sữa, hộp bánh kẹo, ống hút, đá, sỏi, lá cây, xốp màu… để làm đồ dùng đồ chơi. Mỗi loại vật liệu có thể có thể dùng cho các góc và các hoạt động khác nhau: vỏ hộp sữa thay thế gạch làm hàng rào, đá sỏi làm hòn non bộ ở góc xây dựng; hộp bánh kẹo dùng chơi bán hàng ở góc phân vai; ống hút, xốp màu, lá cây chơi ở góc tạo hình… Có những loại vật liệu được sử dụng nhiều lần cho các góc chơi và các chủ đề chơi khác nhau. Ví dụ các hộp bánh kẹo, hộp bánh Snack, các loại quả dùng để chơi bán hàng ở góc phân vai của chủ đề Gia đình, khi sang chủ đề Tết và mùa xuân, được dùng làm nguyên liệu cùng với giấy màu xanh, dây buộc, giấy kiếng màu để gói bánh chưng, bánh tét hoặc trang trí thành các hộp quà, giỏ quà ở góc tạo hình. Những đồ chơi dễ làm, khuyến khích trẻ tham gia cùng cô, chẳng hạn tô, vẽ tranh để trang trí, dùng bút dạ vẽ thêm các chi tiết trên các hòn sỏi theo sự tưởng tượng của trẻ làm đồ chơi theo ý thích để trưng bày, hoặc mang các chai nhựa, vỏ hộp bánh kẹo, vỏ sò, ốc… đến lớp để làm đồ dùng đồ chơi. Ngoài ra vận động phụ 10 huynh hỗ trợ thêm các loại đồ chơi bằng nhựa như các loại rau củ quả, các con vật để làm phong phú hơn đồ dùng đồ chơi của các lớp. - Trưng bày – trang trí góc hoạt động: Việc bố trí, trưng bày các thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phải phù hợp mục tiêu yêu cầu giáo dục của chủ đề. Khi triển khai chủ đề nào, môi trường các góc phải phản ánh được chủ đề đó. Ví dụ: Chủ đề Giao thông, các góc hoạt động đều được trưng bày thể hiện nội dung của chủ đề: - Góc xây dựng: trưng bày gạch các loại hoặc vỏ hộp sữa; sỏi, đá; các loại phương tiện và biển báo giao thông; một vài cây, hoa để trang trí… (chơi xây đường phố, bến xe…) - Góc phân vai: các loại phương tiện giao thông, vé số (giả tiền), giấy vụn (vé xe), trang phục cảnh sát giao thông… (chơi đóng vai cảnh sát giao thông, gia đình đi nghỉ mát …) - Góc học tập: Tranh, ảnh, lô tô, đôminô các phương tiện giao thông … (chơi lô tô, đôminô, phân loại các phương tiện giao thông…) - Góc nghệ thuật: Giấy màu, bút vẽ, kéo, hồ, khăn lau, vỏ hộp các loại, giấy báo … (vẽ, cắt, dán, gấp hình các phương tiện, biển báo giao thông …) - Góc thư viện: bổ sung một số sách chủ đề giao thông: Một phen sợ hãi, vì sao thỏ cụt đuôi, Xe lu và xe ca, Gấu con qua đường… - Góc thiên nhiên: Đồ chơi với nước, giấy các loại…( chơi xếp thuyền, thả thuyền…) Thế nhưng khi chuyển sang chủ đề Quê hương – Đất nước – Bác Hồ các góc được thay đổi với cách trưng bày sau: - Góc xây dựng: vỏ hộp sữa, nước ngọt, gạch xây dựng, mô hình Lăng Bác, cây, hoa, thảm cỏ (xây Lăng Bác…) - Góc phân vai: vỏ sò ốc các loại, một số loại quả, bánh đặc sản Hà Tiên: trái sơn trà, vải rừng, bánh thốt nốt (chơi bán hàng, chế biến các ăn từ hải sản…) 11 - Góc học tập: Tranh, ảnh về Bác Hồ; các di tích, danh lam thắng cảnh của Hà Tiên, đá sỏi nhỏ … (làm album về Bác Hồ, Hà Tiên, chơi Ô ăn quan…) - Góc nghệ thuật: Lá cây, đá sỏi, hột hạt, ống hút, xốp màu, đất sét… (cho trẻ làm nhẫn, dây chuyền, đồng hồ, các con vật … từ lá cây, đá sỏi; gói bánh thốt nốt, làm bông hoa từ xốp màu, ống hút… - Góc thư viện: Sự tích bánh chưng bánh dày, truyện Thạch Sanh, Sự tích Chú Cuội, Sự tích Hồ Gươm, Sự tích núi Ông cọp, … - Góc thiên nhiên: Đồ chơi với nước, chai, lọ, ca, cốc, … (chơi đong lường nước…) Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu trong từng góc được sắp xếp phải dễ thấy, dễ lấy, dễ lựa chọn. Những thiết bị đồ chơi nặng đặt ở dưới, những đồ chơi có nhiều bộ phận phải đặt theo bộ. Màu sắc, hình dáng đồ dùng đồ chơi đẹp, hấp dẫn, đảm bảo an toàn cho trẻ. Ngoài ra, bàn ghế và đồ dùng cá nhân của trẻ phải được xếp gọn vào một góc lớp, tránh che khuất các mảng trang trí và các góc hoạt động. Hiệu quả: Khi áp dụng biện pháp trên tôi nhận thấy: Đa số giáo viên đều biết cách sắp xếp các góc hoạt động hợp lý, phù hợp mục tiêu, yêu cầu giáo dục của từng chủ đề và điều kiện thực tế từng lớp học. Tên các góc chơi đơn giản, dễ hiểu, gần gũi đối với trẻ. Đồ dùng đồ chơi các góc tương đối phong phú, sử dụng các nguyên vật liệu mở, đảm bảo an toàn đối với trẻ. 3. Hướng dẫn trẻ hoạt động: Để phát huy tối đa hiệu quả sử dụng của các góc hoạt động, giáo viên phải cho trẻ được tham gia vào các hoạt động một cách tích cực. Bởi vì, một môi trường vật chất dù được xây dựng phong phú, nhưng chỉ để trưng bày cho đẹp mắt, không cho trẻ chạm vào vì sợ phá hỏng bao công sức trưng bày thì môi trường đó giống như những ảo ảnh trong sa mạc không giúp ích được gì cho cô và trẻ. Do đó, giáo viên phải thiết lập môi trường giao tiếp hòa đồng, cởi mở, thân thiện, khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động của lớp. 12 Đối với những trẻ thụ động hoặc các độ tuổi nhà trẻ, mẫu giáo bé giáo viên khuyến khích trẻ chơi bằng cách nhập cuộc vào trò chơi trong thời gian ngắn. Ví dụ ở cửa hàng ăn uống (lớp mầm), giáo viên đóng vai khách hàng và nói với trẻ đóng vai người bán hàng: “Hôm nay cửa hàng bác có những món ăn nào? Bác bán cho tôi một tô phở mang về nhé!” Sau khi được phục vụ, giáo viên lại nói: “Bao nhiêu tiền vậy bác? cảm ơn bác!”. Khi thấy cô làm như vậy trẻ sẽ bắt chước làm theo, biết cách xưng hô và lễ phép trong giao tiếp. Đối với trẻ ở các độ tuổi lớn hơn, giáo viên chỉ cần gợi mở để trẻ triển khai các hoạt động chơi trong góc. Hoặc nhập cuộc vào trò chơi với tư cách là người trung gian quan sát. Chẳng hạn: “Các chú công nhân định xây công trình gì? Trong công trình có những khu vực nào? ” Thường xuyên gợi mở, khuyến khích trẻ mở rộng mối quan hệ qua lại với các góc chơi làm cho nội dung chơi thêm phong phú. Ví dụ các chú công nhân mua vật liệu xây dựng, mua thức ăn, hoặc khám bệnh, các góc khác có thể tham quan công trình xây dựng, hoặc tham quan triển lãm các tác phẩm tạo hình ở góc nghệ thuật… Trong quá trình hoạt động giáo viên phải bao quát, chú ý đến hứng thú và tôn trọng ý thích cá nhân, không áp đặt trẻ. Hiệu quả: Đa số trẻ mạnh, tự tin, tích cực tham gia vào các hoạt động của lớp. Thông qua các hoạt động chơi, trẻ học được cách sử dụng đồ dùng đồ chơi một cách khéo léo, biết cách cư xử trong giao tiếp, vốn từ ngữ được mở rộng góp phần phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ. III. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: 1. Phạm vi áp dụng: Đề tài sáng kiến kinh nghiệm này chỉ đề cập đến các biện pháp giúp giáo viên ở trường Mầm non Đông Hồ, xây dựng môi trường bên trong lớp học cho trẻ hoạt động, nhằm cải tạo, nâng cao chất lượng môi trường giáo dục trong trường mầm non. 13 2. Kết quả: Qua thời gian nghiên cứu và thực các biện pháp nêu trên, tôi đã nhận thấy những kết quả như sau: * Đối với giáo viên: - Đa số giáo viên đều chủ động, linh hoạt trong việc thiết kế môi trường cho trẻ hoạt động, có chú ý thay đổi các nguyên vật liệu, cách bày trí theo từng chủ đề (trước đây còn để nhắc nhỡ), tạo được nhiều cơ hội cho trẻ trải nghiệm, khám phá và rèn các kỹ năng một cách tích cực. - Các mảng tường được trang trí với màu sắc tươi sáng, vừa tầm mắt trẻ, phù hợp mục tiêu và nội dung giáo dục từng chủ đề. Nhiều sản phẩm do cô và trẻ cùng làm như tranh chủ đề (cô vẽ trẻ tô màu), các sản phẩm tạo hình, các đồ chơi từ hoa lá, hột hạt, phế liệu… được sử dụng để trang trí làm trẻ rất thích, vì mình đã góp công sức vào việc tạo môi trường học tập trong lớp. - Quá trình thiết kế môi trường giáo dục theo từng chủ đề giúp giáo viên tích lũy thêm kinh nghiệm về sưu tầm nguyên vật liệu và sự khéo léo, sáng tạo trong làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động. Nhiều giáo viên đã sử dụng các nguyên vật liệu từ thiên nhiên, phế liệu để làm đồ dùng đồ chơi: lá dừa làm chong chóng, nhẫn, đồng hồ, dây chuyền, kèn lá… hoặc dùng các hòn đá cuội cho trẻ vẽ thêm các chi tiết để tạo thành các con vật gà, vịt, thỏ … (lớp Chồi 1); dùng ống hút, xốp màu, chai nước ngọt tạo hình bông hoa (lớp Lá 2); dùng xác dừa đã qua sử dụng phơi khô, mút xốp, đá sỏi làm thí nghiệm vật chìm, vật nổi (lớp Lá 1); Hơn 90% lớp dùng vỏ sò, ốc các loại cho trẻ chơi bán hàng, nấu ăn, làm đồ dùng dạy học ở các môn hình thành biểu tượng toán sơ đẳng, Làm quen môi trường xung quanh của chủ đề Động vật. Riêng năm học 2011-2012, trong Hội thi Đồ dùng dạy học tự làm của trường có 21/22 giáo viên tham gia, 10 bộ đồ dùng được chọn dự thi cấp thị xã và 02 bộ đồ dùng được chọn triển lãm ở Sở Giáo dục tỉnh Kiên Giang. Cấp trường có 15 đồ dùng xếp loại A, 04 loại B, 02 loại C; cấp thị xã đạt 02 loại B và 02 C. * Đối với trẻ: 14 - Trẻ biết sử dụng đồ dùng, đồ chơi khéo léo hơn, biết tạo ra nhiều sản phẩm đẹp, sáng tạo khi được hoạt động với các nguyên vật liệu mở. - Trẻ mạnh dạn, tự tin, tích cực tham gia vào các góc hoạt động của lớp. Trẻ thích chơi cùng bạn, biết được nhiệm vụ của mình và bạn trong khi chơi, có thái độ tự giác cùng bạn đến góc chơi, biết hợp tác chia sẻ cùng bạn để hoàn thành các vai chơi, nhiệm vụ chơi trong góc. Chẳng hạn để lắp ghép được ngôi nhà làm bằng giấy cacton (trong góc xây dựng – Chủ đề Gia đình) đòi hỏi phải có từ 2-3 trẻ khéo léo phối hợp cùng nhau mới hoàn thành. Hoặc trò chơi Bác sĩ (góc phân vai – Chủ đề Nghề nghiệp), trẻ đóng vai bác sĩ và bệnh nhân phải thể hiện trọn vẹn vai chơi từ lúc bắt đầu khám bệnh cho đến cho toa, tiêm thuốc… Thông qua các mối quan hệ trong các vai chơi, giao tiếp giữa các trẻ không ngừng được mở rộng làm tăng thêm vốn từ đây là tiền đề cần thiết giúp trẻ học tốt Tiếng việt ở trường phổ thông. 15 Một số hình ảnh thiết kế môi trường hoạt động ở các lớp: Tranh trang trí theo chủ đề (Lá 2) Góc nghệ thuật (Mầm 3) Góc phân vai (Mầm 3) 16 Góc khám phá khoa học (Chồi 2) Góc Xây dựng (Mầm 1) Góc Những cuốn sách kỳ lạ 17 Sản phẩm của trẻ làm (Lá 2) Các hoạt động trong góc xây dựng và góc phân vai (Lá 1) 18 KẾT LUẬN 1. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm: - Công tác xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của trẻ: giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu nhận thức, tìm tòi khám phá thế giới xung quanh, trẻ học được cách cư xử - giao tiếp, hợp tác cùng bạn. Môi trường học tập phong phú, đa dạng giúp trẻ có cơ hội lựa chọn hoạt động phù hợp khả năng và ý thích của mình, từ đó trẻ mạnh dạn, tự tin giải quyết tốt các nhiệm vụ được giao. - Giúp giáo viên có nhận thức đầy đủ hơn về vai trò và sự cần thiết của việc xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động. Ngoài ra, trong quá trình thực hiện giúp cho giáo viên thêm phần khéo léo, sáng tạo trong việc thiết kế các góc hoạt động, làm đồ dùng đồ chơi, trang trí lớp theo chủ đề phù hợp với mục tiêu chương trình giáo dục mầm non mới. 2. Khả năng áp dụng: Đề tài sáng kiến kinh nghiệm đã được áp dụng có kết quả tương đối tốt ở trường mầm non Đông Hồ và có thể nhân rộng ở một số đơn vị trong tỉnh. 3. Bài học kinh nghiệm: Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động là một công việc hết sức quan trọng trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non. Nó đòi hỏi người giáo viên phải nắm vững mục tiêu chương trình giáo dục mầm non, phải quan tâm đến nguyện vọng, các đặc điểm tâm sinh lý trẻ, và phải có sự kiên trì, khéo léo, sáng tạo trong việc thiết kế môi trường cho trẻ hoạt động. - Người phụ trách công tác chuyên môn phải gợi ý giúp giáo viên định hướng và điều chỉnh các thiết kế môi trường giáo dục của lớp phù hợp mục tiêu chủ đề và điều kiện thực tế của lớp. 19 - Phải làm cho giáo viên có sự chuyển biến về mặt nhận thức, coi việc tự bồi dưỡng và học tập là giải pháp có ý nghĩa quyết định đến việc nâng cao trình độ chuyên môn. - Phải xây dựng được một tập thể đội ngũ giáo viên có tay nghề vững vàng, chuyên sâu để thực hiện nhiệm vụ được giao đạt yêu cầu. - Phải có kế hoạch xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động phù hợp với độ tuổi mầm non, và mục tiêu giáo dục của chủ đề. - Thường xuyên cung cấp mở rộng vốn kinh nghiệm cho trẻ qua các buổi trò chuyện, thảo luận, các buổi tham quan dã ngoại - Đồ dùng đồ chơi phải đa dạng, phong phú, đẹp, hấp dẫn, sáng tạo có tác dụng thu hút, lôi cuốn trẻ, tạo cho trẻ niềm say mê khám phá và húng thú hoạt động. Định kỳ hàng năm, trường tổ chức Hội thi Đồ dùng dạy học tự làm trong đội ngũ giáo viên; khen thưởng kịp thời những giáo viên có những đồ dùng sáng tạo, đạt các yêu cầu về sư phạm, kỹ thuật, thẩm mĩ, kinh tế và hiệu quả sử dụng nhằm khuyến khích phong trào làm đồ dùng dạy học trong nhà trường. - Khi tổ chức hướng dẫn các hoạt động cho trẻ phải nhẹ nhàng, thoải mái, tránh gò ép. Mặt khác có sự phối hợp với phụ huynh bổ sung nguyên liệu mở để kích thích trẻ hoạt động - Nên sử dụng sản phẩm của trẻ vào việc thiết kế, tạo lập môi trường hoạt động Đông Hồ, ngày 27 tháng 05 năm 2012 NGƯỜI VIẾT ĐOÀN THỊ PHƯỢNG 20 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2004), Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho Giáo viên mầm non chu kỳ II. 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2009), Tài liệu bồi dưỡng Cán bộ quản lý và giáo viên Mầm non năm học 2009-2010 21 3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2009), Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mẫu giáo 2010 22 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (6.06 MB, 47 trang ) SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM đưa những hình thức mới lạ,hấp dẫn tới trẻ, để tiếp thu một các h dễ dàng đạt hiệu quả tốt. PHẦN II: NỘI DUNG I. Thực trạng và nguyên nhân 1. Thực trạng 1 Trẻ mẫu giáo “Học bằng chơi, chơi mà học”, Trẻ rất hiếu động, tò mò, ham muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trong khi chơi, trẻ thực sự học để lĩnh hội các khái niệm kiến thức ban đầu. Biết được tầm quan trọng đó, là một người giáo viên tôi cần phải coi trọng việc tạo ra môi trường giáo dục trẻ bằng những hoạt động thiết thực, nhằm phát triển một cách toàn diện trên tất cả các lĩnh vực: Trí tuệ - Đạo đức - Thẩm mĩ - Thể lực. Từ đó, giúp trẻ hoàn thiện nhân cách, ngôn ngữ, tư duy, phát triển các kỹ năng thực hành, giao tiếp, ứng xử. . Và để làm được điều đó bản thân tôi đã không ngừng khảo sát và thăm dò tình hình đặc điểm của lớp. Sau khi thăm dò và khảo sát thì tôi nhận thấy những mặt thuận lợi và khó khăn như sau: a, Về môi trường giáo dục : - Diện tích khuôn viên : + Lớp được bố trí ở giữa dãy phòng học, phía trước vừa là sân trường nên diện tích để xây dựng góc thiên nhiên chật hẹp, đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu thiên nhiên, cây cảnh, hoa lá còn ít ỏi, nghèo nàn. + Dãy sau lớp học diện tích hơi chật nên tạo môi trường thiên nhiên còn khó bố trí, sắp xếp. + Sân chơi, góc trải nghiệm sắp xếp chưa khoa học, chưa biết bảo dưỡng đồ chơi - chăm sóc cây xanh trên khu vực hoạt động của lớp. - Đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị dạy học: + Còn thiếu về cả số lượng và chủng loại , đặc biệt đồ dùng đồ chơi tự làm chưa đáp ứng nội dung giáo dục và nhu cầu hoạt động của trẻ. + Một số đồ dùng, đồ chơi, thiết bị chưa đạt yêu cầu về kỹ thuật, chưa phù hợp với việc đổi mới giáo dục. + Một số đồ dùng, đồ chơi, đã quá cũ kỹ, bị phai màu, hư hỏng nhiều, độ an toàn không cao, không hấp dẫn trẻ hoạt động. + Công tác quy hoạch, bảo dưỡng, vệ sinh… chưa được quan tâm đúng mức. + Đồ chơi mang tính dân gian phù hợp với miền núi còn ít. - Môi trường nhiên nhiên: + Cây bóng mát, cây cảnh, cây hoa, cây rau… Số lượng còn ít, chưa đa dạng phong phú về chủng loại, chưa có sự thay đổi theo mùa, chưa được quan tâm chăm sóc và phân loại…để trẻ hoạt động. + Các mảng tường cũ, rêu mốc, chưa có hình ảnh.… 2 - Khu vực trải nghiệm và khám phá ngoài trời còn đơn điệu (chưa có khu chơi với đất sét, cát, sỏi đá, nước). b, Về phía giáo viên : - Giáo viên chưa biết lập kế hoạch xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm - Chưa biết cách tuyên truyền với phụ huynh trong xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm . - Giáo viên chưa chú trọng việc xây dựng môi trường trong xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm - Giáo viên còn thụ động trong việc tổ chức các hoạt động trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm c. Về phía trẻ : - Trẻ chưa thực sự hứng thú vào hoạt động của cô đưa ra do môi trường tiếp xúc trải nghiệm còn đơn điệu, chưa thật sự phong phú nên gây nhàm chán cho trẻ. - Các kiến thức kỹ năng trong các hoạt động thực hành, trải nghiệm với môi trường của trẻ còn hạn chế. - Trẻ chưa tích cực chủ động sáng tạo trong các hoạt động thực hành, trải nghiệm với môi trường - Trẻ chưa chủ động tham gia cùng cô trong các hoạt động xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm Vào đầu năm học chúng tôi đã tiến hành khảo sát trên trẻ về các hoạt động với môi trường và kết quả cho thấy như sau: Nội dung khảo sát Tổng số trẻ Kết quả khả sát Đạt Số trẻ 8 Chưa đạt % Số trẻ % 33.5 16 66.5 - Trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm 24 - Trẻ có kiến thức kỹ năng trong các hoạt động thực hành, trải nghiệm với môi trường 24 5 21 19 79 - Trẻ tích cực chủ động sáng tạo trong các hoạt động thực hành, trải nghiệm với môi trường 24 6 25 18 75 - Trẻ tham gia cùng cô trong các 24 10 41.6 14 58.4 3 hoạt động xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm d. Về phía phụ huynh : - Nhiều phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học tập cũng con em mình. - Một số phụ huynh chưa nhiệt tình tham gia một số hoạt động của lớp, trường. - Phụ huynh chưa hiểu được tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm đối với sự phát triển của trẻ, nên chưa thật sự chú trọng đến việc cho trẻ thực hành , trải nghiệm với môi trường để phát huy hết khả năng của trẻ b, Nguyên nhân: - Diện tích , khuôn viên trường chật hẹp nên giáo viên chưa biết cách sắp xếp cho hợp lý, khoa học - Giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm do tuổi đời còn trẻ, còn mơ hồ về cách lập kế hoạch cũng như việc xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm. - Các tài liệu về xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm còn hạn chế. - Giáo viên chưa biết cách khai thác cho trẻ hoạt động thực hành với môi trường tự nhiên. - Sự phối hợp giữa giáo viên và ban lãnh đạo nhà trường, giữa phụ huynh và giáo viên chưa chặt chẽ, hiệu quả của việc tuyên truyền chưa cao. - 100% trẻ là người dân tộc thiểu số nên khả năng giao tiếp, nhận thức của trẻ còn hạn chế. - Do môi trường - cảnh quan tự nhiên trong nhóm lớp chưa phong phú – đa dạng, các góc chơi trẻ còn nhiều đồ dùng đồ chơi mua sẵn nên dẫn đến trẻ chóng chán chưa kích thích được hứng thú cũng như sự sáng tạo của trẻ. - Do Phụ huynh học sinh chủ yếu là người dân tộc thiểu số ở vùng đặc biệt khó khăn ,phụ huynh chủ yếu làm nông nghiệp với tính chất công việc rất bận rộn, chân lấm tay bùn nên bố mẹ trẻ cũng không có thời gian để rèn trẻ, cũng chỉ có một số phụ huynh nhà có điều kiện nên rất lo lắng tới việc học tập của con em mình Từ những thực trạng và nguyên nhân trên tôi nhận thấy việc xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 3 – 4 tuổi chưa phong phú, khoa học, an toàn, hấp dẫn …chưa đáp ứng nhu cầu hoạt động cũng như chưa thu hút trẻ 4 hoạt động tích cực, chủ động , sáng tạo nên tôi đã nghiên cứu và tìm ra “ Một số biện pháp xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm nhằm phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi ” vào trong giảng dạy giúp trẻ hoạt động một cách tích cực , chủ động sáng II . Các biện pháp mới : 1, Biện pháp 1: Lập kế hoạch xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm Để thực hiện việc “ Xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm nhằm phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi ” đạt hiệu quả thì tôi lập kế hoạch để khi xây dựng môi trường không bị trùng lặp các nội dung , nắm được những hoạt động cần làm theo từng tháng, có tinh thần chuẩn bị chu đáo hơn . Căn cứ nhiệm vụ năm học 2016-2017 của trường, căn cứ hướng dẫn và kế hoạch của chuyên môn, vào hoạt động vào tình hình thực tế của địa phương, của lớp, của trẻ, tôi đã lập kế hoạch “Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm” Kế hoạch cụ thể như sau : Tháng Nội dung Mục tiêu Tháng 8 - Rà soát về cơ sở vật chất - Nắm được số trong lớp lượng đồ dùng ,đồ chơi cần bổ sung cho năm học mới. - Tiếp thu với chuyên môn - Có thêm kiến về cách lập kế hoạch chăm thức, kĩ năng về sóc, giáo dục trẻ theo chăm sóc , giáo chuyên đề lấy trẻ làm dục trẻ theo trung tâm. chuyên đề. - Huy động phụ huynh lao - Cải tạo quang động, dọn vệ sinh môi cảnh sân vườn, bổ sung , trồng cây trường . xanh, các loại rau… - Tạo ấn tượng - Trang trí, tạo môi trường cho trẻ khi đến trường trong và ngoài lớp học Hình hiện thức thực - Sắp xếp đồ dùng đồ chơi theo hộp có mã hóa. - Tự học và bồi dưỡng - Tuyên truyền - Chuẩn bị đầy đủ tranh ảnh, các bài tập mở, bài tập sàn và các bài tập trải nghiệm 5 Tháng 9 - Lập kế hoạch xây dựng - Có kế hoạch cụ môi trường thể để xây dựng môi trường phát huy tính tích cực, chủ động ,sáng tạo của trẻ. - Sắp xếp, bố trí các góc chơi, khu vực chơi hợp lý, đồ dùng đồ chơi phong phú, đa dạng, để nơi trẻ có thể dễ dàng lấy. - Làm cho phụ huynh hiểu và thấy được tầm quan trọng của chuyên đề đối với việc chăm sóc giáo dục trẻ. - Tuyên truyền, vận động phụ huynh đóng góp về nguyên vật liệu thiên nhiên , ngày công, tiền mặt...để phối hợp với cô trong công tác xây dựng môi trường. - Họp phụ huynh đầu năm - Chuẩn bị chu đáo - Trang trí lớp theo đúng - Kích thích hứng đầy đủ các nguyên chủ đề . thú của trẻ vật liệu , đồ dùng , đồ chơi, sắp xếp các góc chơi gọn gàng. Tháng 10 - Tiếp thu chuyên đề “ Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm ’’ tại trường. - Hiểu rõ ý nghĩa, mục đích, yêu cầu của chuyên đề, từ đó có kế hoạch cho lớp mình - Học tập trao đổi với đồng nghiệp, học qua sách báo, tài liệu liên quan. - Trang trí taọ môi trường - Tạo môi trường cho trẻ hoạt động theo chủ giáo dục an toàn, mỹ,kích đề: “Bản thân” , ”gia đình” thẩm thích trẻ hoạt động - Phối hợp với phụ huynh trong việc chuẩn các nguyên vật liệu thiên nhiên. - Cô và trẻ cùng tạo - Làm phong phú ra một số đồ dùng , - Bổ sung các đồ dùng đồ các góc chơi,các đồ chơi, tự làm, sắp chơi phục vụ chuyên đề. bài tập của trẻ. xếp các góc chơi gọn gàng. - Học hỏi bạn bè - Đúc rút kinh đồng nghiệp. - Dự giờ hoạt động lồng nghiệm trong quá ghép về chuyên đề “ Xây trình dạy học lấy dựng môi trường mầm non trẻ làm trung tâm. lấy trẻ làm trung tâm ’’ của 6 đồng nghiệp -Tự nghiên cứu dựa - Tìm ra những vào thực tế trường, - Đăng ký đề tài SKKN về biện pháp phù lớp mình . chuyên đề. hợp để xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm. Tháng 11 - Trang trí taọ môi trường - Tạo môi trường - Chuẩn bị chu đáo xây dựng trường mầm non giáo dục an toàn, đầy đủ các nguyên vật liệu , đồ dùng , lấy trẻ làm trung tâm theo thẩm mỹ,kích đồ chơi, sắp xếp các chủ đề: Gia đình, ngành thích trẻ hoạt góc chơi gọn gàng. động nghề Ứng dụng - Chuẩn bị đầy đủ - Tham gia thi giáo viên chuyên đề vào chu đáo kiến thức về giỏi trường lồng ghép nội các hoạt động chuyên đề, chuẩn bị dung chuyên đề “ Xây thực hành tốt hơn. soạn giáo án,các đồ dựng môi trường mầm non dùng, đồ chơi phục lấy trẻ làm trung tâm ’’ vụ cho hoạt động . - Bổ sung thêm -Phối hợp với phụ - Tham gia thi làm đồ đồ dùng , đồ chơi huynh thu gom đầy dùng, đồ chơi cấp trường. tự làm cho cô đủ các nguyên vật trong công tác liệu thiên nhiên địa dạy học và cho phương , phế trẻ hoạt động. thải...để làm đồ dùng , đồ chơi. - Học tập bạn bè đồng nghiệp về dự giờ một số hoạt động lồng chuyên đề Tháng 12 - Trang trí taọ môi trường cho trẻ hoạt động theo chủ đề: + Ngành nghề + Động vật - Học hỏi về cách xây dựng giáo án, kĩ năng lên lớp, cách tạo môi trường của trường bạn. - Tạo môi trường giáo dục an toàn, thẩm mỹ,kích thích trẻ hoạt động. - Ghi chép vào sách vở, chụp ảnh, quay phim làm tư liệu... - Chuẩn bị tranh ảnh chủ đề, các nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động, trang phục, công cụ, sản phẩm nghề; các con vật bằng mô hình, bằng lá cây, bằng phế liệu, sắp xếp các góc chơi gọn gàng. - Nâng cao chất - Học tập bạn bè 7 - Tích hợp lồng ghép lượng giảng dạy đồng nghiệp thêm chuyên đề vào các tiết dạy trong dạy học lấy kinh nghiệm soạn trẻ làm trung tâm. giáo án trong học và các hoạt động. lấy trẻ làm trung tâm. - Báo cáo tình hình học tập của - Họp phụ huynh lần 2 trẻ sau một thời gian áp dụng chuyên đề, huy động phụ huynh tham gia tạo môi trường cùng cô để dự thi cấp trường. - Biết cách xây dựng môi trường - Tham gia cuộc thi “ Xây giúp trẻ tích cực dựng môi trường mầm non hoạt động nhằm lấy trẻ làm trung tâm ’’ cấp phát huy khả trường. năng sáng tạo của trẻ nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả công tác giảng dạy trong trường Mầm non Tháng 1 - Tuyên truyền, vận động. - Phối hợp với phụ huynh trồng thêm hoa, cây cảnh, rau xanh; thu gom đầy đủ các nguyên vật liệu thiên nhiên địa phương , phế thải...để làm đồ dùng đồ chơi. - Thực hiện dạy và học - Phát triển nhận - Lập kế hoạch, soạn đúng chương trình theo thức của trẻ thông giáo án chủ đề : qua các hoạt động “ Động vật” giáo dục “ Tết và mùa xuân”. - Chuẩn bị chu đáo - Làm phong phú đầy đủ các nguyên - Làm bổ sung đồ dùng, đồ các góc chơi, các vật liệu để làm các chơi phục vụ chủ đề bằng bài tập của trẻ . con vật; cây hoa các nguyên phế liệu mà cô đào, hoa mai, các và trẻ sưu tầm. loại bánh kẹo... - Xây dựng môi - Phối hợp với nhà trường giúp trẻ trường, giáo viên - Tham gia thi tạo môi tích cực hoạt trong trường và các trường lấy trẻ làm trung 8 tâm cấp huyện Tháng 2 Tháng 3 động nhằm phát bậc phụ huynh . huy khả năng sáng tạo của trẻ nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả công tác giảng dạy trong trường Mầm non. - Trang trí taọ môi trường - Kích thích hứng mở cho trẻ hoạt động theo thú, sự tò mò của chủ đề: “ Thực vật " trẻ khi chuyển chủ đề. - Chuẩn bị tranh ảnh về chủ đề, các nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động, làm cây xanh, quả, các loại rau...sắp xếp các góc chơi gọn gàng. - Trẻ được tham - Làm bổ sung đồ dùng, đồ gia làm cùng cô chơi phục vụ chủ đề bằng phát huy được tính tích cực,chủ các nguyên phế liệu. động, khả năng sáng tạo của trẻ. - Thông qua giờ hoạt động chiều, cô hướng dẫn trẻ làm một số cây xanh, rau củ... - Có thêm những - Tham gia thi viết sáng kinh nghiệm, kiến kinh nghiệm cấp những biện pháp để xây dựng môi trường. trường lấy trẻ làm trung tâm . - Trang trí taọ môi trường - Kích thích hứng mở cho trẻ hoạt động theo thú, sự tò mò của chủ đề: “Giao thông” trẻ khi chuyển chủ đề. - In SKKN nạp về trường cho chuyên môn góp ý trực tiếp, ghi chép và sửa đổi rút kinh nghiệm. - Tạo các bài tập mở trên mảng tường, trò chơi mặt sàn, chuẩn bị các trò - Tạo môi trường chơi thực hành - Tiếp tục xây dựng môi vật chất phong ngoài trời như : thực trường trong và ngoài lớp phú đa dạng cho hành về an toàn giao trẻ hoạt động. thông, xếp hình học theo đúng chủ đề. phương tiện giao thông bằng sỏi, vẽ hình trên cát... 9 Tháng 4 Tháng 5 - Có thêm những - Hoàn thành và nộp sáng kinh nghiệm, kiến kinh nghiệm cấp những biện pháp huyện. để xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm . -Tạo môi trường trong và - Xây dựng được ngoài lớp học theo đúng môi trường vật chủ đề: chất phong phú + Nước và hiện tượng tự đa dạng cho trẻ hoạt động. nhiên. + Quê hương đất nước. - Nạp đúng thời gian quy định. - Chuẩn bị tranh ảnh về chủ đề,các bài tập mở, làm thêm các đồ dùng đồ chơi ,các bài tập trải nghiệm: Pha màu nước, chất gì tan trong nước, nước bốc hơi.... - Cho trẻ được - Phối hợp với phụ - Tham gia thi “ Tạo môi vui chơi , học tập huynh, đồng nghiệp. trường xanh – sạch – đẹp trong môi trường ’’ tốt nhất. -Tạo môi trường trong và - Xây dựng được - Chuẩn bị tranh ảnh ngoài lớp học theo đúng môi trường vật về chủ đề,các bài chủ đề: chất phong phú tập mở, làm thêm + Quê hương đất nước. đa dạng cho trẻ các đồ dùng đồ chơi hoạt động. ,các bài tập trải nghiệm, chuẩn bị một số món ăn, các trang phục truyền thống... - Tránh mất mát, - Lau chùi sạch sẽ, - Bảo quản đồ dùng đồ hư hỏng để sử đóng thùng, niêm chơi trong thời gian nghỉ dụng cho năm yết các hộp. học tiếp hè. 2) Biện pháp2: Tuyên truyền phối hợp với phụ huynh trong công tác xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm . Với phương châm gia đình , nhà trường cùng giáo dục trẻ mục đích làm cho phụ huynh hiểu rõ được tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm đối với sự phát triển của trẻ. Để xây dựng môi 10 trường cho trẻ hoạt động ngoài khả năng, sự cố gắng của giáo viên còn có sự giúp đỡ của các bậc phụ huynh vì vậy công tác phối kết hợp với phụ huynh phải chặt chẽ , thường xuyên và liên tục. Mỗi chúng ta ai cũng biết hiệu quả công việc là thước đo chất lượng, mặc dù công tác tuyên truyền phối hợp đây là một nội dung không phải là mới nhưng để hiệu quả công việc có sức thuyết phục cao tôi tập trung nghiên cứu hiểu sâu hơn ý nghĩa của công tác tuyên truyền phối hợp nhằm bồi dưỡng một số kiến thức kỹ năng về cách tuyên truyền làm cho phụ huynh thấy rõ hơn sự cần thiết phối kết hợp cùng cô. Tôi lên kế hoạch họp phụ huynh, thông qua cuộc họp tôi trao đổi với phụ huynh về mục đích, nội dung của chuyên đề “ Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm ” để phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường trong chăm sóc giáo dục trẻ và từ đó các bậc cha mẹ sẽ phối hợp cùng cô trong việc xây dựng môi trường vật chất tại trường. Trong cuộc họp tôi đã cho phụ huynh xem một số đồ dùng đồ chơi của cô và trẻ tự làm từ nguyên vật liệu thiên nhiên và phế thải để làm minh chứng, xem những hình ảnh về xây dựng môi trường, gợi ý cho phụ huynh tìm những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để cùng cô tạo môi trường. Tôi thấy phụ huynh rất thích thú và ngạc nhiên khi thấy những nguyên vật liệu thiên nhiên từ đôi bàn tay kheó léo của cô và trẻ đã tạo nên những sản phẩm sinh động hấp dẫn nên đã rất đồng tình để thu gom và nạp các vật liệu thiên nhiên và phế thải cho cô . 11 Hình ảnh : Tuyên truyền thông qua các cuộc họp phụ huynh Vì thế, mỗi chủ đề tôi thông báo rõ các hoạt động và những nguyên vật liệu phụ huynh cần cung cấp cho trẻ học cụ thể qua tờ rơi phát cho từng phụ huynh. Để đạt hiệu quả trong việc thu gom các nguyên vật liệu, tôi phân chia phụ huynh theo nhóm , theo nghề nghiệp. Ví dụ : Ở chủ đề thực vật tôi phân chia cho các phụ huynh nam hay đi rừng sưu tầm thêm cho cô một số cây cảnh, hoa trên rừng, tre, nứa...; phụ huynh làm nghề nông nạp rơm, rạ,phân bón cho cây, một số loại hột hạt ( hạt rau các loại, hạt ngô, hạt đậu, hạt cọ...); phụ huynh làm nghề sửa chữa xe máy nạp lốp xe máy, ô tô, chai dầu nhớt cũ để tận dụng trồng hoa, cây cảnh; phụ huynh làm nghề thợ may nạp vải vụn ( may trang phục mặc tết, mũ, giày...); phụ huynh có con nhỏ nạp các vỏ hộp sữa bột, hộp váng sữa, hộp sữa chua, can dầu ăn, dầu rửa bát; phụ huynh làm công việc bán hàng tạp hóa thu gom các loại vỏ chai co ca to, vỏ chai nước giải khát, các loại vỏ lon nước ngọt, vỏ hộp bánh kẹo, thìa sữa chua ; phụ huynh làm công nhân viên chức có thể đóng góp tiền mặt để mua thêm giá đỡ chậu hoa... Hình ảnh: phụ huynh đóng góp nguyên vật liệu cho cô Sau các giờ trả trẻ tôi cho phụ huynh được xem lại các sản phẩm mà cô và trẻ đã tạo ra trong ngày để phụ huynh biết được các cháu đã làm được gì từ những vật liệu ấy. 12 Sau khi thực hiện các hình thức tuyên tuyền trên Trong gần 1 tháng tôi đã nhận được từ bố mẹ các cháu những đóng góp cụ thể: TT Hiện vật đóng góp Số Đơn vị tính lượng Dự kiến sử dụng Lau chùi đồ dùng đồ chơi, sắp xếp đồ dùng cùng cô, tạo 2 buổi/p.h môi trường trong và ngoài lớp học 1 Ngày công lao động 2 2 Mo cau 24 cái 3 Các loại hột hạt, quả khô 1/2 Bao bì Làm hoa , lá cây, dép, mũ… Làm chùm quả, xếp hình.. 4 Tre , nứa 14 cây Làm bộ nhảy sạp,hàng rào vườn rau, cột ném còn, cà kheo.. 5 Lốp xe máy các loại 20 cái Chậu trồng cây, cổng chui học thể dục 6 Can dầu ăn 5 lít. 15 can Chậu cây, hộp đựng cát, sỏi, đá,….đồ chơi. 7 Can dầu rửa bát 5 cái Chậu trồng cây 8 Hộp sữa bột các loại 20 hộp Chậu trồng cây, hộp đi cà kheo 9 Chai dầu gội, sữa tắm.. các loại 13 chai Bình tưới cây 10 Thùng xốp 17 thùng Chậu rồng cây bằng đất và nước. 11 24 chai Chậu trồng cây, dùng cụ đong nước 3 bó Làm trang phục, các con vật , vật liệu cho trẻ tạo hình.. 13 Máng nhựa 8 cái 14 Đá sỏi các loại 1 bao bì 12 Chai coca to Rơm rạ Chậu trồng rau Nguyên vật liệu thiên nhiên 13 15 Cát thô 1 bao bì 16 Cát mịn 1 bao bì 1/2 bao bì 18 Đất màu 7 bao bì 19 Phân hữu cơ 4 bao bì 17 Vỏ sò, vỏ hến 20 Hạt, cây giống rau các loại 15 loại 21 Cây cảnh, cây hoa các loại 15 loại 10 loại 23 Cây thuốc nam cho trẻ chơi các trò chơi, thí nghiệm, trải nghiệm. Chơi các trò chơi tạo hình, xếp chữ số, hình…. Trồng cây Trẻ thực hành trồng, chăm sóc và làm một số thí nghiệm, tìm hiểu, khám phá về sự phát triển về chúng. Ngoài ra, tôi còn tuyên truyền , phối hợp với phụ huynh trong việc cùng cô tham gia vào các hoạt động xây dựng môi trường và chăm sóc giáo dục trẻ trên cở xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm: Ở góc tuyên truyền của lớp vì phụ huynh rất quan tâm đến góc này, tôi xây dựng mảng tuyên truyền với các bậc phụ huynh về ý nghĩa cũng như tầm quan trọng của xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm đối với việc phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ. Tôi đã xây dựng các nội dung tuyên truyền như sau: Phụ huynh nên cho trẻ được tham gia các hoạt động khi ở nhà cùng cha mẹ như : nhặt rau, lau bàn ghế, cho gà ăn, nhổ cổ, tiếp khách, đi chợ ; không ngại bẩn khi cho trẻ khám phá, động viên khen ngợi khi trẻ làm được việc gì đó. Phụ huynh có thể dành thời gian tham gia một số hoạt động ở trường, lớp với trẻ như tham gia hoạt động học, hỗ trợ trẻ chơi ở các góc, trò chuyện về nghề nghiệp của mình với trẻ, tham gia các ngày lễ hội, các sự kiện của trường..... Vào giờ đón trẻ tôi gợi ý cho phụ huynh về việc giáo dục trẻ tại gia đình để trẻ phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ , bố mẹ hãy là người bạn đáng tin cậy của trẻ, thường xuyên trò chuyện với trẻ,chơi cùng trẻ để biết được trẻ đang cần gì? Cảm thấy như thế nào ? như hỏi trẻ : hôm nay ở trường con được làm những gì? Con thích điều gì nhất khi đến trường? ... . Đây là cách tốt nhất làm thỏa mãn sự tò mò của trẻ về thế giới xung quanh; trẻ quan tâm đến mọi vật, mọi hoạt động xảy ra xung quanh mình và thường xuyên đặt ra những câu hỏi “Ai? Cái gì? Tại sao?... cha mẹ hãy chú ý các câu hỏi của con để đưa ra những giải thích, hướng dẫn nhằm thoả mãn nhu cầu khám phá của trẻ. 14 Để phối hợp với phụ huynh trong việc cùng cô tham gia các hoạt động xây dựng môi trường và chăm sóc giáo dục trẻ đạt hiệu quả, tôi đã đưa bản cam kết của nhà trường ra trước cuộc họp để phụ huynh cùng trao đổi, bản cam kết đảm bảo tính tự nguyện, tự giác, tùy vào điều kiện , thời gian của phụ huynh để thực hiện. Sau khi thảo luận về nội dung bản cam kết 100% phụ huynh nhất trí tham gia, phối hợp cùng cô trong việc chăm sóc giáo dục trẻ nhằm tạo mối quan hệ thân thiện , gần gũi giữa trẻ với giáo viên, giữa giáo viên với phụ huynh và nhà trường. Bảng cam kết phối hợp tham gia hoạt động xây dựng môi trường và CSGD trẻ lấy trẻ làm trung tâm của phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm Họ và tên phụ huynh………………………………… ………… Phụ huynh Cháu:……………………………Lớp…………………... T T Nội dung 1 Cha mẹ đến lớp đọc sách cho trẻ 2 Cha mẹ hỗ trợ trẻ chơi trong các góc. 3 Cha mẹ hỗ trợ trẻ chơi ngoài trời 4 Cha mẹ làm vườn cùng trẻ 5 Cùng cô giáo dẫn trẻ đi chơi ngoài khuôn viên nhà trường 6 Cùng cô giáo cho trẻ ăn trưa 7 Tham gia vào giờ hoạt động học của trẻ 8 Hướng dẫn trẻ đi thực tế hoặc tham quan, 9 Nói chuyện về nghề nghiệp của mình cho trẻ trong lớp nghe 10 Hỗ trợ sửa chữa bàn ghế, đồ dùng, đồ chơi trong lớp bị hỏng 11 Sưu tầm tranh ảnh, nguyên vật liệu, các phế liệu theo các chủ đề. 12 Tham gia làm vệ sinh nhóm, lớp và sân trường. 13 Tham gia trồng cây, trồng rau ở trường 14 Tổ chức ngày hội, ngày lễ, các sự kiện của trường. Đồng ý Không đồng ý 15 15 Giúp GV học nói tiếng dân tộc của mình 16 Có thể tham gia phiên dịch tiếng dân tộc ra tiếng Việt 17 Cung cấp cho GV một số bài hát, trò chơi, câu chuyện đặc trưng cho vùng dân tộc Họ và tên giáo viên Họ và tên phụ huynh Sau khi phụ huynh làm bảng cam kết , tôi đã tìm hiểu đặc điểm, khả năng, năng khiếu của phụ huynh sau đó phân về các hoạt động cho phù hợp và có lịch sắp xếp cụ thể cho từng phụ huynh để tránh tình trạng hôm thì không có phụ huynh tham gia, hôm thì có quá nhiều phụ huynh tham gia làm ảnh hưởng đến không gian vui chơi học tập của trẻ. Ví dụ: Những phụ huynh làm nghề nông tôi bố trí vào tham gia hoạt động như cha mẹ làm vườn cùng trẻ, tham gia trồng cây, trồng rau ở trường. Những phụ huynh có năng khiếu văn hóa , văn nghệ có thể tham gia vào các hoạt động như ngày hội, ngày lễ ở trường, cũng có thẻ tham gia vào một số hoạt động như giao lưu hát cho trẻ nghe trong giờ hoạt động âm nhạc, kể chuyện, đọc thơ cho trẻ nghe, đóng kịch cùng cô giáo trong hoạt động đóng kịch cuối chủ đề….Với những phụ huynh làm giáo viên có thể cung cấp cho cô một số bài hát, trò chơi, câu chuyện đặc trưng của địa phương . Những phụ huynh thông thạo tiếng kinh và tiếng dân tộc tôi bố trí vào hoạt động dạy tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số, giúp cô phiên dịch tiếng dân tộc ra tiếng Việt .Phụ huynh khéo tay cùng cô làm một số đồ dùng, đồ chơi cho trẻ hoạt động… Phụ huynh làm nghề thợ mộc, thợ xây hỗ trợ sửa chữa bàn ghế, đồ dùng, đồ chơi trong lớp bị hỏng, sưu tầm tranh ảnh, nguyên vật liệu, các phế liệu theo các chủ đề tham gia làm vệ sinh nhóm, lớp và sân. Phụ huynh do được phân bố những công việc phù hợp với khả năng của mình nên rất tích cực, vui vẻ và nhiệt tình tham gia nên hiệu quả đạt được rất khả quan. Hình ảnh : Phối hợp với phụ huynh trong một số hoạt động xây dựng môi trường Để đánh giá và duy trì kết quả các hoạt động của phụ huynh cùng phối hợp xây dựng môi trường và cùng cô tham gia vào các hoạt động xây dựng môi trường và chăm sóc giáo dục trẻ trên cở xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, trong cuộc họp phụ huynh lần 2 vào tháng 12 tôi đã đưa bảng tự đánh giá và đánh giá kết quả công tác chăm sóc giáo dục trẻ trên lớp cho phụ huynh : Bảng tự đánh giá các hoạt động xây dựng môi trường và cùng cô CSGD trẻ lấy trẻ làm trung tâm của phụ huynh. Họ và tên phụ huynh………………………………………………... Phụ huynh cháu:………………………… …………………………. 16 Lớp…………………………………………………………………. T T 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Nội dung Thường xuyên Thỉnh thoảng Hiế m khi Cha mẹ đến lớp đọc sách cho trẻ Cha mẹ hỗ trợ trẻ chơi trong các góc. Cha mẹ hỗ trợ trẻ chơi ngoài trời Cha mẹ làm vườn cùng trẻ Cùng cô giáo dẫn trẻ đi chơi ngoài khuôn viên nhà trường Cùng cô giáo cho trẻ ăn trưa Tổ chức ngày hội, ngày lễ, các sự kiện của trường. Hướng dẫn trẻ đi thực tế hoặc tham quan, Nói chuyện về nghề nghiệp của mình cho trẻ trong lớp nghe Hỗ trợ sửa chữa bàn ghế, đồ dùng, đồ chơi trong lớp bị hỏng Sưu tầm tranh ảnh, nguyên vật liệu, các phế liệu theo các chủ đề. Tham gia vào giờ hoạt động học của trẻ Tham gia làm vệ sinh nhóm, lớp và sân trường. Tham gia trồng cây, trồng rau ở trường Giúp GV học nói tiếng dân tộc của mình Có thể tham gia phiên dịch tiếng dân tộc ra tiếng Việt 17 17 Cung cấp cho GV một số bài hát, trò chơi, câu chuyện đặc trưng cho vùng dân tộc Họ và tên phụ huynnh Dù tuyên truyền dưới hình thức nào, tôi cũng lưu ý với phụ huynh một số điều cần ghi nhớ: Nếu trẻ làm điều gì đó không đúng, hãy nhắc nhở nhẹ nhàng. Đừng đưa ra cho trẻ quá nhiều chỉ dẫn hoặc nhắc nhở mà hãy khích lệ để trẻ tự khám phá, bởi ở lứa tuổi này đối với trẻ tất cả mọi thứ đều quá mới mẻ hãy cho trẻ được trải nghiệm, được khám phá, được làm những gì trẻ thích dù có thể trẻ sẽ mắc lỗi ,không phải trẻ làm không đúng mà chúng chỉ chưa biết cách làm đúng . Vì thế hãy để trẻ được làm,được khám phá, trẻ sẽ biết được cách làm đúng trong lần sau. Sau khi tuyên truyền , phối hợp với phụ huynh về tầm quan trọng của xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm đối với sự phát triển của trẻ, tôi tìm hiểu qua trao đổi thấy phụ huynh đều rất vui mừng, phấn khởi cho tôi biết về những gì trẻ đạt được khi tiếp xúc với môi trường tự nhiên, môi trường xã hội cùng bố mẹ. 3) Biện pháp3 : Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Xây dựng môi trường giáo dục trong trường, lớp mầm non có vai trò quan trọng đối với sự phát triển về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm – kỹ năng xã hội, khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ. Vì vậy, việc thiết kế môi trường giáo dục trong trường mầm non phải tuân thủ các nguyên tắc sau: Nguyên tắc 1 : Cần bố trí các khu vực chơi, hoạt động trong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện cho việc sử dụng của cô và trẻ; Nguyên tắc 2 : Cần tính đến không gian thực tế của trường để cân đối diện tích các khu vực. Nguyên tắc 3 : Cần đảm bảo tính mục đích. Tính mục đích ở đây có 2 nghĩa: một là môi trường giáo dục phải hướng vào việc phát triển toàn diện của trẻ nhằm đạt được mục tiêu giáo dục mầm non nói chung và mục tiêu cuối độ tuổi nói riêng. Muốn đạt được điều đó thì nghĩa thứ hai là thiết kế môi trường phải phù hợp với mục đích tổ chức các hoạt động; Nguyên tắc 4 : Trang trí môi trường lớp học cần phù hợp với tính chất của các hoạt động, phù hợp với từng lứa tuổi. Trong lớp cần bố trí không gian phù hợp dành cho hoạt động chung của lớp và hoạt động theo sở thích, khả năng của nhóm nhỏ hoặc cá nhân. Có khu vực dành riêng để chăm sóc đối với trẻ có nhu cầu đặc biệt. Với mỗi độ tuổi, môi trường giáo dục sẽ có những nét riêng Nguyên tắc 5 : Cần thu hút sự tham gia của trẻ vào việc xây dựng môi trường giáo dục càng nhiều càng tốt. Đây là những cơ hội quý báu để trẻ ứng dụng kiến thức và kỹ năng trẻ đã được học theo cách của mình mà không bị gò bó, đặc 18 biệt vào các thời điểm như chơi và hoạt động ở các góc vào buổi sáng và vào giờ hoạt động chiều. Từ việc năm vững các nguyên tắc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non trên cơ sở xây dựng dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tôi đã xây dựng môi trường như sau : Thứ 1 : Xây dựng môi trường vật chất cho trẻ hoạt động trong lớpđáp ứng nhu cầu, hứng thú của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ chơi mà học, học bằng chơi. Trong lớp học không thể thiếu những góc chơi của trẻ, do đó để lớp học thêm lôi cuốn trẻ giáo viên cần tạo nên một môi trường lớp học với những màu sắc sinh động, những nhân vật ngộ nghĩnh… Môi trường có không gian, cách sắp xếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ; phản ánh kinh nghiệm, văn hóa của địa phương; luôn thay đổi để tạo ra sự hấp dẫn mới lạ đối với trẻ. Trước tiên, tôi đặt tên các góc: Tôi trang trí các góc lớp bằng những cái tên ngộ nghĩnh, gần gũi với các bé, chẳng hạn góc xây dựng: Bé là thợ xây, Kỹ sư tí hon, hoặc góc Thư viện: Mời bạn xem, những cuốn sách kỳ lạ, khu vườn cổ tích hay góc phân vai: Bé thích nấu ăn, đầu bếp tí hon, góc nghệ thuật : Ban nhạc sơn ca , họa sĩ tài ba… Tôi bố trí, sắp xếp các góc hoạt động: Vị trí các góc chơi phải hợp lý, thuận tiện và có đủ không gian cho trẻ hoạt động. Các góc yên tĩnh (góc học tập, góc sách) xa góc hoạt động ồn ào (góc phân vai, góc xây dựng). Sử dụng các giá tạo hình, các loại bảng thấp, để làm hàng rào phân góc vừa không che khuất tầm nhìn, vừa đảm bảo các lối đi để trẻ hoạt động liên góc. Ví dụ : Góc học tập tôi bố trí gần cửa sổ để đảm bảo ánh sáng tốt nhất cho trẻ và ở xa góc xây dựng và góc phân vai vì góc này rất ồn ào và được ngăn cách bởi mảng chủ đề chính; góc nghệ thuật và góc phân vai tôi bố trí gần cửa ra vào thuận tiện cho trẻ đi lấy nước hay ra rửa tay khi bẩn, góc xây dựng- lắp ghép bố trí cạnh góc phân vai để thuận tiện cho việc giao lưu giữa các nhóm chơi này… 19 Góc nghệ thuật Góc học tập 20 Góc phân vai Góc xây dựng Hình ảnh : Cách bố trí các góc trong lớp Chuẩn bị Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu trong các góc hoạt động. Đồ dùng đồ chơi ở các góc phải phù hợp với mức phát triển của trẻ và phù hợp với đặc điểm địa phương.. Sử dụng các loại phế liệu, nguyên vật liệu sẳn có tại địa phương để làm đồ chơi cho trẻ, từ các loại chai nhựa, vỏ hộp sữa, hộp bánh kẹo, ống hút, đá, sỏi, lá cây, xốp màu để làm đồ dùng đồ chơi. + Góc phân vai. Các nguyên vật liệu, đồ chơi phục vụ sinh hoạt trong cuộc sống gia đình trẻ như: Đồ chơi nấu ăn, đồ chơi gia đình, búp bê bé trai, búp bê bé gái, nội thất trong gia đình, các mặt hàng ở cửa hàng ( được lựa chọn phù hợp chủ đề ) VD: “Chủ đề thực vật” ( xây dựng cửa hàng bán các loại rau, hoa quả, các loại hạt giống để gieo trồng…); “Chủ đề ngành nghề” như : Cửa hàng bán các loại dụng cụ phục vụ cho các ngành nghề như : Làm nông nghệp, làm biển, trồng rừng, xây dựng … cửa hàng thuốc tây. thuốc bắc, thuốc nam… 21 Hình ảnh : Một số đồ chơi tự làm chủ đề thực vật + Góc học tập : Các loại đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu: Hình học phẳng, khối, hột hạt, các bức tranh, đôminô, lô tô lắp ghép theo chủ đề, các con số, quân bài,bảng dạ, bảng gài, bộ xâu chuỗi, buộc dây, đan, xếp lồng vào nhau, tranh nối hình, chữ, cặp, bút, thước, nút chai, nắp hộp, cúc áo, chìa khoá, vỏ sò, ốc, hến, sỏi đá, các đồ dùng đồ chơi có kích thước, thể loại, màu sắc, số lượng, và các nguyên vật liệu khác nhau để trẻ hoạt động tư duy như: Nhận biết, so sánh sự khác nhau về màu sắc, chất liệu, kích thước to - nhỏ, cao - thấp, dài - ngắn, nhiều - ít., khác nhau về số liệu, hình khối … khác nhau của từng loại, từng nhóm. Hình ảnh : Một số đồ dùng, đồ chơi góc học tập + Góc sách : (Trẻ xem tranh, đọc sách, làm album...) Các loại: Tranh ảnh, sách tranh, truyện tranh, hoạ báo, tạp chí, đa dạng, phong phú, quan tâm sưu tầm hình ảnh về quê hương Qùy Hợp, phù hợp với trẻ; trẻ xem tranh và kể chuyện sáng tạo…. Thiết kế góc phải có đủ ánh sáng để trẻ hoạt động có hiệu quả. 22 + Lựa chọn các loại đồ chơi được thiết kế có từ thực tiển, các đồ dùng dụng cụ sinh hoạt của con người trong cuộc sống hằng ngày để phát triển các góc chơi đóng vai phù hợp với văn hóa, ngành nghề ở địa phương như: (trồng rừng, chăn nuôi, làm nông, thợ may, thợ mộc, thợ xây,...) Hình ảnh : Một số tranh ảnh góc xem tranh + Góc xây dựng: Thu thập và đầu tư các nguyên vật liệu, đồ chơi để trẻ tham gia chơi các công trình xây dựng, các nguyên liệu lựa chọn phong phú, đa dạng: Bằng nhựa, bằng gỗ, bằng tre, trúc, bằng thảm …có kính thước khác nhau, khối, hình to, nhỏ, bộ xếp hình xây dựng đầy đủ các chi tiết; các phương tiện giao thông, các loại cỏ cây hoa lá, các động vật nuôi trong gia đình, động vật sống trên rừng, dưới biển … được lựa chọn bằng nhiều chất liệu và kích thước khác nhau. Hình ảnh : Một số đồ dùng , đồ chơi góc xây dựng + Góc nghệ thuật : 23 Hình ảnh : Một số đồ dùng, đồ chơi âm nhạc Âm nhạc: Sưu tầm các băng hình, băng nhạc đa dạng, trong đó có nội dung về dân ca địa phương, tổ chức các trò chơi dân gian,... + Đồ dùng, đồ chơi âm nhạc (xúc xắc, đàn, trống con, trống lắc, phách gõ, xắc xô…) + Đồ dùng, đồ chơi để múa (Quạt múa, mũ múa, mặt nạ, con rối, áo váy múa, vòng múa, khăn, dải lụa, nơ, hoa ...) Tạo hình: (Cần đủ chỗ kê giá vẽ, bàn ghế và đôi khi sử dụng cả mặt sàn) Hình ảnh : Một số đồ dùng đồ chơi, nguyên vật liệu tạo hình 24 + Các nguyên vật liệu, học liệu từ các chất liệu khác nhau để trẻ sáng tạo trong vẽ, xé dán, tô màu, cắt dán nặn để tạo ra các sản phẩm theo chủ đề. theo các sự kiện từng thời điểm của địa phương. + Chuẩn bị: Giấy, bút vẽ, màu vẽ, kéo cắt, bột màu, phấn, bảng vẽ ; hồ, keo dán, kéo, đất nặn, khăn lau, chổi, áo choàng; nguyên vật liệu thiên nhiên (quả, hoa, cành, cỏ khô, hột hạt, lông vũ, sỏi đá, nan tre, vỏ ngao, vỏ sò); đồ khâu vá (chỉ, cúc, dải băng, dây cước, len, lõi chỉ, vải, ni lông …); tranh ảnh nghệ thuật, đồ mĩ nghệ dân gian; các đồ vật khác như hộp giấy, hộp nhựa, chai nhựa, nắplọ… Trưng bày – trang trí góc hoạt động: Việc bố trí, trưng bày các thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phải phù hợp mục tiêu yêu cầu giáo dục của chủ đề. Khi triển khai chủ đề nào, môi trường các góc phải phản ánh được chủ đề đó. Ví dụ: Chủ đề thực vật, các góc hoạt động đều được trưng bày thể hiện nội dung của chủ đề: - Góc xây dựng: trưng bày gạch các loại hoặc vỏ hộp sữa; sỏi, đá; các loại cây xanh, cây hoa, cây rau, thảm cỏ, ngôi nhà…( xây dựng vườn hoa, vườn cây ăn quả, vườn rau…) - Góc phân vai: các loại rau, củ, quả, hoa, vé số (giả tiền), trang phục nấu ăn , đồ chơi nấu ăn (chơi đóng vai gia đình nấu chế biến các món ăn từ rau củ, bán hàng… ) - Góc học tập: Tranh, ảnh, lô tô, các loại rau, củ, quả, hoa ( bằng lô tô và bằng nhựa ) cho trẻ chơi (chơi lô tô, , phân loại các rau ăn lá, rau ăn củ; quả tròn, quả dài….) - Góc nghệ thuật: Giấy màu, bút vẽ, kéo, hồ, khăn lau, vỏ hộp các loại, giấy báo, lá cây khô, vỏ sò, vỏ ốc, hạt cọ, hạt gấc… (tô màu, vẽ, cắt, dán một số loại hoa, quả, rau…) - Góc thư viện: bổ sung một số sách chủ đề thực vật : cây tre trăm đốt, sự tích quả dưa hấu, sự tích hoa mào gà… - Góc thiên nhiên: Đồ chơi với nước, đồ dùng chăm sóc cây, các loại hột hạt, bình ươm cây…( trồng cây, tưới cây, pha màu nước, làm thí nghiệm về sự phát triển của cây ) Thế nhưng khi chuyển sang chủ đề Chủ đề Giao thông, các góc hoạt động cần thay thế một số đồ dùng , đồ chơi để phù hợp với chủ đề: - Góc xây dựng: trưng bày gạch các loại hoặc vỏ hộp sữa; sỏi, đá; các loại phương tiện và biển báo giao thông; một vài cây, hoa để trang trí (chơi xây đường phố, bến xe) 25 Sáng kiến kinh nghiệm việc trang trí môi trường lớp học lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mẫu giáo 3-4TI. MỞ ĐẦU: II. NỘI DUNG Sáng kiến: Một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thẩm mỹ, thân thiện cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi tại lớp 4 tuổi B2 trường Mầm non Phục LinhNgày đăng:13/06/2020 - 22:44 Xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là một nhiệm vụ hết sức quan trọng và có ý nghĩa đối với sự phát triển của trẻ ở lứa tuổi này. Môi trường tạo cơ hội cho trẻ tìm tòi, khám phá, phát hiện nhiều điều mới lạ, hấp dẫn trong cuộc sống, trẻ được tự lựa chọn hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm một cách tích cực, qua đó kiến thức và kỹ năng ở trẻ dần được hình thành. Môi trường đó phải đảm bảo an toàn về thể chất, tâm lý cho trẻ, nơi đó trẻ được bảo vệ, yêu thương, tôn trọng trong tập thể cũng như mỗi cá nhân, và được xây dựng trong suốt quá trình thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Trẻ được trải nghiệm, tham gia các hoạt động vui chơi cùng các bạn, từ đó giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, năng động, cởi mở, chủ động hơn trong mọi hoạt động. Môi trường giáo dục thân thiện, đa dạng, phong phú sẽ kích thích tính tích cực chủ động của trẻ từ việc tự lựa chọn góc chơi, đồ chơi đến việc tự quyết định và tìm cách giải quyết nhiệm vụ. Trẻ sẽ dần biết tự chịu trách nhiệm với hành động của mình và biết đánh giá những thành công hay thất bại trong quá trình chơi, trẻ sẽ dần rút ra những bài học cho bản thân mình. Trong quá trình hoạt động, trẻ sẽ phối hợp chơi cùng nhau như cùng xây dựng, cùng chơi gia đình, bác sĩ, … trên cơ sở đó giúp trẻ tái hiện lại các mối quan hệ gia đình, cộng đồng. Qua đó, trẻ học được cách làm việc với người khác, học cách lắng nghe và chia sẻ suy nghĩ của bản thân với bạn bè. Đây là cơ sở hình thành tính tập thể và đoàn kết ở trẻ. Xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, đa dạng, phong phú trong trường mầm non vô cùng cần thiết và đặc biệt quan trọng, góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với nhau. Hơn thế nữa, nó còn được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, qua đó nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. Chính vì vậy, tôi đã mạnh dạn chọn nghiên cứu sáng kiến “Một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thẩm mỹ, thân thiện cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi” tại lớp 4 tuổi B2 trường Mầm non Phục Linh cho năm học này để giúp trẻ có một môi trường hoạt động tốt, an toàn và đạt hiệu quả giáo dục. Các biện pháp xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thẩm mỹ, thân thiện cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi tại lớp 4 tuổi B2 trường Mầm non Phục Linh đó là: Biện pháp 1: Xây dựng mối quan hệ hợp tác, tích cực, thân thiện giữa cô với trẻ, trẻ với trẻ Biện pháp 2: Sắp xếp không gian, các góc hoạt động trong lớp hợp lý, thẩm mỹ, thân thiện, linh hoạt, dễ thay đổi đáp ứng nhu cầu, hứng thú vui chơi của trẻ Biện pháp 3: Đồ dùng, đồ chơi, các nguyên vật liệu được lựa chọn và sử dụng đa dạng, linh hoạt, kích thích sự phát triển của trẻ Biện pháp 4 : Trang trí lớp theo hướng mở, linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với đặc điểm của trẻ và tình hình của lớp Biện pháp 5: Xây dựng môi trường xã hội tốt. Biện pháp 6: Làm tốt công tác phối hợp giữa nhà trường, phụ huynh và cộng đồng để xây dựng môi trường giáo dục tốt nhất cho trẻ. Môi trường giáo dục cực kỳ quan trọng, có ảnh hưởng vô cùng to lớn đối với cuộc sống của trẻ ở trường mầm non, là nhân tố cơ bản, là điều kiện tối cần thiết để thực hiện chương trình giáo dục mầm non. Môi trường này được xây dựng bởi giáo viên và trẻ, cùng với sự tham gia đóng góp nhiệt tình của phụ huynh học sinh, tạo cơ hội cho trẻ trải nghiệm, hỗ trợ sự phát triển về thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm- kỹ năng xã hội và thẩm mỹ. Môi trường giáo dục cho trẻ chính là các phương tiện, học liệu và những hoạt động đa dạng ; những tình huống lôi cuốn trẻ tham gia tích cực, tự tìm tòi, khám phá qua thực hành, giải quyết vấn đề một cách sáng tạo để trực tiếp lĩnh hội kinh nghiệm ; giao tiếp giữa giáo viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ. Ở đó, các mối quan hệ được thiết lập cho thấy trẻ được coi trọng và chấp nhận như một thành viên độc lập trong tập thể, trẻ có cảm giác an toàn và sẵn sàng tương tác một cách tự tin với thế giới vật chất và xã hội để phát triển toàn diện. Sau đây là một số hình ảnh: Hình ảnh: Các bạn lớp 4 tuổi B2 lao động ngày cuối tuần Hình ảnh: Góc bán hàng trưng bày một số sản phẩm của địa phương. Hình ảnh: Các bé gieo hạt, chăm sóc để thấy sự phát triển của hạt Hình ảnh: Góc học tập Hình ảnh: Trò chơi dân gian và nguyên vật liệu thiên nhiên Hình ảnh: Các bé chơi với các nguyên vật liệu khác nhau Hình ảnh: Bé cùng cô trải nghiệm các kỹ năng trong cuộc sống Hình ảnh: Phụ huynh cùng làm đồ chơi từ một số nguyên vật liệu mang đến lớp
Sáng kiến kinh nghiệm: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHUYÊN ĐỀ “XÂY DỰNG TRƯỜNG MẦM NON LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM”Đọc bài Lưu SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHUYÊN ĐỀ “XÂY DỰNG TRƯỜNG MẦM NON LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM” PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” là chuyên đề trọng tâm của Giáo dục mầm non trong giai đoạn 2016-2020 và đã được các cấp quản lý từ trung ương đến địa phương từng bước quan tâm, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã ban hành Hướng dẫn thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” trong trường mầm non nhằm xây dựng cho trẻ một môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, phù hợp với sự phát triển của trẻ trong giai đoạn hiện nay. Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện tự nhiên, xã hội cần thiết trực tiếp ảnh hưởng đến mọi hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ. Xây dựng môi trường giáo dục phù hợp góp phần thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ. Qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm không chỉ truyền đạt kiến thức cho các cháu một cách thụ động mà giáo viên cần phải tạo ra điều kiện, cơ hội để trẻ được chủ động, sáng tạo, tích cực tham gia vào hoạt động, trẻ phải tự chiếm lĩnh kiến thức và kinh nghiệm. Để đạt được điều này, người giáo viên cần nắm được hứng thú, nhu cầu, trình độ, khả năng của từng trẻ trong lớp, trên cơ sở đó lựa chọn được nội dung, phương pháp phù hợp với từng nhóm, từng cá nhân trẻ. Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cần đảm bảo: Hứng thú, nhu cầu, kỹ năng, thế mạnh của mỗi trẻ đều được hiểu, đánh giá đúng và được tôn trọng. Mỗi trẻ đều có cơ hội tốt nhất để thành công. Xác định môi trường giáo dục là vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của trẻ, trong những năm học qua bản thân tôi đã đặc biệt chú trọng trong việc chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong tất cả các hoạt động. Bởi vì trong điều kiện phát triển của nhà trường hiện nay, xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm không còn là mục tiêu hay kết quả hướng đến, mà đây chính là con đường đang đi, là quá trình nhà trường đã và đang thực hiện để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ tại nhà trường. Nhận thức được tầm quan trọng của xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm đối với sự phát triển và thành công của trẻ trong cuộc sống, trước thực trạng của địa phương, nhà trường và nhiệm vụ được giao tôi rất băn khoăn trăn trở tìm giải pháp tối ưu để phát huy tính chủ động sáng tạo của đội ngũ giáo viên và huy động mọi lực lượng, các tổ chức xã hội chung tay xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm một cách có hiệu quả cho nhà trường đồng thời chia sẻ kinh nghiệm với bạn bè đồng nghiệp về thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ và xây dựng nhà trường mầm non theo quan điểm xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm, vì vậy tôi chọn đê tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Môi trường nói chung được hiểu là tổng thể các yếu tố tự nhiên và xã hôi tác động tương hỗ với nhau tạo nên một khung cảnh sống với những điều kiện để con người tồn tại và phát triển. Từ khái niệm đó có thể định nghĩa: “Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổng hợp những điều kiện tự nhiên và xã hội cần thiết và trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ ở trường và hiệu quả của những hoạt động này nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ” Có nhiều cách phân loại môi trường khác nhau nhưng theo tôi cách phân chia môi trường giáo dục thành môi trường vật chất và môi trường xã hội giúp cán bộ và giáo viên trường mầm non và thực hiện có hiệu quả Môi trường vật chất trong trường mầm non bao gồm các trang thiết bị, đồ Môi trường xã hội được hiểu là toàn bộ những điều kiện xã hội như chính Trong giáo dục trẻ, chúng ta vẫn thường nhắc đến những phương châm như: “lấy trẻ làm trung tâm”, “tất cả vì học sinh thân yêu”, “hãy dành tất cả những gì tốt nhất cho trẻ”. Vì vậy, chúng ta dành cho trẻ rất nhiều thứ như đồ chơi, sách vở, máy vi tính...Chúng ta cũng đòi hỏi trẻ phải học thật nhiều. Thậm chí, có nhiều bà mẹ còn tìm kiếm những loại thuốc bổ, món ăn giàu chất dinh dưỡng để giúp trẻ thông minh, học giỏi. Liệu rằng, sự quan tâm như vậy có giúp trẻ mau chóng chiếm lĩnh được đỉnh cao tri thức của nhân loại không? Có thể nói rằng, trong tất cả sự quan tâm chúng ta dành cho trẻ, trẻ cần nhất đó là môi trường sống, vui chơi và học tập an toàn, tự do và giàu tình thương để trẻ có thể phát huy được tối đa những năng lực và sở trường của mình. Trẻ em ở độ tuổi mầm non là thời kỳ vô cùng quan trọng để hình thành ở trẻ ý thức bản thân….Trong môi trường mà chúng ta xây dựng đó đặt quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tạo cơ hội để đứa trẻ phát triển toàn diện về các mặt.
Nhà trường luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của Phòng Giáo dục và đào tạo Long Mỹ đã tạo điều kiện tốt về trang thiết bị, cơ sở vật chất cho nhà trường tương đối đầy đủ, có sân chơi, đồ chơi ngoài trời đủ theo quy định, năm học 2016 - 2017 trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia mức độ I. Nhà trường có bộ máy tổ chức quản lý đầy đủ theo điều lệ trường mầm non, Các tổ chức Đảng, Công Đoàn, Đoàn thanh niên hoạt động có hiệu quả. Đội ngũ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn đạt 100% , cán bộ- giáo viên- nhân viên trẻ, đoàn kết, nhiệt tình trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Nhận thức của phụ huynh về bậc học mầm non ngày được nâng lên và phụ huynh có quan tâm đến con em mình hơn trong việc đưa trẻ đến trường. Chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ từng bước được nâng cao đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục đây cũng là điều kiện tốt để nhà trường thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” một cách có hiệu quả tốt.
Kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ của giáo viên chủ yếu dựa vào ý thức chủ Việc sắp xếp trang trí phòng, lớp cũng như môi trường bên ngoài lớp chưa đáp ứng được yêu cầu của chuyên đề. Khả năng triển khai và khai thác các điều kiện về cơ sở vật chất vào việc tổ
*Kết quả khảo sát thực tế giáo viên (Thời điểm tháng 9/2020)
Kết quả khảo sát thực tế về thiết kế môi trường giáo dục của giáo viên: (Thời điểm tháng 9/2020)
3.1 Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm. Từ trước đến nay giáo viên khi thực hiện trang trí phòng lớp chỉ chú ý sao cho đẹp mắt, gọn gàng là được chứ không chú trọng đến việc để trẻ thao tác, thực hành được trên các hình ảnh trang trí. Nhưng với môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thì tất cả những hình ảnh, đồ dùng mà giáo viên trang trí đều phải theo hướng mở tức là trẻ phải được thực hành, thao tác trên đó. Vì vậy giáo viên cần nắm rõ và tuân thủ các nguyên tắc khi thiết kế, sắp xếp trang trí phòng, lớp. Tôi đã chỉ đạo các lớp tạo môi trường giáo dục bên trong lớp có sự lôi cuốn, thu hút trẻ, tạo nên một môi trường trong lớp học với những màu sắc sinh động, hấp dẫn, có không gian, cách sắp xếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ. Bên cạnh đó, tôi còn chỉ đạo giáo viên- nhân viên nhà trường cùng nhau xây dựng môi trường ngoài lớp học bằng cách cải tạo các mảng tường phía trước lớp học, khu vực sân trường bỏ trống, khu vực lối đi… vẽ trang trí những hình ảnh ngộ ngỉnh, sinh động để tạo thành khu vui chơi và trải nghiệm cho trẻ. Tại khu vui chơi, trải nghiệm, thì thiết kế các góc chơi nhỏ để mỗi khi trẻ ra hoạt động ngoài trời trẻ được hít thở không khí trong lành, được thể hiện mình qua trò chơi, góc chơi mà trẻ yêu thích. Trong khu vực vui chơi, trải nghiệm, trẻ được tham gia vào các hoạt động và phát huy được sự sáng tạo của mình. Các đồ dùng đồ chơi sắp xếp phải lôi cuốn trẻ có mục đích kích thích sự tò 3.2 Chỉ đạo giáo viên tổ chức hoạt động học chủ yếu là bằng cách chơi Từ quan điểm lấy trẻ lấy trẻ làm trung tâm tôi chỉ đạo giáo viên mạnh dạn tổ chức các hoạt động học của trẻ bằng cách chơi vì chơi đáp ứng được mọi nhu cầu của trẻ như là nhu cầu vận động, nhu cầu giao tiếp, tình cảm, nhận thức, ngôn ngữ, khám phá và sáng tạo, chơi giúp trẻ hiểu được những điều trẻ trải nghiệm thể hiện được bản thân, xây dựng mối quan hệ với người khác, chơi giúp trẻ học được rất hiều nội dung như vận động, tình cảm xã hội, ngôn ngữ giao tiếp thế giới tự nhiên và xã hội khoa học nghệ thuật trong cùng một thời điểm. Chơi hỗ trợ việc học tích hợp và chơi còn cung cấp con đường học khác nhau cho trẻ và chơi có thể giúp trẻ thay đổi những gì trẻ biết và trẻ có thể làm được, học được và chơi giúp trẻ làm được những điều mà trẻ không thể làm được trong cuộc sống thực và chơi giúp trẻ hưởng niềm vui thoát khỏi những áp lực trẻ học tập ở trên lớp. Bước đầu giáo viên còn ngại, không giám thực hiện thường xuyên vì sợ nếu làm như vậy thì sẽ bị đánh giá là dạy không đúng các bước, hoặc không đúng quy trình của hoạt động, vì vậy tôi thường xuyên động viên chị em sáng tạo trong cách tổ chức các hoạt động chơi cho trẻ, tạo cơ hộ để trẻ trải nghiệm cá nhân, theo nhóm, không nên gò bó ép buộc trẻ học theo cách truyền thống tập thể ngồi và giáo viên thực hiện là chủ yếu, từ đó giáo viên đã mạnh dạn hơn trong cách tổ chức hoạt động học bằng chơi, kết quả đạt được trên trẻ cũng rất tốt. 3.3 Xây dựng kế hoạch giáo dục Việc lập kế hoạch đúng, phù hợp không những giúp giáo viên đi đúng mục tiêu, nội dung theo chương trình giáo dục mà còn giúp giáo viên biết cách lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp với trình độ nhận thức, đặc điểm của trẻ lớp mình để có hình thức tổ chức sao cho lôi cuốn, thu hút trẻ tham gia vào hoạt động. Khi chưa thực hiện chuyên đề thì đa số giáo viên khi lập kế hoạch chăm sóc giáo dục còn chủ yếu dựa vào ý thức chủ quan của mình mà chưa chú ý tìm hiểu xem khả năng của trẻ mình phụ trách đạt được ở mức độ nào, chưa phối hợp với phụ huynh trong việc lựa chọn nội dung giáo dục đối với trẻ, chưa phân loại nhóm trẻ để có biện pháp tác động phù hợp. Nhưng khi thực hiện xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm thì việc lập kế hoạch giáo dục của giáo viên đã chú ý đến khả năng, sở thích và lợi thế của từng đứa trẻ và biết được mọi đứa trẻ đều có cơ hội tốt nhất để thành công; Tất cả các đứa trẻ đều có cơ hội học bằng nhiều cách khác nhau bao gồm cả chơi, điều này góp phần định hướng cho giáo viên trong việc sử dụng và xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non đồng thời giúp giáo viên nắm được việc học của trẻ mầm non tốt nhất là bằng cách chơi và sẽ xây dựng kế hoạch giáo dục theo hướng “học bằng chơi, chơi mà học” nhằm phát huy tính tự giác, tự lập của trẻ. Trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động do giáo viên tổ chức một cách hào hứng, vui vẻ không bị gò ép mà thông qua các hoạt động tổ chức nhẹ nhàng có yếu tố chơi để khuyến khích trẻ hoạt động. 3.4 Thay đổi hình thức sinh hoạt chuyên môn Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn trong nhà trường có nội dung xây Đối với những tiết dạy khó sẽ chia nhóm ra thảo luận, thiết kế thành 1 bài dạy hoàn chỉnh sau đó từng nhóm sẽ lên trình bày để các nhóm khác đóng góp nội dung nào chưa được để điều chỉnh. Sau khi thiết kế xong tiết dạy sẽ củ 1 giáo viên ra dạy để tất cả giáo viên dự rút kinh nghiệm, thảo luận hoạt động bnaof chưa được để điều chỉnh cho phù hợp hơn. Đây là cách giáo viên học hỏi và củng cố thêm hiểu biết của mình về các hoạt động lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non để cùng nhau thực hiện một cách tốt nhất có thể. Động viên giáo viên nêu lên ý tưởng thực hiện và cách thực hiện đảm bảo đúng mục tiêu của chuyên đề yêu cầu, do lấy tinh thần động viên, trao đổi và chia sẻ là chủ yếu nên tập thể cán bộ giáo viên rất cởi mở nêu lên những suy nghĩ, những hiểu biết và dự định cũng như cách làm để tập thể cùng học hỏi và thực hiện, ngoài ra còn được đồng nghiệp rút kinh nghiệm cho nhau để làm một cách có hiệu quả nhất. 3.5 Công tác phối hợp với phụ huynh Chúng ta biết rằng cha mẹ trẻ là người hiểu trẻ hơn ai hết, hiểu được khả Cùng với việc xây dựng nội dung hoạt động tôi chỉ đạo giáo viên vận động phụ huynh đến cùng với nhà trường tham gia xới đất, trồng hoa, trồng các loại cây xanh, cây bóng mát tạo cảnh quan môi trường và kêu gọi sự chung tay đóng góp của phụ huynh về nguyên vật liệu cũng như kinh phí để duy trì và phát triển chuyên đề đã được các bậc phụ huynh đến tham gia nhiệt tình hưởng ứng. Từ việc làm đó nhà trường và các lớp nhận được rất nhiều sự chia sẻ, ủng hộ, phối hợp của phụ huynh cả về vật chất lẫn tinh thần giúp đỡ nhà trường hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn và tạo được mối quan hệ tốt với nhân dân.
*Kết quả khảo sát thực tế giáo viên (Thời điểm tháng 2/2021)
*Kết quả khảo sát thực tế về thiết kế môi trường giáo dục của giáo viên: (Thời điểm tháng 2/2021)
PHẦN III: KẾT LUẬN Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non đáp ứng yêu cầu của chuyên đề“xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” là thực sự cần thiết và rất quan trọng. Thông qua chơi, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. Một môi trường sạch sẽ, an toàn, có sự bố trí khu vực chơi và học trong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Xây dựng tốt môi trường giáo dục trong trường mầm non là phương tiện, điều kiện để trẻ phát triển toàn diện về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, khả năng thẩm mỹ, tình cảm và kỹ năng xã hội, tạo tiền đề vững chắc cho trẻ mầm non vào học lớp 1; phù hợp với phương châm giáo dục trẻ hiện nay là"Học bằng chơi, chơi mà học". Trên đây, là bài viết sáng kiến kinh nghiệm của tôi về nâng cao chất lượng chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”. Rất mong được sự góp ý của Hội đồng khoa học ngành cũng như của các bạn đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn!
Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá Click để đánh giá bài viết |