Nhận thức của thành niên Việt Nam về hậu quả của mang thai sớm
|
Đây là chủ đề của ngày Dân số Việt Nam 26/12 năm nay, với mục đích góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng, xã hội và giới trẻ về chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên, nhằm giảm tình trạng mang thai ngoài ý muốn và phá thai của vị thành niên/thanh niên, nâng cao chất lượng dân số. Điều này đã và đang được các cấp, các ngành trong tỉnh triển khai nhiều hoạt động thông qua việc tuyên truyền, tư vấn, khám sức khỏe trước hôn nhân; tầm soát, chẩn đoán và điều trị sớm bệnh tật trước sinh và sơ sinh.
 Cán bộ Trạm Y tế xã Chiềng Ban (Mai Sơn) hướng dẫn người dân sử dụng bao cao su. Hiện nay, tình trạng vị thành niên (VTN)/thanh niên mang thai ngoài ý muốn có chiều hướng gia tăng. Điều đáng bàn là, mang thai ở tuổi VTN dễ tạo sự khủng hoảng về tình cảm, cản trở việc học hành, tâm lý sợ hãi và chịu nhiều áp lực từ phía gia đình, nhà trường, xã hội. Hơn nữa, các biến chứng khi mang thai và sinh con ở tuổi VTN còn là nguyên nhân gây tử vong mẹ. Đặc biệt, tỷ lệ thương tật và tử vong do nạo hút thai không an toàn ở trẻ em gái VTN khá cao. Nguyên nhân dẫn đến tuổi VTN mang thai ngoài ý muốn là do nhận thức và kỹ năng sống còn hạn chế, thiếu sự quan tâm của gia đình. Trong khi đó, việc giáo dục kiến thức về sức khỏe sinh sản, chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục ở nhà trường mang tính phong trào. Hơn nữa, ở một số xã vùng cao còn tồn tại phong tục tập quán lạc hậu, nên đã xảy ra tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống... dẫn đến việc mang thai và sinh đẻ sớm, phá thai không an toàn, nhiễm khuẩn đường sinh sản và mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục... Mặc dù nhu cầu về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản tăng lên, nhưng việc tiếp cận với các dịch vụ sức khỏe sinh sản còn hạn chế. Trước thực tế trên, thời gian qua, ngành Y tế đã phối hợp với ngành Giáo dục - Đào tạo thành lập và duy trì hoạt động Câu lạc bộ Bạn gái tiêu biểu tại 24 trường trung học phổ thông thuộc 12 huyện, thành phố. Với các hình thức sinh hoạt ngoại khóa, sinh hoạt chuyên đề, lồng ghép tuyên truyền trong các buổi giao lưu văn nghệ, hoạt động văn hóa... Các câu lạc bộ đã góp phần nâng cao nhận thức về công tác dân số - KHHGĐ cho học sinh các trường, cũng như trang bị thêm cho các em kiến thức về sức khỏe sinh sản, tránh trường hợp mang thai ngoài ý muốn. Riêng năm 2018, các mô hình tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân trong toàn tỉnh đã thực hiện tư vấn cho trên 30.690 trường hợp, trong đó 1.002 cặp chuẩn bị kết hôn. Bên cạnh đó, các mô hình can thiệp giảm thiểu tảo hôn và kết hôn cận huyết thống tại 35 xã và 12 trường phổ thông dân tộc nội trú tỉnh duy trì hoạt động hiệu quả. Nội dung sinh hoạt của các mô hình tập trung tuyên truyền về tác hại của tảo hôn và kết hôn cận huyết thống, hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh, kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản, tác dụng của việc sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh... Ngoài ra, còn tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh của các xã triển khai mô hình; tuyên truyền trong các cuộc họp của xã, các đoàn thể, cuộc họp bản; lồng ghép tuyên truyền trong các hoạt động văn hóa, văn nghệ tại cơ sở... Nhờ vậy, năm 2018, ở 35 xã thực hiện mô hình đã giảm 16 cặp tảo hôn so với năm 2017; 12 trường phổ thông dân tộc nội trú không có trường hợp bỏ học để lấy vợ, lấy chồng... Tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác “Chăm sóc sức khỏe sinh sản VTN, thanh niên vì tương lai giống nòi”, trong thời gian tới, ngành Y tế Sơn La tập trung thực hiện các giải pháp đồng bộ, nhằm hạn chế mức thấp nhất các nguy cơ có hại cho sức khỏe của trẻ VTN, thanh niên, như: Kết hôn sớm, kết hôn cận huyết thống, có thai ngoài ý muốn... Trong đó, triển khai thực hiện Đề án: “Tăng cường tư vấn cung cấp dịch vụ dân số- KHHGĐ/chăm sóc sức khỏe sinh sản cho VTN, thanh niên”. Phối hợp với các cơ quan truyền thông đại chúng tuyên truyền nâng cao nhận thức về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe VTN, thanh niên. Xây dựng mô hình điểm cơ sở cung cấp “dịch vụ thân thiện”, “dịch vụ tư vấn thân thiện” cho VTN và thanh niên tại Thành phố và các huyện có đủ điều kiện thực hiện. Nâng cao trình độ kỹ thuật và kỹ năng tư vấn cho cán bộ cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản tuyến tỉnh, huyện, xã về chăm sóc sức khỏe vị thành niên và thanh niên... Để giúp các em ở tuổi VTN, thanh niên hiểu và có kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản, nhận thức rõ hậu quả của việc kết hôn sớm, kết hôn cận huyết thống, có thai ngoài ý muốn, rất cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, gia đình, nhà trường và là trách nhiệm của toàn xã hội, góp phần nâng cao chất lượng dân số, vì tương lai giống nòi.
1. Nguy cơ về sức khoẻ khi phụ nữ mang thai sớm Tuổi có thai của người phụ nữ sẽ ảnh hưởng đến thai nghén cũng như sức khoẻ của bà mẹ. Người mẹ tuổi càng trẻ, hậu quả về thể chất càng nghiêm trọng vì cơ thể lúc này chưa đến độ hoàn thiện và ổn định. Hơn nữa, các em chưa có những kiến thức để bảo vệ nên có thể sẽ thụ thai, sinh nở hoặc phá thai. Ở những nước đang phát triển, những tai biến trong thai nghén và sinh đẻ (tỷ lệ nhiễm độc thai nghén cao và khi sinh tỷ lệ phải can thiệp cao, kể cả phá thai) là những nguyên nhân đầu tiên dẫn đến tử vong bà mẹ ở tuổi từ 15 đến 19. - Đối với phụ nữ có thai trước tuổi 15, tỷ lệ tử vong của bà mẹ còn cao hơn (nói chung là 60%). Người mẹ dưới 15 tuổi chết do nhiễm độc thai nghén cao hơn 3,5 lần; tử vong của con các bà mẹ dưới 15 tuổi cao hơn 2,4 lần so với con của những bà mẹ ở tuổi 20. - Con của các bà mẹ tuổi vị thành niên hầu hết là đẻ non, nhẹ cân và có thể bị tử vong khi sinh ra hoặc trong một vài năm đầu của cuộc đời. Trẻ có thể bị dị tật bẩm sinh, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của chúng sau này. - Ngoài ra, trẻ em gái vị thành niên mang thai, khung chậu còn chưa phát triển để đạt được kích thước trưởng thành, nên sẽ gặp nhiều khó khăn trong quá trình chuyển dạ và sinh đẻ. 2. Hậu quả đối với gia đình và xã hội Khi có thai, các cô gái vị thành niên thường xấu hổ, lúng túng, sợ tai tiếng, không dám thổ lộ cùng người thân, không dám đến cơ sở y tế để tư vấn, nên cố tìm cách che dấu tình trạng có thai càng lâu càng tốt bằng mọi cách có thể nghĩ ra dẫn đến nhiều hậu quả thương tâm cho con cái và cha mẹ. Nhiều trường hợp do áp lực của gia đình và dư luận xã hội nên dẫn đến cưới xin bắt buộc hoặc phá thai bất hợp pháp ở nơi không đảm bảo an toàn (bà đỡ vườn, cơ sở y tế tư nhân không có giấy phép hành nghề sản phụ khoa) hoặc phá thai muộn. Hầu hết các cô gái mang thai sớm đều phải bỏ học, phải xa cách bạn bè, thầy cô giáo, cơ may tìm kiếm được việc làm của các em đó sẽ ít hơn và phải phụ thuộc vào những người khác để sống và nuôi con. Người mẹ trẻ cảm thấy mình bị cô lập, tương lai của mình bị bán rẻ, mất giá trị trong con mắt của mọi người, làm tăng thêm cảm giác thất bại lạc lõng. Một số em đã vì những mặc cảm đó mà dẫn đến những hành động đáng tiếc như tự vẫn, bỏ nhà đi làm gái bán dâm hoặc trở thành kẻ giết người (giết đứa con do mình đẻ ra, trả thù người tình). Nếu có tiến hành hôn nhân thì cả người con trai và người con gái phải chấp nhận, nhưng sự kết hợp ràng buộc đó rồi cũng sẽ nhanh chóng kết thúc bằng sự tan vỡ. Đứa con của những cặp vợ chồng này sẽ phải chịu đựng quá nhiều thiệt thòi và bà mẹ không có khả năng chăm sóc, thậm chí còn ghét bỏ nó và còn bị dư luận xã hội coi trẻ là bất hợp pháp. Ngoài ra, nữ vị thành niên mang thai sớm, sẽ làm tăng tốc độ phát triển dân số, Nhà nước phải chi trả trực tiếp trợ cấp về y tế, xã hội để giải quyết khó khăn cho mẹ và con. Xã hội còn phải chi trả gián tiếp những hậu quả do học vấn kém và các sản phẩm kém hiệu quả của những người lao động không lành nghề làm ra. Có thể nói việc làm cha, làm mẹ ở tuổi vị thành niên thật không đáng mong muốn vì nó sẽ gây ra những hậu quả không thể lường trước được cho bản thân các em, con của họ cũng như gia đình và xã hội. Mang thai sớm ở lứa tuổi học đường BS Nguyễn Võ Kỳ Anh - Trường Đại học Y Hà Nội (VTV.vn)
21:03 ICT Chủ nhật, 04/09/2022
Thứ năm - 10/10/2019 09:15 Việc mang thai ở tuổi vị thành niên ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của người mẹ trẻ vì cơ thể của các em chưa được phát triển đầy đủ. Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe sinh sản cho biết, các em gái ở tuổi vị thành niên từ 13 – 19 tuổi khi bị mang thai thường có nguy cơ sinh non cao đến 93% so với phụ nữ đã trưởng thành. Tỷ lệ tử vong của trẻ em sinh ra do các bà mẹ vị thành niên cũng cao hơn so với các bà mẹ sinh con ở tuổi trưởng thành. Các em cần phải đi bác sĩ để được khám xét, chăm sóc, và được chuẩn bị kỹ lưỡng trong suốt chu kỳ thai nghén, sinh nở và nuôi con. Ngoài ra, các chuyên gia chăm sóc sức khỏe sinh sản còn phải cảnh báo và giúp cho các em ở tuổi vị thành niên này phòng ngừa việc tiếp tục có thai nữa sau khi sinh con.
HẬU QUẢ MANG THAI Ở LỨA TUỔI VỊ THÀNH NIÊN Do mang thai là một quá trình phức tạp và nhạy cảm, sự thụ thai không phải luôn luôn dẫn đến việc mang thai khoẻ mạnh hay sinh ra một em bé khoẻ mạnh. Các phụ nữ thường bị xảy thai, còn được gọi là xảy thai tự nhiên, hoặc có thể sinh ra một đứa trẻ bị dị tật. Trong những giai đoạn đầu của thai kỳ, không phải mọi phụ nữ đều biết họ bị xảy thai vì họ có thể nghĩ đó là chậm kinh. Trong những giai đoạn sau của thai kỳ, có thể dễ dàng nhận biết việc xảy thai hơn. Các vị thành niên nữ có nguy cơ bị biến chứng cao hơn trong khi mang thai và sinh nở do cơ thể họ chưa phát triển đầy đủ để mang thai trong toàn bộ thai kỳ. Phụ nữ trong độ tuổi 15- 19 có nguy biến chứng trong khi mang thai hoặc sinh nở cao gấp hai lần phụ nữ trong độ tuổi 20- 24. Ngoài các nguy cơ và biến chứng đối với sức khoẻ của bà mẹ, trẻ sơ sinh của các bà mẹ vị thành niên cũng có nguy cơ gặp phải các vấn đề sức khỏe như nguy cơ sinh thiếu tháng cao, cân nặng, tỷ lệ trẻ em sinh ra bị dị tật bẩm sinh chiếm tỷ lệ cao.Bên cạnh đó, còn có các yếu tố khác khiến các em mang thai ở độ tuổi này tăng như hiện nay là do ảnh hưởng của trào lưu trong giới trẻ, chạy theo quan niệm cứ thích là quan hệ tình dục, sống buông thả. Hiện nay phần lớn vị thành niên mang thai đã lập gia đình, những trẻ em gái vị thành niên thuộc nhóm thiện thòi, trẻ em gái vị thành niên không được đến trường, trẻ em gái kết hôn sớm. Nếu như các em không được giáo dục về giới tính và sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục một cách toàn diện và không được tiếp cận đầy đủ với dịch vụ, nên nguy cơ mang thai ở lứa tuổi vị thành niên còn rất cao.Khi đã lỡ mang thai thì tuổi vị thành niên thường hoang mang và rụt rè trong việc tìm kiếm sự giúp đỡ. Tình trạng này rất dễ tạo ra những sự khủng hoảng về tình cảm, và làm cản trở việc học hành của các em. Việc thiếu niên mang thai còn dẫn đến những mặc cảm xấu hổ, sợ hãi, và chịu nhiều áp lực nơi những môi trường các em sống. Sự căng thẳng của một trẻ em khi phải báo tin này cho cha mẹ là một công việc bất khả thi. Nhiều em đã quá xấu hổ để tìm sự giúp đỡ, dù là nơi người thân. Ở tuổi vị thành niên, tuy các em đã nhận được một số kiến thức về đời sống tính dục từ học đường hay trong gia đình, các em vẫn chưa hoàn toàn thấu hiểu những thực tại về thai nghén. Và khi lâm vào tình cảnh này, các em cũng không thể dự tính cho cuộc sống của mình sẽ như thế nào với sự ra đời của một hài nhi. Vì thế, việc các em quyết định tiếp tục duy trì hay chấm dứt mang thai là một quyết định rất khó khăn đối với tuổi mới lớn này.Vì vậy, sự phối kết hợp giữa nhà trường và phụ huynh trong việc giáo dục các vấn đề giới tính, tình yêu, tình bạn là điều rất cần thiết. Mục đích là trang bị cho các em những kiến thức, kỹ năng sống nhưng điều quan trọng hơn là xây dựng những quan niệm đúng đắn về vai trò, trách nhiệm của những người nam, người nữ trưởng thành trong cuộc sống vợ chồng, trong gia đình và trong xã hội hiện nay. Tác giả bài viết: Nguyễn Thị Dịu Chú ý: Việc đăng lại bài viết trên ở website hoặc các phương tiện truyền thông khác mà không ghi rõ nguồn http:/dansobp.gov.vn là vi phạm bản quyền Từ khóa: tuổi vị, thành niên, sức khỏe, các em, chăm sóc, sinh Những tin mới hơn Những tin cũ hơn |
